Tal was uit vorm en ziek
Dames in damstrijd volwaardig
Kryptogram
Oplossing
Punten van
belang bij
SA-contract
België blijft stilstaan
bij viering van
150 jaar onafhankelijkheid
V
r
V
V
r
r
r
r
r
r
r
r
r
V
r
r
r
V
r
r
r
r
r
r
r
V
r
r
ZATERDAG 21 JUNI 1980
EXTRA
PAGINA 33
Bij het spelen van SA-contrac-
ten zijn drie punten altijd van
belang: hoeveel topslagen
zijn er, hoeveel slagen kan de
vijand incasseren als hij aan
slag komt, en welke tegen
stander is de gevaarlijke,
resp. de veilige hand?
B32
O AB1084
HV42
A10872 V94
V964
875
O H76
BI085
HB53
AH10
O V932
A6
Zuid, de gever, opent met 1 SA.
In sommige systemen zijn er
mogelijkheden voor noord
om aan te geven dat hij de
waarden heeft voor 3 SA maar
kort is in schoppen. Of deze
conventionele methoden nu
wel of niet gebruikt worden,
het is waarschijnlijker dat
zuid eindigt in 3 SA dan in 5
Ru.
West start met schoppen 7 en
oost speelt schoppen V bij.
Zuid ziet dat hij genoeg sla
gen heeft als de ruitens een-
O
maal ontwikkeld zijn, maar
ondertussen dreigt het verlies
van één ruitenslag en vier
schoppenslagen. Omdat oost
de gevaarlijke hand is, alleen
bij kan immers aan slag ko
men met ruiten, moet het
goed zijn om de eerste slag te
duiken. Oost mag dus de eer
ste slag maken met schoppen
V en hij vervolgt in slag met
schoppen 9. Zuid speelt
schoppen B bij, misschien
verwacht hij dat west zal ne
men, maar west heeft het
spelletje eerder gespeeld: hij
duikt op zijn beurt en speelt
schoppen 2 bij.
Zuid realiseert zich nu dat hij
oost, koste wat kost, niet aan
slag mag laten komen, en
speelt daarom ruiten A, in de
hoop dat als oost ruiten H
heeft hij deze sec heeft. Zo
veel geluk is hem niet bescho
ren en hij vervolgt met een
kleine ruiten. Helaas, oost
komt aan slag en speelt
schoppen 4 door zuid's
schoppen H5.
geen
B3
O B108
HV42
4
C> 875
O 7
BI085
H5
O AH 10
O V9
A6
A108
V96
O geen
973
West maakt nog drie schoppen
slagen, één down.
De fout die zuid hier maakte
was het spelen van schoppen
B in slag 2. Ook de tweede
schoppenronde moet gedo
ken worden. Dit lijkt onna
tuurlijk maar het is toch de
enige manier om dit spel vei
lig te spelen. Zitten de schop
pens 4-4, dan verliest de lei
der ten hoogste drie schop
penslagen en één ruitenslag;
bij een 5-3 of 6-2 verdeling
kan oost geen kwaad meer
doen als hij met ruiten H aan
slag komt, hij heeft dan geen
schoppen meer om na te spe
len.
TON SCHIPPERHEYN
Zij die een gemakkelijke zege van Tal op Polugajews
ki voorspelden (ook ik, vier maanden terug), zijn
"onthutst" en "geschokt", zoals dat zo mooi in het
schaakjargon klinkt! Volgens de laatste berichten
had Tal wederom last van een oude kwaal, - hij werd
vier maal geopereerd aan milt en lever, - en was het
ook opgevallen dat de voorbereiding op zijn match
met landgenoot Polugajewski niet optimaal is ge
weest.
Opvallend is dat Poloe al vele
jaren gunstig meedraait in
matches om het wereldkam
pioenschap. Weliswaar ver
loor hij uiteindelijk de kandi
daten-tweekampen, maar
steeds wist hij tot de laatste
acht "door te dringen". De vo
rige keer werd hem door Vik
tor Kortsjnoi een halt toege
roepen, ditmaal wist hij Tal te
verslaan en dat is geen klei
nigheid, want Tal blijft, on
danks zijn slechte gezond
heid, een gevaarlijke aanvals-
spelerJ
Eerste partij uit de match.
Wit: Polugajewski
Zwart: Tal
DAMEGAMBIET
l.Pgl-f3 Pg8-f6 2.c2-c4 e7-e6
3.Pbl-c3 d7-d5 4,d2-d4 Lf8-e7
5.Lcl-g5 0-0 6.e2-e3 h7-h6
7.Lg5-h4 b7-b6 8.Ddl-b3 Lc8-
b7 9.Lh4xf6 Le7xf6 10.c4xd5
e6xd5 11.Tal-dl Tf8-e8.
Tot zover is alles bekend. Na
omwisseling van zetten ont
stond een variant uit het Da
megambiet. De laatste tijd
ziet men in internationale
toernooien het Damegambiet
veelvuldig op het bord ver
schijnen. Gaan we terug naar
de romantische (schaak)-tijd
rond 1935? Ik denk hier aan
de matches Euwe-Aljechin en
in Rusland Botwinnik-Lö-
wenfisch. 12.Lfl-d3 Pb8-c6
13.0-0 Pc6-a5 14.Db3-c2 c7-c5
15.d4xc5 b6xc5 16.Pc3-a4 c5-
c4 17.Ld3-e2
Wit heeft zij n opponent tot c5-c4
gedwongen, teneinde bezit te
kunnen nemen van het veld
d4. Tal dacht over de nu vol
gende zet 45 minuten na.
17 .Dd8-c7 18.Pa4-c3 Ta8-d8
19.Tdl-d2 Td8-d7 20.Tfl-dl
Te8-d8.
U ziet het Tal speelt een verde
digende partij en dat is niet
zijn stijl! Poloe toonde zich
dan ook tevreden met zijn
stelling, zoals hij na afloop
verklaarde. 21.Pf3-d4 Pa5-c6
22.Pd4-b5 Dc7-a5 23.Le2xc4
a7-a6 24.Pc3xd5! Td7xd5
25.Td2xd5 Td8xd5 26.Lc4xd5
Da5xb5 27.a2-a4! Db5-b6
28.Dc2-e4
(zie diagram).
M. Tal
0
m
m
m
i
B
i
-aj
i
T
is
13
B i
m m
v
m
''SI
B
ill
m
m m
n
tm
m
I's
m
m i
L. Polugajewski
Tal hoopt nog op remise, ma;
hij was in tijdnood geraakt e
Michail Tal
dan komen andere proble
men op het bord verschijnen!
28.Pc6-d8 29.Ld5xb7
Pd8xb7 30.b2-b4 Kg8-f8
31.Tdl-d7 Pb7-d8.
Er volgde nog: 32.g3 Db8 33.Dc4
Ke8 34.Td5 Db7 35.b5 a5
(Ruilen was beter) 36.h4 Le7
37.Tdl Pe6 38.Dc3 Lb4 39.De5
Le7 (Hevige tijdnood. Beter
Lc5) 40.Tc 1 Lf6 41 .Dd6 Ld8 en
hier werd afgebroken. Toen
Tal later, bij het openen van
de enveloppe door hoofd-
scheidsrechter Mikenas, de
afgegeven zet van Poloe zag
(42.Da6!) gaf hij direct op.
Tal verloor ook de tweede par
tij, na 70 zetten. Ook in de ze
vende partij leed hij een ver
rassende nederlaag. Ondanks
het verlies van de tweekamp
beschouw ik Tal met Alje-
chin, Keres en Fischer tot de
beste en geniaalste groot
meesters van deze eeuw!
Zevende partij uit de match.
KONINGS-INDISCH
l.Pgl-13 Pg8-f6 2.c2-c4 g7-g6
3.Pbl-c3 Lf8-g7 4.e2-e4 d7-d6
5.d2-d4 0-0 6.Lfl-e2 e7-e5 7.0-0
Pb8-c6 8,d4-d5 Pc6-e7 9.Ptt-
el Pf6-d7.
De gebruikelijke "hergroepe
ringen". Het Konings-Indisch
is zo vakkundig "uitgedok
terd", dat er voor beide spe
lers weinig nieuws over
bluft
10.Pel-d3f7-f5 ll.Lcl-d2Pd7-fB
12.f2-f3 f5-f4!?
Over deze zet werden ongeveer
30 jaar geleden vele pennen in
beweging gebracht. Hoofd
zakelijk kwam dat, omdat wit
nu op de damevleugel goede
aanvalskansen krijgt. Omdat
dit vraagstuk nog niet geheel
is opgelost, kan ik vanwege
de plaatsruimte er helaas niet
dieper op ingaan. Bewezen is
wel, dat het nemen op e4
zwart ook geen tegenspel
geeft 13.c4-c5 g6-g5 14.Tal-cl
Pe7-g6 15.c5xd6 c7xd6
16.Pc3-b5 Tf8-f7 17.Ddl-c2
Pf6-e8 18.a2-a4 h7-h5 19.Pd3-
f2 Lg7-f8 20.h2-h3 Tf7-g7.
ffal is hier niet te herkennen!
21.a4-a5 Lc8-d7 22.Dc2-b3!
Pg6-h4 23.Ld2-el LlB-e7.
Wanneer zwart door a6 het witte
paard verjaagd, ontstaat op b6
een "invalscentrum", een
woord van de schaakjourna
list Mieses... 24.Tcl-c3 Le7-
f8 25.Tc3-c2 Kg8-h7 26.Tc2-c3
Kh7-h8.
De rest volgt in de korte notatie.
Poloe stond met 2-0 voor,
vandaar deze onsamenhan
gende zetten. Slot 27.Ddl a6
28.Pa3 Da5: 29.Tc8 Del:
30.Ta8: (Opmerkelijk!) Db4
31.Pc4 Dc5 32.Dd2 b5 33.b4
Dc7 34.Pa5 Db6 35.Pc6 Tg8
36,Tal Lc6: 37.dc6: Dc6:
38,Ta6: Dd7 39,Ta7 Dc6
40,Dd5 Dcl 41.Lfl g4.
Hier werd afgebroken. De vol
gende morgen gaf Tal op.
i f Cii fld 'Ajt yj
40 HELVETIA
BELGIË - De Belgische Regie
der Posterijen wil wel weten
dat België dit jaar zijn 150-ja
rige onafhankelijkheid viert.
Kwam op 28 januari reeds een
zogenaamde lanceerzegel uit
van 9 frank (waarop de jaar
tallen 1830-1980), op 2 juni
volgde dan de echte postale
herdenking: vijf toeslagze
gels, alsmede een velletje met
toeslag.
De toeslagzegels, waarvan de
oplage uiteraard onbepaald
is, tonen de koninklijke
echtparen uit de periode
1830-1980, geplaatst in een ei
gentijds decor 6,50 fr. 1,50
fr. (violet), koning Leopold I
(1790-1865) en koningin
Louiza-Maria van Orleans
(1812-1850); 9 fr. 3 fr.
(lichtblauw), koning Lepold
II (1835-1909) en koningin
Maria Hendrika; 14 fr. 6 fr.
(groen), koning Albert I
(1875-1934) en koningin Eli
sabeth, hertogin van Beieren
(1875-1965); 17 fr. 8 fr.
(oker), koning Leopold III
(geb. 1901) en koningin Astrid
van Zweden (1905-1935) en 25
fr. 10 fr. (geelgroen), koning
Boudewijn (geb. 1930) en ko
ningin Fabiola de Mora y
Aragon (geb. 1928).
Voorverkoop van deze zegels
op 31 mei en 1 juni in: 2020
Antwerpen, 6650 Bastenaken,
1040 Brussel, 6000 Charleroi,
5300 Ciney, 8160 Diksmuide,
42&0 Hannuit, 3511 Kuringen
en 9100 Lokeren.
In het velletje, dat dus ook op 2
juni verscheeen, zit een zegel
van 50 frank (blauw en oker)
waarop de voorgevel van de
Koninklijke Muntschouw
burg in Brussel staat afge
beeld. De prijs van het velletje
bedraagt echter 75 frank, het
geen ook in de top is aangege
ven. Voorverkoop in dezelfde
plaatsen als de toeslagzegels.
Ook het einde van de verkoop
van het velletje valt op 30 sep
tember.
de postale herdenking van 150-
jaar onafhankelijkheid" be
treft zijn we er echter nog niet.
Op 2 juni werden namelijk
ook nog dertien speciale
briefkaarten uitgegeven,
waarop een zegel van het
nieuwe type "heraldieke
leeuw" ter waarde van 6,50
frank. In de linkerbeneden
hoek van de voorzijde van el
ke briefkaart, waarvan
150.000 exemplaren per type
zijn aangemaakt, staat het
wapenschild van een provin
cie afgebeeld. Het schild van
Brabant en van Luik komt
echter respectievelijk op vier
en twee briefkaarten voor. De
dertien kaarten vormen een
ondeelbaar geheel. Ze wor
den dan ook met een toeslag
van 15,50 frank voor 100
franks verkocht.
DENEMARKEN - Al jarenlang
brengt Denemarken een serie
vlotgeschetste landschapze
gels in omloop die steeds is
gewijd aan een bepaalde
streek van het land. Deze keer
is Jutland aan de beurt, in het
bijzonder het deel ten noor
den van Limfjord. Op de ze
gels die afgelopen donderdag
19 juni zijn uitgekomen: 80
öre, Lindholf Höje, grafste
nen uit de Vikingtijd, die
eeuwenlang onder een vier
meter dikke zandlaag schuil
gingen, maar enkele jaren
geleden zijn blootgelegd; 110
öre, de vuurtoren van Ska-
gen; 200 öre, het klooster van
Börglum en 280 öre, vissers
boten op het strand van Vo-
rupör.
ZWITSERLAND - Met de
Zwitserse k*ro Patria-zegels,
die op 29 mei zijn uitgeko
men, is een nieuwe motief
reeks ingezet uithangbor
den. De eerste serie borden is
gewijd aan beroepen: 20 10
rappen, metselaar en tim
merman; 40 20 rp., kapper;
70 30 rp., hoedemaker en 80
40 rappen, bakker. De ver
kooptermijn eindigt op 31 de
cember.
HERO WIT
Na een ontnuchterend bezoek
aan de talentvolle gebroeders
Hamers, Chiel en Erwin, maar
daarover volgende week
meer, kreeg uw dammede-
werker het onderstaande in
handen gedrukt.
Een bekende verschijning in de
regionale damarena werd za
terdag 7 juni in een Zuidhol
landse badplaats voor een
voldongen feit gesteld. Bij de
man overheerste niet zo zeer
de opvatting dat een vrouw in
de keukpn behoorde, maar
wel dat ze in een damstrijd
geen volwaaridge partner zou
zijn.
Kun je net denken! Zie hier het
bittere gevecht. De man doet
de eerste zet 32-28. Cliché
matig, want het meeste ge
speelde. Na enige aarzeling
neemt de vrouw de uitdaging
aan en besluit om de speer
punt heen te spelen: (20-24).
Hiermee geeft ze haar werke
lijke bedoelingen nog niet
prijs. Het spel kan klassiek
worden, half-open klassiek,
tevens kan zwart na 37-32
(14-20 41-37 (10-14) 46-41
(18-23) 34-29x29 met
(24-30x30) op experimenteel
randspel overschakelen.
Na zorgvuldig opbouwen komt
de stelling van diagram 1 op
het bord: 38-32 (15-20) 43-38
(10-15) 40-43 (18-23) 31-27.
Zie diagram.
De laatste zet van wit geeft
zwart de gelegenheid te reti
reren. Om haar tot beslissin
gen te dwingen kwamen zo
wel 34-29x29, 34-29x30 als
34-30 in aanmerking. Na de in
de partij gespeelde twee-om-
twee heeft wit geen randschijf
op 35 meer, maar doordat wit
het punt 27 bezet heeft kan hij
na het wegruilen van schijf 28
zijn lange vleugel een tijdje
niet meer ontwikkelen:
(23-29) 34x23 (24-30) 35x24
(20x18).
Deze ruil is niet zo maar een ruil,
want Evert Bronstring, die
toch een zeer grote hekel
heeft aan allerlei nutteloze
hakjes, heeft deze zet vrij
vaak gespeeld.
Nu worden de strijdplannen ge
smeed: 40-34 (5-10) 45-40
(19-23). Zo probeert zwart wit
een onevenwichtige schij-
venverdeling te bezorgen.
Echter een plan waarvan zij
op de volgende zet alweer
vanaf stapt: 28x19 (14x23)
34-30, omsingeling (17-22),
deze zet hoort eigenlijk niet in
dit openingsschema thuis,
maar wat geeft dat, 30-25.Na-
tuurlijk niet 33-28?, (22x31)
36x27 (9-14) 39-24 (12-17)
34-30 (17-22). Zou zwart echt
een aanval op 27 in gaan zet
ten.
De witte stelling lijkt hierdoor
aan kracht toe te nemen:
41-36 (22x31) 36x27 (7-12)
46-41 (11-17) 41-36 (6-11)
37-31, laat de drie-om-drie
met (23-29) etc. gewoon toe,
(14—19)(?). Na (1-6) is het voor
wit nog moeilijker een ver
volg te vinden. 30-24 (19x30)
25x34(1-6)34-30(10-14)30-25
(13-19). Zwart is als winnaar
uit de bus gekomen. Door be
hoedzaam opstellen, heeft
zijn stand een gunstig aan
vallend karakter. Hiertegen
tracht wit door veld 29 in bezit
te nemen wat te doen: 50-45
(17-22) 33-29 (23x34) 40x29
11-17). En geen (4-0) 32-28 en
27-21 etc. met dam. 38-33
(4-9)42-38(9-13)43-39(19-23)
39-34? Probleemloos was
48-43 geweest. Na de tekstzet
komt zwart met een fraai of
fer (23-28)! (32x23) (17-21)!
23-19. Vrijwel gedwongen,
want op 38-32 volgt (13-19!) en
wit kan opgeven. Op 48-43
volgt(14-19), (13-19),(16-21)en
(22-27) met dam en zwart
heeft winstkansen, daar op
43-38 (15-20) en 50-28 volgt.
Tenslotte is 25-20 (21 x4320x9
(3x14) 48x39 geen oplossing,
wegens (14-20) of eerst (16-21)
met een veiliger aanval op 23.
Na het partijverloop geldt de
conclusie dat wit zich waar
schijnlijk het beste op de
damzet na 48-43 had kunnen
inlaten.
(21-43) 19x10 (15x4) 49x39
(13-19)! 31-27?? Een zeer gro
ve fout. Wit had het na iedere
andere zet ook zwaar gekre
gen, omdat zwart op de vol
gende zet (19-23) speelt en
goede aanvalskansen tegen
de zwakke linker vleugel van
haar tegenstander verkrijgt.
Een interessante studiestand.
Men knobbele eraan! In de
partij ging het snel uit: (22x31)
36x27 (12-17)! op het geplande
33-28 volgt nu (18-23) (17-22)
en (8-12) met doorbraak op
lange termijn. 47-41 (17-22)
41-36 (22x31) 36x27 en na
(19-23) viel 27.
U heeft nog twee oplossingen
van mij tegoed, in de cijfer-
stand: wit schrijven op 21, 26,
27, 28, 30. 32, 33, 35, 36, 38, 40,
42, 43, 45 en zwart op 2, 5-9,
12-15,17,18,19,23. won Bron
string via (23-29), (18-22),
(13x33), (5-10) en (8-13) van
Bergsma in het NK 1972.
Het eigen maaksel, witte schij
ven op 25,27, 28.32,34.35,37,
38, 40. 41, 42. 43. 45, 46. 48 en
zwarte op 3, 7, 8. 9. 14. 15-21,
23, 26, 29 wint wit door 38-33,
46-41, 37-31*41 en 35x4.
RONALD VAN EGMOND
2
3
V
T
6
7
f
9
/O
13
4
'i
'9
10
tl
V
22
tl
29
Horizontaal
1. Doejejejasom, Akke?Bah!
4. Met de balkjes van de start
maakt U de omheining.
7. In die omgeving zitten veel
diertjes, dat is min.
9. Die werpt U ergens op met
voedsel er in.
Oplossing vorige puzzel
De prijs van 25,- werd toege
kend aan: J. J. B. van Zieten,
Lijsterplaan 66, 2406 GA Al
phen. De prijs wordt de win
naar toegestuurd.
Oplpssingen met vermelding
"kruiswoordraadsel" op
briefkaart of enveloppe en
voor donderdag zenden aam
Redactie Leidsch Dagblad,
Witte Singel 1, 2311 BG, Ui-
den.
10. Ga 'r heen. Weineen, hard
als steen.
11. Een stekje op het hout in
het verborgene.
12. Dit heeft een dier met een
kwaad mens gemeen.
14. Een bierpens moet gestraft
worden.
16. Oom, pak hem. O, niet zo
groot!
20. Nou is het nummer anders
vrij eentonig.
21. Is S er trots op bij de klets
meiers te horen?
22. Vriendjes met fototoestel
len, dat hoort U goed.
23. Als U Uw nagel nu scheurt
komt dat van de meren.
24. An is de kas aan het opma
ken, dus langzaam aan.
Verticaal
1. Hier leven en vechten we
met elkaar.
2. We passen wel goed bij el
kaar maar dat mag U niet
verklappen.
3. De spoorwegen die de
dienst in de lucht onder
houden zijn geen vogels.
4. Een lichtgewicht voertuig
met Uw handtekening.
5. De geestelijke komt bij
voorkeur nooit op tijd.
6. Halt en U bent aan het voor
ste van Uw gelaat.
7. Ik hoor voor de radio dat de
vogel goed kan horen.
8. Spijkers die geluid maken.
13. Een familielid aanraken.
14. Als U struikelt op het werk
wordt het een ruïne.
17. Vrienden van kleine afme
tingen.
18. De weg bij de gasfabriek
bekijken.
19. Het moet gezegd: het na
schrift is anders in de roos.
