Premies sociale
voorzieningen
misschien hoger
Onrust over orderontwikkeling in Nederland groeit
ifflïï
Nationalisering Westduitse
belangen in Iraanse bedrijven
i4nr Kirr'f
5Bestaande kerncentrales
geen discussiepunt9
General Motors wil
benzineverbruik omlaag
Markt
berichten
BZ'
F'5"'"
NDERDAG 10 JULI 1980
'[Casino's
[De belangstelling voor het legaal
gokken in de casino's in Zand-
voort en Valkenburg was vorig
jaar iets kleiner dan in 1978. In
1979 kwamen 670.000 bezoekers
een gokje wagen en Jat waren er
30.000 minder dan het jaar daar
voor. De nationale stichting tot
exploitatie van casinospelen in
Nederland spreekt in haar jaar
verslag 1979 de veronderstelling
ujt dat deze daling vooral te wij
ten is aan het strenge winterweer
begin vorig jaar.
Kwartaalverslag van De Nederlansche Bank wijst uit
AMSTERDAM (ANP) - De econo
mische bedrijvigheid in ons land
was in het eerste kwartaal van
1980 een beetje groter dan het
laatste halfjaar 1979. In april en
mei valt echter in verschillende
sectoren van het bedrijfsleven -
vooral in de bouwnijverheid-een
toegenomen ongerustheid over
de orderontwikkeling te bespeu
ren en dit heeft zijn weerslag ge
had op de situatie op de arbeids
markt. Dit staat in het verslag
over het eerste kwartaal van De
Nederlandsche Bank.
In de verwerkende industrie heeft
zich in de eerste maanden van het
jaar opnieuw een produktie stij
ging voorgedaan, waarbij met
name in de metaalindustrie de
bestaande spanning op de ar
beidsmarkt nog werd vergroot.
Deze produktieontwikkeling zal
in hoofdzaak verband hebben
gehouden met een aanzienlijke
stjjging van goederenuitvoer;
van een groei van de nationale
bestedingen lijkt geen sprake te
zijn geweest.
Na het eerste kwartaal begon zich
in verschillende delen van het
bedrijfsleven een pessimisti
scher beoordeling van de order
ontwikkeling af te tekenen. Het
duidelijkst was dit het geval in de
woningbouw. De werkloosheid
die enkele jaren ongeveer gelijk
was gebleven op ongeveer
210.000 liep in april en mei sterk
op tot bijna 230.000 (5,4 pet van de
afhankelijke beroepsbevolking)
De helft van deze stijging was ge
concentreerd in de bouw. Tege
lijkertijd gaf de openstaande
vraag naar personeel een belang
rijke vermindering te zien.
De buitenlandse belangstelling
voor Nederlandse obligaties
bleef zeer gering. Door de ophef
fing,eind januari, van de Rege
ling positie buitenland kon de
netto buitenlandse schuld van de
banken in het eerste kwartaal
met f3,7 miljard toenemen.
De banken en girodiensten maak
ten minder gebruik van hun
geld scheppend vermogen dan in
het voorafgaande kwartaal, als
reactie op de toen opgetreden
zeer grote toeneming van het kor
te krediet aan de particuliere sec
tor. Niettemin was de bijdrage tot
de binnenlandse liquiditeitscrea
tie relatief groot, doordat de aan
was van de op lange termijn aan
getrokken middelen sterk ver
minderde. Een sterk oplopen van
de kapitaalmarktrente, die sa
menhing met een door de VS ge
domineerde internationale ren
testijging, kan daarbij een rol
hebben gespeeld.
Dé financieringsuitkomsten van
het Rijk en de lagere overheid ga
ven in het verslagkwartaal op
nieuw een verslechtering te zien.
In de twaalfmaandspcnode die
eindigden in maart 1980 bereikte
het financieringstekort van de to
tale overheid een omvang van
bijna 6 pet van het nationale in
komen tegen 5,5 pet in 1979.
Oliestaking
De* Noorse olie-industrie op zee
kwam de afgelopen nacht stil te
liggen nadat een bemiddelings
poging in het stakingsconflict op
het laatste moment was mislukt.
Qngeveer 1500 werknemers op
booreilanden gingen vervolgens
in staking om hun looneisen
kracht bij te zetten.
Zes dagen geleden legden 2000
pruduktiearbeiders het werk
neer. Zij eisten hogere lonen, kor
tere werktijd en vervroegd pen
sioen. De stakers op de boorei
landen willen 60 pet loonsverho
ging terwijl de werkgevers 10.3
pet hebben aangeboden aldus
welingelichte kringen.
Tweeëntwintig booreilanden wor
den getroffen door de staking.
Een aantal daarvan ligt in het
Britse gedeelte van de Noordzee.
British Leyland
De Britse autogigant British Ley
land heeft gisteren bekendge
maakt eind oktober te stoppen
met de produktie van de MG. De
fabriek in Abingdon, ongeveer
100 kilometer ten westen van
Londen, zal worden gesloten en
de meesten van de 800 perso
neelsleden zullen worden ontsla
gen.
Hiermee is eveneens duidelijk ge
worden dat een laatste poging
van Aston-Martin, naar verluidt
gesteund door een Japanse auto
firma, om de voor overname be
schikbare financiële middelen bij
elkaar te krijgen, is mislukt.
In oktober zal het verlies door de
produktie van de MG voor Bri
tish Leyland zijn opgelopen tot 20
miljoen pond (100 miljoen gul
den).
Vooral de verminderde vraag in de
Verenigde Staten, de grootste af
nemer, is een grote slag geweest
voor het bedrijf.
Een woordvoerder van BL deelde
gisteren in Londen mee, dat in
Amerika nog 12.000 MG's onver
kocht staan opgeslagen en in ove
rige landen zo'n 3500.
Op iedere MG die in het buitenland
wordt verkocht moet BL op dit
moment bijna 900 pond (4500 gld)
toeleggen.
Samenwerking
De Amerikaanse automobielfabri
kant Ford heeft van de Japanse
ónderneming Toyota een voor
stel ontvangen voor de oprich
ting van een gezamenlijke on
derneming voor de produktie van
kleine auto's in een assemblage
fabriek in de VS. De president
van Ford heeft echter al laten we
ten dat de belangen van Ford met
io'n onderneming niet bijzonder
$ijn gediend.
Israël
In de eerste vijf maanden van dit
jaar is de werkloosheid in Israël
toegenomen tot 4.5 procent van
Jde beroepsbevolking, wat bete-
jkent dat eind mei 59.000 mensen
■Zonder werk waren. Het ministe
rie van financiën in Jeruzalem
verwacht dat het er tegen het ein
de van het jaar 72.000 zullen zijn.
E£ra Sadan, hoofd van het econo
mische planbureau van het min
isterie, verwacht voor de rest van
•het jaar een verdere economische
'achteruitgang, waarbij het ver
bruik per hoofd van de bevolking
kleiner zal worden maar de posi-
itie van de betalingsbalans een
^verbetering te zien zal geven.
NCW voorspelt forse stijging met 1,8 procent
- i,.DEN HAAG (GPD/ANP) - Onze sociale voorzieningen zijn een bijna niet meer te dragen
V* V last. De meeste sociale fondsen moeten voor 1981 de middelen zien te vinden voor een
t stijging van de uitgaven met zo'n drie miljard.
Wanneer zij dit doen door een pre
mieverhoging, dan zullen de
premies met zo'n 1.8 procent stij
gen. Dit zegt het Nederlands
Christelijk Werkgeversbond
(NCW) in een berekening over de
SCHEVEN1NGEN - Tegen beter weten in slaat deze Scheveningse stoelenbaas, lussen de buien door. hier met
een ligstoel in zijn handen. Op de achtergrond een zo goed als lege pier. Het KNMI belooft voorlopig geen
veranderingen.
FRANKFORT-TEHERAN (Reu
ter) - Iran heeft de Westduitse
belangen in zijn farmaceutische
industrie genationaliseerd en de
Westduitse directieleden ver
vangen door Iraniërs. Dit heeft de
federatie van Westduitse chemi
sche bedrijvèn gisteren meege
deeld. De eigenaars van de West
duitse deelnemingen in de Iraan
se farmaceutische industrie heb
ben geen toegang meer tot bank
rekeningen en voorraden en in
sommige gevallen is het West
duitse personeel verboden de ge
bouwen van de gezamenlijke on
dernemingen te betreden.
Dé federatie heeft de Westduitse
ministeries van buitenlandse za
ken en economische zaken om
hulp gevraagd. Uit goed ingelich
te kringen in Frankfort is verno
men dat het gaat om deelnemin
gen van Bauer, Hoechst, Marck
DEN HAAG (ANP) - Naar de opvatting van de ministers Van Aardenne
(van economische zaken) en Ginjaar (van volksgezondheid) is dé positie
van de twee kerncentrales in ons land, te weten de centrales in Dode-
waard en Borssele, niet aan de orde bij de komende brede maatschappe
lijke discussie over de toepassing van kernenergie voor elektriciteits
opwekking.
De beide bewindslieden hebben dit aan de Tweede Kamer meegedeeld.
Letterlijk hebben zij de Kamer gezegd, dat de vraag of de bestaande
Nederlandse centrales al dan niet in bedrijf dienen te blijven geen on
derwerp van de maatschappelijke discussie is. Volgens beide bewinds
lieden staat in de opzet van de maatschappelijke discussie de vraag
centraal wat de toekomstige rol van kernenergie bij de Nederlandse
energievoorziening zal zijn. een vraag die meer is toegespitst op de
besluitvorming rond de eventuele uitbreiding van het in ons land opge
stelde nucleaire vermogen.
Schering en Boehringer Mann
heim in farmaceutische bedrij
ven die samen met Iraanse be
langen zijn gesticht. Ook Ciba-
Geigy in Zwitserland zou onder
de Iraanse maatregel vallen. Over
farmaceutische ondernemingen
in andere landen kon men niets
zeggen.
De federatie probeert bij de autori
teiten in Teheran opheldering te
krijgen over de maatregelen om
dat niet precies duidelijk is hoe
ver de nationalisering strekt.
Volgens de zegslieden in Frank
fort is er niets dat duidt op natio
nalisering van andere dan farma
ceutische bedrijven. De geza
menlijke omzet van de onderne
ming waarom het gaat wordt op
honderd miljoen mark per jaar
geraamd. De maatregel wordt in
strijd gebracht met het akkoord
inzake wederzijdse bescherming
van investeringen dat West-
Duitsland en Iran in 1965 hebben
gesloten.
In Teheran is vernomen dat de
Iraanse regering vier farmaceuti
sche ondernomingen waarin
Westduits kapitaal zit heeft laten
weten dat ze nieuwe directies
hebben gekregen. Volgens Iraan
se zegslieden is de bekendma
king van het ministerie van in
dustrie en mijnbouw in Teheran
de eerste aanwijzing dat de re
volutionaire raad ernst maakt
met de nationaliseringsplannen
die hij in juni heeft aangekon
digd. Over onteigening van de
Westduitse deelnemingen is in de
Iraanse hoofdstad niets gezegd.
De Westduitse ambassade in Tehe
ran heeft een formeel verzoek bij
de Iraanse autoriteiten ingediend
waarin om opheldering wordt
gevraagd en om het ongedaan
maken van de maatregel.
ontwikkeling in 1981 van de so
ciale zekerheidslasten, die deze
week in zijn blad "De werkgever"
wordt gepubliceerd.
Het NCW zegt verden "Het voor
uitschuiven van de problemen op
het terrein van de sociale zeker
heid levert een hypotheek voor
de toekomst op, die in lengte van
jaren niet meer zal zijn af te los-
Volgens het NCW stijgen de uitga
ven het sterkst in de werkloos-
heidwet, de arbeidsongeschikt
heidswetten en de ziekenfonds
verzekering. Met name de jaar
lijkse stijging van het aantal ar
beidsongeschikten met ongeveer
60.000 is onhoudbaar, aldus de
christelijke werkgevers. Bij zijn
berekeningen is het NCW "bij
gebrek aan beter" wat de kernge
gevens omtrent de loonontwik
keling en de groei van het natio
nale inkomen betreft uitgegaan
van de meerjarenramingen.
Daarin wordt een groei van de
loonsom met zes procent gehan
teerd en een groei van het natio
naal inkomen met 2.75 procent.
Onjuiste uitgangspunten, aldus
het NCW, dat daarom het beeld
extra beklemmend vindt.
In 1980 is de stijging van de pre
miedruk door een aantal ingre
pen beperkt kunnen blijven tot
WARREN (Reuter) - Het Amerikaanse automobielconcern General Mo
tors (GM) heeft zich tot doel gesteld het gemiddelde benzineverbruik
van zijn automodellen te verminderen van een liter op ongeveer 9,3
kilometer op het ogenblik tot een liter op 13,2 kilometer in 1985. Ditheeft
de president van GM, E.M. Estes gisteren verklaard op een persconfe
rentie.
GM heeft de Amerikaanse ministeries van transport en energie van haar
voornemen op de hoogte gesteld. Wanneer het streven slaagt zullen de
auto's van GM in 1985 1,3 tot 2,1 kilometer meer met een liter benzine
kunnen rijden dan de voorschriften van de Amerikaanse overheid eisen.
Volgens Estes zal tegen die tijd ongeveer zestig procent van de door GM
geproduceerde auto's zijn uitgerust met een viercilindermotor.
In 1985 zullen alle auto's van GM meer dan 8,5 kilometer met een liter
benzine kunnen rijden. De helft zal zuiniger zijn dan één op 12,8. Nu
voldoet slechts één procent van de door GM gefabriceerde auto's aan
deze norm.
0.1 procent. Minister Albeda
heeft de premieniveaus gedrukt,
de extra rijksbijdragen aan de so
ciale fondsen werden gehand
haafd en de fondsen moesten een
beroep doen op hun reserves. Die
reserves zijn nu bijna op, consta
teren de werkgevers. Een van de
grootste oorzaken van al deze
problemen, is de sterke stijging
van het aantal uitkeringstrekkers
in 1980, een stijging met 70.000
mensen. Dit betekent een stijging
van het aantal arbeidsongeschik
ten met 22 procent. Ook de stij
ging van het aantal werklozen
heeft een groot nadelig effect.
Verwacht moet worden dat het
naoorlogse werkloosheidsrecord
van 240.000 werklozen in juni van
dit jaar in de rest van het jaar nog
verder zal oplopen en het gemid
delde werkloosheidsniveau in
1980 verder zal opstuwen. Deze
ontwikkeling legt een zware
claim op de verwachtingen voor
1981. Het NCW herhaalt zijn
standpunt dat er in 1981 een
structurele aanpak moet komen
van het aantal uitkeringstrek
kers. De voorwaarden waaronder
mensen een uitkering krijgen
zullen flink moeten worden aan
gescherpt. Om de rampzalige
ontwikkelingen van het aantal
arbeidsongeschikten te keren zal
de netto groei van dit aantal moe
ten worden teruggebracht tot het
niveau van de economische
groei, dus nul, aldus de werkge-
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling. 10-7-80: tuinbonen 0,47. spits
kool 24-33, bospeen II 0.24-71. breek-
peen AI 5.50-7,20, All 3.20-6,50, BI
18.60-22.60 per kist. prei A 0.51-1,20 per
kg. sla (natuur) 0,18-0,21. spinazie 1.01,
bonekruid 0.47, uien 0,37 per kg, peter
selie (krul) 0,21, selderij 0,11-0.24,
bloemkool 6 per bak I 1,07-1,48. 611
21-92. 81 78-1,13, 811 42-44 Aanvoer
bloemkolen 2000 stuks, breekpeen 67
ton.
1
Cailr. Sulk 56.00 53.10
Cetec^ r»i°50 6i-5ü
ld. eert. 120'.50 120,-50
KNSM «rtP*P
Kr^nap sky 66 2
0 7L00
S arakreek 62.20 62.50
Scbev. Esp1.^ ITM^ 20
Schokbeton 420,00 435,00
Tokvo PH (Si
Tokyo PH
Uni-Invest
Viking
Wereldhaven
113,00 112.00
108.30 110.00
100.50 99.80
1
Chamotte 10,50 10 40
Clndu-Ke7 22.30 22^10
Dell Mij. 86.00 87.00
Laadre&i Gl. 13.5.;
ïg IJo'S
Scbultema 110.00e 111,00
Schuppen 147,00
Schutte rsv. 60.00 63.00
Stavoib. Bok. 2(18 00
Chemical F
191,00 188.00
363.00 362.00
n nn u rm
AMSTERDAM - De Amsterdam
se effectenbeurs gaf donderdag
'-DONDERDAG 10 JULI 1980
Bos Kalis
Dordlsche Petr.
fcnnla
•MBrocaSa'
Hein eken
Heinelien Holding
Holl. Beton Groep
Nedlloyd Groep
ftMB
Ogem Holding
frakboed Holding
'Pakhoed H eert.
Philips
Robeco
Rod a ni co
Rollnco
Rorento
L'ullever
Ver Resit VNU
BINNENLANDSE
AANDELEN
Asd. Rijtuig
Asselberg
Brrgoss
Blydenst C.
Boer Druk
Borsumij W.
Erlks
Ford Ai
Goudsmit
Grasso
Haceaeijer
Hoek's Mac
IBB Kondor
Internum'
Kempen Brg.
155. '(I
71,60
308.00
Mas» Petr.
Meneba
Metaverpa
Nagron
Nedap
Palrrabang
Pont Hout
Smit L
Telegraaf
Textiel Tw
Tilb. Hyp. bk
Tw. Kebelf
Vd Vhet W
VMF^Stork
Vlhamij But
Wegener C ci
Wyers
Wijk en Her
218.00
108.50
4100
116,30
218,00
60,00
47.00
36.00e
Fidelity F
Investors M
Japan Fund
Lehman Corp
Manhattan
Oppenhelmer
Technology
Value Line
BELEGGINGS-
INSTITl Tt'N
COI'D EN ZI1.VKI'
Goud 40900-41600 Zilver 900 1083
Vomic 41330-43350 Vonice 983-1089
BUITENLANDS
GELD
Alvamy
Asd. Belegg. I
IKA Belegg
Inlrrb4>nds
leveraged
Finse n
Joegosl. dim
Ierse pond
verdeeld koersbeeld te zien. De
handel was erg rustig. Ook de
obligatiesector was verdeeld. De
hoogrentende waarden lagen wat
beter in de markt, maar bij de
laagrentende waarden liepen de
noteringen hier en daar terug. De
dollar was onveranderd, evenals
Wall Street, zodat uit deze hoek
geen stimulansen kwamen. Uni
lever
kon 1 1.20 oplopen tot f 123,50.
mede door buitenlandse vraag.
KLM werd runn een gulden
duurder op f65, gestuwd door
enige
vraag bij een redelijke omzet. Het
jaarverslag wordt binnenkort
gepubliceerd. Koninklijke Olie
steeg zestig cent op f 167,60
De rest van de internationals
bleef dicht bjj huis.
Bij de banken brokkelden de
koersen licht af. FGH wist veertig
cent aan de koers toe te voegen op
f 59,90. Bij de verzekeraars
bleef nagenoeg alles bij het oude.
evenals bij de bouwers. Elsevier
trok een gulden aan op f220.
