Tijd voor grote schoonmaak
Herinnering aan hoger, sneller
sterker en verder niets
In Los Angeles
Spelen van
de verzoening
Na "Moskou" Spelen met teveel verliezers
MAANDAG 4 AUGUSTUS 1980
PAGINA 9
SPORT
SPORT
MOSKOU - "De Olympische Spe
len van Los Angeles zullen over
vier jaar de Spelen van de ver
zoening moeten worden", aldus
Juan-Antonio Samaranch,de
nieuwe voorzitter van het inter
nationale olympische comité
(IOC) kort na de sluitingscere
monie van de Spelen in Moskou.
"We moeten proberen daar een
record aantal landen aan de start
te krijgen", vervolgde de 60-jari-
ge diplomaat, die zich volgende
maand terugtrekt als Spaans am
bassadeur in de Sowjet-Unie om
zich geheel te kunnen wijden aan
zijn nieuwe taak.
"De spelen van Moskou waren niet
de meest indrukwekkende die
ooit gehouden zijn. Toch was de
totaalindruk voldoende en bleek
de organisatie prima", zei hij.
Samaranch liet zich van zijn di
plomatieke kant zien toen hem
werd gevraagd of de boycot van
de spelen in Moskou succes had
gehad of mislukt was. "Van mij
zult u geen woord horen dat de
betrekkingen tussen het-IOC en
de Amerikaanse regering in ge
vaar kan brengen", antwoordde
de Spanjaard. "De volgende
Spelen zijn in Los Angeles en
daarvoor moeten we met elkaar
samenwerken".
Samaranch verklaarde dat hij ten
opzichte van het bewind van
Lord Killanin (acht jaar voorzit
ter) geen grote veranderingen
van plan was door te voeren. "Ik
geloof in evolutie, niet in revolu
tie", lichtte hij toe. De voornaam
ste problemen waarmee Sama
ranch te maken krijgt zijn: poli
tieke inmenging, doping en de
definitie van de amateurgregel.
"De sportwereld zal altijd kwets
baar blijven ten opzichte van de
politiek. Ik vind echter dat het
gebeurde in de laatste paar
maanden heeft laten zien hoe
sterk de Olympische beweging
is". Volgens Samaranch stuit het
idee om de Olympische Spelen
voortaan altijd in Griekenland te
houden op "vele, vele proble
men". Hij ziet niet, dat daar voor
de Spelen 1988 (waarvoor Mel
bourne en Nagoya interesse heb
ben getoond) een beslissing over
gevallen zou zijn.
Tegen die tijd zal de regel, die een
niet-professional definieert, ze
ker gewijzigd zijn. Het congres
van het IOC, dat volgend jaar in
Baden-Baden wordt gehouden,
zal in deze kwestie een sleutelrol
spelen. Samaranch: "De ama-
teurregel moet rechtvaardiger
MOSKOU - De kinderen waren het typerende verschil tussen Moskou en Montreal. Van de
eerste dag tot de laatste. Vier jaar geleden werd het vuur binnen gedragen door een
jongen en een meisje, twee weken terug door Serge Bjelov, verdienstelijk meester in de
sport en uitblinker in een ploegsport, een prominent individu, maar geen individualist.
worden. Voor elke sport gelden
andere maatstaven. De regel
moet iedereen evenveel gelegen
heid bieden aan dezelfde soort
wedstrijden mee te doen".
Op de vraag of hij voorspelde dat de
Spelen in de toekomst openge
steld zouden worden voor pro
fessionals zei Samaranch: "Op dit
moment geloof ik daar niet in. We
zullen echter met grote belang
stelling de vergadering van de in
ternationale amateur atletiek fe
deratie van volgend jaar in Italië
volgen". Daar komt de amateur-
kwestie uitgebreid aan de orde.
In 1976 was Montreal misschien
wat zomerser dan Moskou de
laatste weken, maar dat is toeval -
overvoerd met toeristen, die
kleur gaven aan de vijftiendaagse
en de aandacht soms afleidden
van de prestaties, die belangrijk
zijn, maar kil en koel blijven om
dat het zo'n ernstige zaak betreft.
Moskou zag slechts 60.000 bui
tenlanders, voor een groot deel
Oost-Europeanen.
Montreal toonde zijn kinderen zo
als zij zijn, begerig naar een stic
ker, een speldje, blij en gelukkig
als de pekelzonde van het bede
len gehonoreerd werd. De dank
bare glimlach, die hoort bij de
warmte van menselijk contact.
Moskou verborg zijn kinderen.
Weggezonden naar de vakantie
kampen zoals ieder jaar, maar dit
keer, allemaal tegelijk leek het
wel, in de Olympische weken.
Wat overbleef was een grauwe
stad, met grauwe mensen. Weinig
blijheid die bij de Spelen hoort,
zoals vreugde bij de winnaar.
Verstilde perfectie in een vol
maakte accommodatie voor de
sportman met toeschouwersaan
tallen uniek in de Olympische ge
schiedenis.
Woensdag al maakte radio Moskou
bekend in zijn Engelstalige uit
zending dat er vier miljoen be
zoekers waren geweest. Meer dan
in de totale periode van Montreal
werd er aan toegevoegd. Miljoe
nen als kijkersvolk dat de tribu
nes vulde bij belangrijk en onbe
langrijk, bij serie, herkansing en
finale. Het decor echter was niet
ideaal voor de sportman, maar
"Montreal" altijd partij koos en
meeleefde met het evenement,
keek Moskou toe, tenzij er land
genoten aan het werk waren.
Soms deskundig, vrijwel nooit
betrokken. In onze denkwereld is
het bijna niet te begrijpen, maar
in deze letterlijk en figuurlijk ge
schoonde stad kwam een belang
rijk deel van de miljoenen naar de
arena's om zich zaken aan te
schaffen die anders niet of nau
welijks verkrijgbaar zijn. Geen
rijen dus voor de stadions, maar
in de stadions, beginnend in de
onderbrekingen of rustperioden,
pas weer oplossend nadat de
sportieve strijd al weer was her
vat.
Men was gekomen als toeschouwer
en men schouwde toe, maar leef
de zelden mee. Nimmer rebellie
van de tribunes na minder geluk
kige arbitrale beslissingen, want
gezag is heilig. Toegestaan is dat
wat niet verboden is volgens ge
schreven of ongeschreven wet
ten. Wat onbekend is, en daar
door nog niet verboden kan zijn,
is niet toegestaan. Daarvoor wer
den dagelijks duizenden en dui
zenden politieagenten en militai
ren naar de sportplaatsen gediri
geerd, Zij waren er, duidelijk
aanwezig en nooit opdringerig,
nimmer onbeleefd, laat staan on
beschoft, uren voor het begin.
Keurig op hun post, mannetje
aan mannetje, pet recht, schoe
nen gepoetst, plooi in de broek.
MOSKOU (ANP) - In Moskou werd gisteren de vlam gedoofd van de meest
controversiële Olympische Spelen uit de geschiedenis. De sportwereld
heeft nu vier jaar de tijd voor de grote schoonmaak voor Los Angeles. De
imposante sluitingsceremonie, noch de eenenvijftig wereldrecords die
werden gebroken tijdens twee weken vol wedstrijden konden verhullen
dat dit "Moskouspelen" waren in plaats van ware Olympische wedstrij
den. De spelen in Moskou verdeelden de wereld in plaats van te verenigen.
IOC "zeer
bezorgd"
over kinder
topsport...
MOSKOU - De medische com
missie van het Internationaal
Olympisch Comité heeft giste
ren een ernstig beroep gedaan
op de internationale sport
bonden de grenzen te gaan
bepalen waarop een halt toe
geroepen moet worden aan de
topsporttrainingen voor de
jeugd.
„Ook tijdens deze Spelen hebben
we weer heel jeugdigen in ac
tie gezien. Ik, wil hier geen
bezorgdheid is groot. Als ik
dan toch enkele sporten moet
noemen dan doel ik op het
zwemmen en turnen. Sport
beoefenen en het gezond
heidsaspect horen bij elkaar.
Bij de training mag de ge
zondheid geen gevaar lopen,
evenmin als het gewone bewe
gingspatroon van de vaak
heel jonge mensen op wie wij
hier doelen", aldus de voorzit
ter van de medische commis
sie van het IOC, de Belgische
prins Alexander de Mero-
de.
Het was opvallend dat de medi
sche commissie van het IOC
tijdens de persconferentiedie
als onderwerp de controle van
het dOpinqgebruik had, het
onderwerp kindertopsport zo
naar de Voorgrond schoof.
Niet onbegrijpelijk overigens,
vooral voor degenen die in het
Olympisch Dorp de stoet van
internationale turndwergen
tijdens hun wandeling gade
sloeg. Daarbij veel 14- tot 15-
jarigen met een lichaams
lengte van zo'n 1.45 meter. De
kleinste turnsters, een Kore
aanse en een Tsjechische -
beiden 14 jaar - waren niet
groter dan 1.35 meter.
Alexander de Merode doelde op
deze en andere voorbeelden,
daarbij de nadruk leggend op
het gegeven dat aan het pres
teren in Moskou al een jaren
lange intensieve training
vooraf is gegaan.
„We kunnen hier geen exacte
leeftijdsgrenzen aangeven.
Dat is erg individueel, zoals
de training ook individueel
gericht moet zijn. We willen
hier echter toch onze grote
zorgen kenbaar maken, zoals
we dat ook zullen doen aan de
diverse sportorganisaties",
aldus De Merode. Jedereen
zal moeten meehelpen om te
voorkomen dat grenzen wor
den overtreden. De sportor
ganisaties, maar ook de trai
ners, de sportmedische wereld
alsmede de instituten voor
sport en lichamelijke opvoe
ding".
Ironisch was dat de Sowjets aan het
eind als geen ander de effecten
van de boycot door de westen
onderstreepten. Zij wonnen tach
tig gouden, negenenzestig zilve
ren en zesenveertig bronzen me
dailles. Dat waren meer dan an
dere landen. Tezamen met de
Oostduitsers, die 47-37-41 op de
eindafrekening hadden staan,
haalde de communistische
sportgiganten meer dan zestig
procent van de tweehonderden-
vier gouden medailles en vijftig
procent van alle beschikbare
plakken. Ter vergelijking, het
meest succesvolle land uit het
westen, Italië, oogstte slachts
acht keer goud, drie keer zilver en
vier keer brons. Nederland, dat in
Montreal twee keer zilver en drie
keer brons haalde en Moskou niet
wenste te boycotten, toucheerde
nu één keer zilver (Nijboer, mara
thon) en twee keer brons (Nu-
man, judo en 4x100 meter vrije
slag zwemmen, dames). Een te
genvallend totaal.
Verschillende gouden medailles
voor hadden totaal geen glans.
Zoals voor de Pool Jan Kowalc-
zyk, de springruiter die gisteren
na zijn overwinning in het indivi
duele concours hippique als laat
ste winnaar werd gehuldigd.
Tachtigduizend Sowjets juichten
hem hartstochtelijk toe na de
wedstrijd, waarin slechts zestien
ruiters waren gestart, omdat de
toonaangevende landen uit de
hippische sport zoals Groot-Brit-
tannië, West-Duitsland, Neder
land, Zwitserland, België, Frank
rijk en Italië Moskou links had
den laten liggen. Het was de eer
ste keer sinds 1928 dat een ruiter
uit Oost-Europa goud won.
Opmerkelijk
De Spelen van Moskou waren op
merkelijk, omdat ze geen uit
springende kampioenen ople
verden, zoals de turnster Olga
Korboet in München '72 en de
turnster Nadia Comaneci en de
hardloper Alberto Juantorena in
Montreal'76. Meer dan iets arïders
duidden deze Spelen op het einde
van een tijdperk en leidden ze
naar een onzekere toekomst.
Alberto Juantorena was niet langer
meer "het onverslaanbare ren
paard" op de 400 en 800 meter en
Nadia Comaneci - ook al was er
heibel over de jurering - niet
rneer de elfachtige koningin der
turnsters, die de hele wereld aan
de beeldbuis bond. Van zijn hoge
troon gestoten is ook Vassili
Aleksejev, de vleesklomp uit de
Oekraïne, de heffer van de zwaar
ste gewichten die tachtig wereld
records vestigde. Aleksejev, de
onbetwiste heerser in de zeventi
ger jaren, kreeg geen kilo meer
langs zijn wanstaltige buik. Een
bewijs dat niet elke sportman
voor een bepaalde topprestatie te
programmeren is.
Verdwenen waren ook, tijdens deze
Spelen tenminste, de vele la
chende gezichten en de kame
raadschap in het Olympisch dorp
tussen atleten en de ondefinieer
bare sfeer van plezier, die de vi
tale ingrediënten van de Olympi
sche beweging zijn.
Memorabele
lEr waren natuurlijk enige memo
rabele prestaties. Weinigen zul
len de Ethipoiër Miruts Yifter
vergeten. Yifter sloopte al zijn ri
valen met een moordende sprint
in de laatste ronde op weg naar de
overwinning op de vijf en tien
kilometer. Of Sebastian Coe, de
Brit die op zijn knieën viel nadat
hij de belangrijkste 1500 meter
uit zijn leven had gewonnen. Hij
moest daarvoor zijn grootste
concurrent en landgenoot Steve
Ovett verslaan. Ovett, de pocher,
die zoveel "over" leek te hebben
na zijn triomf op de 800 meter.
Coe, de "zachte" nam wraak op
Ovetts favoriete afstand. De
Oostduitser Gerd Wessig sprong
zeven centimeter hoger dan zijn
persoonlijke topprestatie en reik
te naar het wereldrecord van 2.36
meter. En natuurlijk de Pool Ko-
zackiewic, die een nieuw wereld
record sprong bij het polsstok-
hoog.
In het zwembad verbeterden de
Oostduitsen Rica Reinisch en
Barbare Krause vijf wereldre
cords en Vladimir Salnikov uit
het thuisland werd de eerste
zwemmer die de 1500 meter bin
nen het kwartier beëindigde. Dat
dit een uitzonderlijke prestatie
was werd bewezen tijdens de
Amerikaanse zwemkampioen-
schappen waar de winnaar een
entwintig seconden langzamer
Gladder
Organisatorisch verliep het wed
strijdschema gladder dan waar
ook ter wereld. Bepaald rechtlij
nig ging het niet toe bij de jure
ring bij het schoonspringen en
het turnen, terwijl zich ook inci
denten voordeden bij de techni
sche atletieknummers. Deelne
mers uit de westerse landen
klaagden steen en been over
trucs van Sowjet-wedstrijdlei-
ders.
De frustraties van de Sowjets te
genover westerse journalisten
bleken uit de overdreven veilig
heidsmaatregelen. Heel verras
send - en daardoor ook bedenke
lijk - was dat er zich geen enkel
dopinggeval heeft voorgedaan.
Het internationaal Olympisch
comité onder leiding van de
nieuwe voorzitter Juan-Antonio
Samaranch, gaat de komende
H
De vlag van Los Angeles wappert in Moskou. In Amerika zullen over vier jaar de Spelen i
moeten plaatsvinden. Dat begon dus al goed. want de vlag van de VS .moest noodgedwongen opgevc
Onder Amerikaanse druk moest het internationaal comité daar wel van afzien. Als compromis i
Los Angeles in het Lenin-stadion.
Olympiade proberen de Spelen te
verbouwen en hun unieke status
te restaureren voor Los Angeles
'84. Of dit lukt ligt aan de politici.
De Moskouse Spelen zullen een
speciale plaats krijgen in de ge
schiedenis, omdat de verliezende
atleten een grotere rol speelden
dan de winnaars. De laatste twee
weken heeft de brandende vlam
in het Leninstadion de politieke
geschillen meer gesymboliseerd
dan de geest van vrienschappe-
lijke sport. De boycot, gestart
door het Witte Huis *in januari als
pressiemiddel tegen de inval van
de Sowjet-Unie in Afghanistan, is
er niet in geslaagd de sportwereld
zo te splijten als in de diploma
tieke wereld. Door de boycot
kwam het wel zover, dat de poli
tiek voor eens en altijd de sport
binnendrong. Zelfs zo diep dat
sport en politiek nooit meer ge
scheiden kunnen worden.
Zegje
De Olympische atleten konden hun
zegje doen en vanaf nu kunnen
regeringswoordvoerders zich
weer in de woordenoorlog men
gen: Heeft de boycot gewerkt of
niet? Eén ding is zeker, Voor ve
len waren deze Olympische spe
len verloren. De sportmensen,
die niet konden gaan, omdat re
geringen hen als pionnen in hun
spel gebruikten - dit terwijl het
zakenverkeer met de Sowjet-
Unie gewoon doorging - zijn
eveneens de grote verliezers ge
worden. De sportmensen, die wel
deelnamen aan wedstrijden
waarin hun aartsrivalen om poli
tieke redenen ontbraken, won
nen medailles zonder veel waar
de. Voor hen waren dit geen echte
Olympische spelen. De Olympi
sche Spelen verloren. Ze zaten
klem in de krachtige worsteling
tussen oost en west. Het IOC ver
klaarde geen partij te willen kie
zen, drukte de Spelen door en zag
de schone idealen verpulverd
worden in het midden van het
slagveld.
De Sowjets waren waarschijnlijk
de grootste verliezers. Ondanks
de pompeuze en massale cere
monies, ondanks de eenenvijftig
wereldrecords, ondanks de per
fecte organisatie waardoor de
wedstrijden zo gladjes verliepen,
waren het geen echte Olympi
sche Spelen.
Facade
Moskou bouwde een tijdelijke fa-
gade op, waar slechts weinigen
niet doorheen keken. Verslagge
vers en toeristen zullen dit ont
houden door de kleine dingen
onder meer door de eindeloze
onderzoeken en veiligheidstes
ten van elke dag, de alom aanwe
zige soldaten van het rode leger
en het heimelijke optreden van
KGB-agenten in burgerkledij.
Wie een foto wilde maken buiten
het Rode Plein of een sportsta
dion kreeg hen op zijn dak.
De deelnemers aan de boycot leden
ook een zware nederlaag. Omdat
de laatste regel van dit verhaal
moet zijn: de Sowjet-troepen be
vinden zich nog steeds in Afgha
nistan.
Vertegenwoordigers van het on
aantastbare gezag. Hun massale
aankomst was zelden waar
neembaar, want de tijdschema's
zijn zeer ruim. Het vertrek in bus
sen of legerwagens bleef niet al
tijd onopgemerkt en dan bleek
vaak een niet belangrijk deel
"burger" te zijn. Minder gepoet
ste schoenen, minder plooi in de
broek en van die gekke papieren
petjes, die tegen de zon schijnen
te beschermen, ook nog op in de
bus. De gedachte dat er toe
schouwers tussen de agenten of
de militairen in de bus of wagen
zaten, moest wel verdrongen
worden door de zekerheid dat er
agenten en militairen tussen de
toeschouwers waren geweest.
Dat stimuleert natuurlijk niet tot
het lekker onbekommerd, spon
taan meebeleven van sportge
beurtenissen.
Er waren weinig vlaggen op de tri
bunes, ook niet van de Sowjet-
Unie. Wel kleurige dundoeken
voor versiering, leuzen, zij het
niet in overdaad en vriendelijke
welkomstwoorden voor de bui
tenlanders. Vlagvertoon was
overbodig. Beter vertoon dan de
vrijwel volmaakte organisatie
was niet nodig. De Sowjet-Unie
wilde laten zien dat een veel gro
ter evenement dat de Winterspe
len van Lake Placid georgani
seerd kon worden zonder een
moment van chaos. Men wilde in
eigen huis een van de belangrijke
doelstellingen van de Unie van
vijftien republieken verwezenlij
ken. Tot dat streven behoort het
westen voorblijven in de ruimte
vaart, het westen overtreffen in
de sport en de daarbij behorende
organisatie en vooral proberen
het punt te bereiken waarop de
westerse leefgewoonten geïmi
teerd zijn.
Moskou had dus voorraden in win
kels en stalletjes, puike accom
modaties in wedstrijd- en trai
ningsgelegenheden. Er was een
overvloed op de plaatsen waar de
buitenlander zijn maaltijden ge
bruikte, zeker in het Olympisch
dorp. Moskou bekommerde zich
voortdurend om het welzijn en
om de veiligheid van de bezoe
ker, die een indruk van perfectie
mee naar huis moest nemen.
Voor die veiligheid waren er al
tijd weer controles. Vandaar al
die agenten en militairen. De be
waking verslapte niet tot de laat
ste dag en vond plaats in vol
maakte beheersing en stipte cor
rectheid.
Hekken en barrières overal. Let
terlijk zowel als figuurlijk. De
isolatie van de buitenlander en de
buitenstaander in zijn eigen we
reld. Juist op de plekken waar
sport werd bedreven. Ook daar
dus de afstand tussen sportman
en toeschouwer die verkillend
werkt, vooral bij de grote takken
van sport. Alles was zo perfect ge
regeld, werd zo beschaafd uitge
voerd dat het hele project on
menselijk werd. Na een paar da
gen, een week, leken er geen sol
daten en agenten meer te staan,
maar verkeerslichten, stopbor
den en hekken, die op een gering
gebaar in iedere richting bewo
gen konden worden. Overal en al
tijd waar Moskou en de Olympi
sche spelen elkaar troffen. Er wa
ren verschrikkelijk veel aanra
kingspunten, er waren onbe
schrijflijk veel mensen beschik
baar.
De sportman kon zich ongestoord
voorbereiden op zijn taak, ieder
kon zijn werk naar behoren doen.
Glad als kwik, zacht als fluweel,
minitieus als de Spaskitoren van
het Kremlin, precies als de aflos
sing van de wacht bij Lenins
mausoleum, zo ging alles. Spor-
tofficials waren vol lof, dit was
nog eens een organisatie werd
herhaaldelijk verkondigd. En
hoe zeer hadden zij gelijk. De
sportmensen lieten weten dat zij
naar Moskou waren gekomen om
sport te bedrijven. En dat konden
zij, vermoedelijk beter dan waar
ook ter wereld.
Daarom zijn de resultaten goed ge
weest, de tijden beter, de afstan
den groter en hebben de sport
mensen getoond weer sterker te
zijn geworden. Dat is één van de
belangrijke facetten van Olympi
sche Spelen, maar hoe waardevol
is een wereldrecord voor een an
der dan de sportman of zijn fana
tieke supporter? De Spelen heb
ben nog altijd iets, zij het van ver,
te maken met de gedachten van
De Coubertin. Moskou heeft
daaraan geen aandacht besteed,
het heeft wel tijd en gelegenheid
geschonken om kennis te nemen
van cultuur van zowel het oude
Rusland als de nieuwe Sowjet-
Unie. Altijd echter volgens de
zelfde schema's, langs dezelfde
hekken en barrières, via dezelfde
afzondering als het sportieve ge
beuren.
Soms wordt je ergens koud van
omdat het zo warm aandoet.
Moskou echter was koud omdat
alles zo mechanisch, zo schema
tisch, zo georganiseerd was. Gis
teren zijn deze kille spelen geslo
ten. wat blijft zijn uitslagen, re
sultaten, prestaties. De herinne
ring aan sneller, hoger, sterker en
weinig meer. Dat is een ijzige ge
dachte.
Dag volmaakt Moskou. Dag koude
Olympische spelen.
