Daniel, literatuur en de Spelen "Amsterdamse tijd. legt zekere druk oj) Gerard Nijboer DDR schakelt Russen uit voor voetbalfinale OLYMPISCH SCOREBORD Vrijdag Olympische marathon PAGINA 12 SPORT WOENSDAG 30 JULI 1980 In de hele Sowjet-Unie, met een bevolking van 260 miljoen men sen, is maar één man die tot con centratiekamp alias werkkamp veroordeeld werd omdat hij een boek had geschreven dat de Sowjet-autoriteiten niet beviel. Zijn naam is Joeli Daniel. Welis waar bestaat er nog een Rus die om dezelfde reden werd veroor deeld. zelfs tot zeven jaar in plaats van de vijfjaar die Daniel kreeg, maar hij woont sinds een aantal jaren in Parijs: Sinjawski, die samen met Daniel terecht stond in 1966, omdat beiden in het Wes ten romans en verhalen hadden laten uitgeven die de censuur in de USSR niet gepasseerd waren. Sinjawski onder het pseudoniem Abram Tertz, Daniel onder het pseudoniem Nikolaj Arzjak. Natuurlijk hebben eerder (Paster nak) en later (Amalrik, Sol^jenit- syn, Martsjenko en vele anderen) de grootste problemen gehad om wat ze geschreven of beweerd hadden, maar na het proces Sin- jawski-Daniel heeft de Sowjet- justitie het altijd over andere boegen gegooid dan over de in houdelijke. Dat had indertijd niet zo'n goede indruk gemaakt in het buitenland. Sinjawski vertrok, na zijn tijd uitgezeten te hebben, naar Frankrijk waar hij doceert aan de Sorbonne, Daniel gaf er de voorkeur aan in Moskou te blij ven. Toen ik hem vorige week met enkele Nederlandse collega's opzocht legde hij uit waarom: „Ik heb hier mijn familie, en mijn vrienden. Het werk dat ik het lief ste doe, het vertalen van poëzie, kan ik alleen hier doen, niet in het buitenland. Bovendien kan ik er hier van leven". Voor de uitgeverij „Choedoz- jestwjennaja Literatoera" heeft hij poëzie vertaald uit het Spaans (Machado), Engels (Byron, Wordsworth, Walter Scott, Cole ridge) en Frans (Théophile Gau- thier), onder het pseudoniem J. Petrov. Waarom dat pseudoniem, is dat verstandiger? „Och, ik heb altijd al een hang naar pseudo niemen gehad, zoals u weet, en de insiders weten allemaal dat ik het ben...". Over politiek praten we niet. Nadat hij ons eerst gevraagd heeft waarom we juist hem komen op zoeken, en hoe we aan zijn adres komen, zegt hij dat hij niet over politiek wil spreken: „Ik ben nooit in politiek geïnteres seerd geweest, de politiek heeft zich in mij geïnteresseerd". Daarom praten we over literatuur, en het leven zelf. In gevangen schap al was hij met het vertalen begonnen. En hij is er niet meer mee gestopt. Kende hij Boris Pasternak, schrijver van „Dokter Zjivago" en Nobelprijswinnaar, persoonlijk? Er bestaat immers eeo befaamde foto, waarop de deksel van de lijkkist waarin Pas ternak in 1960 was opgebaard door twee onbekenden het huis wordt uitgedragen. Jaren later werden dat juist heel bekenden: Sinjwaski en Daniel. „Sinjawski was met Pasternak bevriend, ik kende hem niet persoonlijk", zegt Daniel. De vraag of je zo vrij mogelijk moet vertalen, zoals Pasternak meende, of zo letterlijk mogelijk, zoals Nabokov meen de. beantwoordt hij voor zichzelf Heeft zijn gevangenschap, zijn dis sidentenschap, hem vrienden gekost? Vrienden, tussen aanha lingstekens, die het veiliger von den hem niet meer te ontmoeten? De benaming „dissident" blijkt hem weinig aan te spreken. Hij ziet zich liever met de erenaam „kunstenaar" getooid. En zijn af faire heeft hem juist meer vrien den opgeleverd dan gekost, be halve dan die vrienden die in middels, uit vrije wil of na aan drang, naar het Westen zijn geë migreerd. De feiten onderstrepen het: in de paar uur dat we in zijn huiskamer zitten, komt eerst een buurvrouw, en daarna zijn schoondochter aanwippen, en wordt er drie keer door vrienden opgebeld, over wie zijn vrouw Irina zich ontfermt. Zij is decor ontwerpster. Onze indruk dat noeal wat „dissi denten" of familieleden van dis sidenten juist nu de stad ont vlucht zijn, vindt Joeli Daniel verklaarbaar. In de zomer trekt men naar de zee, en velen zullen dat met te meer graagte hebben gedaan, omdat ze vreesden dat Moskou tijdens de Olympische Spelen zo vol met vreemdelingen zou komen te zitten dat een Mos- koviet er niet meer uit de voeten kon. Hijzelf had een maand gele den een lichtg hartinfarct gehad, de tweede, nadat hij de vorige zomer een eerste infarct had ge had. Reden blijkbaar om wèl thuis te blijven. De Olympische Spelen liet hij, op boksen en basketbal na, dat hij op de televisie bekeken had, aan zich voorbij gaan. Maar het werk, het vertalen, ging door, in de huiskamer, in horizontale positie op de divan, zoals altijd. En zelf schrijven, romans, verhalen, zat dat er nog in? Behoorde hij niet tot die schrijvers in de Sowjet- Unie, van wie we in het Westen altijd denken dat zij drie mees terwerken in de la hebben liggen, totdat zij „rijp" zijn om uitgege ven te worden? Nee, dat was niet het geval, zei hij. „Literatuur wordt trouwens nooit beter als ze lang blijft liggen. Dat is alleen met cognac het geval". NICO SCHEEPMAKER 1. Nijboer (Ned) 2.09.01, 2. San doval (VS) 2.10.19, 3. Durden (VS) 2.10.41, 4. Tschen (N.Kor) 2.10.52, 5. Heffner (VS) 2.10.55, 6. Kotov (Sow) 2.10.58, 7. Dsjoemanasarov (Sow) 2.11.16, 8. Cierpinski (OD1) 2.11.17, 9. Dahl (Noor) 2.11.40, 10. Barrett (Aus) 2.11.42, 27. Vriend (Ned) 2.13.08 Hockeygoud voor India MOSKOU (ANP) - Voor het eerst in zestien jaar heeft India het Olym pische hockeytoernooi bij de he ren gewonnen. De vroegere leermeesters in deze tak van sport versloegen gisteren in de finale Spanje met 4-3. Bij rust leidde India met 2-0. De eerste titel sedert 1964 bracht de Indiase spelers tot onstuimige vreugde dansen. Even was men vergeten dat het olympisch goud door het grote aantal afmeldingen sterk in waarde was gedaald. Na een zwakke beginfase waarin niet gescoord werd, leken de In diërs voor 7000 toeschouwers op een moeiteloze zege af te steve nen. Treffers van Surinder Singh, waarvan de eerste uit een straf- bal, brachten de Aziaten op een voorsprong van 2-0. Nadat Kaus- hik in de negende minuut na de hervatting de bal voor de derde keer achter de Spaanse doelman had geplaatst, waren de kaarten geschud. Binnen tien minuten was Spanje echter met twee doelpunten van Juan Amat ge heel terug in de race. Elf minuten voor tijd bracht Mohammed het verschil weer op twee treffers. In de slotfase kon Juan Amat het derde Spaanse doelpunt laten aantekenen. MOSKOU (GPD) - Het parcours kennen ze inmiddels al een beetje, want gisteren hebben Cor Vriend en Gerard Nijboer even de gele lijn, die het marathontraject mar keert, gevolgd. De ruim 42 kilometer lange lijn, die voor een groot deel langs de Moskwa is getrokken, en waar langs zich vrijdag de stoet superlangeafstanders zal be wegen. Zo'n kleine 90 in totaal. Een vrij vlak parcours, is de eerste conclusie van het Nederlandse duo, dat best wat eerder op de hoogte had willen zijn van het geen ze onderweg tegenkomen. De bond heeft verschillende ke ren gevraagd om inlichtingen, maar die kwamen nooit. Het zal wel bij de Russische tactiek ho ren, zoals we ook zullen moeten afwachten hoe het Russische publiek zich langs de kant van de weg opstelt". ,,In de marathon van New York, die ik vorig jaar liep, maakte het publiek geen onderscheid. In die hitte was er voor iedere loper wa ter of een straal uit een tuinslang. Reken maar, dat het afknappers zijn als je hier mensen hun hand met een plastic zakje water ziet uitsteken en als die hand dan weer terug gaat als ze zien, datje geen Rus bent", vertelt Gerard Nijboer, gezien de wereldrang lijst van dit jaar en die van aller tijden een van de grote favorie ten. Zijn Amsterdamse toptijd van 2.09,1 is daarvan natuurlijk de oorzaak. Outsider „Overigens merk ik gelukkig hier in het olympisch dorp niets van toespelingen in die richting. Ik heb het gevoel, dat ze mij als een gewone concurrent zien, een out sider misschien. En dat is maar goed ook. Ik heb al vaker gezegd, dat die tijd in Amsterdam niet de enige maatstaf is. Toch kan ik er niet helemaal omheen. In het al gemeen verwachten de mensen toch veel van je, en je bent hier natuurlijk om goed te preste- Hoewel de pas 24-jarige Gerard Nijboer tot voor kort niet toegaf, dat zijn topprestatie in Amster dam een bepaalde druk op hem legde, praat hij daar nu toch iets anders over. „Het is niet zozeer de marathon zelf, maar de voorbe reiding, die een grotere belasting is dan bijvoorbeeld vóór Amster- 1 dam. Daarbij komt dat ik de pech Geen 11011(1 voor hel> gehad vanuit Guatamala, waar ik half mei een halve mara thon liep, een virusinfectie mee naar huis te hebben genomen. Pas een week is het gerommel in de darmen nu voorbij, maar ik ben behoorlijk afgevallen". „Ik zal toch blij zijn als Moskou achter de rug is. Het is me alle maal niet meegevallen. Ik ga het dan wat rustiger aandoen en de studie weer meer prioriteit ge ven. Wat de atletiek betreft, is mijn eerste doel het verbeteren van de snelheid. Baanwedstrij- den dus, want daar kom ik inter nationaal nog helemaal niet aan de bak", aldus Gerard Nijboer, die samen met Cor Vriend einde lijk weer eens voor een Neder landse inbreng zorgt tijdens een olympische marathon. Aad Steylen was in 1968 de laatste Nederlander. Rumoeriger „Toch een voordeel, dat we hier met ons tweeën zitten. Je kunt lekker tegen elkaar aanpraten. basketbalteam Sowjet-Unie MOSKOU (ANP) - De basketbal- ploeg van de Sowjet-Unie is gis teren door de overwinning van Italië op Spanje in het basketbal- toernooi voor heren uitgescha keld voor de finale. Italië versloeg de Spanjaarden met 95-89. De Sowjet-Unie klopte Cuba met 109-90 en kwam daarmee - in punten gelijk met de Italianen. Beslissend was echter het onder linge resultaat van de wedstrijd tussen de gelijkstaande ploegen en dat viel in het voordeel van de Italianen (zaterdag, 87-85) uit. De Sowjet-Unie kan in de strijd te gen Spanje alleen nog brons ver overen. Neen, zo weinig mogelijk over de marathon. Daarmee ben je zelf al vaak genoeg bezig. Bovendien zitten we nu in de periode van de Spelen, waarin de meeste Ne derlanders al uit de strijd zijn. Dat kan nog wel eens wat probleempjes geven. De anderen gaan zich nu toch wel vervelen, maken het 's nachts wat later, zijn rumoeriger. Iets, dat we best kunnen begrijpen, maar we ho pen toch dat men rekening houdt met ons beiden; wij komen zowat op de laatste dag nog in actie", vult Cor Vriend aan, die gezien zijn beste tijd van 2.13,08 duide lijk Nederlands tweede loper „Dat zie ik ook echt zo. Gerards training is meer op het topniveau gericht. Zijn tempowerk bijvoor beeld, dat ik eigenlijk veraf schuw, maar dit seizoen voor het eerst toch heb gedaan. Maar altijd met tegenzin. We zijn toch wel verschillende marathonlopers. Daarom en ook vanwege het feit dat zeker een marathon een puur individuele tak van de atletiek is, kunnen we ook geen afspraken maken voor teamwork. We zijn wel ingesteld op een vrij snel ver trek. Bij elke grote marathon gaan de mensen hard weg, al blijft het een gok. Toen ik begin van dit jaar in Essonne de limiet liep en daar derde werd, heb ik eerst negen lopers laten gaan. Die gingen als gekken weg. Mooi, dat ik zeven van de negen terugpak te", vertelt de 30-jarige Brabantse atleet. Richtlijn „Ik probeer de Amsterdamse mara thon toch als richtlijn te nemen. Dat betekent een redelijk snelle, maar geen overhaaste start", vult Gerard Nijboer aan, voor wie de olympisch kampioen van 1976, de Oostduitser Cierpinsky, de grote favoriet is, terwijl Cor Vriend het op de Russen houdt, die inderdaad op dit parcours al tijden van even boven de 2 uur en 10 minuten hebben gelopen. Van groot belang is natuurlijk hoe de weersomstandigheden vrijdag zijn. „Ze zijn hier erg wisselend. Het meest ideaal is zo'n vijftien graden, maar aan de 20 graden zit je hier al gauw. En dan moet je maar helemaal niet denken aan de temperatuur, waaronder Ge rard Tebroke zijn eerste tien ki lometer liep", Gerard Nijboer. Eén ding hebben beiden vrijdag tijdens die lange, wellicht moor dende tocht gemeen. Iets, dat Ge- rard Nijboer als een soort be wustzijnsvernauwing aanduidt. „Een gedachtenvertraging. Ik geloof dat elke marathonloper dat krijgt. Je neemt dan alles vrij traag op. Veel gaat er langs je. heen. Zo heb je soms een hele tijd nodig om een tussentijd te verta len naar de eindtijd toe, waarop je dan moet uitkomen" Een beetje een marteling dus. „Ach, als je straks door de finish bent en je hebt een goede mara thon gelopen, dan kun je daarop wekenlang teren", klinkt het unaniem. i Cor Vriend op het be- MOSKOU (GPD) - De Russen zijn gisteravond een illusie armer geworden. In het vrij wel volgepakte Leninstadion (100.000 toeschouwers) wer den de voor eigen publiek sterk favoriete Sowjet-voet- ballers in de halve finale met 1-0 uitgeschakeld door de Oostduitsers. Het was een werkelijk fascinerende wed strijd, allerminst door schoonheid van individuele acties of schitterende spelpa- tronen, maar wel door de zin derende spanning en de lawi ne van kansen die de Russen tijdens hun langdurige stormlopen kregen, na een al vrij snel opgelopen achter stand. De technisch betere Russen kunnen in de wed strijd om de derde en vierde plaats tegen Joegoslavië nu hooguit nog het olympisch brons pakken. (In de andere halve finale verloren de Joe- goslaven namelijk met 2-0 van Tsechoslowakijke). Vooral de boomlange (1.97 me ter) doelman Bodo Rudwaleit van BFC Dynamo stond een Russische doorbraak in de weg. Hij is een mengeling van de befaamde, maar wat on handig ogende Poolse doel man Tomachevski en de Ne derlandse stijlkeeper Jan van Beveren. Als Rudwaleit weer eens wankelend op het ver keerde been stond, kogelden de vrijgekomen Russen steeds even onhandig naast, maar anderzijds verrichtte hij met razendsnelle reacties en kele voor onmogelijk gehou den reddingen. De Russen waren als enigen tot nu toe zonder een punt verlies gebleven: overwinningen op Cuba (8-0), op Koeweit (2-1), op Venezuela (4-0) en op Zambia (4-1) Oost-Duitsland verspeelde tot nu toe slechts één punt: 1-1 tegen Spanje. Voor de rest wonnen zij ook alles, maar de tegenstanders waren dan ook niet indruk wekkend: 5-0 tegen Syrië, 4-0 tegen Irak en slechts 1-0 tegen Algerije. Verrassingen bleven in dit voetbaltoernooi met giganti sche verschillen in speel- sterkte dan ook uit juist de vier sterkste ploegen plaat sten zich voor de halve finales (Rusland, Oost-Duitsland, Tsjechoslowakije en Joego slavië). De Oostduitsers moe ten dus tegen Tsjechoslowa kije om de gouden medaille strijden. De eerlijkheid gebiedt te zeg gen dat de Russen gister avond werkelijk alles tegen hadden. De voor de rest voor treffelijk leidende Zweedse arbiter Ulf Eriksson, ook be kend van vele Europa-Cup duels, wuifde een geheide penalty weg toen de doorge broken Sergey Andreev van SKA Rostow ruw binnen de lijnen werd neergelegd. Mi nutenlang ging het Russiche publiek te keer met schrille fluitconcerten. Enkele malen schoten de Rus sen ook op paal of lat. Al in de 15e minuut zorgde Wolf-Ru- diger Metz van BFC Dynamo voor de winnende treffer, na dat bij een zeldzame Oost- duitse aanval Dieter Kuhn van FC Lok Leipzig handig over de bal was gestapt. Te pletter Daarna begonnen de onvoor stelbaar spannende Russi sche stormlopen. Nu hebben de Russen een aantal indivi dueel zeer sterke en technisch begaafde voetballers, maar als collectief wilde het maar niet lukken. Dezelfde klacht als bij het EK-voetbal in Italië werd ook hier vernomen: er zijn geen echte buitenspelers. Het resultaat was dat de Rus sen zich letterlijk te pletter liepen in de trechter van de vele Oostduitse verdedigers in het centrum. Maar in de boeiende chaos ontstonden er niettemin adembenemende momenten. Zo kogelde Vla dimir Bessnonov van Dyna mo vanaf enkele meters kei hard tegen de paal, waarna de bal via de rug van een Oost duitse verdediger weer kei hard in de richting van het Oostduitse doel vloog, maar nu via de hand van de keeper en de paal overging. Conditioneel waren de Oost duitsers niet te slopen, maar in de laatste tien minuten werden er toch twee DDR- spelers gewisseld. Nauwelijks twee minuten voor het einde had Rusland nog gemakkelijk langszij kunnen komen en een ver lenging kunnen forceren, maar de opkomende verdedi ger Khidiyatullin kopte op nog geen twee meter van het doel naast. De Oostduitsers bouwden een zo enthousiast feestje op na het laatste fluit signaal, dat het leek of ze de gouden medaille (die ze ook in Montreal wonnen) al op zak hadden. goud, zilver, brons, totaal): Sowjet-Unie-Oost- i en 4e plaats: Polen- en 6e plaats: Cuba- 1. Sowjet-Unie 2. Oo5t-Duitsland 3. Hongarije 4. Italië 5. Roemenië 6". Bulgarije 9. Zwedei lO.Cuba 28. Nederland 56 50 31 137 laatste Libanon t ZEVENDE 470-KLASSE 12. Finland (Lindgren-Tallberg), 2. Oost-Duitsland (Borowski-Swensson), Zwitserland (Kistler-Dreyer), 4. Ne- t-Duitsland (Borowski- Swensson) 38.7, 3. Finland (Lindgren- Tallberg) 39.7, 4. Nederland (Van Gent- Van den Hondel) 49,4. kis), 7. Nederland (Bakker-Bakker-Cos- ter). Eindstand: 1. Denemarken (Jensen- Bandolowski-Hansen) 23.0 punten, 2. Sowjet-Unie (Boednikov-Boednikov- Poljakov) 30.4, 3. Griekenland (Boudou- ris-Gavrilis-Rapanakis) 31.1, 5. Neder land (Bakker-Bakker-Coster) 45.0. Flying Dutchman: 1. Hongarije (Detre- Detre), 2. Ierland (Wilkins-Wilkinson), 3. Denemarken (Moeller-'Moeller), 4. Ne derland (Vollebregt-Vollebregt). Eind stand: 1. Spanje (Abascal-Noguer) 19.0 punten, 2. Ierland (Wilkins-Wilkinson) 30.0, 3. Hongarije (Detre-Detre). 7 Ne derland (Vollebregt-Vollebregt). Finn- jollen: 1. Sowjet-Unie (Bala.sjov), 2. Bra zilië (Biekarck), 3. Polen (Skarbinski), 5. Nederland (Neeleman). Eindstand: 1. Finland (Rechardt) 36.7 punten, 2. Oos tenrijk (Mayrhofer) 46.7, 3. Sowjet-Unie (Balasjov) 47.4,8. Nederland (Neeleman) 76.0. Tbrnado: 1. Sowjet-Unie (Potapov-Zy- bin), 2. Nederland (Van Walt Meijcr- Brasser), 3. Denemarken (Due-Kjer- gard). Eindstand: 1. Biazilië (Welter- Bjorkstroem) 21.4 punten, 2. Denemar ken (Due-Kjergard) 30.4, 3. Zweden (Marstróm-Ragnarsson) 33.7, 5. Neder land (Van Walt Meijer-Brasser) 39.0. Star 1. Denemarken (Christensen-Niel- sen), 2. Zweden (Sundelin-Lindstroem, 3. Polen (Holck-Malicki), 10. Nederland. Eindstand: 1. Sowjet-Unie (Markin- Moezisjenko) 24.7 punten, 2. Oostenrijk (Raudaschl-Ferstl) 31.7, 3. Italië (Gorla- Peraboni) 36.1, 6. Nederland (Binkhorst- Van den Berg) 49.4). HANDBAL Dames: Sowjet-Unie-Oost-Duitsland 18-13, Joegoslavië-Zaire 39-9, Honga- nje-Tsjechoslowakije 10-10. Eind-tand: 1. Sowjet-Unie, 2. Oost-Duitsland. 3. Joegoslavië. 4. Hongarije, 5. Tsjecho slowakije, 6. Zaire. VOLLEYBAL Dames: Finale: Duitsland 3-1, om c Hongarije 3-2, om I Peru 3-1. WATERPOLO Sowjet-Unie-Joegoslavië 8-7, Honga- rije-Nederland 8-7, Spanje-Cuba 9-7. Eindstand: 1. Sowjet-Unie, 2. Joegosla vië, 3. Hongarije, 4. Spanje, 5. Cuba, 6. Nederland. Brazilië 96-95; Italiè-Spanje 95-89. Fi nale (vandaag): Joegoslavië-Italië. Der de plaats: Rusland-Spanje. SCHERMEN SABEL Finale: Sowjet-Unie-Italië 9-2. om de 3e en 4e plaats: Hongarije-Polen 9-6. Pollao (Ita.), 2. Jang Se Gong (N.Kor.), 3. Sergej Kornilajev (Sow.). Vedergewicht (tot60 kg): l.Magomedg- san (Sow.), 2 Mihoi (Bul.) )Bul.), 3. Geor ges Hazionidis (Gri.) (Mon.). Halfzwaargewicht (tot 90 kg): 1. Sangar Oganesian (Sow.j, 2. Uwe Neupert (Odl.), 3. Alexander Cich (Pol.). VOETBAL Halve finales: Oost-Duitsland-Sowjet- Unie 1-0, Tsjechoslowakije-Joegoslavië HOCKEY Heren: Finale: India-Spanje 4-3 (2-0). Kleine finale: Sowjet-Unie-polen 2-1 Finale: Shota Kabarelli (Sow.) won van Juan Ferrer (Cub.). Eindstand: 1. Shota Kabarelli (Sow), 2. Juan Ferrer (Cub.), 3. Harold Heinke (Odl.) en Bernard Tchoulloulyan (Fra.). Twee records T arenenko MOSKOU (SID/ANP) - De Euro pese kampioen gewichtheffen in het zwaargewicht, de 24-jarige Rus Leonid Taranenko, heeft zijn Olympische gouden medaille met twee wereldrecords extra glans gegeven. Hij won de twee kamp met een totaal van 422,5 kilo, dat goed was voor een nieuw wereldrecord en behaalde bij het stoten een gewicht van 240 kilo gram eveneens een verbetering van het vorige wereldrecord. Het zilver ging naar de Bulgaar Va lentin Christow met een totaal van 405 kilogram, het brons ging naar de Hongaar Szalai met 380 kilo. Bij het worstelen, één van de oud ste takken van sport bij de Olym pische Spelen, worden nogal eens opvallende en vaak ook curieuze bewegingspatronen gedemon streerd. De Rus Beloglazov laat zijn tegenstander de Bulgaar Tzotchev hier bijvoorbeeld ken nismaken met de zogenaamde 'kopstand'. Erg naar zijn zin schijnt de Bulgaar het overigens niet te hebbenHij lacht tenminste als een boer die kiespijn heeft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 12