Bani-Sadr biedt zijn ontslag aan De Koning ontmoette Wijntuin Griekenland en Turkije gaan regelmatig praten Opnieuw ETA- bom in Spanje Siles Zuazo wint bij verkiezingen Bolivia Weer ongeluk in Harrisburg MAANDAG 30 JUNI 1980 ATHENE - De Griekse minister van buitenlandse zaken Mitsota- kis heeft zaterdagochtend in An kara een gesprek gehad met zijn Turkse collega Erkmen. Na de ontmoeting, die twee uur duurde, werd bekend gemaakt dat zulke bijeenkomsten op ministerieel niveau tussen Turkije en Grie kenland voortaan regelmatig zullen worden gehouden. Beide staatslieden zeiden terug te wil len naar de sfeer van vriendschap en goede verstandhouding zoals die rond 1930 was bewerkstelligd door Ataturk en Venizelos. „Betrekkingen van goede nabuur schap en vriendschappelijke sa menwerking zijn in het belang van beide landen. Hun proble men kunnen door wezenlijke on derhandelingen en zonder be- middeling van derden worden opgelost", aldus het gemeen schappelijke communiqué van de ministers, die elkaar „vrien den" noemden. Erkmen verklaarde nog, dat „ge weld en het dreigen met geweld in ons woordenboek niet voor komt". En Mitsotakis dat „het respect voor eikaars grenzen een wederzijds gegeven is". De terugkeer van Griekenland in het militaire verband van de NA VO was volgens Erkmen niet aan de orde geweest, omdat dit een zaak Was tussen Griekenland en de NAVO. Aangaande Cyprus hadden de ministers slechts de hoop uitgesproken dat de dialoog tussen Grieks- en Turks-Cyprio ten spoedig zou worden hervat. De kwestie of het territoriale luchtruim om de Griekse eilan den in de Egeïsche Zee zes of tien mijl moest zijn, bleef een geschil punt, maar, aldus Mitsotakis, „als er geen geschilpunten waren, dan waren we niet hier". De ontmoeting heeft al met al tot een zekere versoepeling geleid, waarbij in aanmerking moet worden genomen dat daarvan ook sprake was na het topge- sprek tussen de Griekse en Turk se premiers, Karamanlis en Ece- vit, in maart 1978 in Montreux, zonder dat daar iets uit is voort gevloeid. Dit keer echter zou de druk van andere NAVO-landen op Athene en Ankara om hun ge schillen te regelen groter zijn ge weest. Dit laatste wordt hier vooral bena drukt door de twee communisti sche kranten - de enige die in Athene uitkomen na de staking van typografen en de daarop vol gende staking van de uitgevers. De Euro-communistische Avghi gelooft dat de Verenigde Staten met alle geweld willen dat Grie kenland terugkeert in het militai re verband met de NAVO, voor dat het (op 1 januari 1980) toe treedt tot de EG. De Moskou-trouwe Rizospastis voorziet dat NAVO-opperbevel- hebber Rogers in zijn nieuwe voorstellen dienaangaande - die volgende maand worden inge diend - zal komen met het idee van een „bondgenootschappelij ke zone" in het oosten van de Egeïsche Zee, die noch door Griekenland, noch door Turkije, maar door Italië zal worden ge controleerd. ESTEPONA- Zaterdag is opnieuw een bom ontploft in een Spaanse toeristenplaats door toedoen van de Baskische pressiegroep „Poli- tiek-militaire ETA". Ditmaal ex plodeerde om zeven uur 's och tends op 400 lm afstand van het hotel Atalaya Park in Estepona een kleine bom, die alleen maar lichte materiële schade aanricht te. Na berisping Chomeini TEHERAN (AFP/Reuter) - President Abolhassan Bani-Sadr van Iran heeft zijn ontslag aangeboden aan ajatoilah Chomeini, meldt het dagblad "Bamdad" in Teheran. Bamdad schreef dat Bani-Sadr dit vrijdagavond in de moskee van Hoesseinjeh Ersjad in Teheran had meegedeeld. Hij had gezegd: „Ik heb mijn ontslag opgesteld en aan de Iman aangeboden opdat hij het bekendmaakt wanneer hij van mening is dat ik van de weg van de revolutie en haar filosofie ben afgeweken". De president heeft hier volgens de krant aan toegevoegd: „Als het volk van Iran vindt dat zijn presi dent het verraadt, dan heeft het het recht daartegen in opstand te komen". Bani-Sadr somde vervolgens en kele successen van zijn bewind op: „Wij hebben in de laatste vier maanden zes samenzweringen ontmaskerd, waarvan vijf binnen de krijgsmacht. Wij hebben het net van Bakhtiar (laatste door de sjah aangestelde premier) opge- Amerikaanse uitzendingen via Egypte op Iraanse radio NEW YORK (AFP) - Amerika verzorgt vanuit Egypte radio uitzendingen in Iran, die erop zijn gericht de regering van Chomeini ten val te brengen. Volgens The New York Times, die dit bericht baseerde op uitspraken van hoge Ameri kaanse functionarissen, wor den de uitzendingen in de Perzische taal verzorgd door de CIA, de Amerikaanse in- lichtendienst. De uitzendingen zouden in mei zijn begonnen en president Sadat van Egypte zou toe stemming hebben gegeven voor het gebruik van twee zenders, één bij Alexandrië en één bij het Suez-kanaal. Dit na een verzoek van Car ters adviseur voor veilig heidszaken, Zbigniew Brze- zinski in december 1979. Volgens de New Yorkse krant wordt ajatoilah Chomeini in de uitzendingen vanuit Egyp te voor "racist en fascist" uit gemaakt en wordt het Iraanse leger opgeroepen niet tegen de Koerdische rebellen te vechten. Voorts zou steun worden betuigd aan de oud premier Sjapoer Bachtiar. ruimd. En wij zijn erin geslaagd de mensen aan te houden die aanslagen hadden gepleegd". De president maakte bekend dat een nieuwe leider van de "bewa kers van de revolutie" is be noemd, bevelhebber Bodjnourdi. Aboe Sjarif, die tien dagen geleden ontslag had genomen, wordt diens tweede man. Bani-Sadr beschreef hoe hij on langs de Sowjet-ambassadeur, Vinogradov, duidelijk had ge maakt dat dezelfde islamitische macht die in Iran werkt ook de Russen uit Afghanistan zal ver drijven. „Ik kan u niets wijsma ken met diplomaktieke woorden. Ik kan u niet intimideren en onze macht is slechts klein vergeleken bij de uwe. Maar onze macht is geestelijk, ons regiem is een ze gevierend islamitisch regiem, en dat is dezelfde macht die u uit Af ghanistan zal drijven". papier met de emblemen van de revolutie. Is het daarna niet ge beurd, dan zullen de verant woordelijken worden gestraft zo als 'handelaars in heroïne' ./I .•.Viljtoaa THERAN - President Bani-Sadr prat met Iraanse journalisten, voordat hij zaterdag een gesprek had met ajathollah Chomeini. Sporen Bani-Sadr van Iran heeft zijn minis ters zaterdag opdracht' gegeven hem binnen twee dagen te rap porteren over de stappen die zij hebben genomen voor het uit wissen van alle sporen van het vorige, monarchistische bewind, zoals briefhoofden, zegels en vlaggen. De order van de president volgt op een berisping van de regering door ajatoilah Chomeini wegens het niet voldoende tonen van re volutionair elan. Chomeini gaf Bani-Sadr en zijn ka binet tien dagen de tijd om brief papier met de emblemen van het vorige bewind te vervangen door President van Syrië gewond na aanslag LONDON (UPI) - De Britse om roeporganisatie BBC heeft zater dag gemeld dat de Syrische pre sident, Hafez Assad, donderdag bij een mislukte aanslag in Da mascus licht werd gewond. In een bericht dat werd toege schreven aan diplomatieke krin- gen, zei de BBC dat een onbe kende man een bom gooide naar de auto van Assad toen deze de bezoekende president van Niger, Seyni Kountche, begeleidde naar het vliegveld van Damascus. As sad werd licht aan een voet ge wond. Ex-sjah gaat weer vooruit CAiRO (Reuter/AFP) - Presi dent Sadat van Egypte heeft gisteren, na een bezoek aan ex-Sjah Pahlevi in het zie kenhuis van Cairo, gezegd dat diens gezondheidstoestand sterk is verbeterd. Hij wilde geen volledige bij zonderheden geven, maar zei dat het met longontsteking was begonnen en dat de ex- sjah lichte koorts heeft. Za terdag was de toestand van de ex-sjah zeer ernstig genoemd. Sadat zei dat de dokters "de toestand onder controle heb ben", en dat geen nieuwe ope ratie wordt overwogen. Sadat zei dat, mocht een opera tie toch nodig blijken, dat slechts "een geringe ingreep" zal zijn. Hij wilde rrtet zeggen wat voor soort operatie dat dan zou zijn. Sadat was gisterochtend uit Alexandrië naar Cairo terug gekeerd om de ex-sjah te be zoeken. FREETOWN/SIERRA LEONE (Reuter/DPA) - Op de laatste dag van de bijeenkomst van minis ters van buitenlandse zaken van de landen van de organisatie van Afrikaanse eenheid in Sierra •Leone, zijn gisteren belangrijke uitspraken gedaan ten aanzien van Zuid-Afrika en Tsjaad. Ma rokko heeft gedreigd uit de orga nisatie van Afrikaanse eenheid te stappen als op de topconferentie van de staatshoofden van de OAE, die morgen begint, de be vrijdingsbeweging Polisario wordt erkend als vertegenwoor diger van de republiek Westelijke Sahara, die Polisario heeft uitge roepen. De ministerraad van de OAE heeft scherpe kritiek geleverd op de economische betrokkenheid van het westen in Zuid-Afrika. Na afloop van de 35e Panafrikaanse bijeenkomst werd in een verkla ring gesteld dat westerse zaken- belangen het apartheidssysteem in Zuid-Afrika met hun investe ringen versterken. De Afrikaanse ministers zijn van mening dat de houding van de le- Afrikaanse ministers veroordelen Westen den van de Europese Gemeen schap verkeerd is. Er is geen con structieve rol voor buitenlandse investeerders in de Zuidafri- kaanse republiek weggelegd, ook al meent het Westen dat dat wel zo is, aldus de Ministerraad. Eventuele sociale voordelen, die aan de westerse aanwezigheid zijn verbonden worden door de enorme ondersteuning van Zuid- Afrika op technisch en financieel gebied meer dan tenietgedaan. De Afrikaanse ministers van bui tenlandse zaken besloten giste ren verder opnieuw een poging te doen om een Afrikaans vredes- LA PAZ - Het Boliviaanse kiezers volk heeft bij de algemene ver kiezingen van gisteren zijn dui delijke voorkeur uitgesproken voor Hernan Siles Zuazo, de pre sidentskandidaat van de Unidad Democratica y Popular, de UDP. Het aantal kiezers dat zijn stem op Siles heeft uitgebracht, zal wellicht nog boven de 35 procent uitstijgen. Hoewel nog niet alle stemmen zijn geteld, ligt hij daarmee ver voor op zijn naaste concurrenten. Oud-dictator Hugo Banzer Suarez schijnt verrassend genoeg de gunst van tegen de 20 procent van de kiezers te hebben gewonnen en komt daarmee vermoedelijk op de tweede plaats. Grootste openbaring van de stemmenslag korps in Tsjaad te stationneren. Polisario heeft bekendgemaakt dat deze bevrijdingsbeweging een formeel verzoek bij de OAE heeft ingediend om de door Polisario uitgeroepen republiek Westelijke Sahara te erkennen als lid van de organisatie van Afrikaanse een heid. Afgelopen maandag heeft de woordvoerder van Polisario voor buitenlandse zaken, Hakim Ibrahim, daartoe een officiële aanvraag gedaan bij de secreta ris-generaal van de OAE, Edem Kodjo. Volgens Ibrahim wordt Polisario in het verzoek gesteund door achttien Afrikaanse landen. Op de vierdaagse top in Freetown, die morgen begint, zal een com missie van "wijze mannen", be staande uit Afrikaanse staats hoofden verslag uitbrengen over de situatie in de Westelijke Saha ra. Dit fosfaatrijke, betwiste ge bied dat in 1976 door de koloniale bezitter, Spanje, aan Marokko en Mauretanië werd afgestaan, is sedertdien het toneel van inten sieve guerrilla-activiteit van Poli sario 'dat streeft naar zelfbe stuur'. Onverwacht gesprek van minister met voorzitter Surinaams parlement PARAMARIBO - Volkomen on verwacht heeft minister Jan de Koning (ontwikkelingssamen werking), die een zesdaags werk bezoek brengt aan Suriname, gis teren gesprekken gevoerd met de voorzitter van het Surinaamse parlement, mr. E. Wijntuin, en met oppositieleider mr. J. Lach- Na afloop van het onderhoud toon de Wijntuin zich zeer verheugd. De Nederlandse bewindsman wilde geen commentaar geven. Oorspronkelijk was in het offi ciële programma van De Koning niet voorzien in een ontmoeting met de voorzitter van het Suri- parlement. tot voor de militaire staatsgreep van 25 februari 1980 een vast on derdeel van het protocol waren. Als gevolg van een ruim twee maanden geleden door de rege ring Chin a Sen ingediende machtigingswet, zijn het parlë- ment inmiddels de belangrijkste wetgevende bevoegdheden ont- Dit zeer tot verdriet van de heer Wijntuin, die er zaterdag nog op wees dat dergelijke gesprekken Het bezoek van De Koning is het eerste van een Nederlandse mi nister aan Suriname sinds de staatsgreep. Gevraagd waaróm ditmaal van het protocol was af geweken, antwoordde de Ne derlandse ambassadeur in Para maribo, mr. M. Vegelin Van Claerbergen, dat het programma overvol was, aldus de heer Wijn tuin. De voorzitters van de vier Suri naamse vakcentrales hebben volgens het dagblad De Ware Tijd geweigerd te verschijnen op een werklunch, die de Nederlandse minister hen vanmiddag zou aanbieden. De vier vakbondslei ders willen niet komen eten om dat „het paternalistisch lijkt dat een Nederlandse minister als een soort eigenaar komt kijken wat er gebeurt en iedereen wil spreken om zodoende de Surinaamse vuile was aan de Nederlandselijn te kunnen ophangen", zeggen zij in een verklaring. Interessant is in dit verband dat drie van de vier vakbondsvoorzit ters tevens lid zijn van de politiek als zeer links gekwalificeerde Raad van Advies van de Natio nale Militaire Raad (NMR), de groep jonge onderofficieren, die op 25 februari de regering Arron verdreef. Vandaag begint ook het ministe rieel overleg over de Nederlandse ontwikkelingshulp aan Surina me. Premier Chin a Sen zal de Nederlandse bewindsman hier bij vragen het bedrag van 2.7 miljard gulden, dat Nederland Suriname in 1975 bij de onafhan kelijkheid heeft beloofd, waar- devast te maken. Inmiddels is duidelijk dat De Koning hier niets voor voelt. Aan de vooravond van de conferen tie verklaarde De Koning desge vraagd dat „een dergelijke waar- devastmaking geen enkele mate riële betekenis heeft. Zo'n opera tie zou ten minste 700 miljoen gulden gaan kosten en die heb ik niet. Of ik zou dat geld moeten afnemen van andere, armere lan den", aldus De Koning, die voorts aanvoert dat er voldoende geld is om de MOP-projecten (ruim 300 projecten die ten tijde van de on afhankelijkheid zijn samenge bracht in het zgn. Meerjaren Ontwikkelings Plan - MOP) tot uitvoering te brengen. „Bovendien", zo zegt De Koning, „zou het geen enkele zin hebben de opbrengst van de door de Su rinaamse regering gewenste waardevastmaking in de Suri naamse economie te pompen, omdat die dit toch niet kan ver werken". De Koning verwijst in dit verband naar het feit dat Suriname de af gelopen vijf jaar slechts 500 mil joen gulden uit de ontwikke lingspot daadwerkelijk heeft kunnen opnemen, waarvan nog bijna de helft is gespendeerd aan de omstreden bauxiet-spoorlijn in West-Suiiname. „De 100 mil joen gulden die tot dusver per jaar is opgenomen, kost al ontzet tend veel moeite", aldus De Ko ning. „Wat dat betreft zou ik een tempoverhoging zeer op prijs stellen". Ten slotte voert De Koning aan dat het onmogelijk is de Surinaamse regering haar zin te geven zonder het verdrag met Nederland te wijzigen, waarin in 1975 de ont wikkelingshulp aan Suriname is geregeld. Wijziging betekent immers een nieuwe parlementai re behandeling van het ver drag. is het immense verlies van Victor Paz Estenssoro. Eveneens op merkelijk is de opmars van Mar- celo Quiroga Santa Cruz en zijn socialistische partij, zijn stem- menaantal lijkt de 10 procent ruimschoots te passeren. Een groot aantal van de bijna 2 miljoen Boliviaanse kiezers ging gisteren naar de stembus met het voornemen om vóór de democra tie te stemmen en tegen de golf van terreur die de afgelopen maanden over het land spoelde. Siles Zuazo trok daar waar schijnlijk profijt van omdat voor al zijn UDP hiervan het slachtof fer was. Begin deze maand kwamen vier UDP-leiders om het leven bij een naar sabotage riekend vliegtuig ongeluk dat op wonderlijke wijze werd overleefd door de vice-pre- sidentskandidaat van de UDP, Jaime Paz Zamora. Afgelopen donderdag, tijdens de afsluiting van de verkiezingscampagne, werd in het centrum van La Paz een granaat gegooid naar een menigte UDP-sympatisanten. Hierbij vielen twee doden en 43 gewonden. Het was een publiek geheim dat de ze incidenten en de talloze explo sies die aan de verkiezing vooraf gingen, bedoeld waren om een chaos te kweken die een staats greep door het leger zou moeten rechtvaardigen. Deze bleef ech ter uit, deels door scherpe stel- lingname van de diverse volksor ganisaties, deels door afkeurende geluiden vanuit Washington. Wellicht betekende voor veel kie zers stemmen voor Siles stem men tegen het leger, dat zich nog al laatdunkend had uitgelaten over Siles en zijn naar hun zeggen „communistische" UDP. De grote nederlaag van Victor Paz Estenssoro, het 72-jarige troetel kind van Jimmy Carter, valt van uit die zelfde optiek te verklaren. Paz wordt verondersteld betrok ken te zijn'geweest bij de staats greep van kolonel Natusch Busch van november vorig jaar omdat enkele van zijn naaste me dewerkers Natusch steunden. De stemmenwinst van oud-dictator Banzer lijkt het gevolg van zijn uitgekiende en intensieve cam pagne, die maar liefst 100.000 dollar heeft gekost, grotendeels gefinancierd vanuit Argentinië. Voor Banzer is de stemmenwinst van groot belang om te ontkomen aan het proces dat het parlement tegen hem dreigt aan te spannen in verband met de lange lijst mis daden die hij heeft begaan tijdens zijn dictatoriale bewind (1971-1978). Er deden zich geen persoonlijke ongelukken voor bij de aanslag in Estepona, doordat de Baskische terreurgroep vrijdagavond al had aangekondigd dat er 's nachts een bom zou exploderen in de pro vincie Malaga, hetgeen vrijdag nacht verduidelijkt werd door de mededeling dat een bom zou kunnen ontploffen in zeven gele genheden in Estepona. Daarop werden deze plaatsen ontruimd. Ruim 1500 personen werden in naburige hotels onderge bracht. De bom was geplaatst bij een elek triciteitshuisje langs de weg Ma- laga-Algeciras. Door de explosie viel de elektriciteit in Estepona een uur lang uit. Ondanks deze bomontploffing en een aangekondigde bomaanslag van de heropgerichte communis tische partij PCE(r), de politieke vleugel van de linkse pressie groep GRAPO, heerste er zater dag en zondag rust onder de vakantiegangers aan de Costa del Sol. Ignacio Aguirre, de Spaanse staatssecretaris voor toerisme, die zich zaterdag in Estepona op de hoogte stelde van de aanslag, verklaarde dat van een campagne in het buitenland tegen het toe risme naar Spanje als gevolg van de acties van de ETA geen sprake was. Voorts zei Aguirre, dat er voldoende veiligheidsmaatrege len waren genomen en dat er voor de toeristen geen reden is tot on gerustheid. In het Baskenland zelf kwamen za terdag bij een aanslag drie perso nen om het leven in het plaatsje Azcoitia. De drie slachtoffers, een gepensioneerd lid van de Guar- dia Civil en twee burgers, alle drie omtreeks zestig jaar, wilden juist een café binnengaan, toen zij door drie jongemannen werden beschoten. Direct na de aanslag vluchtten de daders in een ge reedstaande auto. De drie slacht offers stonden in Azcoitia bekend als sympathisanten van rechtse conservatieve partijen. Caïro verwerpt plan Israël CAIRO (Reuter) - De Egyptische minister van buitenlandse zaken Kamal Hassan Ali, heeft er zater dag op gezinspeeld dat zijn land een veiligheidsplan zou verwer pen dat Israèl volgens een Israëli sche krant wil aanbieden als de besprekingen over Palestijns zelfbestuur worden hervat. Het blad Yediot Acharonot had vrijdag gemeld dat het plan voor zag in Israëlische troepenterug trekkingen uit delen van de Westelijke Jordaanoever en Gaza terwijl belangrijke wegen naar Arabische steden onder militaire controle zouden blijven. De mil- tairen zouden ook vrijheid van beweging in flie gebieden hebben zonder toestemming vooraf van een voorgestelde Palestijnse au tonome raad. De Egyptische minister zei volgens het semi-officiële in Cairo ver schijnende blad Al Achram dat "het Israëlische plan volkomen in strijd is met het Egyptische standpunt en ook met de akkoor den van Camp David". Die ak koorden voorzagen in hetHier- groeperen van Israëlische mili tairen naar bepaalde punten ge durende de periode van overgang naar zelfbestuur. Hij zei dat dit niet betekende dat Israël de con trole zou kunnen blijven uitoefe nen over veiligheidspunten of Joodsenederzetting in die gebie den onder voorwendsel van vei ligheid. Oost-Duitsland boos op NAVO OOST-BERLIJN (Reuter) - De Oostduitse regering heeft giste ren een scherpe aanval gedaan op de regering van West-Duitsland en op de NAVO wegens de steun aan de Duitse „herepiging" die in het slotcommuniqué van de NA- VO-top in Ankara is uitgespro ken. Het officiële Oostduitse persbureau ADN beschouwt de inhoude van het NAVO-commu- niqué als een grove inmenging in de Oostduitse zaken en als een aanval op de vredesbelangen. HARRISBURG (AP) - Bijna 40.000 liter radioactief koelwater is vrijdag ochtend uit de onbeschadigde reactor van de kerncentr ale van Three Mile Island in de kelder gelopen. Hierbij werd de kelder "licht" besmet. Er is geen straling in de buitenlucht bij Harrisburg terechtgekomen, aldus een woordvoerder van Metropolitan Edisön, de beheerder van de centrale. Voor het uitvoeren van normale onderhoudswerkzaamheden had men het koelsysteem gedeeltelijk laten leeglopen en geopend, toen het ongeluk gebeurde. Het incident gebeurde in de eerste reactor van de centrale. De tweede reactor is buiten bedrijf, nadat zich daar op 28 maart vorig jaar het ernstigste commerciële nucleaire ongeluk in de Verenigde Staten had voorgedaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 9