Syrië en
PLO willen
oliewapen
gebruiken
BRITSE LAGERHUIS IN REP EN ROER
Europa:
minder
i»,' olie en
meer
kolen
E
f PLEZIERIGE PRIJZEN BIJ PANDER. 1
Tïïïl
m
Woede over erkenning van
Cambodja door India
nn
eg
ini
2523
'in
Pander
Pretoria
roept deel
diplomaten
terug uit
Zimbabwe
WOENSDAG 9 JULI 1980
Over mogelijke trouwplannen prins Charles
LONDEN - In het Lager
huis is het gisteren tot een
verhitte woordenwisse
ling v gekomen over de
vraag of de opvolgingswet
van 1701 die leden van het
koninklijk huis verbiedt
om met een rooms-katho-
liek te trouwen, gewijzigd
moet worden. De kwestie
wordt gevoed door
groeiende geruchten dat
prins Charles zou willen
trouwen met prinses Ma-
rie-Astrid van Luxem
burg.
Deze geruchten doen al ten minste
twee jaar hardnekkig de ronde,
waarbij nooit verzuimd wordt te
vermelden dat koningin Elisa
beth een prijzend oog heeft laten
vallen op de prinses als een waar
dige partner voor haar zoon en
tro mopvolger.
Er zijn pok berichten geweest dat er
al overleg tussen afgevaardigden
van beide regerende huizen zijn
geweest, en zelfs dat prins Philip
deelgenomen zou hebben aan
een gesprek dat plaatsvond in het
paleis van koning Boudewijn in
Brussel, waarbij een kardinaal
aanwezig geweest zou zijn. Ook is
prins Charles niet lang geleden in
Brussel geweest - reden te meer
voor de Britse pers om het ge
ruchtenvuurtje aan te blijven
wakkeren.
Prinses Marie-Astrid heeft enige
tijd in Engeland gestudeerd,
maar zij en de prins zijn samen
nooit gesignaleerd. Charles zou
zich volgens weer andere berich
ten zelfs eens nogal smalend over
haar hebben uitgelaten. Niette
min beginnen de Britten zich wat
onrustig te voelen over de 32-jari-
ge kroonprins die nog maar
steeds niet in het huwelijk is ge
treden.
Hij is talloze malen gefotografeerd
in het gezelschap van Britse
meisjes van keurige en passende
families, meestal tijdens vosse-
jachten of andere ruiterevene-
menten, maar het bleken kort
stondige ontmoetingen te zijn die
weinig onthulden over de prin
selijke voorkeuren. Wel heeft een
biograaf, de journalist Anthony
Holden, iedereen verzekerd dat
de prins het „normale leven"
leidt van een jongeman van zijn
leeftijd.
Het enige dat Charles er zelf ooit
over heeft gezegd was op een
lunch met buitenlandse corres
pondenten, toen hij naar aanlei
ding van een nogal indiscrete
vraag over zijn huwelijksplannen
opmerkte, dat hij in elk geval niet
met een rooms-katholiek zou
kunnen trouwen omdat hij dan,
zoals hij het zelf zei, „politiek
dood" zou zijn.
Hij doelde daar
mee waarschijnlijk op de wet die
nu ter discussie staat in het par
lement, en die troonsopvolging in
dat geval verbiedt.
De parlementaire discussie die nu
op gang is gekomen, snijdt het
eeuwenoude Britse probleem
aan van het conflict tussen pro
testanten en katholieken.
Vreemd genoeg is het amende-
mentsvoorstel op de opvol
gingswet ingediend door Nor
man Hogg, een protestantse
Schot. Want het zijn juist de pro-
Volgens Hogg had zijn voorstel
minder te maken met een moge
lijk huwelijk van de prins buiten
het protestantse nest van de
Anglicaanse kerk, maar met een
poging tot opheffing van de dis
criminatie jegens de rooms-ka-
tholieken. Hij zei zelf dat de wet
zo goed als geen kans maakte,
maar dat het tijd Werd de discus
sie over de religieuze discrimina
tie in het Verenigd Koninkrijk te
openen. Naar zijn mening zou het
ook het Noordierse conflict gun
stig kunnen beïnvloeden.
Aartsconservatieven brengen daar
tegen in dat Engeland in de eerste
plaats een protestant land was en
is, dat een wetswijziging de hou
ding van het Britse volk ten aan
zien van de monarchie ten nadele
zou wijzigen en dat de koning of
koningin in dat geval niet langer
het hoofd van de Anglicaanse
kerk zou kunnen blijven. Willy
Hamilton, lid van het Lagerhuis,
argumenteerde dat Engeland zo
langzamerhand moest begrijpen
dat het onzin was om een 300 jaar
oude wet te handhaven, dat ie
dereen de vrije keuze gegeven
moest worden om de koers van
zijn eigen leven te bepalen, en dat
er al veel te veel vooroordelen in
het land bestonden, vooral waar
het iemands godsdienst be
trof.
Ook de protestantse Orangisten in
Noord-Ierland zijn in het geweer
gekomen na een omstreden be
richt dat de Britse minister voor
Ierland, Norman Atkins, gezegd
zou hebben dat prins Charles af
stand van de troonsopvolging
zou moeten doen wanneer hij een
rooms-katholieke huwelijks
partner koos. Die verzekering
zou Atkins al op 7 mei gegeven
hebben.
In het Lagerhuisdebat zei premier
Thatcher gisteren dat de opvol
gingswet zou blijven zoals die
was en dat de regering geen plan
nen heeft om daarin verandering
in te brengen.
De vraag blijft: wil prins Charles nu
met Astrid trouwen, en zo niet,
waarom komt deze discussie op
hoog niveau dan op gang? De ou
de wijze uilen van Engeland we
ten dat Buckingham Palace zijn
ondoorgrondelijke wegen be
wandelt.
Charles trouwplannen met ka
tholieke prinses?
AMMAN (DPA/GPD) - Syrië en de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO hebben het gebruik van het
'oliewapen' geëist tegen de Verenigde Staten, Canada en
West-Europa om de terugtrekking van Israël af te
dwingen uit de bezette gebieden. Deze eis staat in een
werkdocument dat gisteren is overlegd aan de confe
rentie van Arabische ministers van buitenlandse en
economische zaken in de Jordaanse hoofdstad Amman.
Als de westelijke wereld Israël niet
dwingt zich terug te trekken uit
de Gazastrook, de westelijke
Jordaanoever en het oostelijke
stadsdeel van Jeruzalem willen
Syrië en de PLO dat de Arabische
olieleveranties aan het Westen
met 25 procent worden inge
krompen.
PRETORIA (AFP/Reuter) - De
Zuidafrikaanse regering heeft
alle hoge leden van haar diploma
tieke missie in Salisbury terugge
roepen. Dit heeft de minister van
buitenlandse zaken Roelof Botha
gisteren bekendgemaakt.
In een verklaring zei hij dat Zuid-
Afrika niet officieel bericht heeft
gekregen wanneer het de missie
moet sluiten maar dat het duide
lijk is dat Zimbabwe geen diplo
matieke betrekkingen meer wil
met Zuid-Afrika. De Zimbabwe-
se premier Robert Mugabe maak
te vorige week bekend dat hij op
dracht had gegeven de missie te
sluiten omdat zij manschappen
wierf voor de strijd tegen zijn pas
onafhankelijke land. Pretoria
heeft dit ontkend.
Minister Botha zei gisteren dat
Zuidafrikaanse functionarissen
de zaak hebben besproken met
premier Mugabe en andere Zim-
babwese leiders.
Het Palestijns-Syrische voorstel
verwerpt ook VN-Resolutie 242
en elke amendering daarvan, een
afwijzing dus van Europese po
gingen om zowel de veiligheid
van Israël te garanderen als het
Palestijnse zelfbeschikkings
recht te erkennen. De Syriërs en
Palestij nen in Amman gaan dui
delijk verden "Onvoorwaardelij
ke Israëlische terugtrekking uit
de Palestijnse gebieden welke Is
raël in 1948 en 1967 veroverde"
Wantrouwen
Het harde Syrisch- Palestijnse
standpunt in Amman kan terug
gevoerd worden op Palestijnse
frustratie en Syrisch wantrou
wen. De leider van de PLO-dele-
gatie, Kadoumi, zegt dat de Ara
bische souplesse van 1978 in
Bagdad door het Westen niet ge
waardeerd is en zelfs Europa niet
aan de kant van de Arabieren
heeft kunnen krijgen. De Arabie
ren deden toen indirect het aan
bod Israël in feite te willen er
kennen, indien Israël zich zou te
rugtrekken tot de grenzen van
1967, en akkoord zou gaan met
een onafhankelijke Palestijnse
mini-staat op de westelijke oever
van de Jordaan en in het gebied
bij Gaza. Kadoumi kritiseerde
met zijn opmerking de recente
verklaring van de Europese Ne
gen inzake het Midden-Oosten.
De Syriërs ten slotte blijven zich
verzetten tegen "verslapping"
van het Arabische verzet tegen de
akkoorden tussen Israël en Egyp
te. Zij wijten die verslapping aan
de politiek van bepaalde conser
vatieve Arabische regimes die,
wat Damascus noemt, een "half
slachtige" positie innemen tus
sen aan de ene kant Egypte en
Amerika en aan de andere kant
het Arabische kamp dat fel ge
kant is tegen de Egyptische vrede
met Israël.
Deze controverse in de Arabische
wereld zal niet in Amman opge
lost kunnen worden. Men zal zich
beperken tot voornamelijk eco
nomische aanbevelingen. Het
politieke kernprobleem wordt
"verschoven" naar de top in no
vember - een dikke kluif voor de
staatshoofden en regeringslei
ders.
Anderson wil
PLO niet
erkennen
JERUZALEM (AFP/DPA/UPI)
- John Anderson, die als on
afhankelijk kandidaat een
gooi doet naar het Ameri
kaanse presidentschap, heeft
gezegd de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie (PLO)
voorlopig niet te willen er
kennen. De PLO moet eerst
"de wapens neerleggen, de
terreur opgeven en Israëls
recht op onafhankelijkheid
binnen veilige en erkende
grenzen erkennen"
De 58-jarige Anderson arri
veerde gisteren in Israël, waar
hij vier dagen besprekingen
voert met. politieke leiders.
Een ontmoeting met Mena-
chem Begin gaat niet door, de
premier herstelt van een lich
te hartaanval. Na Israël gaat
Anderson naar Egypte,
Frankrijk, West-Duitsland en
Groot-Brittan nië.
Als hij president wordt wil An
derson de Amerikaanse am
bassade - ter voltooiing van
het vredesproces in het Mid
den-Oosten - naar Jeruzalem
verplaatsen.
Anderson is het eens met een
versterking van de joodse ne
derzettingen op de westelijke
Jordaanoever door Israël,
mits dat om veiligheidsrede
nen gebeurt.
De uitlatingen van Anderson in
Israël waren kritisch ten aan
zien van de opvattingen van
de regering-Carter. Deze
heeft de joodse nederzettin
gen in de bezette gebieden
immers een obstakel ge
noemd voor de vrede in dat
gebied, maar volgens John
Anderson zag de regering
Carter allerlei factoren over
het hoofd die ook belangrijk
t Jeruzalem met de
SINGAPORE (Reuter/UPI)
- China en de niet-com-
munistische landen in
Zuidoost-Azië hebben gis
teren uiterst verbolgen ge
reageerd op het besluit
van India de door Vietnam
gesteunde regering van
Heng Samrin in Cambodja
te erkennen. Aan de Thai-
landse
Cambodjaanse grens zijn
gisteren weer gevechten
uitgebroken.
China beschuldigde India ervan de
agressie van Vietnam tegen
Cambodja door de vingers te zien
en meent dat het besluit alleen
maar het beeld van India schaadt.
Nieuw Delhi maakte de erken
ning maandag bekend. Het be
sluit is "zeer betreurenswaardig"
in een tijd waarin de associatie
van Zuidoostaziatische landen
(Asean) en alle andere vredelie
vende staten de terugtrekking ei
sen van de Vietnamese troepen
uit Cambodja en de recente ge
wapende inval door Vietnam in
Thailand veroordelen, aldus een
verklaring van het Chinese mi
nisterie van buitenlandse zaken.
De leden van de Asean (Thailand,
Singapore, Maleisië. Indonesië
en de Filippijnen) leverden even
eens veel kritiek op het Indiase
besluit. Zij zien zich nu alleen
maar gesterkt in het besluit eens
gezind een politieke oplossing te
zoeken voor Cambodja. De
Asean-landen erkennen nog de
regering van de Rode Khmer die
door Heng Samrin uit Phnom
Penh is verdreven.
De Indonesische minister van bui
tenlandse zaken Mochtar Kusu-
matmaadja verwoordde de ge
voelens van de Asean-landen:
"De erkenning door India maakt
de betrekking met de Asean niet
gemakkelijker. Of er een ernstige
breuk ontstaat zal afhangen van
wat wij (Asean) besluiten".
Mochtar verklaarde gisteren niet
te geloven dat het Inidase besluit
gevolgd zal worden door een
groot aantal andere niet-gebon-
den landen. De heftigste kritiek
kwam van de minister van bui
tenlandse zaken van Singapore,
Suppiah Dhanabalan, volgens
wie de erkenning de rol van
Nieuw Delhi als leider van de
beweging van niet-gebonden
landen op het spel zet. Het besluit
is alleen in het belang van de
Sowjet-Unie en brengt geen vre
de in Cambodja, aldus de minis
ter.
In Tokio reageerde een functiona
ris van het Japanse ministerie
van buitenlandse zaken kalm op
het Indiase besluit met de woor
den dat het was verwacht en niets
zou veranderen aan de erkenning
door Japan van de regering van
de Rode Khmer. De Thailandse
premier Prem Tinsulanonda zei
in Bangkok dat het optreden van
India politieke gevolgen zal heb
ben in Zuidoost-Azië maar hij gaf
geen nadere bijzonderheden.
Volgens westerse diplomatieke
bronnen geeft het besluit van
Nieuw Delhi de Cambodjaanse
regering, die 18 maanden geleden
aan de macht kwam met hulp van
Vietnam, de diplomatieke steun
die zij nodig heeft in deze kritieke
tijd.
Bij de grens tussen Thailand en
Cambodja zijn gisteren weer ge
vechten uitgebroken. De Viet-
namezen hebben 30.000 man
schappen opgeroepen met tanks
en artilleriegeschut om de aan
hangers van Pol Potte bestrijden.
Aldus militaire bronnen in
Bangkok. De gevechten in het
grensgebied ontstonden toen
Vietnamese eenheden, die een
bolwerk van Pol Pot omsingel
den, een basis van guerrillastrij
ders ontdekten op 240 km ten
zuidoosten van Bangkok. Vol
gens Thailandse militairen wferd
gevochten op slechts 460 meter
van de grens. De grenstroepen
van Thailand zijn in staat van pa
raatheid gebracht voor het geval
de strijd zich uitstrekt tot in
Thailand.
STRAATSBURG - Minder olie en
meer kolen. Met deze overscha
keling willen de Europese Negen
al het komende half jaar een be
gin maken om de afhankelijkheid
van de Europese Gemeenschap
van olie-import te verminderen.
De Luxemburgse minister van
buitenlandse zaken Gaston
Thorn zei dat gisteren in het Eu
ropese Parlement, dat zijn eerste
zittingsjaar deze week in Straats
burg afsluit.
Niet alleen industrie en elektrici
teitscentrales, maar ook huis
houdens moeten op kolen over
schakelen. Behalve kolen zal ook
het gebruik van kernenergie
worden bevorderd, zei de
Luxemburgse bewindsman uit
naam van de Negen. Luxemburg
is dit tweede halfjaar van 1980
voorzitter van de Europese mi
nisterraad. Met het oog daarop
gaf Thorn een toelichting op zijn
Europese werkprogram dat
nauwelijks nieuwe gezichtspun
ten bevatte.
De Negen streven naar een „con
structieve dialoog" met de olie
producerende landen. Met de
Arabische landen zal de Euro-
Arabische dialoog, die op dood
spoor was gekomen, worden her
vat. De onderhandelingen met
Spapje en Portugal over toetre
ding van deze twee landen tot de
EG zullen volgens de Luxem
burgse minister „in het voorziene
tempo" worden voortgezet.
Thorn, die de Brit Jenkins begin
volgend jaar opvolgt als voorzit
ter van de Europese Commissie,
wil de voorbereiding van de vast
stelling van de EG-begroting
voor volgend jaar goed voorbe
reiden. Maar dat zal zeer moeilijk
zijn, waarschuwde hij. Het over
leg tussen parlement en EG-mi-
nisterraad over de begroting 1980
heeft ruim een halfjaar geduurd,
zonder dat de door het parlement
gewenste wijzigingen in het EG-
beleid tot stand kwamen.
Thorn rekent erop dat er nog twee
jaar gemoeid zullen zijn met po-
gingen om dé beschikbare finan-
ciële middelen beter te verdelen
(nu krijgt de landbouwpolitiek
het leeuwedeel). Als de EG-lan-
den niet langer bereid zijn gelden
aan de Gemeenschap ter be
schikking te stellen, tenzij deze
het nationale belang dienen,
dreigt er volgens Thorn een ero
sie van de begrotingsbevoegdhe
den van het Europese Parlement
Inspraak bij het vaststellen van
de EG-begroting is een van de
weinige bevoegdheden van de
Straatsburgse assemblee. Ook
voorzag Thorn dat de gemeen
schap zou worden lamge
legd.
De Luxemburgse minister gaat
naar alle landen in het Midden-
Oosten (Israël en zijn Arabische
buren) die betrokken zijn bij het
Midden-Oostenconflict. Afhan
kelijk van de resultaten die hij
daarbij boekt, zullen de Negen
een initiatief kunnen nemen om
het vastgelopen vredesoverleg
tussen Israël, de Palestijnen en
de Arabische landen uit het slop
te halen. Thorn gaat hierbij uit
van de Midden-Oostenverklaring
van de regeringsleiders van de
Negen die enkele weken geleden
in Venetië werd uitgegeven.
In het debat dat na Thorns verkla
ring volgde, constateerde de so
cialistische fractieleider Ernest
Glinne dat van de socialistische
eisen „tot nu toe niets is terecht
gekomen". Hu wees daarbu
vooral op de toenemende werk
loosheid en de eis de bestrijding
daarvan meer aandacht te geven
dan het terugdringen van de
inflatie. Maar De Goede (D'66
vroeg de EG-ministerraad drin
gend meer rekening te houden
met het Europese Parlement:
.Anders zullen de 260 miljoen
Europeanen het in 1984 bij de
tweede Europese verkiezingen
laten afweten".
ADVERTENTIES
Wees er tijdig bij als u wilt profiteren van
de interessante aanbiedingen tegen zéér speciale prijzen.
DEN HAAG - AMSTERDAM - ROTTERDAM - EINDHOVEN - LEIDEN - GRONINGEN - ENSCHEDE
Leiden: Breestraat 146
Botermarkt 21-22
