„Met gebalde vuist
blijven protesteren'
Kerkdiensten
DsJos van Oord van het
Interkerkelijk Vredesberaad:
Gesprek Botha met
Raad van Kerken
AMERSFOORT (GPD) - In 1968 gaf de Wereldraad van Kerken vanuit de vergadering in
het Zweedse Uppsala de injectie aan de kerken om voor de veranderingen in de wereld
bij de eigen gemeenschap te beginnen. In Nederland werd het Interkerkelijk Vredes
beraad (IKV) opgericht, waarin onder meer de Rooms-Katholieke, de Nederlandse
Hervormde, de Gereformeerde en de Evangelische-Lutherse Kerk en de Doopsgezinde
Broederschap samenwerken. Initiatieven van het IKV zijn de jaarlijks in september
georganiseerde Vredesweek en de uitgave van de Vredeskrant en andere brochu
res.
Ds. Jos van Oord: geen communisten in IKV.
versiteit en wel op een onderwerp
uit de botanie.
BEROEPINGEN - Nederlandse
Hervormde Kerk:
Beroepen te Utrecht (part-time)
Hervormde stadszending: D. C.
Nicolai te Oostzaan; te Heemste
de (toezegging): dr. J. G. B. Jan
sen te Noordwijk; te Driebergen
(toezegging): A. Schipper te Wil
lemstad; te Middelburg (toezeg
ging): L. A. Nell te Bols ward; te
streékgemeente Maas en Waal
(wijkgemeente Wamel, Dreumel
en Altforst), toezegging: G. Grif
fioen te Harfsen; te Zuidland en
te Urk (toezegging): D. Drieber
gen te Enter, die bedankte voor
Buitenpost. Aangenomen naar
Okkenbroek: G. Bouman te
Wehl, die bedankte voor Surhuis-
terveen Boelenslaan (toezeg
ging) en voor Bergentheim (toe
zegging).
Bedankt voor Beemsten A. de Vos
te Berkenwoude; voor Hengelo
(toezegging), Gorkum en Nijver-
dal: W. I. van Kroostwijk te Eer
beek; voor Hazerswoude (toe
zegging): E. Bouman te Heerde;
voor Dubbeldam (toezegging): A.
Jonkers te Ens-Kraggenburg.
Beroepen te Buitenpost: D. Drie
bergen te Enter; te Dinteloord: D.
Scheepmaker te Almelo.
Bedankt voor Maartensdijk; L. H.
Oosten te Wouterswoude;
Toegelaten tot de evangeliebedie
ning: F. J. van der Wind, Cayen-
nedreef 52,3563 SC Utrecht. Toe
gelaten tot de evangeliebedie
ning en beroepbaar J. van Röell,
Van Carnebeekstraat 12, 8011 JH
Zwolle; F. van Rookmaker, Bar-
baralaan 96, 4834 SL Breda; B. J.
N. Vreeswijk, Brielsestraat 76,
3251 CD Stellendam.
Toezegging voor Voorschoten: R.
A. Witvoet te Midwolda.
Gereformeerde Kerken:
Beroepen te Amsterdam-West: H.
Peper te Renkum-Heelsum.
Aangenomen naar Apeldoorn (ne
gende predikantsplaats); C. J.
van der Drift te Alblasserdam.
ANGLIKAANSE KERK - De
helft van de trouwe Anglikaanse
kerkgangers in Groot-B rittannië
stelt prijs op een liturgie in ou
derwets Engels de helft heeft lie
ver dat er in de kerkdiensten mo
dern Engels wordt gesproken.
Maar de meerderheid van de
Anglikanen die in Groot-Brittan-
nië één of twee keer per jaar een
kerk van binnen zien heeft liever
een liturgie in ouderwets Engels.
Dit blijkt uit een onderzoek naar de
waardering van de Britten voor
het "alternatieve dienstenboek"
dat het resultaat is van een her
ziening van de liturgie gedurende
de laatste 25 jaar. Het is in mo
dern Engels gesteld en verschijnt
dit najaar.
KAAPSTAD - Premier Botha van Zuid-Afrika, die aan de Raad van Ker
ken in zijn land verwijt een der voornaamste onruststokers te zijn, heeft
onder zware druk ^jïn toegestemd overleg te plegen met een afvaardi
ging van de raad.
Hij heeft daarvoor echter vier voorwaarden gesteld: de Raad van Kerken
moeten openlijk het communisme afwijzen. De raad moet toezeggen
geen verzet méér te plegen tegen de nationale dienstplicht, de raad moet
zich keren tegen de pogingen van het African National Congress om de
regering omver te werpen en tenslotte zich afwenden van alle organisa
ties, die geweld voorstaan.
Bisschop Desmond Tutu heeft naar aanleiding van het aanbod van pre
mier Botha tegenover de ANP-correspondent in Kaapstad verklaard
"geen werkelijke moeilijkheden" te hebben met de voorwaarden, waar
op het gesprek moet plaatsvinden. De bisschop noemde de toestand in
Zuid-Afrika "uiterst labiel". Alleen een ernstig beraad tussen de premier
en minstens de kerkleiders, die langs vreedzame weg grondige verande
ringen nastreven, kunnen de zeer verslechterende situatie verhelpen,
aldus de bisschop, die secretaris-generaal is van de Zuidafrikaanse Raad
van Kerken.
Ofschoon de Raad van Kerken liever een gesprek had gevoerd zonder
voorwaarden, heeft deze toch premier Botha telegrafisch bedankt voor
zijn reactie op het dringende verzoek van de raad om een gesprek.
Van 1968 tot 1977 stonden in de
georganiseerde Vredesweken
steeds andere thema's centraal.
In 1977 echter is het IKV de cam
pagne tegen de kernwapens ge
start; een campagne die poogt de
discussie over de kernbewape
ning op een ander spoor te zetten.
Na de Vredesweek 1977 ontston
den in het gehele land ongeveer
tweehonderd kerngroepen, die
op hun beurt weer zorgden voor
een stevige onderbouw voor het
vredeswerk in de kerkelijke ge
meenten en parochies.
Deze groepen worden via een
Kernkrant en een Logboek re
gelmatig op de hoogte gehouden
van zaken die voor de campagne
relevant zijn. De oplagecijfers
van de Vredeskrant liepen snel
op van 260.000 in 1977 tot 350.000
in 1978.
Onlangs besprak de Gereformeer
de Synode de relatie van de Gere
formeerde Kerken met het IKV.
Over die discussie en het IKV in
het algemeen een gesprek met
Jos van Oord, afgestudeerd
theoloog en full-time medewer
ker van de Hervormde Jeugdraad
(HJR) en het Landelijk Centrum
voor Gereformeerd Jeugdwerk
(LCGJ), beide in Driebergen. In
Amersfoort is hij lid van de
stuurgroep Politiek Avondgebed
(PAG) en van de plaatselijke kern
van het IKV.
Compromis
- „De gereformeerden halen de
band met het IKV aan", schreef
Hervormd Nederland. Is dat in
derdaad gebeurd?
„Ja, gelukkig wel. Dat is niet in de
laatste plaats te danken aan de
stroom van'reacties die loskwam'.
Bij een deel van de synode be
stond de neiging om het IKV
steeds meer los te koppelen van
de Gereformeerde Kerken, om
dat het IKV in plaats van een be
raad meer actiegroep is gewor
den en aan politiek deed".
„Met de hete adem van een pagina
grote advertentie in het dagblad
Trouw in de nek (onder de kop
„Oproep aan de Gereformeerde
Synode bijeen op 24 april"), heeft
men besloten 6m te komen tot
een compromis. De hele zaak
wordt nu begeleid door het De-
putaatschap Oorlog en Vrede van
de Gereformeerde Kerken. Er is
in elk geval duidelijk gekozen
vóór het IKV; men heeft erkend
dat het IKV een beraad van de
kerken is en blijft".
- Toch zijn er veel gereformeerden
die zich meer kunnen vinden in
de inhoud van bijvoorbeeld de al
ternatieve vredeskrant Shalom,
LEIDEN - Hervormde Gemeente:
Hooglandse Kerk 10 ds Pannekoek;
11.45 oec. stud, dienst. Marekerk 10 ds
Meijers; 5 ds Romein, Rijnsburg. Mara-
nathakerk (L. Morsweg) 10 ds Koolstra.
De Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds Hor-
tensius; 11.15 ds Hortensius/ps. Van
Well. Bethlehemkerk (Driftstr.) 10 ds
Eekhof. Bevrijdingskerk (Montgome-
rystr. Zuid-West) 9 en 10.30 ds Rietveld
(gez. diensten). Vredeskerk (Burggra-
venlaan) 10 ds Wagenvoorde. Waalse
kerk (Breestraat) 10.30 ds Fromont.
Acad. Ziekenhuis 10.15 ds Bovenberg.
Diaconessenhuis 10.30 ds Van 't Hof.
Kapel Endègeest (Oegstgeest) 9.30 pt.
Boshouwers (gez. dienst). Jeugdkapel
Vredeskerk 10 dienst. Jeugdkapel Be
vrijdingskerk 10.30 dienst. Geref. Kerk:
Zuiderkerk (Lammenschansweg) 10 ds
Baayen, Rijnsburg. Petrakerk (Surina-
mestr.) 10 ds Sijtsma. Oude Vest 10 ds
Vegter, Oegstgeest; 7 ds Sijtsma. Mara-
nathakerk (L. Morsweg) 10 ds Koolstra.
Bevrijdingskerk (Montgomerystraat) 9
en 10.30 ds Rietveld. Groenhoven (Witte
Rozenstraat) 10 ds Korteweg. Voor zie
kenhuizen en Merenwijk zie hervormde
gemeente. Geref Kerk (Dolerend)
"Groot-Leiden" (Lokhorstkerk): 8.30 en
5 ds Verbree, Den Haag; Geref Kerk
Vrijg. (Herengr. 70): 10 en 5 stud. Voor
berg. Chr. Geref Ketk (Steenschuur 9):
11 ds De Joode, Rijnsburg; 5 ds Visser,
Nieuw-Vennep. Geref Gemeente
(Nieuwe Rijn): 10 en 4.30 leesdienst. Ge
ref Gemeente in Ned. (Bethl. Kerk
Driftstraat): 11.30 en 5.30 dienst.
Evang.-Lutherse Gemeente (Hoogl.
Kerkgracht): 10.15 ds Nierop. Re-
monstr.-Doopsgezinde Gemeente (Lok
horstkerk, Pieterskerkstraat 1): 10 ds
Van Gilse, Wageningen. Baptistenge
meente (Oude Rijn 3): 10 ds Bosveld.
Evang. Christen-Gemeenschap (Mid
delstegracht 3): 10 hr De Leeuw. Zen
dingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 nam. hr. De Brabander.
Evangeliecentrum Zijlsingel 2: 10 ds
Zijlstra; dinsdag 8 ds Zijlstra; vrijdag
27/6 8 jeugdsamenkomst. Pinksterge
meente (Oude Rijn 3): 10 ev. Kopelle.
Volle-Evangeliegemeeme Bethel
(school De Twee Sleutels, hoek Rijns-
burgersingel): 5 tot 6 nam. Leger des
Heils (Hooigracht): 10 en 7.30. Nieuw-
Apostolische Kerk (Hoge Rijndijk 24):
zo. 9.30 en 4; wo. 8. Zevendedagsadven
tisten (Lokhorstkerk): elke zaterdag 9.45
bijbelstudie, 11 prediking. Christian
Science (Steenschuur 6): 10.30 dienst.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
die vorig jaai september-tegelijk
met de IKV-Vredeskrant - ver
scheen.
,Het standpunt dat daarin naar vo
ren komt leeft ontzettend ja. De
synode wilde ook de ruimte laten
voor andere groepen die zich be
zig houden met vredesvraag
stukken. Gevallen is de naam IC-
TO, dat wil zeggen: het Interker
kelijk Comité voor Tweezijdige
Ontwapening. Maar die naam
suggereert een tegenstelling die
er volgens mij niet is!"
.Natuurlijk wil ook het IKV twee
zijdig ontwapenen. Maar ik heb
geen invloed op wat daar achter
het IJzeren Gordijn gebeurt. Ik
heb me druk te maken om wat er
hier aan de hand is. De situatie is
nu zo dat beide machtsblokken,
vóórdat ze om de tafel gaan zitten
om voor de zoveelste keer te pra
ten over ontwapening, eerst nog
flink wat wapens aanmaken. Be-
Gereformeerde
synode heeft
vóór ons
gekozen
wapening om te kunnen ontwa
penen! Daar moeten we van af.
Laten we zien wat daar gebeurt
als wij hen de andere wang toeke-
„Soms creëren wij ons een vijand
om onze bewapening te kunnen
beargumenteren. Vorig jaar heb
ik Oost-Duitsland bezocht. Het is
verbazingwekkend om te zien dat
ze daar precies hetzelfde over ons
denken als wij over hen. Men is
daar gewoon bang voor ons.
Kennismaking met de tegen
stander - ik spreek opzettelijk
niet over „vijand" - is het allei-
belangrijkst".
Slachtoffers
- Is het dan niet erg wat de Russen
doen - vooral nu in Afghanis
tan?
„Uiteraard. Maar Amerika is tot
nog toe altijd de voorloper ge
weest. Een actie vanuit het Wes
ten gaf een reactie vanuit het
Oostblok. De bewapening is nu
een groter risico dan ontwape
ning. Ga maar na: we beschikken
over bommen die per stuk acht
honderd maal meer aanrichten
dan de bom die op Hiroshima is
der Laatste Dagen (Mormonen): 9.30;
10.30 en 11.20. Oud-Katholieke Kerk
(Zoeterw. singel-hoek Cronesteinkade):
10 h. mis. Rooms-Kath. Kerken: Haag-
weg zat. 19; zond. 9; 10.45 en 12; Heren
singel zat. 19; zond. 8.30; 9.30; 11. Rijn
dijk (Leiden-Voorschoten) zat. 19; zond.
9.30, 11.30. Steenschuur zat. 10 en 19;
zond. 8.30,10,11.30,18 en 19. Boshuizer-
laan zat. 19, zond. 9.30, 11; Lammen
schansweg zat. 19, zond. 9,10.30,12 en 18.
Haarlemmerstraat zat. 19, zond. 9.30,
10.45, 12.15.
ABBENES - Herv. Gemeente: 9.30 ds
Dirksen, Leiden (HA); 7 ds Goverts (HA).
AARLANDERVEEN - Herv. Gemeen
te: 10 ds Westera-Franke; 7 ds Van Mals-
sen, Leiderdorp. Geref Kerk: 10 ds
Stolk; 6.30 ds Modderaar, Waddinxveen.
Chr. Geref Kerk: 9 30 dienst des w.; 7 ds
Bolten, Schiedam. Rooms-Kath. paro
chie: zat. 19; zond. 7.30 en 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv. Ge
meente: Adventskerk 9.30 ds De Jonge;
Kruiskerk 9.30 ds v.d. Broeck, Bodegra
ven; Opstandingskerk 9.30 ds v.d. Hei
den; 6.30 ds De Jonge; Nabij 9.30 jeugd
kapel; Maranathakerk 6.30 ds Stolk
(opendeurdienst); Goede Herder 10.30
en 6.30 ds van Santen; De Bron 9 ds Van
Santen; 6.30 ds Mulder (gez. dienst) Ash-
ram-college 9.30 ds Mulder (gez. dienst);
Driehoorne 7»ds v.d. Ree; Oudshoomse-
kerk 10 ds Oort; Sionskerk 9.30 en 6.30 ds
Ouwendijk. Geref Kerk: Maranatha
kerk 9.30 ds Baas, Sassenheim; 6.30 ds
Stolk (open deurd.); Salvatorikerk 9.30
ds Modderaar, Waddinxveen; 6.30 ds v.d.
Ree; Goede Herder 9 ds v.d. Ree; 6.30 ds
Van Santen; De Bron 10 ds Rang, Nieuw-
Vennep; 10.30 ds v.d. Ree; 6.30 hr Mul
der; Ashram 9.30 ds Mulder; Driehoome
7 ds v.d. Ree. Geref Kerk Vrijg. (Rijns
troom): 8.45 en 6.30 dienst des woords.
Ned. Geref Kerk (chr. nijV. school Wil-
lemstr.): 10.45 ds Brink, Haarlemmer
meer, 4.30 br. Fröling. Chr. Geref. Kerk:
9.30 en 4.30 ds Hamstra. Baptistenge
meente (Molenwerfstr. 1): 10 en 6.30 ds
Koekkoek. Baptistengemeente Alphen-
Noord (Sportlaan): 10 hr v.d. Steen.
Volle-Evangeliegomeente (school West-
preludeweg) 10 hr Jackson. Leger des
Heils (Corn, de Vlamingstr.): 10 en 6.30.
Pinkstergemeente Bethel (Rode-Kruis-
gebouw). 6 nam. Pinkstergemeente Al
phen (Rode-Kruisgebouw): 10 voorm.
Remonstrantse Kring (van Mandersloo-
straat 36): 10 dr Cramer, Oegstgeest.
Rooms-Kath. parochies: Bonifaciuskerk
zat. 19; zond. 9.45 en 11.30; Piuskerk zat.
gevallen. We moeten oog krijgen
voor de slachtoffers; ga maar met
de ooggetuigen in Japan praten,
dan raak je wel bekeerd".
„Als ik zie dat er na 1945 bij zoge
naamde „lokale conflicten" - dus
in Latijns-Amerika, Afrika, het
Midden-Oosten - al vijftig mil
joen doden zijn gevallen, dan
moet ik constateren: die Derde
Wereldoorlog is allang begonnen.
Het afschrikkingsevenwicht
functioneert helemaal niet! De
grootmachten vechten hun ru
zies in de Derde Wereld uitü.
- Men blijft het IKV verwijten, dat
het politiek zeer links zou zijn.
TROS-Aktua noemde het IKV
enige maanden geleden een
„communistische mantelorgani
satie". Is het nog de moeite waard
te vragen hoe u daarover
denkt?
„Nee, bepaald niet. Die televisie
uitzending van TROS-Aktua is
een grof schandaal geweest. In de
eerste plaats is er op een geweldi
ge manier in geplukt, geknipt en
geplakt. In de montagekamer be
staan er allerlei mogelijkheden
om feiten te verdraaien; Wibo van
de Linde c.s. hebben dan ook op
een ongelofelijke manier dema
gogie gepleegd. Ten tweede wil ik
dit benadrukken: als er ergens
géén communisten in zitten, dan
is het wel in het IKV. Wij hebben
mensen op de been gebracht die
nooit de straat op gingen - ook en
vooral CDA'ers e'n oudere men
sen. Verder hebben we helemaal
geen relaties met de CPN. Ik kan
volstaan met te zeggen dat het
gewoon een lachertje is wat men
ons in de schoenen schuift. Maar
- triest genoeg - 't werkt wel; ook
bij de Gereformeerde Synode
heeft het gewerkt".
Bevrijding
- Het IKV gaat door op de ingesla
gen weg?
„Vanuit wat we hebben 'geproefd
van Jezus van Nazareth uit het
evangelie worden we op 't spoor
gebracht van de bevrijdingsge
schiedenis van mensen. Tot de
ontdekking komen dat het zó niet
langer meer kan".
„Nationaal vind je overal bondge
noten, maar niet alleen bij de
PSP! Wij doen aan politiek, niet
alleen aan partij-politiek. Geloof
en politiek hebben alles met el
kaar te maken. Denk eens aan het
leven van de profeet Elia. Hij ziet
het helemaal niet meer zitten.
Alles loopt hem tegen. Juist dan
krijgt hij een ervaring - wat die
ervaring ook moge zijn, een soort
godservaring - maar daar mag hij
niet in blijven steken. Hij krijgt
de opdracht om een koning te
gaan zalven; dat is nota bene een
puur politieke missie! Met de ge
opende hand en de gebalde vuis
ten mogen en moeten wij protes
teren".
- Leven we in de eindtijd, de tijd
van de Apocalyps uit de Openba
ring van Johannes?
„Ik denk dat we altijd in een eind
tijd leven. De Openbaring aan
Johannes is ondergrondse lec
tuur geweest. Ze is geschrevenin
een tijd van onderdrukking. Ei
genlijk is het protest-lectüur, il
legale lectuur. In het boek wor
den door symbolen en over
drachtelijke taal de dingen bij de
naam genoemd en mensen op
hun plaats gezet".
„De Apocalyps kan over ons ko
men. Als je beelden ziet van Viet
nam, van Cambodja, van Naga
saki, dan denk je: dit kan niet, dit
moet het einde zijn. De totale
vernietiging hangt ons boven het
hoofd. Maar dan spreekt Johan
nes van de „Stad die neerdaalt uit
de hemel". Dat is symbooltaal
voor iets zeer reëels waaraan je
PROMOTIE - We moeten in deze
tijd in de leer over de persoon van
Christus niet beginnen met God
die mens werd, maar met Jezus
van Nazareth, zoals die leefde aan
het begin van onze jaartelling.
Deze Jezus is mens, maar blijkt
tevens zo bijzonder dat men met
recht over hem kan spreken als
God. Dit schrijft Abraham van de
Beek, predikant van de Her
vormde gemeente te Raams-
donk, in zijn proefschrift "De
menselijke persoon van Chris
tus" waarop hij aan de Leidse
universiteit is gepromoveerd.
Om het meergodendom te vermij
den bedacht de Christelijke kerk
de formule van de drie-eenheid.
Deze moet volgens Van de Beek
zo worden geduid dat men God
op verschillende manieren kan
zien, omdat God niet altijd de
zelfde is.
Abraham van de Beek is in 1974
reeds gepromoveerd tot doctor in
de wiskunde en natuurweten
schappen aan de Utrechtse uni-
kunt gaan werken. Gerechtig
heid, totale vrede, totale ontwa
pening".
„Geloven is voor mij: geloven dat
het anders kan, je niet laten kis
ten door de omstandigheden.
Geloven in het andere - sta op en
ga. Daarom wil ik me inzetten in
het IKV en het PAG. Alles richt
zich op onze toekomst".
Woestenij
- Hoe ziet u de bijbel in zijn ge
heel?
„De bijbel is geen kookboek. Je
kunt hem niet concreet naslaan
op moderne 20e eeuwse proble
men. Er staan verhalen in waaruit
wij kunnen afleiden hoe mensen
uit die tijd handelden, reageer
den. De kerngedachte van het
oude testament is de bevrijding
van eep volk uit onderdrukking -
dwars door de woestijn gaan ze
op weg naar het Beloofde Land.
Die woestenij - daar zitten wij nu
midden in..."
„Jezus van Nazareth heeft het oude
testament geradicaliseerd. Door
dienst; 2.15 ds Hamstra. Rooms-Kath.
parochie: zat. 19.30, zond. 9, 10.45.
NIEUWVEEN - Herv. Gemeente: 9.30
en 19.30 ds Molenaar (HA); Geref. Kerk:
9.30 ds Bakker, Oegstgeest; 7 kand. v.d.
Meulen. Rooms-Kath. parochie: zat. 19;
zond. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP - Herv. Gemeente:
9.30 ds Goverts (HA); 7 ds Hengstman-
gers, Heemskerk (HA); Geref. Kerk: 9.30
ds Van Wijngaarden; 6.30 ds Rang, Chr.
Geref. Kerk: 9.30 en 3 ds Visser. Rooms-
Kath. parochie: zat. 19; zond. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gemeente: 9.30 en 7
ds Zoutendijk. Geref. Kerk (Woerdense
Verlaat): 9.30 ds Schouten, Baanbrugge;
7 ds Treurniet, Woerden. Rooms-Kath.
parochie: zat. 19; zond. 9 ijn 10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gemeente: Kerk
Voorstraat 10 ds Rothfusz, Hillegom; 7
ds Van Dok, Rotterdam. Kerk Hoofd
straat 10 ds Keuning (HA); 7 ds Warnink
(gem. dienst). De Rank (Golfbaèn) 10
kand. Zuiderduin, Voorthuizen; 3.30 ds
De Vreugd, Bodegraven. Sole Mio 9 ds
Keuning. Geref. Kerk: kerk Hoofdstraat
(Buurtkerk) 10 ds Elgersma. V:d. Berg-
hstichting 11 hr Van Duin. Vinkenlaan-
kerk 9.30 ds Warnink; 7 ds v. Beek, Den
Haag. Ned. Prot. Bond (aula Oude Zee
weg): 10.30 ds Visser, Leiden. Rooms-
Kath. parochies: Zee zat. 19; zond. 9.30
en 11; Binnenzat. 19; zond.8, lOen 11.30;
Kapel Gooweg zond. 11.
NOORDWIJKERHOUT - Herv. Ge
meente: Dorpskerk 10 ds Streefland.
Rooms-Kath. parochies: Victorkerk zat.
19; zond. 9.30; 11. Jozefkerk zat. 19, zond.
8.30, 10.
OEGSTGEEST - Herv. Gemeente:
Groene of Will, kerk 10 ds Smeets. Pau-
luskerk 10 ds Ter Linden. Gemeentecen
trum 10.30 ds mr Van Leeuwen, Lo-
chem; 7 ds Ter Linden (jeugddienst). Ge
ref. Kerk (Mauritslaan): 10 ds Bakker,
Wateringen. Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 4
ds Hordijk (HA). Ned. Geref. Kerk (Ge
meentecentrum): 8.45 stud. Janse, Apel
doorn; 4 ds Meester, Amsterdam. Van
Wyckerslooth: 4.30 ds Bons. Volle-
Evangeliegemeente (Gemeentecen
trum): 4 nam. Rooms-Kath. parochies:
Will, kerk zat. 19; zond. 9 en ll.Bonaven-
turakapel zat. 18.30; zond. 9,-11.
OUD-ADE- Rooms-Kath. parochie: zat.
19; zond. 8.30, 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gc meente: 9.30 ds Lalleman. Ge
ref. Kerk: 9.30 ds v.d. Werff, Voorhout;
6.30 ds Van Oeveren, Rijnsburg. Re-
Hem zijn wij ook op het spoor ge
zet naar het Beloofde Land. Het is
aan ons om op dat spoor verder te
gaan en ons eigen verhaal te ver
tellen, zoals ook een Jesaja of een
Marcus het deden".
- Is het IKV landelijk georgani
seerd en in welke mate?
„Er is een landelijke organisatie.
Vandaar uit zijn ongeveer twee
honderd plaatselijke kernen ont
staan, die vrij autonoom werken.
Ze zijn zelfstandig, voeren een ei
gen beleid, organiseren eigen ac
ties, terwijl ze staan achter de
landelijke campagnes".
„De onderlinge verschillen zijn
soms nogal groot. Sommige.IK-
V'ers zijn heel erg zeker van hun
zaak, bij anderen leeft vaak veel
twijfel. Maar iedere IKV'er is er
van overtuigd dat het anders
moet. Misschien neemt niet ie
dereen de leuze „Help de kern
wapens uit de wereld - om te be
ginnen uit Nederland" tot uit
gangspunt, maar dan toch zeker
wel als kapstok om de discussie
aan op te hangen'.
- De gemeente Leusden heeft een
monstr. Gemeente: 11 mw Vos (in Ned.
Herv. Kerk Oude Wetering). Rooms-
Kath. parochie: zat. 19; zond. 8, 9.30 en
11.30.
ROELOFARENDSVEEN - Rooms-
Kath. parochies: Maria Presentatie zat.
19; zond. 9.30 en 11.30. Petrus-Banden
zat. 19; zond. 8, 9.30 en 11.
RIJNSATERWOUDE - Herv. Gemeen
te: 9.30 ds De Kruijf; 7 ds Wolthaus, Zoe-
terwoude. Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst
des w.; 2.15 ds Bouw, Scheveningen.
RIJNSBURG - Herv. Gemeente: Grote
Kerk 10 ds Van Rossum, Daarle. Bethel-
kerk 8.45 en 10 ds Romein; 5 ds Batelaan,
Voorschoten. Camping Koningshof 10
mw Ravensbergen. Geref. Kerk: Petra-
kerk 9.30 dr Van Oeveren; 5 ds Damsma.
Immanuelkerk 9 en 10.30 drs Hofma,
Amstelveen; 5 dr Van Oeveren. Marana
thakerk 9.30 ds Damsma; 4.30 ds Rang,
Nieuw-Vennep; camping 10 mw Ra
vensbergen. Geref. Kerk Vrijg.: 10 en
5.15 preeklezen. Chr. Geref. Kerk: 9.30
en 5 ds De Joode. Evang. Christenge
meente (aula mavo): 10 br. v.d. Brink.
Rooms-Kath. parochie: zat. 19; zond.
10.30.
RIJPWETERING - Rooms-Kath. paro
chie: zat. 19; zond. 7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gemeente: 9 en
10.30 ds Van Achterberg, Leiden; 7 dhr
Stam (gemeensch. dienst). Géref. Kerk:
9.30 dr Te Winkel, Leusden; 7 hr Stam
(gem. dienst in herv. kerk). Chr. Geref.
Kerk9.15en4.15dienst. Ned. Prot. Bond
(Julianalaan 17): hr Den Boeft, Leiden.
Rooms-Kath. parochie: zat. 19; zond.
9.30, 11.
TER AAR - Herv. Gemeente: 9.30 ds
Klein Kranenburg; 6.30 ds De Leeuw,
Maarn. Geref. Kerk: 9.30 ds Van Wallin-
ga, 3 ds Bezemer (afscheidsdienst).
Rooms-Kath. parochies: Aardam zond.
9, 12. Langeraar zat. 19; zond. 8.30,10 en
11.30.
VALKENBURG - Herv. Gemeente: 10
en 6.30 ds Vermeulen (HA). Geref. Kerk:
9.30 ds De Raadt; 6.30 drs Van Oudheus-
den, Mijdrecht. Geref. Kerk Vrijg.: 9.30
en 5 leesdienst.
VOORHOUT - Herv. Gemeente: 10 ds
Brokerhof, Leiden. Rooms-Kath. paro
chie: zat. 19, zond. 9, 10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gemeente:
Dorpskerk 10 en 7 ds v.d. Schoot. Aula
Noord-Hofland 9.30 ds De Zwart. Kapel
Rijndijk 10 mw Visser, Leiderdorp! Kerk
Hulp en Heil 10 ds Lentz. Geref. Kerk:
9.30 en 5 ds De Zeeuw. Geref. Kerk
subsidie aan het IKV geweigerd.
Reden: delKV-kernLeusdenzou
kerkelijke bindingen hebben.
Van IKV-zijde is dit ont-
kendm
Inderdaad. De IKV-kern in Leus
den (en misschien ook wel kern
en elders in het land) heeft ken
nelijk geen officiële relaties met
plaatselijke kerken. Dat die rela
ties er elders wel degelijk zijn,
blijkt wel uit de advertentie in
Trouw die ik al noemde. Hierin
wordt gesproken van de officiële
binding met de Gereformeerde
Kerken die men, koste wat het
kost, wil behouden".
,Er zijn gemeenten waar de plaat
selijke predikant, of zelfs hele
kerkeraden, actief meedraaien in
IKV-kernen. Daar staat tegen
over dat in andere plaatsen het
IKV door kerkelijke instanties
wordt gezien als een grote boos
doener, een lastpost, een infil
trant. Vandaar dat men dan bij de
gemeente aanklopt om financiële
steun".
DICK KRAAY
Vrijg.: 10 en 5 kand. Van Veen. 10.30 En
gelse dienst in "British School", J. v.
Hooflaan 3. Rooms-Kath. kerken: Lau-
rentiuskerk zat. 19; zond. 10 en 11.30.
Aula Noord-Hofland zond! 11. Moeder
Godskerk zat. 19, zond. 8.30 en 10.30.
WADDINXVEEN - Herv. Gemeente:
Brugkerk 9.30 en 5 ds Verwelius. De
Hoeksteen 9.30 en 6.30 ds Roetman. Be-
thelkerk 9.30 en 5 ds Verboom. Imma
nuelkerk 9.30 hr IJska; 7 ds Cnossen,
Woerden. Geref. Kerk: Kruiskerk 9 ds
v.d. Berg, 5 ds Snoeij. Ontmoetingskerk
10.15 ds v.d. Berg. Chr. Afgescheiden
Gemeente: 9.30 en 5 ds Verloop. Volle-
Evangeliegemeente "Sion" (Lindegaar-
de 17a): 9.30 samenkomst. Remonstr.
Gemeente: 10 ds Hoff, Vught. Rooms-
Kath. parochie: Victorkerk zond. 10.
Ontmoetingskerk 8.30 en 11.45. Jehova's
getuigen Burg. Trooststr. 10 toespraak;
11 wachtt. bespreking.
WARMOND - Herv. Gemeente: 10 ds
Den Tonkelaar. Rooms-Kath. parochie:
zat. 19, zond. 8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR - Herv. Gemeente:
Dorpskerk 10 ds Steenstra; 4.30 ds Van
Dijk, Gouda; 7 hr Taal. Kievietkerk 10 ds
Van Bruggen. Messiaskerk 10 ds Van
Heerden, Den Haag. Dorpscentrum 9.30
kand. De Graaf, Zoetermeer. Geref.
Kerk: Zijllaan 10 kand. v. Oudheusden,
Moordrecht; 7 ds v.d. Meulen Wasse
naar-Zuid 10 ds v.d. Kamp. Ned. Prot.
Bond (L. Kerkdam): 10.30 ds Werner.
Rooms-Kath. parochie: St. Willibrord
zat. 19; zond. 9 en 11; St. Jozef zat. 19;
zond. 9.30,11 en 18.30; Goede Herder zat.
17; zond. 9 en 11.30.
WOUBRUGGE - Herv. Gemeente: 9.30
ds Van Doom, Alphen aan den Rijn
(HA); 6.30 ds Lefeber, Alphen aan den
Rijn (HA); Geref. Kerk- 9.30 en 6.30 ds
v.d. Zwaan. Rooms-Kath. parochie: zat.
19; zond. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gemeente: 9.30
ds Heijmans, Alphen aan den Rijn. Ge
ref. Kerk: 9.30 ds Van Leeuwen; 7 ds
Christ, Leiden. Rooms-Kath parochie-
zat. 19, zond. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gemeente: 10
ds Wolthaus. Rooms-Kath. parochies:
St. Jan zond. 9.30 en 11. Chr. Dienaar-
kerk zat. 19; zond. 10; Meerburgkerk
(Hoge Rijndijk) zat. 19; zond. 9.30, 11.
ZWAMMERDAM - Herv. Gemeente:
9.30 hr Goedhart, Nieuwkoop; 6.30 ds
Bos, Zeist. Geref. Kerk: 9.30 ds Booy,
Linschoten; 5 ds Vliegenthart, Oudewa
ter.
19; zond. 9, 10.30 en 11.45. De Bron zat.
19; zond. 9 en 11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gemeente: 9.30
ds v.d. Berg, Aalburg; 6 hr Henzen, Lei
derdorp. Geref. Gemeente: zond. 9.30 en
6 leesdienst; dond. 19.30 ds Van Haaren,
Amersfoort.
BODEGRAVEN - Herv. Gemeente:
Dorpskerk 9.30 ds Droogers; 6.30 kand.
Naaijen, Gorinchern'. Salvatorkerk 9.30
ds Richter; 6.30 ds De Vreugd. Bethle
hemkerk 9.30 ds Van Assenbergh, Nij-
kerk; 6.30 ds Richter (jeugdd.). Geref.
Kerk: 9.30 ds Bloemkolk, Hilversum;
6.30 ds v.d. Berg. Geref. Kerk Vrijg.: 9.30
ds v.d. Heuvel, 2.30 stud. Voorberg.
BOSKOOP - Hervormde Gemeente:
Dorpskerk 9.30 dienst; 6.30 dr Haitsma.
De Stek ger. 9.30 ds Omta. Geref. Kerk:
9.30 en 6.30 ds Dijkstra. Chr. Geref. Kerk
9.30 en 5 ds Rebel, Rotterdam. Geref.
Gemeente: 9.30 en 6. Opwekkingsge
meente (Concordia): 9.30. Vergadering
van Gelovigen (Nieuwstr.): 9.30 en 5.
Rooms-Kath, parochie: zat. 17.30 (De
Stek) en 19; zond. 9.30 en 11.
HAZERSWOUDE - Herv. Gemeente:
9.30 ds Geertsema, Pijnacker; 6.30 ds
Oort, Alphen aan den Rijn.'Geref. Kerk
9.30 en 5 ds Mulder, Ommen. Rooms-
Kath. Parochies: Dorp zat. 19; zond. 8,10
en 11.30. Rijndijk (Bernardus) zond. 10;
Het Anker zat. 19; zond. 8.45 en 11.15.
HILLEGOM - Herv. Gemeente: 10 ds
v.d. Meer, Sassenheim; 7 ds Oldemans.
Hilversum (gem. dienst). Geref. Kerk: 10
ds v.d. Wal; 7 ds Oldemans (gez. dienst in
herv. kerk). Chr. Geref. Kerk: 10 dienst.
Rooms-Kath. parochies: H. Hart zat. 19;
zond. 10 en 11.30; Martinuskerk zat. 19;
zond. 8.30,19,11.30 en 19. Jozefkerk zat.
;9, zond. 10 en 11.30.
HOOGMADE - Herv. Gemeente: 10 ds
Geursen, Leiderdorp. Rooms-Kath. pa
rochie: zat. 19; zond. 10.
DE KAAG - Herv. Gemeente: 9.30 hr
Knoppers, Leiden. Rooms-Kath. paro
chie: zat. 19; zond. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv. Ge
meente: Dorpskerk 10 ds Gebraad; 6 ds
Hanemaaijer, Alphen aan den Rijn.
Ontmoetingskerk 10 ds Molenaar, Den
Haag; 6.30 ds Gebraad. Geref. Kerk:
Open Hof 9.30 en 6.30 ds Vrolijk (HA);
Rooms-Kath. parochie: St. Jan zat. 19;
zond. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gemeente:
Nieuwe Kerk 10 ds Vroegindeweij (HA);
6 ds Vink (HA); Oude Kerk 10 ds
Schuurman (gecomb. dovendienst)
(HA); 6 ds Arkeraats. Ichthuskerk 10 ds
Boer (HA); 5 ds De Jong (HA); Pniëlkerk
9.30 ds Arkeraats (HA); 6 ds Schuurman.
Groen van Pr. school 10 ds Van Roon.
Ziekenhuis Overduin 2 ds Baas. Geref.
Kerk Triumfatorkerk 9 en 10.30 en 5 ds
Kersten (HA). Geref. Kerk Vrijg.: 10.15
leesdienst; 3 kand. Van Veen, Kampen.
Ned. Geref. Kerk 8.45 en 7 ds Roukema.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 leesdienst..
Vrije Chr. Geref. Gemeente (Uni-zaal):
10 en 5 ds v.d. Belt. Geref. Gemeente
(Remisestr.): 10 en 5 leesdienst. Volle-
Evangeliegemeente (Voorstraat 100):
9.45 dienst.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gemeente: 10 ds Spanjer, Voorburg; 7 ds
Wolven, Almkerk. Geref. Kerk: 9.30 en 7
ds Wolven, Almkerk.
LEIDERDORP - Hervormde Gemeente
en Geref. Kerk: 10 ds Knorth. Dorpskerk
6.30 ds Van Loenen. Kerk Hoofdstraat 10
ds Doesburg. Scheppingskerk 9 en 10.30
ds Van Loenen. Verpleeghuis Leythen-
rode: 10 ds Lutmers. St. Elis. Zieken
huis: 11 woorddienst. Baptistengemeen
te (wijkgeb. Zijlkwartier): 10 br. De
Vries. Rooms-Kath. parochie: zat. 19;
zond. 9, 10.30 en 12.
LEIMUIDEN - Herv. Gemeente: 9.30 hr
Stam, Nieuwkoop; camping 11 hr Van
Leeuwen, Zevenhoven. Geref. Kerk:
9.30 ds Los; 7 ds De Raadt, Valkenburg;
camping 11 ds Van Leeuwen. Rooms-
Kath. parochie: zat. 19; zond. 7.30,9.30en
11.15.
LISSE-Herv. Gemeente: Dorpskerk 10
en 7 ds 't Hooft (HA). Pauluskerk 10 hr
Hoffenaar, Voorhout. Geref. Kerk: 10 ds
Oldemans, Hilversum; 7 mw Van Vliet.
Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 4.30 leesdien-
sten. Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 10.45
ds Schuurman; 5 leesdienst Chr. Geref.
Kerk 10 en 7 ds Van Dijken. Geref. Ge
meente: 10 en 4 ds Hakkenberg. Rooms-
Kath. parochies: Agathakerk zat. 19;
zond. 10; 11.30. Poelpolder zat. 19, zond.
9 en 11.30. Mariakerk zat. 19, zond. 8.30,
10 en 11.45. Engelbewaarders zat. 19,
zond. 8, 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP-Herv. Gemeente: 9.30dr
Haitsma, Boskoop; 6.30 dr Bezemer,
Scheveningen. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30
ds Noteboom. Chr. Geref. Kerk: 9.30
