Desmond Tutu ziet
„teken van hoop
Alfrink had moeite met
zijn rust
Leidse actie: veertig rolstoelen voor Nigeria
wntimfiiffllü-
Veranderingen in Zuid-Afrika?
Je vergeet ie hengeltje
toch zekerooK niet!
Camara strijdt door
voor gerechtigheid
Verzoeken weer 'leekte worden
komen nu spoedig in behandeling
Je uergeet ie bergschoenen
toch zeker ook niet!
Kamerlid van D'66 naar VN-raa(
NIEUW
OP DE
BOEKEN
PLANK
DINSDAG 1 JULI 1980
Zo-iemand moet hobby's hebben..."
op enkele vragen betreffende
het tweede Vaticaanse conci
lie waarbij hij zo nauw be
trokken is geweest. Volgens
hem moeten bisschoppen en
leken nog leren omgaan met
wat het concilie voor hen heeft
gebracht: collegialiteit onder
de bisschoppen en mede-ver
antwoordelijkheid van de
andere gelovigen. Vooral de
medezeggenschap van de le
ken beschouwt hij als een zeer
belangrijk resultaat van het
concilie.
"Niet iedereen zal tevreden zijn
over de gang van zaken na het
concilie. Maar de verande
ring van mentaliteit is er. Die
moet de tijd hebben om te rij
pen". Theologen, zo meent de
rustende kerkleider, hebben
tot taak. uiteen te zetten wat
het concilie werkelijk heeft
bedoeld als er verschillen van
uitlegging en dus van mening
over bestaan.
Tegenwoordig spreekt men wel
van het "ik-tijdperk". Daarin
staat het eigenbelang van de
mensen voorop. Alfrink zei
daarover, dat als iedereen al
tijd maar bedacht is op eigen
welzijn, eigen geluk en eigen
rijkdom hel mis gaat niet de
samenleving. "Christenen
moeten hoop bieden dat er
oplossingen zijn voor de grote
problemen van de samenle
ving. Zij moeten zich niet ver
liezen in wat tegenwoordig
wel het 'doem-denken' wordt
genoemd"
Bisschop Desmond Tutu. secreta
ris-generaal van de Zuidafri-
kaanse Raad van Kerken, gaat
kerkleiders in de hele wereld at
tent maken op de ontmoeting die
hij op 7 augustus zal hebben met
minister-president Botha. De
zwarte bisschop, bekend om zijn
felle kritiek op het apartheidssys
teem in zijn land, beschouwt dit
gesprek tussen de Raad van Ker
ken en Botha als een "teken van
hoop voor vreedzame verande
ringen".
Met 52 andere kerkleiders werd Tu
tu een paar weken geleden in Jo
hannesburg gearresteerd omdat
zij aan een geweldloze demon
stratie deelnamen, die moest
uitlogen op de aanbieding van
een petitie. Zij hadden, volgens
de autoriteiten, de wet op samen
scholingen en de openbare orde
overtreden.
Tutu meent, dat het komende ge
sprek niet alleen voor Zuid-Afri-
ka maar voor de hele wereld be
langrijk zal zijn. Daarom wil hij er
met alle middelen de aandacht op
vestigen. De gesprekspartners
van premier Botha zullen op 6
augustus, een dag vóór het ge-
sprek, bijeenkomen om enige
uren samen in gebed door te
brengen. De kerkleiders van de
wereld krijgen allemaal een brief
waarin hun wordt gevraagd, te
bidden om Gods zegen op die
dag.
ADVERTENTIE
In een gesprek met een Duits lu
thers tijdschrift stelde Tutu zich
positief op tegenover een eco
nomische boycot van Zuid-
Afrika. "De blanke machtheb
bers zouden hierdoor gevoelig
worden getroffen", zei hij. "Het
blanke Zuid-Afrika krijgt nog
de meeste steun uit de westelij
ke hoofdsteden. Benut al uw po
litieke, economische en diplo
matieke macht om het apart
heidsregime de mogelijkheden
tot overleven te ontnemen. U
bent medeschuldig als u een
dergelijk regime ondersteunt".
De 50-jarige Desmond Tutu, die
deze oproep "tot de medechris
tenen in het Westen" richtte,
geldt in zijn land als een van de
grootste strijders voor de men
senrechten. Vorig jaar riep hij in
Kopenhagen de Deense regering
op de uitvoer van steenkolen naar
Zuid-Afrika te staken. Als straf
nam de Zuidafrikaanse regering
hem toen zijn paspoort af.
Desmond Tutu
steun maakt medeschuldig
Niemand naar de fjorden zonder vakantieslof.
Volgens de Britse minister Norman
St. John-Stevas gaat paus Jo
hannes Paulus nu heel gauw be
ginnen met de behandeling van
aanvragen van geestelijken die
weer "leek" willen worden. Met
een vreemd woord heet deze te
rugkeer van de geestelijke naar
de wereldlijke status: "laïcise-
ring". De minister, die onlangs
met de paus een gesprek heeft ge
had, vertelde een verslaggever
van het Britse blad "Catholic He
rald", dat de regels inzake de laï-
cisering van priesters zijn her-
De paus bleek in dat gesprek van
oordeel te zijn dat het weer leek
worden van priesters een pasto
raal probleem is en dat de proce
dure te wettisch was geworden.
Daarover toonde de paus zich on-
tevreden, en het was voor hem
dan ook een reden er voorlopig
mee op te houden.
Onder deze paus is het tot nu toe
voor priesters onmogelijk ge
weest, zich te laten laiciseren. De
Britse minister had dit bij zijn be
zoek aan het kerkhoofd te berde
gebracht, omdat deze situatie,
volgens hem, veel mensen onno
dig verdriet bezorgt.
Zoals wij vorige week al meldden,
hebben enkele rooms-katholieke
instanties in ons land kardinaal
Willebrands gevraagd, in Rome
op spoed aan te dringen. Het -
wat zij noemen - lakse beleid van
het Vaticaan op dit punt geeft
niet alleen ernstige problemen in
de persoonlijke sfeer, maar be
lemmert ook het pastorale werk.
Priesters die het ambt willen
verlaten en een andere functie in
het pastoraat begeren kunnen dat
niet zolang hun positie niet is ge
regeld. Op die manier, zo schre
ven zij Willebrands, gaat er veel
talent verloren.
„Waar mensen samen dromen,
begint de werkelijkheid"
Britse minister sprak met paus
Niemand de alm op zonder vakantieslof.
De "rolstoelen-actie" in de
gereformeerde kerk van Leiden voor
gehandicapten in de Westafri-
kaanse republiek Nigeria heeft tot nu toe
f 20.000 opgebracht. Dat betekent, dat in
dit land zelf veertig rolstoelen kunnen
worden gemaakt. Ze gaan rtaar het lepra-
en revalidatiecentrum in het dorp Mangu.
De Leidse actie ging uit van de sectie "We-
relddiakonaat" van de plaatselijke gere
formeerde diakonie. Eén actie vorig jaar
voor de Sahel (hulp in Afrikaanse droogte-
gebieden) bracht ongeveer hetzelfde be
drag op.
Gesloten. In verband met de vakanties -
met afnemend kerkbezoek - worden van 6
juli tot en met 31 augustus in de Paulus-
kerk te Oegstgeest zondags geen diensten
gehouden. Vorig jaar was dat voor het
eerst als proef, en de hervormde en gere
formeerde kerkeraden. vinden het een
goede oplossing. De Groene Kerk, het
Gemeentecentrum Lijtweg en de gere
formeerde kerk blijven gewoon open. De
meeste diensten daar zullen staan onder
gezamenlijke gereformeerd-hervormde
verantwoordelijkheid.
Pater H. J. Pot te Oegstgeest is benoemd
tot basis-pastor in de Leonardus-parochie
(Haagweg) te Leiden. Zijn werk in de
Oegstgeester Willibrordus-parochie heeft
hij beëindigd. Deze week verhuist hij naar
de pastorie aan de Haagweg.
Beroepingen
Hervormde Kerk: beroepen te VughtM.
B. Nieuwkoop Balk (Fr.); aangenomen het
beroep door de generale synode tot predi
kant voor buitengewone werkzaamheden
(luchtmacht) C. L. Glastra Brummen; be
dankt voor Lienden H. F. Klok Melissant.
Gereformeerde Kerken: beroepen te Rot
terdam-Hillegersberg-Schiebroek J. M.
Snoek Oostvoorne; aangenomen naar
Vaassen kandidaat G. Tromp aldaar, nóar
Zoetèrmeer M. Spriensma Arum (Fr.), naar
Bussum P. E. R. Keizer Bazel (Zwitser
land).
Christelijke Gereformeerde Kerken:
aangenomen naar Ermelo L. W. Bilkes St.
Thomas, Ontario, Canada.
Gereformeerde Gemeenten: aangenomen
naar Aalburg A. Hofman Scheveningen.
Nederlandse Protestantenbond: be
noemd tot voorganger van de afdeling
Beilen W. Sangers Stadskanaal.
Hulp. De actie "Hulp aan buitenlandse
collega V' van de Bond van Nederlandse
Predikanten is een succes geworden. Tot
nu toe is er ongeveer f 85.000 binnengeko
men. Met een deel van het batige saldo van
de bond over 1978 en 1979 - samen zo n
f25.000 - werd een pot gevormd groot
f 110.000.
Daarvan is nu een kleine f 10.000 uitgege
ven aan folders over de actie en een eerste
partij boeken voor Hongaarse collega's. De
predikantenbond heeft ook f20.000 toege
zegd voor hulp aan collega's in Zuid-Eu
ropa. Verder bestaat het plan. een aantal
Hongaarse predikantsweduwen, die er
echt eens uil moeten, voor enkele weken
naar ons landte laten komen.Zij hebben in
de regel geen geld om op reis te gaan. De
bond wil ze helpen.
Overigens overlegt de predikantenbond
met de "Konferentie van Europese Ker
ken" (KEK), hoe het geld van de actie het
best kan worden besteedDe KEK zal daar
toe een aantal projecten indienen.
Dood.
Euthanasie. Niemand dan God heeft
volgens de Rooms-Katholieke Kerk het
recht een eind te maken aan het menselij
ke leven. Het jongste document van de Va
ticaanse Congregatie voor de Geloofsleer
legt daarop nog eens sterk de nadruk.
Smeekbeden van zieken, die soms om de
dood vragen, dienen niet te worden ver
staan als een werkelijk verlangen naar de
dood, maar naar hulp en liefde, zegt het
Romeinse stuk. Het recht op sterven is/net
een recht op het toebrengen van de dood.
door eigen hand of andermans hulp, maai
een recht om vredig heen te gaan, mei
menselijke en christelijke waardigheid.
Het Vaticaanse stuk achl gebruik van ck
nieuwste medische middelen geoorloofd
ook al brengen die risico mee. Maar nie
mand kan tot gebruikmaking daarvar
worden verplicht. Weigering staat niet ge
lijk met zelfmoord.
Als de dood eenmaal onvermijdelijk is
mag worden afgezien van behandelingen
die slechts een precaire en moeizame ver
lenging van het leven tot gevolg hebben.
Maar. zegt het Vaticaan nadrukkelijk, dc
normale zorg aan de zieke mag niet wor
den onderbroken.
Toen kardinaal Alfrink - die op
5 juli tachtig jaar wordt -
ruim vier jaar geleden als
aartsbisschop van Utrecht en
voorzitter van de Nederland
se bisschoppenconferentie
vertrok, voelde hij zich "uit de
maalstroom genomen en aan
de oever neergezet"
Hij gaf de man van het bis
domblad Den Bosch, die hem
ter gelegenheid van zijn tach
tigste verjaardag interview
de, toe, dat hij met de over
gang van werkend naar rus
tend kerkleider toch meer
moeite heeft gehad dan hij
had verwacht. "Ik ben veel
meer gaan leren over de ou
derdom en over mensen die uit
hun werk worden gehaald en
niet meer weten wat zij doen
Heilige Stad:
internationaal
Het Vaticaan spreekt zich in
een document, bestemd voor
de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties, opnieuw
uit voor een internationale
status van Jeruzalem. "Het
behoud van het heilige en
universele karakter van Je
ruzalem is van de grootste
betekenis", zegt het Vati
caanse stuk. "Daarom moet
elke macht die de soeverei
niteit over de Heilige Stad
uitoefent het eigen karakter
ervan en de rechten van de
drie religies - christendom,
jodendom en islam - inzake
jde heilige plaatsen verzeke
ren met een geschikt rechts
stelsel".
"De betekenis en de waarde
(van Jeruzalem gaan de be
langen van een enkele staat
of van akkoorden tussen sta
len te boven".
"Een eendje komt tot leven". Hans Hein-
rich Isenbart. Uitg. Meulenhoff. Prijs:
f!4S0.
Elk voorjaar worden in Nederland tien
duizenden "wilde" eenden geboren.
Om het wonder v,an de natuur voor de
kinderen te verduidelijken heeft
Isenbart. in samenwerking met de fo
tograaf Baumli, dit fotoboek samen
gesteld.
moeten. Zo-iemand moet hob
by's hebben, heet het dan.
Maar als je nooit van je leven
tijd hebt gehad om aan hob
by's te doen, hoe moet dal
dan?"
'Op de vraag of hij kan merken
nog steeds populair te zijn,
antwoordde Alfrink met een
wedervraag: "Wat is popu
lair eigenlijk?" "Ik heb. dacht
tk. een goede naam in Neder
land. Maar er zijn ook mensen
die minder op mij gesteld zijn.
Vaak ten onrechte, vermoed
ik. Uit een Soort misverstand.
Maar dat hoort bij het lijden
van mijn leven
Leren
Kardinaal Alfrink ging ook in
"Barbecue-gids"Annelike Hoogewee-
gen. Uitg. Luithing. Prijs: f 990.
Annelike Hoogeweegen verzamelde een
aantal minder bekende recepten en
doet tal van leuke ideeën uit de doe
ken.
"Inspecteur Perquin en de carnavals-
moord". "Inspecteur Perquin en de
kralenmoorden"Martin Mons. Uitg.
Sijthoff.
Herdrukken van in de jaren vijftig po
pulaire speurderromans. Achter het
pseudoniem Martin Mons verschuilen
zich twee Haagse dames.
"Waarom ik niet tennis (en ook niet hoc
key)". Kees Fens. Uitg. Thomas Rap.
Prijs: f 16 £0.
Bundeling van een aantal "kolommen"
die Kees Fens op maandag voor de
sportrubriek van de Volkskrant
schrijft, rommelend in de marge.
"Ouder worden en gezond blijven". Ro
bert Taylor. Uitg. Teleboek. Prijs
f2250.
De Amerikaanse arts Taylor "behan
delt" de problematiek van de middel
bare leeftijd. De "rijpere jaren" kun
nen de bloeitijd van ons leven worden.
"Verhalen van vijf dochters". Zoë Fair
banks e.a. Uitg. Van Gennep. Prijs:
f2350.
Feministisch proza.
"Hoe erger hoe beter". Allen Fay. Uitg.de
Toorts. Prijs: f25.-.
De paradox in dc therapie. Lachen is de
beste medicijn.
"Plantenrijk". Wim Schroevers en Jan
den Hengst. Uitg. Spectrum. Prijs:
f2950.
De wilde planten in hun landschap.
Herdruk van het in mei 1978 als "Boek
van de Maand" verschenen "Planten-
rijk". De recordoplage was in record
tijd uitverkocht.
"Avonturen op Ibiza". Theo Kars. Uitg.
Loeb. Prijs: f2750.
Roman met in de hoofdrollen bizarre
mensen en als lokatie "het helse para
dijs" Ibiza.
"Indonesië weerzien".Olaf J. de Landed.
Uitg. De Kern. Prijs f35,-.
Olaf J. de Landed, in Cirebon.een kleine
stad aan de noordkust van Java gebo
ren. ging - na precies zestig jaar - terug
om te kijken "wat er nog over was".
"Rome, Schillebeeckx en Kung". Peter
Hebblethwaite. Uitg. Nelissen. Prijs:
f 19,75.
Peter Hebblethwaite wilde weten waar
de verschillen liggen in het denken
van de verschillende betrokken par
tijen, hoe de problemen groeiden en
wat er werkelijk plaats vond in Ne
derland, Duitsland en Italië.
"Wacht even met snurken". Guus Dijk
huizen. Uitg. Tiebosch. Prijs: f1650.
Ongewone, absurde, vermakelijke en
knotsgekke korte verhalen. Omlijst
met tekeningen van Hans Kanters.
"De Prijspoes van het jaar". Art Buch-
wald. Uitg. Tiebosch. Prijs: J 14.90.
Dwaze speurtocht naar de "gecatnapte"
troetelkat van tv-kijkend Amerika.
DEN HAAG (ANP) - Het D66-
Tweede-Kamerlid, Ineke Lam-
bers-Haequebard. is gevraagd
om op 9 juli te verschijnen voor
de VN-raad voor Namibië in New
York. Tijdens de hoorzitting die
dan wordt gehouden zal het ka
merlid een toelichting geven op
de mogelijkheden die er in het
Nederlandse parlement bestaan
om de illegale uraniumwinning
in Namibië tegen te gaan. Het
kamerlid is door de VN-raad uit
genodigd vanwege het stellen
van vragen over deze zaak aan de
Nederlandse regering.
Volgens het kamerlid is door VN-
resoluties bepaald dat het win
nen van uranium in Namibië een
Als de paus op 7 juli, op zijn Brazi
liaanse reis van twaalf dagen, gast
is van de bekende aartsbisschop
Dom Helder Camara in Recife,
zal hij in de kamer waar hij ver
blijf houdt een grote stadskaart te
zien krijgen waarop de krotten-
buurten met rood zijn omlijnd.
In een vraaggesprek van een Frans
persbureau met de 71-jarige Ca
mara verklaarde deze, dat de
paus geconfronteerd wilde wor
den met een aantal van de meest
schrijnende problemen in dit
land. Welnu, dan zal de nodige vi
suele informatie hem bij die ken
nismaking van dienst kunnen
zijn, zo redeneerde de tengere
kerkleider van het bisdom Olinda
en Recife.
Voor zijn bewonderaars is Helder
Camara de "bisschop van de ar
men", voor zijn tegenstanders de
"rode bisschop".
Volgens hem - en velen met hem -
kent de Braziliaanse maatschap
pij een aantal "zeer ernstige so
ciale problemen", zoals de land
arbeiders op de suikerrietplanta
ges, de krottenwijken, de indus
trie-arbeiders in Sao Paulo en de
Indianen in het Amazone-ge
bied.
Eeuwenlang
"Daarmee is de Braziliaanse kerk
het meest begaan. Onze opdracht
ligt tussen de mensen. De kerk
zal de christelijke normen in de
politiek duidelijk moeten stellen.
De Latijns-amerikaanse kerk
heeft eeuwenlang het gezag en de
bestaande maatschappelijke or
de gesteund. Wij werkten samen
met de regering en de rijken.
Merkwaardig genoeg heeft nie
mand ons toen verweten, dat wij
aan politiek deden. Dat werd ons
wèl in de schoenen geschoven
toen de wrede werkelijkheid ons
illegale zaak is. Het uranium
wordt momenteel gewonnen
door Zuid-Afrika in samenwer
king met een Engelse maat
schappij. De VN-Raad voor Na
mibië is ingesteld in afwachting
van de zelfstandigheid van Na
mibië De winning van uranium
moet dus eigenlijk gebeuren on
der verantwoordelijkheid van de
VN-raad. aldus het kamerlid.
Ineke Lambers-Hacquebard heeft
reeds verschillende malen schrif
telijk vragen bij de Nederlandse
redering ingediend om ophelde
ring te krijgen over de Neder
landse kant van deze zaak. Vol
gens het kamerlid komt er in elk
geval via Engeland en West-
verplichtte. de onrechtvaardig
heden aan de kaak te stellen, en
wij ons gingen inzetten voor ver
betering van de levensvoorwaar
den en -omstandigheden. Maar
wij gaan door. omdat wij er ab
soluut zeker van zijn, dat wat wü
doen in de lijn ligt van het evan
gelie van Christus".
Er is een gedachte die Helder Ca
mara regelmatig tegenover zijn
mensen uitspreekt. Deze: "Als
iemand droomt in z'n eentje, dan
blijft het inderdaad maar een
droom. Maar waar mensen samen
dromen, begint de werkelijk
heid".
"Het grote geheim van de oplossing
van onze problemen is niét dat de
armen zich gaan vastklampen
aan de rijken, maar dat de armen
zich verenigen met de armen".
Paus bezorgd
in Brazilië
Honderdduizenden Brazilianen
waren gisteren op de been om de
paus te verwelkomen. Vijfdui
zend man van politie en leger
moesten zorg dragen voor de vei
ligheid.
Al kort na aankomst sprak de kerk
vorst zyn bezorgdheid uit over de
"maatschappelijke ongelijkheid"
in het land van president Figuei-
redo, die ter ere van de pauselijke
intocht 21 saluutschoten had la
ten afvuren. Johannes Paulus be
tuigde steun aan het streven van
de Braziliaanse kerk, daaraan een
eind te maken.
Pleitte hij voor meer sociale ge
rechtigheid en eerbiediging van
de mensenrechten, gezinsplan
ning bleef de paus opnieuw af
keuren. "Grondrechten van de
mens zijn: leven, zekerheid, on
derwijs, werk en vrije meningsui
ting".
Duitsland "besmet" uranium Eu
ropa binnen. Het is de vraag ir
hoeverre Nederland door midde
van Urenco en Euratom hierin is
betrokken, aldus het kamerlid.
Na het zomerreces van de Kamei
zal m een mondeling overleg me
de ministers van buitenlands!
zaken en economische zaken op
heldering over deze zaak ge
vraagd worden. In 1981 moet he
verdrag van Almelo verlengt
worden en misschien moeten e
nieuwe condities gesteld worden
aldus het kamerlid.
Voor de hearing van de VN-raad i
ook de Nederlander Ruun
Huisman van de werkgroep Kaï
ros uitgenodigd.
