Westerse top komt met harde boodschap Moskou ETA dreigt met terreur tegen toeristen Schmidt en Carter zijn het weer eens Thorn voorgedragen als nieuwe voorzitter EG PAUS WIJST VS TERECHT Noord-Korea noemt spionage-incident onzin Rellen in Antwerpen MAANDAG 23 JUNI 1980 BUITENLAND rALilINA W VENETIË (UPI Reuter) - Jimmy Carter heeft zaterdag in Venetië gezegd dat bondskanselier Helmut Schmidt van West-Duitsland zich houdt aan de NAVO-verplichting kernraketten voor de mid dellange afstand te installeren in West-Europa. Met Schmidt aan zijn zijde na een onderhoud van een uur en veertig minuten op zaterdagavond, zei Carter: ..het lijdt absoluut geen twijfel dat kanselier Schmidt het besluit van de NAVO nakomt Aan de ontmoeting tussen beide staatslieden waren berichten voorafgegaan dat Schmidt had voorgesteld dat men gedurende driejaar geen nieuwe raketten in West-Europa zou opstellen en dat er intussen zou worden gepraat met de Sowjet-Unic over beperking van de strategische kernbewapening. Dit was door de Verenigde Staten gezien als een terugkomen van een binnen de NAVO aangegane verplichting. Schmidt zou zijn voorstel doen in Moskou, waar hij op 30 juni president Brezjnjev ontmoet. Helmut Schmidt zei tegen de verslaggevers in Venetië dat hij de verklaring van de Amerikaanse president wilde .onderstrepen Schmidt had zelf om de ontmoeting (aan de vooravond van de economische top van zeven westelijke geïndustrialiseerde lan den) gevraagd. Carter begaf zich vrijwel direct na zijn aankomst uit Rome naar Schmidt. Over het gerucht dat Schmidt met een ontwapeningsvoorstel naai Moskou wilde gaan had president Carter hem een brief geschreven die in Bonn niet goed was ge vallen. In een interview met de ..Washington Post had de bondskanselier van West-Duitsland zich verbaasd getoond over de brief. Hij zei nog steeds achter zijn recente voorstellen te staan met betrekking tot de middellange afstandsraketten. De bonds kanselier vond het moeilijk te begrijpen waarom deze voorstellen in Westersè kringen zo n opschudding teweeg brengen. Schmidt sprak in het interview over het gebrek aan evenwicht op het gebied van kernwapens in Europa en zei dat dit van een groot belang was maai eerder politiek dan militair. Al in 19*i 7 heb ik de toenemende Russische kerndreiging naar voren gebracht aldus Schmidt. Hij voegde er aan toe dat hij al 20 jaar zo sprak en schreef dat sommige mensen die later op het toneel waren ver schenen dan hij niet de hele geschiedenis er achter schijnen te kennen. DEN HAAG (GPD) - De liberale Luxemburgse minister van bui tenlandse zaken Gaston Thorn is door de drie Benelux-landen kandidaat gesteld voor het voor zitterschap van de Europese Commissie. Er zal definitief geen Nederlander kandidaat woiden gesteld voor deze functie. Wan neer de overige EG-landen tegen de kandidatuui van Thorn geen onoverkomelijke bezwaren heb ben. zal de Luxemburgse oud- premier op 1 januari 1981 de Brit Roy Jenkins opvolgen aan het hoofd van het uitvoerend orgaan van de Gemeenschap. De premiers van de drie Benelux- landen, Van Agt, Martens (Bel gië) en Werner (Luxemburg) werden het gistermiddag tenslot te eens over Thorn, nadat zij za terdag in Brussel een bespreking aan de kwestie hadden gewijd. Eerder al was door de Negen be sloten dat de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie zou worden geleverd door de Bene lux. 'remier Van Agt heeft, door - zij het na enige aarzeling - in te stemmen met de kandidatuur van Thorn, gehandeld tegen de wens van een kamermeerder heid. Vorige week woensdag aanvaardde de Tweede Kamer een motie van de D 66 er Brink horst, die de regering vroeg als nog te zoeken naar een Neder landse kandidaat voor het vooi- zitterschap. Tijdens de debatten bleek dat de PvdA graag had ge zien dat oud-minister van bui tenlandse zaken Van der Stoel naar voren was geschoven. n een eerste reactie zei gisteravond PvdA-fractieleider Den Uyl het .kleingeestig te vinden van het kabinet-Van Agt, dat blijkbaar niet serieus heeft gepoogd te zoe ken naar kandidaten voor het EC- voorzitterschap buiten de eigen CDA-kring. Den Uyl meende dat Van der Stoel ook internationaal sterkere papieren zou hebben dan Thorn. „Het is onbegrijpelijk dat Nederland deze kans niet heeft benut aldus Den Uyl. Bekend is dat Van Agt, in de weten schap dat Nederland eigenlijk 1 aanmerking i de u zitter te leveren, de oud-premiers Zijlstra en Biesheuvel heeft benaderd. Beiden hebben echter geweigerd zich beschikbaar te stellen voor de hoogste Europese functie. Overigens wordt in politieke krin gen betwijfeld of Van der Stoel inderdaad voor de grote EG-lan den een aanvaardbare kandidaat zou zijn geweest. Hij staat bekend als een atlanticus iemand die ook in het Europees beleid de banden met de VS nooit uit het oog verliest. Die eigenschap wordt in Parijs bepaald niet ge waardeerd. Bovendien zijn de grote EG-landen in het algemeen niet zo gecharmeerd van de wijze waarop Van der Stoel het bui tenlands beleid placht te presen teren: eerder ethisch dan prak tisch. De mogelijke voorzitter i Europese Commissie, voorgedragen door de Benelux: Luxemburgs mi nister van buitenlandse zaken. Gaston Thorn. Ondanks berichten over terugtrekken troepen Afghanistan (Van onze speciale verslaggever Jan Gerritsen) "V ENETIË - De zeven grootste westelijke landen eisen de complete terugtrekking van alle Russische troepen uit Afghanistan. Met deze eis hebben de leiders van Amerika en de vier grote EG-landen, alsmede Japan en Canada gereageerd op de Russische mededeling dat een „speciale eenheid" Russische troepen uit Afghanistan is teruggehaald. „Als dit wordt bevestigd, is deze te rugtrekking pas een nuttige bij drage aan een oplossing van de Afghaanse crisis als ze perma nent is en voortgezet wordt totdat alle Russische troepen uit Af ghanistan zijn verdwenen ver klaarde de Italiaanse premier Cossiga na afloop van de eerste dag van de Venetiaanse top van de westelijke zeven. De harde boodschap aan Moskou was het belangrijkste resultaat van het westelijk topoverleg, dat vooral in het teken stond van het opruimen van misverstanden. Brezjnjev. De Russische ambas sadeur in Parijs meldde zich vrij dagavond al met een „gesproken boodschap" bij het presidenttële Elysée. maar Giscard was toen al naar Venetië vertrokken. Daar werd hij zaterdag op de hoogte gesteld. Het Russische persbureau Tass kwam pas zaterdagavond laat met de mededeling dat een Rus sische speciale eenheid uit Af ghanistan was teruggetrokken. Volgens Tass was deze eenheid „niet langer meer nodig". cember hun sterkte in Afghanis tan allleen maar hebben vergroot weten wij niet of het gaat om i ouleren van troepen of om terug trekken daarvan Botha wil rassenonrust hard aanpakken JOHANNESBURG (UPI) - Pre- mier Botha van Zuid-Afrika heeft gisteren gewaarschuwd, dat zijn regering nu verdere rassenonrust in het land genadeloos zal onder drukken. Hij zei verder, dat in de afgelopen week met opmerkelij ke terughoudendheid is opgetre den om een einde te maken aan de ernstige onlusten in Zuid Afrika in vier jaar. Botha zei dit in een TV-uitzending in zijn eerste officiële uitlating over de recente onlusten in het land, die volgens politiecijfers 32 doden en 171 ge wonden veroorzaakten. "De staat moest geweld gebruiken en de staat moest de orde handhaven", zo zei Botha. Het geweld van de afgelopen week heeft zware schade toegebracht aan de eco nomie. "Als de economie wordt getroffen, kunnen wij de levens omstandigheden van de mensen niet zo verbeteren als wij zouden willen", zo zei hij. Naar zijn zeg gen zijn sommige van de grieven van de niet-blanke bevolking in het land gerechtvaardigd en legi tiem, maar dat wordt volgens hem uitgebuit door revolutionai re elementen. Waarschijnlijk zal Zuid-Afrika "lange tijd" met door deze elementen veroorzaakte on rust te maken hebben. Terwijl de premier sprak, was er scherpe bewaking van oproerpo litie rond de zwarte woongebie den bij Port Elizabeth en Uiten- hage, waar duizenden zwarte ar beiders m de autoindustrie sta ken. De stakingen hebben zich zaterdag uitgebreid tot 16 fabrieken. In Ui- tenhage heeft de politie vrijdag avond met traangas en jachtge weren een menigte ontevreden werknemers uiteengedreven. De politie en het leger zijn in deze stad ingeschakeld bij het be schermen van buitenlandse auto- fabrieken. In Kaapstad, zo heeft de politie meegedeeld, is op verschillende plaatsen brand gesticht, waar door aanzienlijke schade is ont staan. Scepsis Timing VENETIË-Veiligheidsmensen racen gewapend met pistolen en machinegeweren door de kanalen inVenetie in een speedboot. Zij doen dit als onderdeel van een intensieve bewakings-en veiligheidscampagne naar aanleiding van de top van de zeven belangrijkste Westerse industrielanden en het bezoek van de familie Carter aan de gondelstad. VATICAANSTAD (ANP) - In zijn officiële toespraak tot de Ameri kaanse president Carter heeft paus Johannes Paulus 2 zaterdag Marokko meldt zwaar verlies voor Polisario RABAT (AFP) - Bij een grote actie tegen het Marokkaanse garni zoen Guelta Zenmour in het ge bied van West-Sahara zijn aan de zijde van het volksbevrijdings front Polisario zeshonderd do den en gewonden gevallen al dus een officieel Maiokkaanse communique dat gisteravond in Rabat werd gepubliceeid. De le den van Polisario zouden uit het noorden van Mauretanië zijn ge komen. Aan de zijde van de Ma rokkaanse strijdkrachten, die ook de luchtmacht inzetten, zijn volgens het communique zestien doden en vijftien gewonden ge vallen. De aanval van Polisario op het garnizoen was volgens het communique s ochtends begon nen en s middags trokken de aanvallers zich onder zware men selijke en materiele verliezen te rug. Polisario had gisteren van zijn kant vanuit Algiers gemeld, dat er bij de aanval op Guelta Zenmoui talrijke Marokkaanse militairen waren gedood, verwond óf ge vangen genomen KERNWAPENS - Een demonstra- tic tegen kernwapens is gisteren in Londen door zo n elfduizend mensen bezocht. De betoging werd georganiseerd dooi de La bour partij, die in de oppositie is en was in het bijzonder gericht tegen het besluit van de regering 160 Amerikaanse kruisraketten in Engeland te plaatsen. verklaard, dat de Verenigde Sta ten zich dienen te onthouden van elke vorm van manipulatie in Midden-Amei ika. Evenmin mag Noord-Amerika stuen verlenen aan militaire junta s. Deze terechtwijzing was verpakt in Vaticaanse diplomatieke taal. De paus zei namelijk, dat de Midde- namërikaanse landen vrij dienen te zijn van „manipulatie van wel ke macht dan ook Hij sprak voorts de wens uit. dat Amerika daadkrachtig eraan zou meewei- ken. dat de mens. waai ook ter wereld, een menswaardig be staan kan hebben. De paus zei let terlijk: ..Ik hoop dat de Verenigde Stalen alle inspanningen zullen ondersteunen, die erop zijn ge richt de situatie van de in nood verkerende mensen te verbete- De paus houdt zich momenteel in tensief bezig met de problemen van Midden- en Zuid-Amerika ter voorbereiding op zijn reis naai Brazilië begin juli. De bisschop pen van Latijns-Amei ika hebben in hun conferenties van Medellin en Puebla scherp de economi sche inmenging van de V.S. in hun landen en de Noordameri- kaanse militaire steun aan de jun ta's scherp gehekeld. De paus sprak zaterdag een uur met de Amerikaanse president. On derwerp van gesprek was vooral de politieke situatie in de wereld, vooral in Latijns-Amerika, Afrika en het Midden-Oosten. Vrijdag had de paus de ongelijke economische ontwikkeling van Zuid-Amerika veroordeeld. Hij deed dit in zijn toespraak tot de vergadering van de O.A.S., de or ganisatie van Amerikaanse lan den, en de Europse Gemeen schap. Het duidelijkste bewijs voor een ongelijke economische ontwik keling wordt volgens de paus in Zuid-Amerika gevonden, de in dustrie maakt daar een bloeipe riode door. De steden nemen in omvang toe. Maar op het land blijft de economische ontwikke ling achtei. Dit heeft tot gevolg, aldus de paus. dat in Zuid-Ame- rika twee maatschappijen naast elkaar bestaan: een maatschappij met super-hoge consumptie en een maatschappij, waarin extre me armoede heerst. De Russische onthulling dat een eenheid troepen uit Afghanistan is teruggetrokken, werd met veel scepsis ontvangen. Temeer om dat Parijs eerder werd ingelicht dan de andere zes landen, inclu sief Amerika. Een feit dat door de Franse regering werd gepresen teerd als resultaat van de recente, veelomstreden topontmoeting tussen de Franse president Gis card en de Russische leider Brezjnjev in Warschau. In een verklaring die premier Cos siga namens de zeven oplas, wordt nog eens bevestigd dat de leiders van Amerika, Japan, West-Duitsland. Engeland, Frankrijk en Italië (en Canada, dat nauwelijks opvalt) de Russi sche militaire bezetting van Af ghanistan ..onaanvaardbaar" vinden. En verder: „We zijn vast besloten die bezetting ook in de toekomst niette accepteren Af ghanistan moet in staat worden gesteld de zelfstandigheid, de politieke onafhankelijkheid en de niet-gebonden status te her winnen die het bezat, aldus de verklaring van Cossiga. De eisen aan de Sovjet-Unie gaan gepaard met de betuiging van steun aan de vredesinitiatieven die de conferentie van islamiti sche landen onlangs heeft voor gesteld. Voorts wordt steun toe gezegd aan de „landen van de re gio waarin Afghanistan is gele gen en alles „wat bijdraagt tot de politieke onafhankelijkheid en veiligheid De Britten waren in Venetië het meest sceptisch over de beteke nis van deze stap. Een Brits zegsman: „De timing is doorzich tig, maar de feiten zijn voor ve lerlei uitleg vatbaar". Secretaris-generaal van de NAVO, Luns, zei over de Russische aan kondiging bij zijn aankomst voor de ministerraad van de NA VO die overmorgen in Ankara begint: „Wij kennen geen bijzonderhe den en daar de Russen sinds de- TOKIO (DPA)- Noord-Korea heeft het bericht van de Zuidkoreaanse regering over het tot zinken brengen van een Noordkoreaans "spionageschip een verzinsel genoemd. Dit heeft het Japanse persbureau Kyodo gisteren ge meld. Zaterdag had Kyodo bericht dat een Noordkoreaans schip door de marine van Zuid-Korea op 130 kilometer ten zuidwesten van de hoofdstad Seoel tot zinken was gebracht. Acht Noordkoreanen ge n een Noordkoreaanse verklaring voor radio Pyongjang wordt het zogenaamde incident" een ver zinsel van de Zuidkoreaanse mi litaire autoriteiten genoemd. Zij moeten ophouden dergelijke onjuiste berichten te verspreiden en in plaats daarvan de weg effe nen naar vreedzame hereniging van onze beide landen, aldus de Noordkoreaanse radio die in To kio werd opgevangen. Boycot Amerika. West-Duitsland en En geland bevestigden nog eens na drukkelijk hun boycot van de Olympische Spelen in Moskou: een besluit dat overigens door de Engelse atleten niet wordt ge tuigd De westelijke rijen zijn gesloten in zake Afghanistan, al werd van Franse zijde dus gewezen op de eigen communicatie tussen Pa rijs en Moskou als vrucht van Giscards ontmoeting met knuppel om opstandige de BRUSSEL (ANP) - Een bezoek van het Belgisch koninklijk paar za terdag aan Antwerpen is ernstig verstoord door relletjes die ver oorzaakt werden door Vlaams- nationalistische groeperingen. Koning Boudewijn en koningin Fabiola keerden een half uur eer der dan was gepland uit Antwer pen terug naar Brussel. Verscheidene onderdelen van het programma dat koning Boude wijn en koningin Fabiola in Ant werpen zouden afwerken, ver vielen. Zo opende de koning niet, zoals oorspronkelijk was voor zien, een feestmarkt en een be- soek aan het Rivierenhof (een provinciaal domein) werd afge- st. e Vlaams-nationalististhe groe peringen riepen leuzen, zongen liederen en trachtten plechtighe den te verstoren. De politie (er was rond duizend man op de been gebracht) voerde enkele malen charges uit met de wapen stok en verscheidene demon stranten weiden gewond. Ook twee politiemannen liepen ver wondingen op, toen de betogers de politie met stenen uit een af braakwoning onder vuur namen. Een paar ordeverstoorders zijn opgapakt, Vandaag loopt ultimatum af MADRID - De Baskische afschei dingsbeweging ETA heeft zater dag op een persconferentie "er gens in het Baskenland" aange kondigd dat er deze zomer op tal van kustplaatsen aan de Middel landse Zee bommen zullen ont ploffen als vandaag voor twaalf uur niet is voldaan aan de eis om negentien gevangenen (allen lid van de ETA; vrij te laten uit de gevangenis van Soria en als de di recteur van deze penitentiaire in stelling niet is vervangen. De Baskische pressiegroep deelde mee dat men een jaar aan de f a bricage van de explosieven, die ligheidsmechanismen, heeft ge werkt en dat men alle plaatsen in de toeristencentra onder controle heeft. Voorts zei een woordvoer der van ETA-Politico milit? .dat bepaalde journalisten tevoren worden gewaarschuwd waar en wanneer de bommen zullen ont ploffen, zodat zij hun persmedia en andere instanties bijtijds kun nen waarschuwen. "Als er zich dan bij de explosies toch persoonlijke ongelukken voordoen, dan ligt de schuld dus duidelijk bij de politie en bij de minister van binnenlandse za ken, Juan José Roson". aldus de pressiegroep. ETA-Politico mili tar bekende dat de groep de tijd bom vorige week had geplaatst in het water vlak bij de nautische club van Javea. Dit explosief, ge nummerd met het getal twintig, stond afgesteld om te ontploffen op 29 juni. maar werd tijdig ont dekt. Het kabinet-Suarez is niet van plan in te gaan op de chantage van ETA-Politico militar. Het minis terie van binnenlandse zaken is op het ogenblik bezig met de uit werking van een groots opgezet anti-terreurplan. Een woord voerder van de staatsveiligheids dienst in Madrid heeft zaterdag verklaard dat de politie in de kustplaatsen wordt versterkt. "De toeristen kunnen gerust zijn, want vanuit hun vakantieverblij ven kunnen zij de fysieke aanwe zigheid van geüniformeerde po litieagenten zien. Daarnaast kunnen zij er absoluut van over tuigd zijn dat een groot aantal politieagenten in burger voor hun veiligheid instaat", aldus de woordvoerder, die het anti-ter- reurprogramma aan de Spaanse kust niet bekend kon maken aangezien de vijand er anders zijn voordeel uit zou trekken ETA-Politico militar liet vorig jaar in de maanden juni en juli tal van bommen ontploffen bij de stran den van Gerona, Castcllon, Ali cante en Malaga. Macaber hoog tepunt van de terreur waren de bomexplosies op 29 juli op het vliegveld en twee stations te Ma drid, waarbij in totaal vijf perso nen werden gedood en ruim hon derddertig gewonden vielen. Met deze acties wilde de pressiegroep het kabinet-Suarez dwingen de politie in de gevangenis van Soria te vervangen door cipiers en alle Baskische gevangenen in deze penitentiaire inrichting over de plaatsen naar gevangenissen in het Baskenland Eind juli willigde de regering de ei- 5ep i de Baskische press ETA-Politico militar eist de vrijla ting van negentien gevangenen, die volgens de terreurorganisatie vals van het deelnemen aan aan slagen zijn beschuldigd en daar door de kans lopen zeer zwaar te worden gestraft Daarnaast eist men de vervanging van de ge vangenis-directeur. omdat het op 13 juni tot een gewelddadige con frontatie tussen gevangenen en politie kwam. Hierbij raakten 26 gedetineerd» en drie politiea genten gewond. Eenendertig ge vangenen zijn uit protest tegen het politieoptreden vanaf zater dag in hongerstaking gegaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 17