Ontruiming van
wisselwoningen
verloopt rustig
Waal noemt vijf plaatsen voor nachtcafé
Eerste paal voor
brandweerkazerne
POLITIE VERWIJDERT PROTESTERENDEN
Opemtie-
Breestraat
Geen van de 33 kandidaten voldoet aan de eisen
begint
m maart
Leidse stadsrubriek
Lhileesbaar
Papierwinkel Vooral
vrouwen
DONDERDAG 26 JUNI 1980
LEIDEN
LEIDEN - Aan de Van
Huisweg is vanochtend
weer een aantal gekraak
te wisselwoningen ont
ruimd. In tegenstelling
tot enkele weken geleden
verliep de ontruiming
ditmaal zonder inciden
ten. Zes woningen wer
den vanochtend ont
ruimd. Vijf waren al leeg.
Bij de zesde woning bo
den buurtbewoners, ver
tegenwoordigers van de
PSP, de CPN en een aantal
Leidse organisaties'
waaronder de Kraakbond
passief verzet. Zij lietei
zich door de politie uit he
huis slepen.
Zoals bekend is de gemeente iii-
den al enkele weken bezig riet
het ontruinen van de wisselro-
ningen, die sinds ruim een par
zijn gekraakt. De gemeente heft
de huizen nodig in verbandmet
de tijdelijke huisvesting vanLei-
denaren tit renovatiew^ten.
"Als wij die huizen niet teiugei-
sen, kunnen onze renovatieplan
nen in ondëj andere de Koiri niet
doorgaan", fc het argument van
bureau huisiesting.
Vijf weken geilden werden *oor de
eerste maal twee huisjes ont
ruimd. Dat verliep toen niet zon
der incidenjen. Een bewoner
raakte over ;ijn toeren ën sloeg
alle ruiten in De M.E. werd inge
schakeld orrieen oogje in het zeil
te houden.
Vanochtend noesten zes huizen
LEIDEN - Loco-burgemeester
Waal heeft de vijf plaatsen in
de stad genoemd waar naar
zijn oordeel in de toekomst
een zogenaamd "nachtcafé"
zou kunnen worden geves
tigd.
De plaatsen zijn: 1. het terrein
van de Groenoordhallen,
mits het niet bereikbaar is
vanuit de woonwijk
Groenoord, 2. het terrein van
Holiday Inn aan de Haagsche
Schouwweg, 3. het terrein
"De Groote Vink" nabij de
spoorwegovergang in de
Haagweg, 4. deel van de
Oostvlietpolder gelegen bij
het Lammenschansplein en
Europaweg, 5. het Schut
tersveld, in dat gedeelte dat
niet voor wonen is bestemd.
De voorkeur van de Leidse lo
co-burgemeester komt in
grote lijnen overeen met die
plaatsen die al eerder door
het CDA-raadslid Walen
kamp werden genoemd. Ver
schil van mening is er slechts
over de barak achter de
Klikspaanflats, een plek die
door Walenkamp was voor
gesteld. Waal vindt dat de
plaats niet aan de door de
raad geformuleerde eis vol
doet dat het geen overlast
bezorgt aan omwonenden.
Inmiddels hebben drieënder
tig Leidse horeca-onderne-
mers verzocht om in aan
merking te komen voor de
speciale nachtvergunning
waarvan er fnaximaal vijf
zullen worden uitgegeven.
Loco-burgemeester Waal
vindt dat geen van de kandi
daten voldoet aan de voor
waarden die de gemeente
heeft gesteld. Nagenoeg alle
cafés liggen in de binnenstad
en op korte afstand van
woonbebouwing zodat vrees
voor overlast niet denkbeel
dig: is.
In een brief aan de gemeente
raadsleden, die vanavond de
kwestie in commissiever
band zullen bespreken stelt
loco-burgemeester Waal
voor tot 1 september ieder
een gelegenheid te geven om
te reageren op de voorge
stelde plaatsen. Verder zal
advies worden ingewonnen
bij de afdeling Leiden van
Horeca Nederland, het colle
ge van B en W en de commis
saris van politie.
In september zal er met een
tweetal gemeentelijke
commissies overleg worden
gevoerd over de plaatsen en
eventueel ingebrachte al
ternatieven en bezwaren.
Dan zal ook beslist worden of
er nog inspraak moet plaats
vinden over de alternatie
ven. Uiteindelijk zal de raad
een beslissing nemen.
de stad het openbaar
volgend jaar nog wel goed kan
functioneren. "We weten lang
zamerhand niet meer welke om
leiding we moeten kiezen",
merkte een NZH-woordvoerder
gisteravond op in de begelei
dingscommissie openbare wer
ken binnenstad. Zo staan er on
der meer nog werkzaamheden
aan Rijnsburgerweg. Lange-
gracht, Haagweg en Hoge Rijn
dijk op stapel.
Bouw in Merenwijk duurt anderhalf jaar
LEIDEN - Waineer alles volgens
plan verloopt zal maart volgend
jaar een begin worden gemaakt
met de reconstructie van de
Breestraat. Het gaat om het ge
deelte tussen Rapenburg en
Maarsmansteeg. Tegelijkertijd
zal de overkluizing van het Kort
Rapenburg worden aangepakt.
Het plan voor de Breestraat is in
middels uitgewerkt en omvat
een vernieuwing van de riole
ring en het wegdek. In een van
de eerste vergaderingen na het
zomerreces zal de gemeenteraad
worden gevraagd voor het plan
1.7 miljoen beschikbaar te stel
len.
De werkzaamheden moeten voor
de bouwvakvakantie van 1981
klaar zijn. Tijdens de werk
zaamheden zal het verkeer over
de marktenroute (Botermarkt-
Vismarkt-Aalmarkt-Boom-
markt) worden omgeleid.
Volgens wethouder Waal (ruimte
lijke ordening en verkeer) is uit
voering van het plan-Breestraat
noodzakelijk omdat het be
staande wegdek steeds slechter
wordt. Aansluitend op de werk
zaamheden aan de Breestraat
zal de Hooglandse Kerkgracht
worden aangepakt. Dat kan niet
gelijktijdig met de Breestraat
gebeuren omdat er anders geen
plaats gevonden kan worden
voor de warenmarkt.
Bij de afsluiting van de Breestraat
moet de marktroute als door
gaande route open blijven en
kunnen de marktkramen van de
Hooglandse Kerkgracht daar
geen plaatsje krijgen.
Politieagenten verwijderen
worden ontruimd. Vier gezinnen
pakten hun huisraad al een tijdje
geleden omdat de gemeente hen
vervangende woonruimte aan
bood. En één gezin vond tijdelijk
onderdak bij ouders. Een paar
bewoners waren echter niet van
plan om zonder meer hun huis te
verlaten. Het gaat om een vrouw
van 26, die met haar kind en zus-
ter in één van de wisselwoningen
woont. Zij werd gesteund door
vertegenwoordigers van de PSP,
de CPN en een aantal Leidse or
ganisaties. die zich vanmorgen
door de politie uit haar huis lieten
slepen.
laaraan vooraf ging een toespraak
waarin werd uitgelegd dat het on
toelaatbaar is dat de vrouw geen
vervangende woonruimte heeft
gekregen, terwijl vier anderen
dat wel hebben. "Begrijp ons
goed", zei CPN-er Jan Brands,
"Wij vinden het terecht dat die
andere woongelegenhe-
den hebben gekregen, maar deze
vrouw is minstens even urgent".
'De gemeente speelt woningzoe
kenden tegen elkaar uit", vulde
Maarten Witkam van de Onder-
wijswinkel hem aan. "Het is te
gek dat wethouder Tesselaar
vindt dat deze mensen geen voor
rang mogen krijgen, omdat Lei
den zoveel woningzoekenden
heeft. Dat is natuurlijk waar,
maar deze mensen zijn toch ook
urgent!", aldus Witkam. Hij vindt
dat de gemeente alsnog moet be
kijken of de mensen die vijf we
ken geleden uit de huizen werden
gezet voor vervangende woon
ruimte in aanmerking komen.
"Het beleid is te ondoorzichtig.
Deze mensen weten niet waar ze
aan toe zijn. Oogluikend staat de
gemeente de bewoning een tijd
lang toe en dan opeens worden ze
eruit gezet. Onbegrijpelijk".
Samen met de bewoners van het
huisje en een aantal anderen ver
trok hij omstreeks tien uur naar
het stadhuis. Om alsnog te probe
ren vervangende woonruimte te
krijgen en te protesteren tegen
het politieoptreden. "Ze hadden
best iets minder hard kunnen op
treden", zegt hij. "En wat betreft
de vervangende woonruimte. We
hebben in ieder geval een ge
sprek tussen de bewoners, de po
litie en de Sociale dienst gere
geld. Wat daar uitkomt weten we
natuurlijk niet".
In de komende weken zal nog een
aantal woningen worden ont
ruimd. Het precieze aantal is vol
gens Witkamp niet bekend.
"Volgens mijn informatie moe
ten drie gezinnen binnenkort uit
hun huisjes. Voor de rest is het
een onduidelijke zaak. De ge
meente is erg vaag".
LEIDEN - Mevrouw Vis-
Hommes, echtgenote van
de voormalige burgemees
tervan Leiden dr. A. J. Vis,
zag gisteren een harte-
wens in vervulling gaan
toen zij met vaste hand en
behulp van een heimachi
ne de eerste paal voor de
nieuwe brandweerkazer
ne in de Merenwijk de
grond in joeg.
Van de nieuwe brandweerkazerne,
die alles bij elkaar een slordige
acht miljoen gulden gaat kosten,
zal zowel het Leidse brandweer
korps als het regionale korps
Rijnland gebruik gaan maken.
De kazerne wordt gebouwd op
het industrieterrein aan de
Gooimeerlaan. De bouw gaat on
geveer anderhalf jaar duren en
wordt uitgevoerd door de firma
Noorlander.
Petekind
Na het slaan van de eerste paal
volgde gistermiddag een bijeen
komst in de nabij gelegen en pas
geopende garage van taxibedrijf
Schutte. Daar vertelde mevrouw
Vis de vele belangstellenden dat
het slaan van een eerste paal al
tijd al een harte wens van haar
was geweest. Tijdens het burge
meesterschap van haar man heeft
zij veel openingen mogen ver
richten maar nooit een eerste paal
Mevrouw Vis, de echtgenote van oud-burgemeester Vis, sloeg gisteren
aan de Gooimeerlaan de eerste paal. Brandweercommandant Broekman
kijkt belangstellend toe.
geslagen. "Ik voel me nu een ge
lukkig mensenkind en beschouw
mezelf een beetje als het "pete
kind" van de Leidse brandweer".
Het inmiddels samen met haar man
naar Den Haag uitgeweken "pe
tekind" kreeg van brandweer
commandant Broekman een leeg
foto-album overhandigd. "Leeg,
omdat hier de foto's van de bouw
van de kazerne in moeten komen
door René van der Velden Jaap Visser
Wat wil dat bord van mij?"
Analfabeten kunnen zich be
dreigd voelen door elk simpel
verkeersbord met letterte
kens. Zouden zij de teksten
op het bord kunnen lezen,
dan doen zij iets met het bord
in plaats van andersom,
og steeds kunnen veel Ne
derlanders niet lezen of
schrijven; naar schatting een
half miljoen mensen. Vaak
schamen zij zich ervoor en
proberen "het" te verbergen.
Daar kunnen zij op den duur
erg vindingrijk in worden:
"Kun je even lezen wat hier
staat, ik ben mijn bril verge
ten".
In Leidenaar presteerde het
)m vijfenveertig jaar lang op
rijn bedrijf volledig ingevul-
ie formulieren bij zijn baas in
e leveren, terwijl hij geen
voord op papier kon zetten,
/ijfenveertig jaar lang had hij
teeds met een smoes ande
en het formulier laten invul-
Bi andere Leidse analfabeet
neeg het voor elkaar om met
le auto naar Valencia op
akantie te gaan. Mensen uit
le buurt hadden voor hem
luidelijk opgeschreven dat
lij de weg via "Brussel" en
Parijs" moest volgen. Bij
ïrussel aangekomen begon
oor hem de ellende. Op de
erkeersborden staat immers
een "Brussel" maar
Bruxelles"; Parijs heet in
Yankrijk "Paris". De man
as zo slim om bij een pomp-
tation te stoppen en andere
hauffeurs te vragen of zij
ichting Spanje reden. Hij
eed de Spanjegangers ach-
srna. De terugweg van Va-
?ncia naar Nederland reed
tij op zijn geheugen,
finsen die nauwelijks kunnen
ezen of schrijven ontwikke-
en noodgedwongen andere
ermogens, zoals een fotogra-
isch geheugen en een op-
nerkelijk gehoor,
lar schatting zijn er vier- tot
De veelheid van gegevens op deze trits borden is voor ieder
weggebruiker al teveel van het goede, voor een analfabeet is het ec
lijnrechte verschrikking
boekjes waarin vader de kin
deren voor het naar bed gaan
een leuk verhaaltje voorleest.
Die vader zit waarschijnlijk
niet in de vijfploegendienst of
komt niet bekaf thuis van
zwaar los- en laad werk; en
vader zou in elk geval moeten
kunnen lezen. De Tweede
Wereldoorlog heeft ook anal
fabeten "voortgebracht".
Voor woonwagenbewoners,
kermisklanten en schippers-
gezinnen kan ook het vele
trekken het beheersen van de
lees- en schrijfkunst belem-
Bij analfabeten thuis zullen we
geen radiobode aantreffen,
geen krant, geen boeken op
de plank. Een telefoonboek
kunnen zij niet hanteren. En
kele telefoonnummers van
buiten kennen is voldoen
de". Zij handhaven zich in de
papieren maatschappij met
behulp van de buren.
Pas als de afhankelijkheid van
anderen niet langer is vol te
houden zullen analfabeten
zich melden voort een lees-
en schrijfcursus. Bijvoor
beeld omdat een midden
standsdiploma nodig is voor
een promotie op het bedrijf.
Alleen al de papierwinkel die
op analfabeten wordt losgela
ten bij de renovatie van wo
ningen zou een analfabeet
gek kunnen maken. Het is
nogal wat steeds weer afhan
kelijk te zijn van anderen voor
elk papiertje dat in de brie
venbus valt. Een analfabeet
klopte bij "Ouders op Herha
ling" aan met de simpele re
den: "als de vrouw doodgaat,
dan moet ik de giro doen en
dat kaa ik nou niet".
achtduizend analfabeten in
Leiden. In september gaan in
de Leidse "arbeiderswijken"
en in het woonwagenkamp
verschillende lees- en schrijf
cursussen van start. Vooral
daar tiert het analfabetisme
welig. In de Professorenwijk
bijvoorbeeld zullen we wei
nig mensen aantreffen die
niet kunnen lezen of schrij
ven.
Oorzaken van het analfabetis-
me? Arbeiderskinderen die
destijds werden gedwongen
de leerplicht te ontduiken om
te helpen bij het verdienen
van de kost. Onderwijs dat
niet bij hun ervaringswereld
aansluit; bijvoorbeeld les-
Ouders op Herhaling aan de He
rensingel heeft het afgelopen
jaar ongeveer twintig analfa
beten uit Groenoord. Noor
derkwartier en De Kooi be
geleid. Dit werk wordt in sep
tember voortgezet. In het
Haagwegkwartier begint in
het clubhuis "Westerkwar
tier" aan de Ten Katestraat
een cursus "lezen en schrij
ven". In de St. Christopho-
russchool aan de Gabriël
Metzustraat begint in sep
tember zo'n cursus. Tot nu toe
hebben zich hiervoor 25
woonwagenbewoonsters en
-bewoners aangemeld. Een
begeleidster van de cursus op
de kampschool: "Na de cur
sus kunnen de mensen hope
lijk lezen wat er over hen
wordt geschreven".
Het is opvallend dat vooral
vrouwen zich voor de lees- en
schrijfcursussen aanmelden.
Mannen hebben meer moeite
er rond voor uit te komen dat
zij het lezen en schrijven niet
machtig zijn.
De "analfabeten" zijn overigens
vaak wel bepaalde woorden
machtig. Een analfabeet die
in een kantine werkt kan bij
voorbeeld het moeilijke
woord "koffiecontainer" le
zen. Een analfabeet die in "de
bollen werkt" kan woorden
als "hyacinth" en "rododen
dron" lezen. Schrijven niet.
Door de lessen "lezen en
schrijven" aan te laten sluiten
bij dagelijkse situaties in het
verkeer, het winkelen, het
wonen en het werken, en met
veel fotomateriaal van her
kenbare situaties kan het
leerproces in gang gezet wor- -
den.
De gemeente Leiden heeft
355.0000 gulden aan het mi
nisterie van onderwijs ge
vraagd voor het alfabetisa-
tiewerk. Onderwijsminister
Pais heeft zes miljoen gulden
uitgetrokken om analfabeten
te leren lezen en schrijven.
Een druppel op de gloeiende
plaat. Met dat bedrag kunnen
6000 analfabeten in Neder
land worden geholpen. Bij
Ouders op Herhaling wordt
gevreesd dat de geplande be
zuinigingen in het onderwijs
^nieuwe analfabeten schept".
"Bezuiniging op leerkrachten
betekent bezuinigen op de
mogelijkheden voor kansar
me kinderen".
zodat u nauwgezet de ontwikke
lingen kunt volgen van het werk
dai u bent begonnen", aldus
Broekman.
Samenwerking
Volgens burgemeester Bos van
Katwijk, lid van de regionale
brandweerraad, krijgt de regio
nale samenwerking door de
bouw van de nieuwe kazerne
eindelijk gestalte.
"Ik hoop dat we uit de problemen
zijn. We hebben in elk geval de
verdeelsleutel gevonden. Dertig
procent van de nieuwe kazerne is
regionaal en zeventig procent
Leids. We zijn er nog lang niet
maar dit is in elk geval een begin.
Ik hoop dat we in de toekomst
ook op ambulancegebied tot sa
menwerking kunnen komen.
Daar is een grote flexibiliteit voor
nodig van de kant van alle vijfen
twintig samenwerkende ge
meenten. Ik ben blij dat er nu be
gonnen is met de bouw van deze
kazerne want vroeg of laat zullen
we er allemaal een keer gebruik
van maken".
Problemen
Met de bouw van de kazerne aan de
Gooimeerlaan wordt de Leidse
brandweer, volgens comman
dant Broekman momenteel het
slechtst gehuisveste beroeps-
korps van Nederland, verlost van
de huisvestingsproblemen. De
huidige kazerne aan de Lange-
brug, een voormalig kerkgebouw
waarin de brandweer al sinds
1933 zit, zal worden verbouwd en
als kazerne worden gehandhaafd.
Na de bouw van de nieuwe ka
zerne beschikt de brandweer dus
over twee kazernes waardoor ook
de uitrukproblemen verleden tijd
zullen zijn. Nu is het soms onmo
gelijk om binnen de internatio
naal gehanteerde norm van zes
minuten elke plaats binnen de
gemeentegrenzen te bereiken.
Het blusmateriaal zal over beide
kazernes worden verdeeld. Staf
personeel van zowel het Leidse
als regionale korps zal evenals
het administratiepersoneel naar
de nieuwe kazerne verhuizen. In
de kazerne aan de Gooimeerlaan
zal te zyner tijd ook de regionale
alarmtentralepost worden on
dergebracht evenals de grote
commandoverbindingswagen en
het hulpverleningsvoertuig dat
de regionale brandweer van het
rijk cadeau krijgt.
Een aantal bewoners van de Me
renwijk had enkele maanden te
rug tegenover de gemeente de
vrees uitgesproken dat het veel
vuldig uitrukken van brand
weerauto's grote overlast met
zich zou meebrengen. Om dat te
voorkomen zal het mogelijk wor
den gemaakt dat men de stop
lichten aan de Gooimeerlaan
vanuit de kazerne kan bedienen
zodat zonder gebruik van sirenes
kan worden uitgerukt