Huren Leidse hofjes
met sprongen omhoog
VEEL "WEGLOPERS" BIJ JAL
Restauratie
tukt zwaar
op bewoners
ZATERDAG 28 JUNI 11(80
LEIDEN - Jongeren die (willen)
weglopen van het ouderlijk huis
vormen een de grootste groepen
die het JAL. Jongeren Advies
centrum Leiden, raadplegen.
Daarnaast komen er veel jongern
i -van ongeveer tien tot vijfentwm-
tig jaar- die met huisvestings
problemen kampen. Een heel
andere categorie die het JAL be
zoekt is die van vrouwen met
problemen over sexuele onder
drukking - verkrachting of' mis-
handeling. Vaak vrouwen die
geen aangifte hebben gedaan bij
de politie. Soms niet omdat de
verkrachter een bekende was. In
andere gevallen omdat ze bang
waren door de (mannelijke) agen-
ten onvriendelijk behandeld te
I worden
De vrijwilligers van het JAL. er zijn
er nu zo n vijftien, proberen door
i middel van gesprekken met de
politie de verstandhouding tus
sen slachtoffer en politie te ver
beteren. De gesprekken zijn te
gelijkertijd bedoeld om wat meer
begrip te kweken voor de jonge
ren die weglopen. Desgewenst
willen de vrijwilligers van het
JAL bevestigen dat de "weglo
per" gezond en wel elders zit. Ze
zijn echter niet van plan om, zoals
sommigen suggereren, als ver
klikker te gaan optreden.
Als het JAL vanaf oktober een an
der onderkomen heeft kan 'het
veel meer plannen gaan verwe-
zelijken dan lot nu toe het geval
is. Momenteel is het Jongeren
centrum nog gevestigd aan de
Langegracht. waar het kamertje
heeft bij de Vrijwilligerscentrale.
De medewerkers hullen zich nog
m een stilzwijgen omtrent het
nieuwe onderkomen Ze zijn
bang dat de gemeente als het
adres en nummer eenmaal be
kend is een stokje voor de nieuwe
behuizing -een pand dat op de
renovatielijst staat- steekt. De
nieuwe behuizing kon via-via,
dus niet dankzij de gemeente,
worden verkregen. Wel willen ze
kwijt dat het een pand betreft in
het hartje van de stad. Noodza
kelijk, omda' het JAL voor ieder
een zo goed mogelijk bereikbaar
wil zijn. Het JAL, dat vanaf okto
ber 1979 draait, is inmiddels uit
gegroeid tot een redelijk bekende
voorziening waar nu al zo'n 150
jongeren gebruik van hebben
gemaakt. Wachtlijsten zijn er
niet. iedereen kan tijdens de ope
ningsuren zó komen binnenlo
pen. Noodgedwongen maakt
men voor de bemanning gebruik
van vrijwilligers. Een tot nog toe
vrij vaste groep van zo'n vijftien
mensen. Ze maken de vacature
van een coordinator niet overbo
dig. meent vrijwilliger Fons van
der Kar. Juist zo'n coordinator
zou de diverse plannep kunnen
gaan uitvoeren. Plannen als het
opzetten van een gespreksgroep
voor verkrachte of aangerande
vrouwen en voor weggelopen
jongeren, het geven van (meer)
voorlichting over het jal op de
scholen en de contacten met al
lerlei groepen gaan aanhalen.
Ook zou er een "vrouwen" telefoon
en vrouwenspreekuur moeten
komen. Of de plannen kunnen
worden verwezelijkt hangt van
een groot deel van het krijgen van
subsidie af. De gemeente heeft
inmiddels meegedeeld (nog)
geen mogelijkheden in de begro
ting te zien voor het JAL. Wel on
derstreepte ze het belang van een
voorziening als het Jongeren Ad
viescentrum Leiden Van het
Brugfonds kreeg men tweedui
zend gulden. Aanvragen vooreen
eenmalige bijdragen zijn inmid
dels naar alle mogelijke fondsen
en instellingen, alsmede naar de
kerken gestuurd.
...Op De Nieuwe Rijn.
Vertrek
Deze week nam het PvdA-
raadslid Joyce Hes op opmer
kelijke wijze afscheid van de
Leidse gemeen teraad. Over de
redenen van haar vroege ver
trek heeft het socialistische
raadslid geen misverstand la
ten bestaan. Joyce Hes wond
er geen doekjes om dat het
functioneren van het politieke
bedrijfde perikelen in de ei
gen fractie en dj bestuurlijke
lees arrogante) houding van
de wethouders daar debet aan
zijn. Kort gezegd komt het er
op neer dat hei PvdA-raads-
lid het gekonkelfoes in de
Leidse politieke arena, na
twee jaar, graag voor gezien
houdt.
Bij haar afscheid in de raad.
afgelopen maandag, haalde
Joyce Hes nog eens op luchti
ge. doch niet mis te verstane,
u ijze uit. Na vriendelijke af
scheidswoorden van loco
burgemeester (en PvdA-wet-
houder) Waal. deelde het so
cialistische raadslid links en
rechts enkele schimpscheuten
uit en nam zij het politieke
bedrijf eens flink op de hak.
Aan raadsleden die langer
dan twee jaar overeind willen
blijven in het strijdperk reikte
zij een handleiding uit voor
politieke trucs. Uiteraard
bleven de dames en heren
raadsleden ook achter de
collegetafel) vriendelijk la
chen...als een boer met kies
pijn soms.
Sfeer
Uitermate belangrijk in het po
litieke bedrijf is. volgens Joy
ce Hes. de sfeer. Die kan er
voor zorgen dat mensen niet
teveel zeggen wat ze denken.
Hierin past het sterk de klem
toon leggen op de procedure,
het in de microfoon moeten
spreken, het officieel moeten
vragen om het woord" enz.
Geschikt voor het bepalen van
de sfeer is ook: een statig meu
bilair, veel te grote stoelen en
zeker ook het laten wachten op
de gang van mensen die ge
hoord" moeten worden. De
meeste mensen zijn niet ge
wend aan zo'n sfeer, vinden
dat eng en laten zich impone
ren. Pas achteraf bedenken ze
dat ze niet gezegd hebben wat
ze eigenlijk hadden moeten
zeggen
Een andere sfeer die wel ge
bruikt wordt is die van "de
koele zakelijkheid". Hierbij
passen heren in goed kostuum
met aktetassen en liefst een
modern zakelijk interieur. In
zo'n sfeer zijn gevoelsuitingen
taboe want "daar zitten de
heren niet voor". Er moeten
beslissingen worden geno
men, ze houden zich met de
grote lijnen bezig en hebben
maar weinig tijd want erna
hebben ze nog een andere ver
gadering. Deze sfeer geeft de
schuchteren al snel het gevoel
dat ze iets overbodigs zeggen
niet deskundig zijn. zich te
veel met details bemoeien en
onvoldoende zakelijk blijven
zodat ze dan maar hun mond
houden.
Een nooit genoeg te onderschat
ten sfeer is. volgens Joyce Hes,
die van "het prettig onder
ons". Vriendelijk handen
schudden. veel instemmend
geknik orereu weer tijdens de
vergaderingwat grapjes en
vooral veel waardering uit
spreken voor eikaars stand
punten ook al moet je daar
niets van hebben). Dit schept
een sfeer van vertrouwen en
kameraadschap. Het wordt
dan ontzettend moeilijk om
met scherpe kritiek te komen
In een dergelijke sfeer wordt
zakelijke kritiek namelijk al
gauw als een persoonlijke
aanval opgevat.
Image 1
Images zijn bijzonder belang
rijk in de politiek, meent het
PvdA-raadslid. Iemand met
een goed image heeft het pleit
vaak al bij voorbaat gewon
nen. Riskant is alleen om te-
neef van image te wisselen
want dan krijg je op den duur
het image van "draaier". Een
image dat momenteel goed m
de markt ligt is: gewoon ver
tellen iraar het op staat, zon
der omhaal van woorden. Het
risico li dat de behoefte om
alles simpeler voor te stellen
neigt naar demagogie en dat
men gemakkelijk op onjuis
theden kan worden betrapt.
Voorbeelden in de Leidse
raad waren of zijn volgens
Joyce Hes Arie Verboom.
Hilda Passchier en Dick Tes-
selaar.
Het image dat de laatste tijd
enorm in betekenis is toege
nomen is volgens Joyce Hes
dat van "de man die het ook
niet kan helpen Hij zit nu
eenmaal 111 de politiek maar
voelt daar eigenlijk mets
voor. hi) moet nu eenmaal be
paalde besluiten nemen maar
vindt dat ook rot. Het maakt
de persoon in kwestie bestand
tegen iedere aanval. Het
maakt hem machtelozer en
juist dat is zijn kracht. De
agressie richt zich daardoor
altijd op de aanvaller. Van
Agt is een succesvol voorbeeld
van dit image, meent Joyce
Hes.
Image 2
De vrouwelijke tegenhanger
van laatst genoemd image is
die van de charmante hulpe
loze vrouw. Onder het mom
van naiviteit en hulpeloos
heid kunnen vrouwen nogal
eens vrij gemakkelijk mani
puleren Risico is dat men zo'n
vrouw echt dom gaat vinden
en over haar heen gaat lopen.
Het tegenovergestelde is de
vrouw met haar op haar tan
den oftewel de kat die men
niet zonder ha ndsch oenen
moet aanpakken. Uit dat
laatste spreekt nogal eens ech
te bewondering. Iets in de
sfeer van: het mag dan een
vrouw zijn maar ze bijt toch
aardig van zich af.
Het image dat alom wordt ge
respecteerd is dat van de inte
gere harde werker met kennis
van zaken. Het risico hierbij
is dal de persoon in kwestie
zichzelf steeds op de voor
grond plaatst en dat hij teveel
kennis van zaken ten toon
spreidt waardoor men hem
irritant gaat vinden. Op ge
meentelijk niveau komt ie
mand als Laurens Beijen
PPR) het dichts bij dit image,
deukt Joyce Hes.
Het image dat een beetje over
zijn hoogtepunt heen is is dat
van de uitermate begaafde en
intelligente persoonlijkheid.
Het is iemand die de indruk
wekt dat de zaak zonder zijn
bemoeien is allang failliet was
gegaan of dat er allerlei an
dere vreselijke dingen zouden
zijn gebeurd. Vaak gaat het
hier om de financieel expert
(Hans van Dam) die moet op
passen dat hij niet een keer
met duidelijke taal uitzijn rol
valt want dat kan ontnuchte
rend werken.
Trucs
Een truc die volgens Joyce Hes
vaak wordt toegepast (door
wethouders) is: blijf zo lang
mogelijk aan het woord wan
neer de tijd beperkt is en een
moeilijk onderwerp aan bod
is. Probeer zo weinig mogelijk
te zeggen en zo monotoon mo
gelijk te praten. Dit laatste
heeft als voordeel dat anderen
in die tijd niets kunnen zeg
gen en op een gegeven moment
met meer weten waar het over
gaat. Bovendien wordt de in
druk gevestigd dat de wet
houder belangrijk is en een
zwaar gewicht in de schaal
legt.
Truc 1 laat zich, volgens me
vrouw Hes zeer goed combine
ren met truc 2: zorg altijd dat
u anderen een slag voor bent,
bijvoorbeeld door met een
volledig uitgewerkt voorstel te
komen. U moet het voorstel
ech te r wel zo "verpakken "dat
men het niet goed overziet. Als
verpakkingsmateriaal kun
nen dienen: lange zinnen,
ambtelijke taal, veel schema's
en modellen.
Een tegenhanger van die truc is
die waarbij niets op papier
komt wat de discussie uiter
mate vaag houdt. Mocht on
verhoopt toch iemand om een
schriftelijk stuk'vragen dan
kunnen de heren wethouders
altijd nog klagen over gebrek
aan tijd, ambtelijke capaci
teit enz
Als iemand iets worstelt wat de
wethouder n iet zint kan hij al
tijd nog tijd winnen do<>r het
voorstel onnodig ingewikkeld
te maken en te verwijzen naar
de gevolgen en de procedures
die er mee gemoeid zijn. Door
handig met procedures om te
springen kan men veel doen.
Het knapst is als het de wet
houder lukt de raadsleden een
jaar lang aan het lijntje te
houden waardoor de proce
dure er uiteindelijk zo uit
komt te zien dat men helemaal
niet meer toekomt aan enige
inhoudelijke behandeling.
Dooddoeners
Een belangrijk soort argument
in de politiek is tenslotte het
autonteitsargument of de
dooddoener zoals: "het staat
nu eenmaal in de wet", "de fi
nancien talen het niet Km-
"dat kan niet want dan krij
gen we moeilijkheden met het
ministerie" en "dat heef on
derzoek uitgewezen". Ken
merk van het gebruik van dit
soort argumenten als truc
(met de bedoeling de tegen
partij te overdonderen) is het
weglaten van andere argu
menten.
Vraag
ran de Leidse
stellingen
L GLIBBER
bewoners na aftrek van de indi
viduele huursubsidie en de
huurgewenning meevalt. Ander
zijds moet ook de heer Kool er
kennen dat de huurprijzen de
spuigaten uitlopen. "Na de res
tauratie van hofjes gaat het goed
koop wonen in een beschermde
omgeving er een beetje vanaf. De
colleges van regenten zitten met
hun handen in het haar. Om de
exploitatie dekkend te krijgen
moeten we wel tot zo'n huurver
hoging overgaan. Het is jafnmer".
Andere voorbeelden: de gerestau
reerde vijftien woningen van het
Bethlehemshofje aan het Leven
daal 109 hebben een voorlopige
huurprijs van 340 gulden, plus 85
gulden servicekosten. "Als we
het netjes willen doen, dan ver
hogen we de huur met zes pro
cent (twintig gulden) en de servi
cekosten met twintig gulden
zegt de heer Meester van het col
lege van regenten. Om "quitte te
spelen" zou het college eigenlijk
een nog fiksere huurverhoging
wensen. Vóór de restauratic be
taalden de bewoners van het
Bethlehemshofje een huur van
dertig gulden per maand. Na de
restauratie zou de huurprijs 218
gulden worden, was de schatt ing.
De dertien woningen aan het Groot
Sionshof aan de Sionsteeg 4 zijn
bijna gerestaureerd, precies-tij
dens het vijfhonderdjarig be
staan van het hofje. Huurprijs:
om en nabij de 400 gulden per
maand, plus 150 tot 200 gulden
servicekosten. Ook de twintig
woningen in het Tevelingshof
aan de Vierde Binnenvestgracht
LEIDEN - Huurprijzen van
gerestaureerde hofjes
woningen rijzen de pan
uit. Huurprijzen van
vierhonderd gulden in de
maand zijn de normaalste
zaak van de wereld ge
worden. Bewoonsters en
bewoners voelen zich het
vel over de neus gehaald.
Vaak moeten zij het elke
maand zien te rooien met
een AOW-tje van nog
geen duizend gulden; na
aftrek van de maande
lijkse huur is er voor de
alleenstaande bejaarden
nauwelijks een teeveetje
op na te houden.
De kale huurprijzen ran het prachtige gerestaureerde Tevelingshof aan de Vierde Binnenvestgracht komt
voorlgpig uit op 405 gulden.
Het Groot Sionshof aan de Sionsteeg is gedeeltelijk opgeleverdKale huurprijs: ongeveer vierhonderd gulden. De nieuwe bewoners
moeten daarenboven nog eens 150 tot 200 gulden neertellen voor energie.
7 zijn bijna gerestaureerd. De
kale huurprijs bedraagt voorlo
pig 405 gulden; het bedrag aan
servicekosten staat nog niet vast.
Rentelasten
De colleges van regenten van geres
taureerde hofjes klagen steen en
been dat de toegezegde restaura
tiesubsidie van het ministerie
van volkshuisvesting zo lang ach
terwege blijft. Bijvoorbeeld het
Sint Jacobshof aan de Doeza-
straat 35, waar de restauratie al
drie jaar geleden is afgerond,
moet het nog steeds zonder de
subsidie van het ministerie stel
len. De colleges moeten tegen de
huidige hoge rentestand de sub
sidies "voorfinancieren". Het
"renteverlies" berekenen de col
leges door in de huurprijzen. De
hofjesbewoners betalen.
De heer Van Apeldoorn van het
college van regenten van het nog
te restaureren Samuël de Zee-
'shofje aan de Doezastraat 16
vindt -populair gezegd- dat de
andere colleges niet zo moeten
zeuren over het betalen van hoge
rentes omdat de restauratiesub
sidies zo lang op zich laten wach
ten: "Die rente, dat scheelt
slechts een tientje huur per
maand. Die colleges zijn de
nieuwe prijzen nog niet gewend.
Vroeger ging het bij opknapbeur
ten om tienduizenden guldens.
Nu gaat het om tonnen of zelfs
miljoenen". Van Apeldoorn is
gepensioneerd medewerker van
gemeentewerken afdeling volks
huisvesting: "Ik heb de nodige
ervaring".
Armlastig
Het is duidelijk De tijden dat de
colleges van regenten armlastige
luiden in goedkope huisjes kon
den laten wonen zijn definitief
voorbij. De colleges van regenten
zijn nu zelf armlastig. Maar de
bewoners van de gerestaureerde
hofjes des.te meer. Op hen druk
ken de kosten. De heer Van de
Kraats van de Sociale Dienst,
"tussenpersoon voor de Stich
ting Leidse Hofjes": "Het be
roerde is dat met die hoge huur
prijzen mensen met minder in
komsten op den duur niet meer in
een hofje gaan wonen. Het wordt
hen te duur". Dit proces schijnt
zich al af te tekenen.
Staan de tijden wat de huurpijs be
treft niet stil voor de bewoners
van de hofjes, wat de vrijheid be
treft blijkt er af en toe na eeuwen
nog niets veranderd. Zo wordt er
in het Jean Pesijnshof aan de
Kloksteeg 21 geklaagd datje bui
ten in het zonnetje niet eens lek
ker voluit mag lachen. "Als de
zijige heren van het college van
regenten langskomen krijg je la
ter een opmerking over 'lui
druchtigheid' naar je hoofd". De
kleur van het behang mogen de
bewoners niet zelf vaststellen; de
houten trap mag niet bekleed
worden. Het handelt immers om
een monument. De bejaarde be
woners van de hofjes zijn bang
om met journalisten te praten.
"Daar komt alleen maar ellende
van".
Na de restauratie van de twaalf wo
ningen van het Jean Pesijnshof
doen de huren daar 388 gulden.
Alleen al voor de verwarming
kwam er in de wintermaanden
een bedrag van gemiddeld tach
tig gulden stookkosten bij. Voor
verlichting moest dan nog eens
vijftig gulden in de maand neer
geteld worden. Met de huursub
sidie eraf betalen de bewoners
daar al snel zo'n driehonderd
gulden in de maand. Per 1 juli
wordt ook in dit hofje de kale
huurprijs verhoogd: met 33 gul
den naar een bedrag van 421.81
gulden. "Als ik dit van tevoren
had geweten was ik er niet gaan
zitten. Op het eind van de maand
vraag ik me wel eens af: wat zul
len we eten". Ondanks de huur
subsidie zijn de huren voor al
leenstaande bejaarden met een
AOW-tje nauwelijks op te bren
gen.
De huurcommissie heeft klachten
over de hoge huurprijzen in be
handeling van bewoners van het
Meermansburghof en het Jean
Pesijnshof.
Gezien het voorgaande is het niet
verwonderlijk dat bewoners van
het Sint Janshofje aan de Haar
lemmerstraat 264 niets voor een
restauratie voelen. Dat kost hen
centen. Zij betalen nu ongeveer
veertig gulden huur in de maand
en wensen slechts een beperkte
opknapbeurt. "Daar hebben we
altijd huurpenningen voor neer
geteld".
RENE VAN DER VELDEN
De colleges van regenten van de ge
restaureerde hofjes kunnen de
exploitatie echter zelfs met
huurprijzen van vierhonderd
gulden niet rondkrijgen. Bewo
ners van de hofjes kunnen per 1
juli weer op een Fikse huurverho
ging rekenen. De bouwprijzen,
die de laatste tientallen jaren to
renhoog gestegen zijn met zo'n
tien a vijftien procent per jaar.
komen als een boemerang op de
huurders terecht. De colleges van
regenten kunnen ondanks de 75
procent restauratiesubsidie van
het rijk financieel niet quitte
spelen zonder flinke huurverho
ging. De bejaarden in de hofjes
zijn de dupe.
Het meest uitgesproken voorbeeld
is het Meermansburghof aan de
Oude Vest 159. Vóór de restaura
tie betaalden de bewoners slechts
veertig gulden kale huur in de
maand. Hen werd voorgehouden
dat de huurprijs na de restauratie
205 gulden zou worden. De huur
prijs kwam echter-voorlopig-uit
op 425 gulden. De bewoners van
de dertig hofjeswoningen in
Meermansburg hebben onlangs
van het college van regenten een
brief gekregen: de huurprijs
wordt per 1 juli 600 gulden, plus
honderd gulden voor gas en licht.
Bewoners van Meermansburg
hebben de zenuwen gekregen.
Na aftrek van de' individuele
huursubsidie moesten zij tot nu
toe elke maand 270 gulden voor
hun gerestaureerde hofjes neer
tellen. Bleef oven ruim zeven
honderd gulden in de maand om
van te leven. Dat was al geen vet
pot. Na de huurverhoging tot ze-
venhonderd gulden valt er nog
I minder te verteren, de indivi
duele huursubsidie en de huur
gewenning ten spijt. De verho-
I ging van de huur en de service-
kosten kost de bewoners tiental
len guldens per maand extra.
De heer Kool, de penningmeester
van het college van regenten voor
I het Meermansburghof, meent
oprecht dat de huurlast voor de
