Pottenbakken in buitenoven i I De boer op... Schatgraven met detector i •A\y Strengere eisen voor vleeswaren NORITw^^g^' Voetstokje is een handig gereedschap Combmatiehaak vijf gereedschappen in een Slagboormachines voldoende vermogen DONDERDAG 26 JUNI 1980 EXTRA PAGINA 21 Voor kinderenmaar ook voor volwassenen, die normaal nooit op een echte boerderij of tumdersbedrijf komen is een bezoek aan zo n bedrijf vaak onvergetelijk. De Stichting Public Relations Land- en Tuinbouw maakt het voor iedereen mogelijk om eens zo n kijkje te nemen. Er is een gratis brochure „De boer op waarin per provincie alle ondernemers van een dergelijk bedrijf vermeld slaan die graag bereid zijn iedere belangstellende op het bedrijf te ontvangen. Zo kunt u bijiiooroeeld terecht bij een akkerbouwbedrijf, een rund veehouderij, een fruitteeltbedrijf, een glastuinbouwbedrijf, een boomkwekerijvarkensfokbedrijf,een kaasmakerijbloemkwekerij enz. De brochure kunt u aanvragen bij bovengenoemde stichting, adres: Postbus 91430, 2509 EA Den Haag, tei. 070 - 835704. Logeren en kamperen Tegen betaling kunt u op sommige boerderijen ook logeren of kam peren. Voor informaties daaromtrent kunt u terecht bij de Stichting Vakantie op de BoerderijPostbus 2307200 AEZutphen, tel. 05750 - 19355 voor logeren en bij de Stichting Vrije Recreatie, Broekseweg 77. 4231 VD Meerkerk, tel. 01837 - 1516 voor kamperen. Mogelijkheden genoeg om in de zomervakantie eens gezellig en leer zaam de boer op te gaan. De zogeheten combinatiehaak is een nog weinig door doe-het-zelvers gebruikt gereedschap. Dat is voor namelijk aan de onbekendheid van dit apparaat te wijten; waarschijnlijk gedeeltelijk ook aan de prijs want combinatiehaken waren nogal duur. Tegen woordig koop je zo n ding al voor weinig geld. En wanneer je dan beseft dat het eigenlijk een verzame ling van vijf gereedschappen ineen is, wordt een combinatiehaak toch een aantrekkelijke uitbreiding van het dhz-gereedschap. Het is in de eerste plaats een winkelhaak, waarmee dus hoeken van precies 90 graden kunnen worden afge schreven en gecontroleerd. In alle mogelijke situa ties, want de handle kan over de volle lengte van de liniaal worden verschoven. Daarnaast is het een verstekhaak, voor exact afschrij ven en controleren van hoeken van 45 graden. Door de handle geheel van de liniaal te verwijderen, kan de liniaal als zodanig en als maatlat worden gebruikt; ook handig om er bijvoorbeeld karton, fineer e.d. langs te snijden. Een pas nieuwe, helemaal voor de doe-het-zclver ont wikkelde combinatiehaak van Stanley, die een ad viesprijs van f 13,75 heeft, voegt daar nog twee func ties aan toe. In de handle is een libel opgenomen, zodat het gereedschap tevens als waterpas kan wor den gebruikt. En ten slotte heeft hij een kraspennetje waardoor de combinatiehaak als kruishout fungeert; erg makkelijk bij het haarzuiver afschrijven van bij voorbeeld houtverbindingen. De zomermaanden staan voor de deur, de tijd voor allerlei buitenactiviteiten. Het is gezond, je hebt de ruimte en je kunt dingen doen die binnenshuis moeilijk of niet te rea liseren zijn. Een van die typische "buiten-hobby's" is het bakken van potten in een zaagselo ven. Een uitkomst voor mensen die geen (keramiek-)oven hebben en toch zelf gemaakte voorwerpen van klein willen bakken. Materiaal U heeft nodig rood- of witbakkende chamotteklei, mirettes, spatels, een kleisnijder, houten plank (deze materialen zijn te koop bij handenarbeidwinkels), zaagsel T3cm Handkneden De voorwerpen maken we volgens de eeuwenoude methode van het handvormen of het handkneden. Potten, vazen, borden, kruiken, asbakken e.d. worden beetje bij beetje opgebouwd uit rolletjes klei. De klei moet goed kneed baarzijn. Zet het werkstuk op een houten plank en draai deze tij dens het opbouwen regelmatig rond. Rol met een deegroller de bodem van het werkstuk glad. Maak een aantal kleirolletjes (tussen de handen), leg ze in een ring op de bodem in lagen op elkaar zodat er een wand ontstaat. De kleirol letjes moeten bij een klein werk stuk een halve centimeter dik zijn, bij grotere voorwerpen 1 cm. Duw ze goed op elkaar en strijk de klei daarna aan de binnen- en buitenkant met uw (indien nodig vochtige) vingers glad. Handkneden is geen moeilijke techniek, maar vraagt wel enige oefening. Ook kinderen vinden het leuk om te doen. Maak de wanden niet te dun. Als het werk stuk klaar is, werkt u oneffenhe den weg met een spatel of miret- te. Laat het (de) werkstuk! ken) nu ongeveer een week gelijkmatig drogen (niet in de zon!), zodat de klei zogenaamd leerhard wordt. De voorwerpen zijn in dit sta dium erg teer. De oven DEN HAAG - Binnenkort komen er strengere richtlijnen voor vleespro- dukten. Het aantal inspecties moet worden opgevoerd. Hopelijk wordt de hiervoor noodzakelijke herziening van het vlees- en vleeswarenbe- sluit nog dit jaar van kracht. Dit schrijft drs. K.L.J. Schuddeboom, inspecteur voor de volksgezondheid in het blad TNO-Project. Per kilo vleer.produkt zal minder nitriet en nitraat mogen worden gebruikt (achtereenv olgens maximaal 200 tot 500 milligram). Onderzocht wordt of het gehalt»? nog verder kan worden verlaagd. Ook moet duidelijk worden aangegeven of een produkt "vleesvreemde" eiwitten (bijvoorbeeld soja-eiwit) bevat en wanneer deze produkten niet meer met de oorspronkelijke benaming mogen worden aangeduid. Voorts mag niet meer van mager vlees worden gesproken bij overschrij ding van een bepaald vetgehalte. ADVERTENTIE De potten voorzichtig in het zaagsel zetten Zo moet de c i worden "ingericht' de bovenrand twee rijen gaten, met een onderlinge afstand van 3 cm. Leg nu een laag zaagsel (ver krijgbaar bij elke houtzagerij of DHZ-winkel) van 15 a 20 cm in de emmer. Vul de potten met zaag sel en zet ze met de opening naar beneden in de emmer. Zet bij het bakken van meer dan één laag de grootste voorwerpen onderin. De dikte van de laag zaagsel tussen de potten moet minimaal 5 cm zijn; de bovenste laag zaagsel omgeveer 20 cm. Het zaagsel mag niet boven de luchtgaten komen. Bedek het zaagsel met kranten, ge drenkt in petroleum en strooi daarover nog wat zaagsel. Steek dit aan en doe de deksel daarna dicht. Het zaagsel brandt lang zaam van boven naar beneden. Het bakproces kan zo'n 12 tot 36 uur duren. Hoe fijner het zaagsel, hoe langzamer het branden gaat. Laat de "oven" tijdens het bran den dicht. Haal de werkstukken uit de as wanneer alles afgekoeld Meer over de verschillende kerami sche vormtechnieken, gereed schap en materialen, baktech- nieken en glazuren kunt u vinden in het boekje "Keramiek - creatief vormgeven" van Ewald Stark (Uitgeverij Helmond). Het boekje kost J 12,50 en is verkrijgbaar bij boekwinkels en handenarbeid- zaken. Het is rijk geïllustreerd met kleurenfoto's en geeft een goed overzicht van wat er alle maal mogelijk is op het gebied van keramiek. Wel eens van een voetstokje ge hoord? Er is nauwelijks nog een" vakman te vinden die deze ge- reedschapsnaam kent, laat staan gebruikt. In officiële catalogi kom je het voetstokje nog wel eens tegen. Die aanduiding slaat op het (veelal zelfgemaakte) latje van 30 cm (een voet) lang dat vroeger als meet- en controlege reedschap werd gebruikt. Nu kennen we dit gereedschap als liniaal of maatlat. De handigste zijn de stalen uitvoeringen, die immers nagenoeg immuun zijn voor beschadiging, altijd recht blijven en zo lekker dun zijn. Stanley heeft een aantal „voetstokken" van roestvrij staal gelanceerd, variërend in lengte van 15 tot 50 cmm De maatverde ling is onuitwisbaar ingeétst, aan één kant zelfs met halve-millime- teraanduiding. Door de zeer ge ringe dikte (van 0,4 tot 0,8 mm. Wie denkt niet een beetje met weemoed terug aan - allang ver geten - dromen, als hij het woord schatgraven' hoort? Inderdaad 'dromen', want schatgraven kwam alleen maar voor in myste rieuze verhalen over onbewoon de eilanden, zeerovers en on vindbare landkaarten. Zoals dat voor zoveel dingen geldt, is ook hier de laatste tijd verandering in gekomen. Schatgraven is tegen woordig een interessante en soms ook lucratieve hobby, die vooral in Engeland en Amerika al enige tijd driftig beoefend wordt. lijke vrijetijdsbesteding lang zaam aan het groeien. Het principe is betrekkelijk een voudig. Allereerst heeft u nodig een metaaldetector om de 'schat' in de grond op te kunnen sporen. Uiteraard reageert deze detector alleen op metaal en niet op voor werpen van keramiek, been of hout, al zijn ze nog zo waardevol. Verder heeft u nodig een schop, een schepje, houweeltje, mes, zeef en grasschaar. De meest waardevolle attributen zijn ech ter geduld en doorzettingsver mogen. Want al heeft u nog zo'n goede detector, de schatten lig gen echt niet voor het 'oprapen'! En als u dan na veel speurwerk eindelijk iets gevonden heeft, kan de waarde ervan behoorlijk tegenvallen: vaak is het niet meer dan een aantal verroeste kroon- kurken of oude munitiepatro- Maar niet getreurd, de aanhouder wint en er zit in de Nederlandse bodem voldoende verborgen (zowel per ongeluk als met op zet!). Zoeken in het wilde weg heeft natuurlijk geen enkele zin. We moeten duidelijk van een be paald plan uitgaan en ons afvra gen, waar iemand iets zou begra ven, wanneer hij iets te verstop pen heeft. Dat is bijvoorbeeld t Alleen metalen voorwerpen kunnen op dez< worden opgespoord. nooit midden in het open veld, maar altijd bij een herkennings punt zoals een boom, muur, schuur, kippenhok e.d. Tijdens de afgelopen oorlog is er veel in particuliere tuinen, parken of bossen begraven. In veel gevallen zijn de munten, sieraden, zilveren bestek en serviesgoed nooit meer opgegraven, omdat men de juiste plek toch niet meer kon terug vinden. In vroeger tijd werden munten of sieraden verloren op jaagpaden langs rivieren, bij hei bergen of op markten. Waar u ook gaat zoeken of graven, vraag al tijd eerst toestemming aan de ei genaar van de grond. Maak tevo ren duidelijke (schriftelijke) af spraken over een eventuele ver deling van de vondst. Dat geldt zeker in het geval, dat er gezocht wordt op verzoek (en aanwijzin gen) van een ander. Graaf voorzichtig, maak kleine ga ten en gooi ze daarna onmiddel lijk weer dicht. Let op het opgra ven van oorlogstuig en waar schuw in dat geval de politie. Het strand vormt voor de schatgra ver een heel apart zoekterrein: hij vindt er lege blikjes, kroonkur- ken, maar natuurlijk ook verlo ren munten, horloges e.d. Een groot deel van het succes is af hankelijk van de soort metaalde tector. De grootte van de zoek- schijf, de gevoeligheid voor me talen, het dieptebereik en de handzaamheid zijn stuk voor stuk van groot belang. Erg be kend is de z.g. C-Scope Detector Serie, die uit een zestal modellen bestaat, zowel voor de beginnen de amateur als voor de profes sional' De prijzen variëren van zo'n f175 voor de goedkoopste scoop-detector tot f 1300 voor de meest ingewikkelde apparaten., Er zijn diverse verkooppunten in Nederland. Voor inlichtingen (of een catalogus) kunt u telefonisch terecht bij de importeur, de fa. Hakkers te Voorburg, tel. 070-867240 Nu pompend ontstoppen Het meest eenvoudige ontstop- pingsapparaat om wastafels, aanrechtbakken enz. weer aan de praat te krijgen, is een flexibele halfronde rubber bol op een steel. Het werkt vaak heel doeltreffend. Het principe van die ietwat nostalgische ontstopper is nu verwerkt in een nieuw appa raat; het lijkt min of meer op een fietspomp, maar dan met een zuignap in plaats van een ventiel. Door met de hand greep pompende bewegingen te maken wordt in de verstop te afvoerleiding een vacuüm veroorzaakt dat zelfs vry hardnekkige proppen in de leiding doet doorschieten en afvoeren naar de riole ring. Tijdens het ontstoppen moet even op twee dingen worden gelet: een eventuele over loopopening in wastafel of gootsteenbak moet worden afgeplakt, en in de bak zelf moet een laagje water van minimaal 3 cm staan. Het van kunststof vervaardigde apparaat is goed voor een le ven lang verhelpen van lasti ge verstoppingen en kost in de ijzerwaren- en dhz-handel ongeveer 14 gulden. De im porteur is Marom Nederland BV. Bouwerij 92, 1185 XX Amstelveen. i ■k De nieuwe ontstopper Drie verschillende xwetstokjes afhankelijk van de lengte) is het exact overnemen van maten erg gemakkelijk; met bijvoorbeeld een houten duimstok geeft dat wel eens problemen als het op grote nauwkeurigheid aan komt. Behalve voor allerlei meet- en af- schrijfwerk is een stalen liniaal ook bijzonder handig om er langs te snijden: papier, karton, fineer, linoleum enz. Wanneer voor zulk werk een houten lat wordt ge bruikt, schiet het mes al gauw in het hout Met name voor het op maat snijden van formica is zo'n stalen liniaal onmisbaar. Gebruik in dat geval het speciale formicamesje dat in het bekende Stanleymes past. Dat heeft een haakvormige punt waarmee een kras in het formica- oppervlak wordt gemaakt, het materiaal laat zich dan gemakke lijk langs die kras breken. De nieuwe roestvrij stalen linialen (om dat oude „voetstok" dan maar voorgoed te vergeten) van Stanley kosten van f2,25 tot f9,95, dus een verantwoorde aanvulling op de dhz-gereed- schapkist. DEN HAAG - Voor de meest voor komende boorkarweitjes leveren slagboormachines voldoende vermogen. Een traploos regel baar toerental is daarbij voor de doe-het-zelver een bijna onmis baar hulpmiddel. Tot deze conclusie komt de Stichting Ver gelijkend Warenonderzoek (VWO) na een onderzoek van 21 slagboormachines van het 10 en 13 mm type. Alle boormachines, die in winkel prijs uiteenlopen van J 160,- tot J 510,-, maken veel lawaai. Een flink aantal machines geeft sto ring op radio en televisie. Bij een machine zit geen gebruiksaan wijzing in het Nederlands, waar door een verkeerd (en mogelijk onveilig) gebruik in de hand wordt gewerkt. Sen aantal machines wordt door Ik i VW(m.'t io duuinam bv- vonden. Geen probleem voor niet al te fanatieke doe-het-zelvers, maar klussers die de boormachi ne intensief gebruiken, in com binatie met zaag-, schuur- en-of sltyphulpetukkan, sfya mat aan beperkte duurzaamheid niet be paald gebaat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 21