Steun voor olieboycot
Zuid-Afrika
is mogelijk
Europese
Raadsman Menten
eist vrijspraak
Stagnatie in de bouw
kost al 26.000 banen
CDA-fractie
volledig met
lege handen
'Reële kans voor alternatieve geneeswijzen'
REACTIES SCANDINAVIË EN ZUID-AFRIKA
Strenge tucht
aanleiding rel
ZATERDAG 28 JUNI 1980
BINNENLAND
PAGINA 7
UTRECHT (ANP) - De alternatieve ge
neeswijzen kunnen nauwlijks meer als
een randverschijnsel worden beschouwd.
Het wordt zo langzamerhand een klem
mende vraag, of deze andere mogelijkhe
den naast de "officiële" geneeskunde
geen reële kans moet krijgen.
Hoofdredacteur F. A. Bol van "Medisch
Contact", het blad van de Koninklijke
Nederlandse Maatschappij tot bevorde
ring der Geneeskunst, werpt deze vraag
op in een commentaar op een onderwoek
waaruit blijkt, dat de Nederlanders jaar
lijks ongeveer 175 'a 200 miljoen gulden
spenderen aan alternatieve geneeswijzen.
Bovendien blijkt dat er per jaar naar
schatting zes miljoen contacten zijn tus
sen patiënten en alternatieve genezers:
artsen en anderen die zich met de niet-of-
ficiele geneeskunde bezighouden. Bol
heeft de indruk, dat het in veel gevallen
om psychomatische klachten gaat (klach
ten die geen lichamelijke oorzaak heb
ben). Vaak blijkt het tekortschieten van
de officiële geneeskunde in diagnose en
therapie een belangrijke rol te spelen.
Belangrijke factoren zijn ook het gevoel
dat gebruik wordt gemaakt van medicij
nen die als schadelijk worden gezien en
ontevredenheid over de tijd die de artsen
voor hun patiënten beschikbaar hebben.
Deze factoren noemt Bol bijprodukten van
de spectaculaire ontwikkeling van de of
ficiële geneeskunde. Die bijprodukten
lijken steeds belangrijker en gevaarlijker
te worden. In dit verband noemt Bol het
overbodige en gevaarlijke medicijnen-
verbruik, "ziekmakende" effecten van
medische apparatuur en medisch onder
zoek, de afhankelijke positie van de pa
tient die een eigen verantwoordelijkheid
steeds meer afwijst en de verhulling van
slechte sociale omstandigheden en leef
gewoonten door een medische diagnose.
Deze bijprodukten komen volgens Bol niet
voor bij een aantal alternatieve geneeswij
zen, zoals de natuurgeneeswijze, de ho
meopathie en de antroposofische genees
kunde. Bol vindt, dat de alternatieve ge
neeswijzen die van een heel ander mens
beeld uitgaan dan de officiële geneeskun
de, een faire kans moeten krijgen.
Hij pleit voor een nationaal onderzoekcen
trum en - statistisch - onderzoek naar de
resultaten van de alternatieve geneeswij
zen. Het onderwijs zou voor de nodige ba
siskennis moeten zorgen.
STOCKHOLM (GPD) - Het voorstel van premier
Van Agt om contact op te nemen met de Scan
dinavische regeringen over een olie-boycot van
Zuid-Afrika, stuit in deze landen niet direct op
tegenstand.
UTRECHT - Koningin Bea
trix in gesprek met meisjes van
hel Turks Folklore Dansgroepje,
in de Jaarbeurshal van Utrecht.
De koningin sloot gistermiddag
de reeks werkbezoeken die ze in
gezelschap van prins Claus aan
de provincies bracht, af. Als
laatste provincie werd Utrecht
aangedaan.
tegenst
De directeur van het Noorse olie
concern Statoil had weliswaar
vanochtend „geen commentaar",
maar een regeringswoordvoer
der, Odd Haraldsson, verklaarde
dat in Noorwegen destijds was
besloten geen olie aan Rhodesië
te leveren, en dat zoiets ook voor
Zuid-Afrika mogelijk zou
zijn.
De Noorse woordvoerder zei verder
dat bovendien „alle buitenlandse
oliemaatschappijen die in de
Noordzee werkzaam zijn, ge
vraagd zullen worden ons voor
beeld te Volgen. Regeringsover
leg zou dus in het voordeel van
Nederland uitvallen,', zo meende
Haraldsson.
In Stockholm verklaarde een
woordvoerder van het Zweedse
ministerie van buitenlandse za
ken, dat deze zaak reeds uitvoerig
eerder in het Zweedse parlement
DEN HAAG (GPD) - De Vereni
ging van de Nederlandse Chemi
sche Industrie (VNCI) wil dat de
Nederlandse overheid zo snel
mogelijk overeenkomsten met
buitenlandse regeringen sluit
voor het verbranden en storten
van chemisch afval. De VNCI ziet
dit als laatste mogelijkheid om de
chemisch afval kwijt te raken als
de verbrandingsinstallatie in
Rijnmond binnen niet al te lange
tijd is uitgevallen.
De VNCI wijst er op dat de verwer
kingsinstallatie van chemisch af
val van de Afvalverwerking
Rijnmond zo slecht is, dat er
hoogstens nog een jaar mee kan
worden gewerkt. Zowel met het
stichten van een opbergplaats
voor onverwerkbaar afval als met
het bouwen van een nieuwe ver
brandingsinstallatie gaat veel tijd
verloren.
Een praktische oplossing in Ne
derland zal om die reden nog ja
ren op zich laten wachten. Het
bedrijfsleven zal zich toch op de
een of andere manier van het
chemisch afval moeten ontdoen.
De VNCI erkent dat nu reeds een
hoeveelheid niet meer bruikbare
chemicaliën naar het buitenland
wordt afgevoerd. De kans bestaat
echter dat daarmee op een voor
Nederland ongewenst tijdstip
moet worden gestopt. Een snelle
oplossing in Europees verband is
derhalve zeer noodzakelijk, aldus
de VNCI.
Gesmokkelde
schildpadden
naar Mallorca
WASSENAAR - De ongeveer 200
landschildpadden, die vier we
ken geleden Nederland zijn bin
nengesmokkeld. worden per
vliegtuig naar Mallorca gebracht
om ze daar de vrijheid te geven.
Dit is meegedeeld door een
woordvoerder van het Dieren
park Wassenaar waar de dieren
een voorlopig onderdak hebben
gekregen.
In de quarantaine-afdeling van het
Dierenpark Wassenaar zijn de 200
schildpadden weer aangesterkt.
Een conservator van de Leidsc-
universiteit heeft vastgesteld dat
de dieren behoren tot een be
paalde ondersoort die in het wild
ernstig bedreigd wordt.
Op Mallorca krijgen de dieren de
vrijheid in een grqot privé na
tuurreservaat. dat volgens het
Wassenaarse Dierenpark goed
beschermd is en al schildpadden
in het wild herbergt.
was behandeld. „We hebben vo
rig jaar al duidelijk gemaakt, in
diverse regeringsverklaringen,
dat een boycot op verschillende
gebieden, dus ook wat olie be
treft, op zijn plaats was. Overleg
met de Nederlandse regering zal
dan ook zeker steun opleveren",
zo werd in Stockholm ver
klaard.
Petersen vestigde er bovendien de
aandacht op dat eigenlijk in veel
landen met twee tongen wordt
gesproken. „Enerszijds vergro
ten we onze handel met Zuid-
Afrika en anderszijds willen we
dat land boycotten". Overigens
werd gisteren in Kopenhagen
hevige kritiek uitgeoefend op een
Deense handelsdelegatie die
momenteel Zuid-Afrika be
zoekt.
De leider van de Zuidafrikaanse
Labour-partij voor kleurlingen,
dominee Alan Hendrikse, be
treurde het vanochtend dat de
politici in Europa - en vooral in
Nederland - het blijkbaar niet
eens zijn als de kwestie van een
boycot tegen Zuid-Afrika ter
sprake komt. Gevraagd naar zijn
commentaar over de discussie in
het Nederlandse parlement in
verband met de olieboycot, zei
Hendrikse: „De partij van de
kleurlingen, die zich als onder
deel van de zwarte massa in Zuid-
Afrika beschouwt, heeft al tij
dens haar congres in Oudshoorn
in 1977 een motie aangenomen,
waarin zij duidelijk zegt dat zij
sancties en economische boycot
steunt als een middel om vreed
zame veranderingen in dit land te
bereiken".
Dominee Hendrikse. die in Uiten-
hage bij Port Elizabeth woont, zei
verder dat het standpunt zijn par
tij onveranderd is. „Ik ben me er
van bewust dat een boycot leed
en verdriet voor de zwarte men
sen met zich mee zal brengen,
maar ik ben desondanks nog
steeds een voorstander van eco
nomische druk op de regering.
Wij zullen zeker meer lijden dan
tot nog toe, maar het tijdperk van
leed zal aanmerkelijk korter zijn.
Daarom betreur ik het dat de Ne
derlandse regering tot een besluit
is gekomen dat alleen maar een
uitstel van executie is", aldus
Hendrikse.
Het Afrikaans-talige dagblad
'Beeld' brengt een karricatuur,
waarop een reuze oliepijpleiding
te zien is. terwijl een lelijk man
netje met klompen aan een gaatje
met een vinger probeert dicht te
houden. Op de achtergrond keft
een hondje „De Hollanders ma
ken er weer een rotzooi van". In
een commentaar schrijft hetzelf
de blad: „Nederland heeft een
roemrijke geschiedenis achter de
rug, en zoals zovele landen in een
dergelijke positie gaat het gebukt
onder het besef van zijn huidige
onbelangrijkheid. Desondanks,
of eerder als gevolg daarvan,
hebben die Hollanders altijd de
mond vol over morele kwesties,
en in dit licht moetook deeis van
het Nederlandse parlement voor
een olieboycot tegen Zuid-Afri
ka, tegen de wensen van de eigen
regering, gezien worden".
Van Gelder in
half jaar 55
miljoen verlies
AMSTERDAM - Hoewel de cijfers
over juni nog niet helemaal be
kend zijn houdt de Raad van Be
stuur van Papierfabrieken Van
Gelder Zonen NV (VGP) ernstig
rekening met een verlies in het
eerste halfjaar van 1980 in de
buurt van 55 miljoen, evenyeel
als in geheel 1979 werd verloren.
Hoewel voor de tweede helft van
het jaar een aanzienlijke verbete
ring wordt verwacht zal 1980
vermoedelijk toch met een groter
verlies dan over 1979 moeten
worden afgesloten. Ook voor
1981 worden nog verliezen ver
wacht al zullen deze veel lager
uitkomen.
ROTTERDAM (GPD) -
- Er is een rel ontstaan op het
Rotterdamse schippersinter-
naat voor de Rijn- en Binnen
vaart. Aanleiding ishet
„zwartboek" dat tijdens de
diploma-uitreiking werd
overhandigd aan directeur D.
Smit. Volgens het zwartboek
zou er regelmatig geslagen en
geschopt worden Post van de
leerlingen zou worden open
gemaakt. Praten en omgang
met meisjes, zelfs buiten de
school, is niet toegestaan en
er heerst een te strenge tucht.
Op de school wordt les gege
ven door stuur- en bootslie
den, en met name de boots
lieden en de enige hofmeester
van het instituut moeten het
in het zwartboek ontgelden.
Niet duidelijk is overigens
wie zich verschuilen achter
dit zwartboek. Het is onder
tekend met „leerlingen, oud
leerlingen en ouders".
Het stichtingsbestuur van het
Koninklijk Nederlands On
derwijs Fonds in Amsterdam,
waaronder het schippersin-
ternaat ressorteert, verklaar
de onthutst te zijn over het
zwartboek en de daarin ver
vatte beschuldigingen. Al
gemeen secretaris W. Lodder
liet weten dat er een onder
zoek komt
ROTTERDAM (GPD)- De van oor
logsmisdrijven verdachte Pieter
Menten (81) moet worden vrijge
sproken. Tot die conclusie kwam
gistermiddag Mentens verdedi
ger mr. E. de Liagre Bohl in zijn
pleidooi voor de bijzondere straf
kamer van de Rotterdamse recht
bank. Hij noemde de twintig jaar
gevangenisstraf die officier van
Justitie mr. L.C.M. Meijers vorige
week tegen Menten geeist had
„overspannen"
De verdediger herhaalde nogmaals
zijn opvatting dat de officier van
Justitie nooit aan de zaak-Menten
had mogen beginnen. „Mocht te
gen mijn zin toch worden uitge
gaan van de ontvankelijkheid
van het openbaar ministerie dan
kan toch minimaal worden vast
gesteld dat een dergelijke wijze
van vervolging niet de schoon
heidsprijs wegdraagt.
Nimmer mag men uit het oog ver
liezen dat het hier niet gaat om
een verdachte die door zijn eigen
bemoeiingen de dans is ont
sprongen maar met iemand waar
tegen destijds met de kennis der
feiten besloten is niets te doen.
Een ongezonde, afgetakelde 81-
jarige opsluiten is in dit land zon
der precedent. Het is onwaardig
om iemand zo lang op te sluiten
dat zeker is dat hij in de gevange
nis overlijdt. Zo'n straf verdraagt
zich bovendien wegens de onaf
zienbaarheid niet met de grond
beginselen van onze strafrechts
pleging", aldus mr. de Liagre
Bohl.
Hij vroeg dan ook de rechtbank om.
als men Menten beslist wil straf
fen, hem een gevangenisstraf op
te leggen die ongeveer gelijk is
aan het voorarrest of anders
slechts een relatief korte celstraf.
„Dat is het enige dat de rechtsor
de zich zonder schade kan per
mitteren".
Twee van Breda
Een vergelijking met de Twee van
Breda, die inderdaad levenslang
in de gevangenis blijven, gaat
volgens mr. de Liagre Bohl niet
op. „De Hoge Raad heeft in 1977
in het Kotalla-arrest gezegd dat
hun voortdurende gevangen
houding gerechtvaardigd wordt
door de overweging dat vrijlating
een onaanvaardbare traumati
sche uitwerking zou hebben op
nog levende oorlogsslachtof
fers.
Waarschuwing aan regering
DEN HAAG (ANP) - Verminderde
bouwactiviteiten betekenen het
wegvallen van 26.000 banen op
de arbeidsmarkt. Het Algemeen
Verbond Bouw Bedrijf (AVBB)
is over die becijfering zeer be
zorgd en heeft de regering voor
deze zorgelijke ontwikkeling in
de bouw gewaarschuwd.
Door een produktiedaling, die
sinds enige tijd valt te constate
ren, is de werkloosheid in de
bouwnijverheid ten opzichte van
het vorig jaar met meer dan
10.000 bouwvakarbeiders toege
nomen. Dit betekent een ver
dubbeling. Eind mei 1980 ston
den méér dan 21.000 man als
werkloos geregistreerd, tegen
11.000 op hetzelfde tijdstip vorig
jaar.
Deze ongunstige ontwikkeling is
gepaard gegaan met een aanzien
lijke afname in de openstaande
vraag naar bouwvakarbeiders,
aldus het AVB. Eind mei 1979
bedroeg deze nog 17.000 tegen
8.700 in mei van dit jaar. In eén
jaar tijd is het aantal arbeids
plaatsen in de bouwnijverheid
met meer dan 18.000 verminderd.
Het AVBB merkt verder nog, dat
deze achteruitgang met name in
de woningbouw en in de grond-,
water- en wegen bouwsector nog
niet het gevolg is van de ombui
gingsoperatie, zoals voorgesteld
in de onlangs verschenen brief
van de minister van financiën.
Bij doorvoering van deze maatre
gelen moet tenminste rekening
worden gehouden met een ver
lies aan bouwproduktie van 500
miljoen gulden. Hierdoor zouden
nogmaals 7.000 a 8.000 arbeids
plaatsen in de bouw en toeleve
rende sectoren op de tocht staan.
Het AVBB zegt dat de bedrijfstak
met een onaanvaardbaar groot
verlies aan arbeidsplaatsen te
maken krijgt.
De ondernemers in de bouw wijzen
daarnaast op berichten, dat voor
1981 opnieuw ombuigingen in
het verschiet liggen in de orde
van grootte van 6 tot 7 miljard
gulden.Zij vragen de minister
raad zich daarbij te bedenken, dat
iedere vermindering van de
bouwproduktie met 1 miljard een
verlies van 15.000 arbeidsplaat
sen in de bouw en toeleverende
sectoren tot gevolg heeft. Inclu
sief het indirecte uitstralingsef
fect wordt dit ruim 18.000. En dan
te bedenken dat de behoefte aan
bouwwerken - met name het wo
ningtekort - aanzienlijk is, aldus
het AVBB.
Deel veerdienst
Engeland plat
HOEK VAN HOLLAND (ANP) -
De veerdiensten van Hoek van
Holland naar Harwich ligt ook dit
weekeinde gedeeltelijk stil als
gevolg van de staking van Engel
se bemanningen. De schepen van
de Stoomvaart Maatschappij
Zeeland varen die dagen wel.
De Stoomvaart Maatschappij
tracht zoveel mogelijk passagiers
te vervoeren met schepen of bus
sen. De maatschappij raadt reizi
gers, die op de Engelse schepen
hebben geboekt, aan hun reis uit
tv stellen, omdat men het vervoer
niet kan garanderen.
Na debat olieboycot
DEN HAAG - Na het kernwapendebat, in december 1979, riepen de
loyalisten uit het CDA om beurten om het hardst dat dit hen nooit
meer zou gebeuren. Ze zouden het kabinet nooit meer zo over
zich heen laten lopen. En betuigden later zonder uitzondering
spijt dat ze zo weinig standvastig waren geweest.
Wie het politieke gebeuren een tijdje van nabij volgt, weet dat de
geschiedenis zich nogal eens herhaalt. En weet ook dat nooit bij
het CDA maar zelden nóóit betekent. Wie nog maar een sprankje
vertrouwen in de politiek heeft, moet na de gebeurtenissen van
afgelopen donderdagnacht wel in grote vertwijfeling zijn ge
bracht.
De geschiedenis herhaalde zich en nagenoeg volgens hetzelfde
scenario. Bij het kernwapendebat mocht het kabinet onder geen
voorwaarde bekennen dat het medeverantwoordelijk was voor
de produktie van de nieuwe kernwapens.
Nu mocht het onder geen beding uitspreken dat er zeker een olie
boycot zou komen, wanneer het beraad met Belgie, Luxemburg
en de Skandinavische landen geen succes heeft. En ook de Uren-
co-affaire, over de levering van verrijkt uranium aan Brazilië, gaf
een gelijksoortig verloop te zien.
Een ja" of „nee" naar welke kant ook zou óf de VVD óf de CDA in
de gordijnen hebben gejaagd. Een kabinetscrisis dus', en die
moest ten koste van alles worden voorkomen. Daarvoor heeft
met name CDA-leider Lubbers gisteren zijn volle politieke ge
wicht in de schaal gelegd. Hij ging zelfs zover de regering te
zeggen geen antwoord op zijn vragen nodig te vinden...
De afloop van het kernwapendebat werd algemeen beschouwd als
het einde van de groep van tien dissidenten in het CDA. Maar het
is de vraag of de dissidenten ooit bestaan hebben. De tien wilden
toen het kabinet niet naar huis sturen en een deel wil dat ook nu
niet.
Voor dat doel heeft CDA-leider Lubbers donderdagnacht diverse
malen zeer indringend op de dissidenten ingepraat. Vrijwel alle
maal kregen ze van hem in hun bankjes bezoek. En met grote
voldoening zal premier Van Agt hebben aanschouwd dat het hem
lukte de groep van tien loyalisten voor het eerst, en waarschijn
lijk voor goed, te splijten.
Daarmee lag de zwarte piet weer bij die loyalisten zelf, na donder
dag in vrijwel alle delen van de coalitie te hebben vertoefd. Eerst
in een zwaarverdeelde CDA-fractie, die in de ochtend vele uren
vergaderde. Daarna bij het kabinet toen Jan Nico Scholten „he
den" een beslissing over een olieboycot eiste. Namens (toen nog)
zijn gehele fractie.
Het kabinet heeft met die eis erg in de maag gezeten, vooral omdat
ook binnen het kabinet ministers vonden dat aan de CDA-wens
tegemoet gekomen moest worden. Met name AR-minister Albe-
da zou daarbij zijn nek ver hebben uitgestoken.
Juist tot die ministers richtte Lubbers zich met zijn „dramatische"
oproep aan het begin van de avond. Het heeft er toen geruime tijd
naar uitgezien dat het tot een breuk in het kabinet zou komen,
omdat de VVD-ministers voet bij stuk hielden.
Lubbers stelde in zijn rede de vraag „wat is echte moed?" Maar van
het kabinet kreeg hij het antwoord daarop niet. In de loop van de
avond werd. met hulp van vrijwel de gehele WD-top die naar het
kabinetsberaad was geroepen, de grote uitschuifoperatie voor
bereid.
Het opmerkelijke was dat terwijl VVD-leider Rietkerk aan de ande
re kant van het Binnenhof met vooral Wiegel gedurende bijna 2
uur de te volgen strategie doorsprak, Lubbers aan een bijzonder
kort onderhoud met premier Van Agt voldoende leek te hebben
en zich met de CDA-partijvoorzitters op zijn kamer terug-
Het CDA. en met name de afgehaakte loyalisten (want loyaliteit kan
ze nauwelijks nog ontzegd worden), heeft het kabinet voor de
zoveelste maal het voordeel van de twijfel gegund. En evenals
alle vorige keren: zonder enige kans op resultaat.
Het kabinet Van Agt heeft daarmee een „overwinning" behaald,
maar heeft dat niet aan zichzelf te danken. Hoewel het ongetwij
feld een grote (en pijnlijke) ommezwaai is, dat het kabinet (lees:
vooral de VVD) het „dogma" van de maatregelen in EG-verband
losliet, heeft Van Agt juist door zijn verdediging daarvan in de
Tweede Kamer de betekenis daarvan ondermnnd.
De kansen van de onderhandelingen zijn zo klem, dat de VVD'ers
hun standpunt zelf nauwelijks als een concessie beschouwden.
Zij liepen dan ook tevreden rond, net zoals in december na het
kernwapenbesluit van de
De ware concessie kwam van de CDA-fractie die - hoewel uitge
sproken oneens met het uitgangspunt van het kabinet - het
voortbestaan van dat kabinet en daarmee van zichzelf boven alle
principes verhief.
Hoe anders te verklaren dat de grote meerderheid van de CDA-frac
tie (36 van de 49) op vrijdagochtend een motie verwier die exact
dezelfde inhoud had als een vorige week door het CDA zelf en
met een nog grotere meerderheid aanvaard voorstel?
In de loop van de donderdag leek het er op het Binnenhof op dat de
christen-democraten de zaak hoog zouden gaan spelen. Er werd
in de ochtenduren grote spanning gesuggereerd, niet alleen over
de olieboycot, maar met name ook over de topsalarissen, de hy
potheekrente en de benoeming van mr. Scholten in de Raad van
State.
De tactiek van het CDA werd echter om al deze punten „koel" te
spelen. Alles diende op de olieboycot geconcentreerd te worden.
Daarom accepteerde het CDA dat de regering uitermate vage
toezeggingen deed over de matiging van de topsalarissen.
En accepteerde het CDA ook dat de regering geen enkele toezeg
ging deed over de aftrekbaarheid van de hypotheekrente Daar
om liet de CDA-fractie toe dat minister Wiegel de Tweede Kamer
ronduit voor de gek hield in zijn verdediging van de benoeming
van mr. Scholten.
En daarom staat het CDA nu volledig met lege handen Al deze
punten zijn uit handen gegeven en zicht op de door het CDA zelf
gewenste olieboycot is er allerminst Bovendien heeft het kabi
net-Van Agt nu de zekerheid dat het zich - zonder consequenties
- alles kan permitteren wat het maar wil.
De wijze waarop dit kabinet de laatste tijd met het parlement om
springt, getuigt op zijn minst niet van een grote achting voor dit
belangrijkste orgaan van ons hele staatsbestel. Het heeft met de
neus in de wind en in een - door de omstandigheden gestimu
leerde - overmoedige bui de Tweede Kamer voor de zoveelste
keer genegeerd.s
De enige die daaraan in datzelfde staatsbestel een einde kan ma
ken. is de kiezer. Maar terwijl de maatschappelijke basis aan het
kabinet allang is ontvallen, blijft het CDA voortgaan het kabinet
tegen beter weten in aan zijn politieke basis te helpen.
