Zorgelijke tijden voor auto-industrie
De eerste
garages
gaan
failliet
J©(p(a](n)[n)®[r§ ffyfëfeïï) ®[p)
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1980
EXTRA
PAGINA 23
Het zijn zorgelijke tijden, vooral wan
neer je je brood verdient met het ver
kopen van auto's. De internationale
auto-industrie kampt met proble
men. Daarbij lopen de Amerikanen
aan kop. De vier grote Amerikaanse
autoconcerns lijden verliezen die in
de honderden miljoenen lopen. De
autobouwers in Europa hebben het
ook niet gemakkelijk.
De voorraden lopen op, de parkeerter
reinen raken vol, dus moet de pro-
duktie omlaag. In Amerjka lossen ze
zoiets op door het personeel massaal
te ontslaan, in Europa proberen ze dat
vooralsnog met werktijdverkorting
en verlengde vakanties. Alleen de Ja
panse auto-industrie gaat betrekke
lijk ongestoord haar gang en expor
teert haar produkten naar alle delen
van de wereld en in toenemende ma
te. Tot groot ongenoegen van hun
westerse collega's die een belangrijk
deel van hun misère wijten aan de Ja
panse export.
Europese autobazen hebben bij het be
stuur van de Europese Gemeenschap
aan de bel getrokken met het verzoek
iets aan die Japanse vloed van auto's
te doen. Ook vakbonden in Amerika
en Engeland hebben om maatregelen
gevraagd. Het ligt natuurlijk niet al
leen aan Japan.
De sterk gestegen brandstofkosten, de
economische achteruitgang en hier
en daar zelfs verzadiging van de
markt en in Amerika speciaal het niet
tijdig inhaken op de vraag van het
publiek naar zuiniger rijdende auto's:
het is een combinatie van verschil
lende factoren die de huidige crisis in
de autowereld heeft veroorzaakt.
Aan het begin staat de fabrikant. Raakt
die in moeilijkheden, dan moet dat
ook merkbaar zijn aan het eind, de
garage, die het produkt uiteindelijk
aan de man moet brengen. De berich
ten die uit die branche komen zijn
uiteenlopend. De teruggelopen ver
kopen zouden in ons land zo'n 6000
arbeidsplaatsen in gevaar brengen.
Navraag bij verschillende garagebe
drijven levert even zoveel verschil
lende gelujden op, zodat we uitein
delijk tcch bij de Bovag terecht ko-
De Bovag is de overkoepelende organi
satie die de belangen behartigt van de
garagebedrijven in Nederland en
vooral bekend is om het niet aflatend
actievoeren tegen opeenvolgende
kabinetten die het autorijden steeds
zwaarder hebben belast en, zo meent
de Bovag. zodoende mede schuldig
zijn aan de huidige
Voor een belangrijk deel is de
zwakke positie van veel gara
gebedrijven te wijten aan de
hoge loonkosten, die rond
driekwart van de totale uitga
ven vormen. Ook is er de af
gelopen jaren nogal wat geïn
vesteerd in nieuwe gebotiwen
en apparatuur, ook al weer
een gevolg van de grote on
derlinge concurrentie van de
Door
Dick Fijlstra
merken. Er bleef op die ma
nier weinig over om de reser
ves op peil te houden. In feite
zit de autobranche al jaren in
de versukkeling.
Veel dealerbedrijvep hebben
contracten met importeurs
Uit de onlangs door de RAI be
kendgemaakte verkoopcijfers
over de eerste zes maanden van
dit jaar valt duidelijk de opmars
van de Japanse merken op. De
teruggang in de autoverkopen
komt vrijwel volledig voor reke
ning van de Europese merken,
waarbij Talbot, de vroegere Sim-
ca, British Leyland en Peugeot
grote verliezers zijn.
Gezamenlijk verbeterden de Ja
panse merken hun marktaandeel
behoorlijk, dat steeg van 18 naar
24 procent. Onder de tien best
verkochte automerken zitten nu
vier Japanse merken, waarvan
Toyota nu op de vijfde plaats
staat. Vorig jaar was dat nog een
elfde plaats.
Dramatisch is de terugval van mer
ken als Fiat, van een zevende naar
een twaalfde plaats en Talbot
(Simca) van een achtste naar een
veertiende plaats.
Het meest verkochte merk in Ne
derland blijft Opel, vooral dank
zij het net vernieuwde model van
de Kadctt. Toch verkocht ook
Opel in de eerste helft van 1980
rond veertienduizend auto's
minder.
De ontwikkeling van de automarkt
in Nederland wijkt nauwelijks af
van die in andere Europese lan
den. Ook in West-Duitsland heb
ben de Japanse autofabrikanten
hun marktaandeel ten opzichte
van de eerste helft van vorig jaar
weten te verdubbelen. Toyota
verkocht er bijvoorbeeld 125.440
auto's tegen 77.792 in de eerste
helft van 1979. Ook in Engeland
lijkt de opmars van de Japanse
auto nauwelijks te stuiten. Ter
wijl de eigen auto-industrie het
steeds moeilijker krijgt, stijgt het
marktaandeel van de Japanners
bijna dagelijks.
Automerk
Stijging
of daline
Verkopen
le helft 1979
Verkopen
le helft 1980
1 1) Opel
42.982 14,9
55.801 15,4
min 23
2 2) Ford
27.661 9,6
39.522 10,8
min 30
3 3) Renault
26.008 9
30.466 8,4
min 15
4(4) Volkswagen
min 18
21.351 7,4
26.072 7,2
5 (11) Toyota
16.983 5,9
15.900 4,4
plus 7
6 (13) Honda
15.582 5,4
11.640 3,2
plus 34
7 5) Peugeot
14.935 5,2
25.479 7
min 41
8 6) Citroen
14.564 5
18.307 5
min 20
9 (10) Datsun
13.984 4,8
15.950 4,4
min 12
10 (15) Mitsubishi
12.320 4,3
9.834 2,7
plus 25
11 9) Volvo
11.937 4,1
16.068 4,4
min 26
12 7) Fiat
11.631 4
17.984 5
min 35
13 (12) Mazda
10.376 3,6
12.227 3,4
14 8) Talbot
9.589 3,3
16.690 4,6
min 43
15 (16) BMW
7.099 2,5
7.246 2
16 (17) Mercedes
6.046 2,1
6.952 1.9
min 13
17 (14) Leyland
5.389 1,9
10.141 2,8
min 47
18 (20) Audi
3.879 1,3
4,548 1,3
min 14
19 (18) Lada
3.731 1,3
5.373 1,5
min 31
20 (19) Alfa Romeo
3.053 1,1
4.663 1,3
min 35.
Het staatje geeft een overzicht van de autoverkopen in Neder
land per merk gedurende de eerste zes maanden van dit jaar,
met achter de verkochte aantallen het marktaandeel in procen
ten.
seeuw, die vindt dat daardoor
het totale beeld nog veel te
rooskleurig is.
Volgens de Bovag zijn het voor
al de dealers, ongeveer de
helft van de 6000 aangesloten
bedrijven, die het moeilijk
hebben. In de werkplaatsen
en de buurtgarages is betrek
kelijk weinig aan de hand.
Wel merkt men daar wat van
het uitgestelde onderhoud.
De gestegen kosten van het
autorijden hebben geleid tot
een zekere verwaarlozing.
Volgens de Bovag verdwijnt
de gemiddelde automobilist
na zo'n vier jaar bij de dealer
en laat hij dan alleen nog maar
wat aan zijn auto doen als er
werkelijk iets kapot gaat. En
die reparaties gebeuren
meestal bij de buurtgara
ges.
Over wat nu eigenlijk de oorza
ken zijn van de omslag in de
automarkt lopen de menin
gen uiteen. De Bovag wijt het
toch voor een belangrijk deel
aan de belastingdruk op de
auto en het autorijden. Daar
naast aan de hoge rente die
een rem heeft gezet op de au
tofinanciering en tenslotte de
conjunctuur die veel mensen
onzeker heeft gemaakt.
Of er nu ook sprake is van een
structurele ontwikkeling
durft men bij de Bovag niet
volmondig te bevestigen. Er
zijn prognoses over de groei
van het Nederlandse auto
park (overigens niet van de
Bovag) die voorzien in een
verzadiging van de markt
rond 1990 met 5,5 miljoen tot 6
miljoen auto's. In 1979 telde
Nederland 4,5 miljoen auto's.
Die prognose voorzag in een
jaarlijkse verkoop, oplopend
tussen de 550.000 en 600.000
auto's. Wanneer dan in 1990
het verzadigingspunt zou zijn
bereikt, zou je bij een gemid
delde levensduur van een au
to van 10 jaar een vervan-
gingsmarkt hebben van
550.000 auto's per jaar. Vorig
jaar werden er 580.000 auto's
verkocht. Dit jaar vertoont
die ontwikkeling een forse
deuk.
Misschien dat dat verzadi
gingspunt nu later bereikt
wordt. De automarkt is, vol
gens Risseeuw, slecht te
beïnvloeden en vrij auto
noom. Hij heeft daar een he
leboel argumenten voor, op
het gebied van ruimtelijke
ordening, de vrije-tijdsbeste-
ding, de onmogelijkheid om
met het openbaar vervoer een
fijnmazig vervoersnet op te
zetten, kortom al die zaken
die de auto tot een onmisbaar
attribuut maken.
Risseeuw meent wel dat de be
lastingdruk een element zou
kunnen vormen die de struc
turele ontwikkeling kan
beïnvloeden. ,,In theorie kun
je natuurlijk iedereen uit de
auto weg belasten. Best mo
gelijk dat de grens bereikt is
of zelfs overschreden. Dat we
ten we niet, maar anders zou
je een terugval met een kwart
toch niet kunnen verkla-
Toezegging
De Bovag heeft van het kabinet
inmiddels de toezegging ge
kregen dat in ieder geval on
der deze kabinetsperiode de
lasten op de auto en de auto
niet verder zullen worden
verzwaard. „Dat heb ik zwart
op wit", zegt RioteeilW, in,i.li
even later wordt hij door een
andere Bovag-medewcrker
gewezen op enkele berichten
in de ochtendbladen waarin
staat dat het ministerie van
financiën bezig is een onder
zoek af te ronden naar de mo
gelijkheid om accijns te heb
ben op LPG.
Toch ziet ook de Bovag nog en
kele lichtpuntjes. In het na
jaar komen de nieuwe mo
dellen uit. Wellicht geeft dat
een stimulans aan de verko
pen. Bovendien toont de ren
te neiging tot dalen en komen
mogelijk de vervangingsaan
kopen op gang. De indruk be
staat dat veel automobilisten
gewacht hebben met de aan
schaf. Verder Muit het bij de
bekende glazen-bollenkijke-
rij. De Derde Dinsdag staat
voor de aeur. En van het be
leid dat de overheid zal voe
ren verwacht de Bovag niet zo
veel
Zeker nu de lagere overheden
ook een begerig oog op de au
to hebben laten vallen Ris
seeuw: „Nu wil Zuid-Holland
weer opcenten op de motor
rijtuigenbelasting hebben.
Straks willen de gemeenten
dat ook en voor je het weet de
wykcomités.
RIJSWIJK - Bij de Bo
vag kun je tegenwoor
dig kiezen over welke
branche in moeilijkhe
den je praten wilt. Zijn
het de garagehouders
niet, dan hebben ze ook
nog de caravanhandel
of de pleziervaartuigen.
Rond 6000 garagebe
drijven vertegenwoor
digt de Bovag. Alge
meen secretaris mr. C.
Risseeuw kan alleen
maar een globaal beeld
schetsen van de situatie
in de branche. En dan
zullen een helebóel
aangesloten bedrijven
zich er niet in' herken
nen.
Feit is dat in de eerste helft van
dit jaar zo'n 65.000 nieuwe au
to's minder verkocht zijn dan
in dezelfde periode vorig jaar.
Een teruggang van 20 pro
cent. Dat is een behoorlijke
terugslag. De teruggang
wordt mogelijk nog ver
sluierd doordat begin dit jaar
een groot aantal auto's wer
den afgeleverd, die in decem
ber al verkocht waren. Dat
met het oog op de door het
kabinet per 1 januari aange
kondigde belastingverhogin
gen. Risseeuw schat de wer
kelijke achteruitgang dan ook
op zo'n 25 procent. Wanneer
die ontwikkeling zich doorzet
zullen er op jaarbasis dit jaar
100.000 auto's minder worden
verkocht.
De consequenties van die ont
wikkeling zijn al merkbaar.
Registreerde de Bovag in
1979 in totaal zeven faillisse
menten, dit jaar zijn dat er tot
nu toe al zesentwintig. Je
kunt er nauwelijks omheen
dat niet in verband te brengen
met de teruggelopen verko
pen.
Vuistregel
Risseeuw: „Het gaat ook niet
alleen om de 65.000 auto's die
er minder verkocht zijn, de
bedrijven missen ook de
65.000 daarbij behorende af
leveringsbeurten, het garan-
tieonderhoud, de service
beurten, maar ook het op
knappen van zo'n 70.000 in-
ruilwagens".
Een vuistregel in de autohandel
is dat er op iedere verkochte
nieuwe auto er 1,2 gebruikte
auto's verkocht worden. Ie
mand die een nieuwe auto
koopt ruilt meestal de oude
in. Maar iemand die een ge
bruikte auto koopt ruilt vaak
ook weer een oudere auto in.
De teruggang in de verkoop
Minder auto's dus ook minder service-beurten.
waarin zij zich min of meer
vastleggen op de verkoop van
een bepaald aantal auto's.
Ook daar speelt de voorraad-
financiering een belangrijke
rol en door het inzakken van
de verkoop rest als enige be
sparing nog de post loonkos
ten. Voorlopig heeft dat nog
niet geleid tot ontslagen op
grote schaal, maar wel in ar
beidstijdverkorting in de
verkoopsfeer en in de werk
plaatsen. Vorig jaar liet de
Bovag nog weten dat er be
hoefte was aan 2500 mon
teurs.
Volgens de Bovag staat, wan
neer de verkopen dit jaar
werkelijk met zo'n 100.000 au
to's teruglopen, de werkgele
genheid van 3000 tot 6000
verkopers en monteurs op het
spel. Totaal tellen de garage
bedrijven zo'n 75.000 ar
beidsplaatsen.
Japanners
Overigens gelden de problemen
lang niet voor alle bedrijven.
De Japanse merken doen het
ook in Nederland erg goed en
hebben inmiddels een markt
aandeel verworven van zo'n
25 procent, voor een deel
dankzij de prijs.
De Japanners delen dan ook
niet in de verkoopteruggang.
Ook merken die de duurdere
bedrijfswagens leveren, Mer
cedes. BMW merken weinig
van de teruggang. Het bete
kent dat de problemen bij de
anderen nog veel groter moe
ten zijn. Als je de Japanners
eruit haalt zijn de autoverko
pen wel met 40 tot 50 procent
terug gelopen, meent Ris-
van nieuwe auto's heeft er toe
geleid dat de voorraad ge
bruikte auto's op dit moment
zo'n 5 procent onder het ni
veau van vorig jaar ligt.
Ondertussen vertoont de han
del in gebruikte auto's even
eens een forse deuk. Volgens
de Bovag ruim 14 procent
minder. Ook de tijd dat gara
gehouders gebruikte auto's
gemiddeld in voorraad heb-1
ben is langer geworden, van
70 dagen in 1979 tot 80 dagen
nu. Het betekent, bij de hui
dige rentestand, een forse
verhoging van de financier
ringslasten. En daarmee van
de totale kosten die bij de te
ruggelopen verkoop toch al
sterker zijn gestegen. Immers
gaat het slecht in de verkoop,
dan zullen de verkoopin
spanningen stijgen en daar
mee de kosten.
Geen vetpot
Trouwens het was, zo blijkt uit
de cijfers die Risseeuw geeft,
ook in de goede jaren geen
vetpot bij het doorsnee-gara
gebedrijf. In 1978 werd ge
middeld een nettowinst be
haald van één procent voor
belasting. En dat was toch in
de jaren dat de auto's nog vlot
van de hand gingen. Inmid
dels is de situatie flink ver
slechterd en zullen veel be
drijven in de rode cijfers ko
men. Voldoende eigen ver
mogen om dat op te vangen is
er niet. Dat het tot voor kort
goed bleef gaan, is volgens
Risseeuw een gevolg van de
voortdurende omzetstijging.
Daar is nu een eind aan ge
komen, terwijl de hoge rente
stand de zaken nog verer
gert.
mr.C. Risseeuw - "Het gaat niet alleen om de 65.000 auto's die er minder
verkocht zijn
