Bakkers vinden hun lonen te laag
Markt
berichten
"In het zweet des aanschijns zult gij uw brood verdienen
w
tlAANDAG 4 AUGUSTUS 1980
ECONOMIE
PAGINA 15
Kernenergie
Driekwart van de burgers in de
Duitse bondsrepubliek prefe
reert de modernisering van oude
en de bouw van nieuwe kolen
centrales toven de bouw van
nieuwe atoom-centrales. Dit
blijkt uit een gisteren gepubli
ceerd opinieonderzoek van een
instituut in de Beierse hoofdstad
München.
De meerderheid van de onder
vraagden toonde zich bijzonder
sceptisch over de oplossing van
het afvalprobleem. Slechts een
derde van de ondervraagden
dacht dat dit probleem spoedig
zal worden opgelost.
'Reclame?
De Britse spoorwegen, "British
Rail", werven voor hun dagtours
klanten door middel van luci
fersdoosjes. Er kleeft één
schoonheidsfoutje aan: op de
doosjes staat "made in USSR".
Het wond het conservatieve par
lementslid Robert Adley genoeg
op om een boze brief aan de pre
sident-directeur van British Rail
te schrijven.
Adley noemt het verbijsterend' dat
een staatsbedrijf om zijn eigen
roep te vergroten lucifers, "en
dan ook nog slechte" koopt in de
Sowjet-Unie.
Als de dagtours van de spoorwegen
even slecht zijn als hun lucifers,
aldus Adley, dan hebben de con
currenten iets om zich vrolijk
over te maken.
Fraude
Meer dan veertig personen en hun
huisdieren verdrongen zich dit
weekeinde in het Zuidfranse
Cannes voor een klein huurap-
partement dat zij door betaling
van ruim 2500 gulden huur voor
uit enige tijd meenden te mogen
betrekken.
Al spoedig bleek dat tien families
zich door de eigenaresse van het
vakantie-appartement hadden
laten oplichten. De huisbazin en
haar dochter zijn overigens geen
onbekenden van de politie. Zij
hebben nog vijftien jaar cel te
goed wegens soortgelijke ver
grijpen, maar waren al vijf jaar
voortvluchtig.
Reuter
De 150 journalisten van het Britse
Persbureau Reuter in Londen die
sinds 25 juli in staking waren,
hebben besloten het werk te her
vatten.
Aanleiding tot de staking was het
besluit van de directie 18 colle
ga's naar huis te sturen die had
den geweigerd, kopij te behan
delen afkomstig van of bestemd
voor de Reuter-kantoren in
Noord-Amerika. Het personeel
daar legde het werk op 24 juli
neer omdat er geen overeen
stemming kon worden bereikt
over een nieuwe collectieve ar
beidsovereenkomst voor drie
jaar.
LEIDEN - Groenteveiling: pruimen
1.45-2.05, aardappelen 0.16-0.31, andij
vie 1.33-1.67, augurken 0.50, snijbonen
4.90-5.40, stambonen 3.20-3.50, kroten
0.54, rode kool 0.50, spits kool 0.59-0.66,
postelein 0.32-0.87, prei 0.97-0.102, ra
barber 0.51-0.61, spinazie 0.59-0.74,
spruiten A 0,60-1.00, B 0.£5, C. 0.35-0.65,
uien 0.44-0.67, meloenen 1.75-3.40,
bloemkool 1x6 0.80-1.85, 8 st 0.50-1.15,
10 st 0.55-0.60, sla 0.26-0.76, peterselie
0.19-0.39, radijs 0.45, selderij 0.22-0.37.
Op de Leidse veemarkt wer
den vandaag 1495 dieren aangevoerd,
916 slachtrunderen en 579 schapen/
lammeren. De prijsnoteringen voor
slachtvee waren als volgt slachtrunde-
ren-stieren le kwaliteit van 725 tot 780;
stieren 2e kwaliteit van 675 tot 720; vaar
zen le kwaliteit van 710 tot 800; vaarzen
2e kwaliteit van 620 tot 690; koeien le
kwaliteit van 690 tot 760; koeien 2e kwa
liteit van 630 tot 670; koeien 3e kwaliteit
van 580 tot 610; worstkoeien van 480 tot
600; extra kwaliteit dikbillen van 850 tot
1350.
Gebruiksvee schapen van 150 tot 180;
lammeren van 150 tot 170; lammeren le
kwaliteit van 175 tot 200.
Toelichtingen- slachtrunderen redelijk,
redelijk, stabiel, schapen/lammeren ma
tig, matig, stabiel, oude schapen iets la
ger.
VLAARDINGEN-DEN HAAG (GPD) - „Het werk in de bakkerij is zwaar
en uiterst onaangenaam. Het is vuil werk. Als ik door de bakkerij loop
vraag ik me wel eens af, of de mensen die daar werken bakkers of boot
werkers zijn".
Mario Stefanutto uit Vlaardingen is onderhoudsmonteur
bij het Rotterdamse bakkerij bedrijf Van der Meer en
Schoep, een groot industrieel bedrijf met ruim 450 werk
nemers. Als lid van de bedrijfsledengroep en kaderlid van
de Voedingsbond FNV wordt hij vaak geconfronteerd
met klachten van collega's over de arbeidsomstandighe
den in de bakkerij.
Mario: „Tussen de ovens in de bak
kerij heersen temperaturen van
rond de veertig graden. In die hit
te staan werknemers zware blik
ken op een lopende band te zet
ten, soms uren achtereen".
„De arbeidstijden zijn buitenge
woon lang. Sommige mensen
werken zestig uur per week. Dat
is het gevolg van de lage lonen.
Het hoogste salaris dat volgens
de cao in de bakkerij te verdienen
valt, bedraagt 499,32 gulden bru
to per week. Dat verdient een
chef-broodbakker. Zon man
heeft de verantwoording over de
hele produktie en moet leiding
geven aan een flink aantal werk
nemers. Het is een schandalig
hongerloontje dat daar tegenover
staat".
„Om toch nog aan een redelijk sala
ris te komen,-wordt er veel over
gewerkt. Dat is geen wonder.
Bakkers willen ook wel eens op
vakantie en rijden ook graag in
een autootje. Dus wat moeten
Volgens Mario wordt het hoog tijd
dat er regels komen voor het
overwerk. Mario: „Je wordt ge
woon aangewezen. Het gaat van:
jij, jij en jij morgenavond om tien
uüyverken. Het lijkt wel militai
re dienst"
Nachtarbeid
Mario vindt dat ook de nachtarbeid
nodig aan banden moet worden
gelegd. Mario: De meeste grote
bedrijven werken met tweeploe
gendiensten. Dat houdt in dat ie
dere werknemer afwisselend een
week dag- en een week nacht
dienst draait. In de praktijk komt
dat neer op vier dagen dagdienst
en zes dagen nachtdienst. Voort
durend wordt de werknemers
gevraagd of ze niet een extra
nachtdienst willen werken. Dat
levert extra geld op, dus wordt
het gedaan".
„Nu spreek ik nog niet eens over de
kleinere bedrijven, die niet met
ploegendiensten werken. Daar
wordt vaak alleen 's nachts ge
werkt".
Te somber
Mario is blij met het actieprogram
van de-Voedingsbond FNV. Hij
zegt: „Het wordt echt tijd dat er
wat gaat gebeuren. Maar het ligt
allemaal erg moeilijk. De colle
gialiteit onder de werknemers is
ver te zoeken. Het is ieder voor
zich en God voor ons allen. Het
komt voor dat collega's kwaad
worden op elkaar, omdat de een
toevallig wel mag overwerken en
de ander niet. We zullen juist met
z'n allen moeten strijden voor be
tere arbeidsvoorwaarden. Maar
ja, wat wil je, als je een van de
slechtst betaalde banen van Ne
derland hebt".
Heel anders denkt de Nederland-
sche Bakkersbond, een onder
nemingsorganisatie voor het
midden- en kleinbedrijf in de
bakkerswereld over het FNV-
program. Voorzitter Th. C.
Koopman vindt het beeld dat de
Voedingsbond van het bakkerij-
bedrijf schetst veel te somber.
Koopman: „De bond laat over
komen dat in bijna alle bakkers
bedrijven misstanden op het ge
bied van de arbeidsomstandig
heden heersen. Dat is pertinent
niet waar. In de meeste bedrijven
zit het goed. Natuurlijk zijn er
ook bedrijven waar alle regels
worden overtreden, maar dat zijn
er niet zoveel als de bond doet
voorkomen".
Penningmeester W. Timmers van
de Bakkersbond is ervan over
tuigd dat het niet slecht is gesteld
met de arbeidsomstandigheden
binnen het bakkerij bedrijf: „Ons
bereiken nauwelijks klachten
daarover. In de kleinere bedrij
ven waarin werkgevers en werk
nemers nauwelijks met elkaar
samenwerken zou je een bepaal
de onvrede toch onmiddellijk
moeten kunnen merken. Juist
omdat we in het midden- en
kleinbedrijf zo dicht op elkaar
staan, doen we er alles aan om de
werksfeer zo prettig mogelijk te
maken".
Ook met de lage lonen valt het vol
gens de Bakkersbond mee.
Koopman: „De salarissen die in
de cao staan afgebeeld, zijn mi
nimumlonen. In de praktijk
wordt bijna overal meer betaald.
Bovendien zijn er goede toesla
gen voor weekeind- en nacht
diensten. Ik geloof dat verhaal,
van die bakker die ook zo graag in
een autootje rijdt, niet. Ik heb
eerder het idee dat die bakker
graag een bootje achter zijn auto
wil hebben".
De Nederlandse Bakkersbond is
helemaal niet te spreken over de
manier waarop de voedingsbond
de nachtarbeid wil beperken. In
haar ontwerpactieprogram stelt
de FNV: „Bakkersarbeid is van
wege het produkt van oudsher
nachtarbeid.
Waarom zou deze ongunstige om
standigheid van de arbeid in een
tijd van snelle technologische
ontwikkelingen en andere denk
beelden omtrent de arbeid op
zichzelf nog moeten worden ge
handhaafd? De consument koopt
steeds meer het brood om dat pas
dagen later te consumeren (diep
vriezer). Het tijdstip van opening
van winkel, ook van de super
markt is verschoven naar 9.00
uur. Er is alle reden om de nacht
arbeid drastisch terug te drin
gen".
drie uur 's morgens mogen be
ginnen.
Penningmeester Timmers van de
Bakkersbond: „Het is ongeloof
lijk als je bedenkt dat de vakbon
den zelf verantwoordelijk zijn
voor het ontstaan van de nacht
arbeid. De ellende is in de jaren
zestig begonnen, toen naast de
bakkerijen ook andere zaken, zo
als supermarkten, kruideniers
winkels en grootwinkelbedrijven
brood gingen verkopen. Tegen
die ontwikkeling hebben wij al
tijd gevochten".
„Er was in die tijd een verkoopuur.
Voor tien uur mocht er geen
brood worden verkocht. Deze
bepaling was er, om te voorko
men dat de bakkers vroeger
moesten beginnen. De super
markten begonnen al snel een
strijd om dat verkoopuur van de
baan te krijgen. Dat is ze gelukt.
De vakbonden kwamen toen met
de ploegendiensten op de prop
pen. in plaats van te strijden voor
het verkoopuur. In feite aan
vaardden ze daarmee de nacht
dienst. Wij hebben het altijd ge
zien als een sociale achteruitgang
voor het personeel".
Volgens voorzitter Koopman ver
oorzaakt een regeling zoals de
FNV die graag zou zien een on
eerlijke concurrentiepositie voor
het grootbedrijf ten opzichte van
de middelgrote en kleine bakke
rijen. Koopman: „Als de kleinere
bakkerijen niet voor vijf uur mo
gen beginnen, kunnen ze niet
voldoende produceren om naast
hun eigen zaken ook nog eens
derden, zoals supermarkten en
kruideniers, te bevoorraden. Het
lijkt erop, dat de FNV de indus
triële bedrijven de hand boven
het hoofd houdt".
Aasgieren
Dagarbeid
Bakkersarbeid is dagarbeid. Zo
luidt dan ook het principe van de
Voedingsbond FNV. De bedrij
ven die met ploegendiensten
werken wil ze daarbij wel ont
zien, maar andere bakkerijen
zouden door de week niet voor
vijf uur en op zaterdag niet voor
v>
-x
Mario Stefanutto is van mening dat
op dit moment juist de grote be
drijven in het nadeel zijn ten op
zichte van de midden- en klein
bedrijven. Mario: „Mijn baas is
als de dood voor de kleine en
middelgrote bakkerijen in de
omgeving van Rotterdam. Die
bedrijfjes werken vaak met ille
gale buitenlanders en zwartwer
kers. Ze lappen alle regels aan
hun laars om de produktiekosten
maar zolaag mogelijk te houden
en liggen als aasgieren op de loer
om de klanten af te pakken van
legaal werkende
ten".
„Als je bij ons een vrije dag wilt
opnemen, krijg je altijd te horen
dat dat niet kan. De baas is veel te
bang dat door een onderbezetting
de produktie terugloopt. De
„aasgieren" pikken dan zijn klan
ten in. Alleen in de slappe tijd van
de bakkerij, januari en februari,
kan er worden gesnipperd".
„Op 31 december van het vorig jaar
zou het hele bedrijf een vrije dag
krijgen. Dat was een soort belo
ning voor het harde werken in de
voorafgaande maanden, in ver
band met de feestdagen. Die vrije
dag moest naar een andere datum
worden verschoven, omdat bleek
dat bakkerij De Boer, een mid
delgroot bedrijf in de buurt van
Rotterdam, die dag wel zou wer
ken. De Boer is nog niet zolang
geleden betrapt op het in dienst
hebben van 23 illegale buitenlan
ders. Hij is erop uit om andere
bedrijven om zeep te helpen, ten
gunste van zichzelf. Toen er een
bakkersstaking in Engeland was
uitgebroken wilde hij zelfs brood
gaan exporteren naar dat land.
Dat typeert toch'wel de mentali
teit v
Tussen grote en kleine, bakkers is een nieuwe concurrentiestrijd op komst.
Volgens Mario kunnen grote indus
triële bakkerijen onmogelijk op
illegale wijze hun kosten druk
ken. Mario: „Wij kunnen niet
sjoemelen met wetten. Daarvoor
worden we te goed gecontro
leerd. Onze produktiekosten lig
gen daardoor een stuk hoger.
Daar komt bij dat Van der Meer
en Schoep met de modernste ap
paratuur werkt".
Hoongelach
De Nederlandsche Bakkersbond
wuift het verhaal over illegale ar
beid in het midden- en kleinbe
drijf met hoongelach weg. Voor
zitter Koopman: „Met die klet
spraat willen de grootbedrijven
hun eigen straatje schoonvegen.
Er wordt nauwelijks met illega
len gewerkt in het midden- en
kleinbedrijf. Waar dat wel ge
beurt, kunnen bedrijven vaak
geen ander personeel krijgen. Die
bakkerijen betalen echter wel
keurig de sociale lasten voor die
arbeiders. Van een kostenbespa
ring is helemaal geen sprake. Na
tuurlijk komt het wel eens voor
dat een bedrijf alle wetten over
treedt, maar dat is een uitzonde
ring".
Het lijkt erop, dat een nieuwe, he
vige concurrentiestrijd gaat uit
barsten tussen de grote bakkerij-
bedrijven enerzijds en de kleine
re anderzijds. Het is niet de eerste
confrontatie in deze bedrijfs
tak.
deze hele ontwikkeling leidde in
1975 tot een dieptepunt in het
bakkerij bed rijf. Er was overca
paciteit ontstaan. De bakkerijen
produceerden meer brood dan de
consumenten wensten op te eten.
Het broodverbruik liep terug en
door de geboortebeperking
kwamen de toekomstvoorspel
lingen niet meer uit. Er moest een
herstructurering komen van het
bakkersbedrijf. Veel bakkerijen,
waaronder een tiental industrië
le, moesten sluiten.
De oude bedrijfsvergunningenwet
broden als dot worden
werd van stal gehaald. Zo'n 260
grote bedrijven, die minimaal 100
balen bloem per dag omzetten
konden door die wet niet meer
ongelimiteerd uitbreiden. Daar
voor was een vergunning nodig,
die alleen kon worden verkregen,
als het bedrijf kon aantonen dat
het als gevolg van een gezonde
groei wilde investeren, of als er
sprake was van vervanging van
verouderde ovens.
Dit jaar loopt de periode van her
structurering af. Volgens de
Voedingsbond FNV heeft ze geen
enkele zin gehad. In haar ont-
werp-actieprogram stelt de bond
dat opnieuw overcapaciteit is
ontstaan, doordat de broodcon
sumptie is blijven dalen, ovens
vervangen zijn door grotere
ovens en vooral doordat de hand
werd gelicht met de regels. Bo
vendien. zo stelt de bond. konden
de kleinere bedrijven, die niet
onder de bedrijfsvergunningen
wet vielen, al die tijd door de ma
zen van het net glippen. Om de
zaak alsnog te regelen wil de voe
dingsbond een instantie in het le
ven roepen, die zou moeten be
staan uit werkgevers en werk
nemers en die de broodproduktei
in Nederland moet gaan rege
len.
De Nederlandsche Bakkersbond
ziet niets in zo'n instantie. Secre
taris H. J. Boswijk: „Het vrije on
dernemersschap zou daarmee
verdwijnen".
Niet somber
Koopman: „Wij vinden bovendien
dat de herstructurering wel gun
stig heeft gewerkt. Een groot deel
van de overcapaciteit is ingele
verd. Het ziet er op dit moment
helemaal niet zo somber uit voor
het bakkersbedrijf'.
Een moeilijk punt voor de Bak
kersbond is de geringe aanloop
van jonge vakmensen. De Voe
dingsbond FNV ziet dit als een
bewijs voor de slechte arbeids
omstandigheden in de bakkerij
en. Koopman: „De vakscholen
zijn gericht op het ambachtelijk
bedrijf. Het bakkersvak is een
creatief vak. Daarvan is in het in
dustriële bedrijf niets meer terug
te vinden. Vakmensen knappen
daar af'.
„Dat neemt niet weg dat ook de
kleinere bedrijven moeilijk jonge
vakmensen kunnen krijgen. Ik
denk toch dat hier de nachtdien
sten om het hoekje komen kij
ken. Op dit punt moet nog wel het
een en ander gebeuren".
Zeker is volgens secretaris Boswijk
dat de FNV een hoop lawaai
maakt om niets. Boswijk: „In de
gebruikelijke, demagogische
vakbondstaai wil de FNV de aan
dacht trekken. Maar de zaken
worden verkeerd voorge
steld".
Penningmeester Timmers: „Eén
ding moeten we in het geharre
war niet uit het oog verliezen. De
groot-, midden- en kleinbedrij
ven hebben elkaar hard nodig. Ze
moeten gezamenlijk de daling
van de broodconsumptie stop
pen. Dat is bakkersvijand num
mer een. RQN KRAGTEN
MAANDAG 4 AUGUSTUS 1980
ACTIEVE
AANDELEN
213,40 210.80
209.10 206,50
238,00 234.00
137,70 137,60
78,00 77,00
a2"'0
274,00
BINNENLANDSE
AANDELEN
242.00
110.00
3,56
154,00
282.00 281.00
74.20
27.30
275.00
27.00a
349.50
4435.00
760.00
710,00
15,70
295.00
204.00
218.00 218.00
120.00 119 00
119.00 121,00
BELEGGINGS
INSTITUTEN
GOUD EN ZILVER
BUITENLANDS
GELD
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse effectenbeurs opende
de week met over het algemeen
lagere koersen. Vooral in de ont
wikkeling van de obligatiemarkt
zat een knik. Abrupt werd de op
gaande tendens van de afgelopen
tijd afgebroken.
De noteringen lagen tussen de 0,5
en een vol punt lager. Oorzaken
waren het wegblijven van de ko
pers, de omzetten waren mini
maal, en teleurstelling over het.
uitblijven van een verwachte dis-
contovrlaging. Ook Unilever en
Kon. Olie stonden onderdruk. De
Unilever-hoek kon het aanbod
niet verwerken op het koersni-
veau van afgelopen vrijdag. Het
fonds zakte f 2 op f 120.
Kon Olie moest f 3 afstaan op f 167,
onder invloed van een lager Wall
Street en een iets gezakte dollar.
KLM, met de jaarvergadering in
het verschiet, steeg veertig cent
op f 66,60 De overige internatio
nale aandelen maakten pas op de
plaats
De banken veranderden eveneens
weinig. Winstnemingen drukten
echter op de hypotheekbanken.
FGH ging naar f 76,50, f 1 lager en
West land-Utrecht naar f271, f8
lager.
