„Skiff" van Labourdette herboren
Vakantie:
te regelen,
maar vergeet
de auto niet
SPEELSTRATEN
Ruska-jubileum metn
„De Klepperdoos"
Spelletjes in de auto...
en buiten
Bedplassen geen spelletje
ZATERDAG 21 JUNI 1980
EXTRA
PAGINA 29
Ga je in de auto weg of met de
trein? Als je je verveelt, kun je
onderweg deze spelletjes doen.
LINKS-RECHTS (met z'n tweeën):
één kijkt naar links, de ander naar
rechts. Schrijf alle dingen die je
aan jouw kant ziet op. Je kunt af
spreken, dat het allemaal dingen
met een bepaalde letter moeten
zijn, bijvoorbeeld een b of een k.
Na vijf minuten k'jk je wie de
meeste woorden heeft gevonden.
IK ZIE IK ZIE WAT JIJ NIET
ZIET: Bedenk iets wat binnen de
auto of de trein niet te zien is. De
anderen moeten raden wat jij in
gedachten genomen hebt. Vra
gen beantwoordt je met ja of nee.
Er zijn ook een heleboel spelletjes
voor in de auto te koop: magneti
sche spelletjes, insteekspelletjes,
kogelspelletjes. Je kunt ook kaar
ten vooral als er grote cijfers op
staan.
Tekenen gaat minder goed in zo n
bewegende auto of trein, maar als
je van lezen houdt zou ik zeker
een paar fijne leesboeken mee
nemen. Niet met van die priegeli
ge letters, daar word je doodmoe
van. Neem een boek met mooie
platen mee.
Ken je alle spelletjes die je met
vriendjes en vriendinnetjes bui
ten kunt spelen? Hier komen er
een paar.
STAND IN DE WAND VOORKoekkappen, een spelletje dat
Joke!, roept het kind dat de bal tijdens een verjaarspartijtje altijd
heeft en de bal hoog in de lucht wel inslaat
Kinderen hebben altijd gespeeld. Al zijn er tijden geweest dat het ze erg moeilijk u erd gemaakt. Soms kwam dat
omdat ze al heel jong moesten werken. Andere keren omdat hun ouders bepaalde spelletjes niet netjes of slecht
voor de gezondheid vonden.
gooit. Het genoemde kind moet Bij voorbeeld in de 16e eeuw, toen de mensen zich erg bezighielden met godsdienst-werd er gezegd dat spelen
de bal vangep. Is de bal gev<
gen. dan
geroepen en de bal omhoog ge
gooid. Wie de bal niet gevangen
heeft, probeert zo snel mogelijk
de bal te pakken. Dan roept de
vanger "sta" en probeert iemand
met de l?al te raken. Lukt dit, dan
moet het geraakte kind verder
gaan.
BOOMPJE VERWISSELEN
Alle kindren zoeken een boom
uit. Eentje niet. die gaat in het
midden staan. Als dat kind
selen" roept, dan moet iedereen
een andere boom kiezen. Wie dan
geen boom heeft moet in het
midden gaan staan.
JAGEN MET DE BALDe tikker
probeert met de bal iemand af te
gooien, maar hij mag niet van zijn
plaats af. De andere kinderen
mogen wel lopen. Wie geraakt is,
rdt de nieuwe jager.
"Ga maar lekker buiten spelen".
Zegt jouw moeder dat ook elke
dag? Maar is het eigenlijk wel zo
fijn om buiten te spelen? Je moet
altijd uitkijken voor auto's en
bromfietsen. Tikkertje spelen is
niet zo makkelijk, als je alleen op
de stoep mag blijven. En soms
staat die stoep ook nog half vol
met geparkeerde auto's, 't Kan
ook anders. Er zijn hier en daar
speeltuintjes. Maar als je wat ou
der bent, ben je daar zo op uitge
keken. Het zou beter zijn de straat
voor verkeer af te sluiten. Dan is
de straat voor iedereen, als je
maar loopt of speelt. Speelstraten
dus. Mensen noemen het ook wel
woonerven, al heeft zo n speel
straat weinig met een boerderij te
maken.
In de stad Nijmegen hebben ze van
die speelstraten. Elke woens
dagmiddag, wanneer er geen
school is, wordt er een straat in
een bepaalde buurt afgesloten
voor het verkeer. De hele middag
wordt er dan in zo'n straat feest
gevierd. Goed idee, hè?
'heidens' ongelovig
Vroeger was er niet zo'n groot verschil in jongens- en meisjesspelletjes. Touwtjespringen werd door iedereen
gedaan, zowel jongens als meisjes hielden zich er dus mee bezig.
Pas in de loop van de vorige eeuw, toen er heel veel speelgoed in fabrieken werd gemaakt, kwamen er heel
duidelijke verschillen in jongens- en meisjesspelletjes. Dat kwam, omdat er toen een heleboel soorten speelgoed
werden gemaakt. Ook werd het veel goedkoper. Kinderen van arme ouders konden nu ook eens met speelgoed
spelen
Daarvoor hadden zij zich vooral beziggehouden met eenvoudige (maar erg leuke.'!) spelletjes van gevonden
dingen of afvalmateriaal.
Zo speelden veel kinderen met de botjes van geslacht vee. Daarmee werd gebikkeld (een gooi spelletje).
io n 100 jaar geleden werd
ders gespeeld dan nu. Er
weinig huizen en nog veel minder
verkeer. Er was toen lekker veel
ruimte om te spelen. Bovendien
hadden de kinderen in die tijd
ook veel meer tijd om te spelen.
Er was nog geen televisie.... Sport
en allerlei andere clubs waren
meestal alleen voor de rijke kin
deren. Die kinderen van toen zijn
je opa en oma van nu. Vraag ze
maar eens wat voor spelletjes zij
toen speelden. Veel spelletjes van
vroeger worden ook nu nog ge
speeld, zoals tikkertje, hinkelen,
ballen, bok-springen of verstop
pertje spelen. Misschien heeft je
i wel een poppenhuis of een
winkeltje in het klein gehad. Die
waren in die tijd nog mooier dan
nu. Er zijn ook spelletjes die nu
h&ast niet meer gespeeld worden.
Mijn oma kan zich nog deze her
inneren: Hoepelen, lollen met
een zweepje. Een bezemstok
loodrecht op je vinger, hand of
neus houden. Wie dat het langst
volhield had gewonnen. Er zijn
Kaat-sen.
In twee hand,
Van klip-per-de-klap
Van voet-je-ge-trap,
V an rotn-mel-de-bvm,
Van keer-om!
nog veel r
die oude spel
letjes. In een museum zie je wel
eens schilderijen hangen, waarop
kinderen spelletjes spelen. Op
een heel bekend schilderij, ge
maakt door Pieter Brueghel de
Oude, zijn wel 70 spelletjes te z
uit de tijd waarin het schilderij
gemaakt werd (1560). Wil je meer
weten van deze oude, gekke en
soms wel enge spelletjes? Je
vindt ze in het boekje 'Hééé joh!
Kom je buiten spelen", van Ellen
Lens en Grietje Hartman, het
schilderij van Pieter Brueghel is
wel erg mooi. Jammer alleen dat
je een heel end moet rijden om t
te bekijken. Het hangt helemaal
in een museum in Oostenrijk.
Nou ja, als je daar tóch op vakan
tie bent
U tl x/tuit,
Th' (tout/ (juut uit.
Een poppewagen, die hebben de meeste kinderen ujei gehad i
paard op wieltjes is een beetje uit de gratie geraakt
Dit is "De Klepperdoos"
Speciaal voor de jonge
lezers van deze krant.
Samenstelling: Anne-
loes Bronsgeest en Ma
rijke Kool.
Maar ook jij kunt hier
schrijven wat je kwijt
wilt. Brieven moeten
naar: "Redactie van De
Klepperdoos". Witte
Singel 1, Leiden.
Het komt vaak voor, dat kinderen in hun bed plassen.
Als dat eens een keertje gebeurd vinden vader of
moeder dat niet zo erg. Soms zeggen ze wel eens: "Je
moet er geen spelletje van maken". Maar iedereen
die wel eens in zijn of haar bed plast weet, dat het
helemaal geen spelletje is. Aart Staartjes van de
"J.J. de Bom Show" heeft een gedichtje gemaakt
over hoe het komt. dat bedplassen:
Dat overkomt iedereen wel
Ik moet je even wat gaan vertellen,
dus kom eens dichterbij.
't Is lang geleden. Ik was een jongen
net zou oud als jij.
Ik stond in een bos, in een heel mooi bos,
en ik plaste tegen een boom,
en dan werd ik wakker van de schrik,
want het bos was maar een droom.
Dan had ik in mijn bed geplast
en was bang voor de volgende dag,
dat ik weer mijn pyamabroek
aan de waslijn hangen zag.
Aan de waslijn mijn pyamabroek
en de lakens van mijn bed.
En ik dacht: dat zien mijn vriendjes ook,
en dan hebben ze grote pret.
En weet je waarom ik het zo naar
en zo verdrietig vond?
Ik dacht dat ik de enige jongen was
die zoiets gebeuren kon.
Want als je aan een jongen vraagt:
"Heb jij dat ook wel, man?
Dan zegt zo'n jongen altijd "nee".
En meestal liegt hij dan.
Want Pietje Keizer en Johgn Cruyff
die overkwam dat wèl.
En ook Epi Drost en Van Hanegem,
en Rinus Israel.
Dus plas je weer eens in je bed,
geef je moeder dan een zoen,
en zeg maar: "Er zijn er wel meer, hoor moeder,
die dat 's nachts per ongeluk doen".
In Nationaal Automuseimi Leidschendam
Op de valreep heeft het Natio
naal Automobielmuseum in
Leidschendam er een be
langwekkende aanwinst bij
gekregen; een reconstructie
van de befaamde boot-op-
wielen die zo'n zeventig jaar
geleden door de Parijse
koetswerkbouwer Henri La
bourdette werd gebouwd op
het onderstel van een Pan-
hard Levassor automobiel.
Op de valreepover een paar
maanden verhuist Louwman
en Parqui naar het Brabantse
Raamsdonkveer en het Na
tionaal Museum gaat mee. In
het Brabantse Raamsdonk
veer wordt nu druk gewerkt
aan het gereedmaken van de
royale nieuwe behuizing van
het bedrijf e
Het is toeval de de herbouw van
Labourdettes beroemde
"Skiff" nog voor die verhui
zing is gereed gekomen. Want
al meer dan acht jaar geleden
werd aan die kolossale klus
begonnen.
Nauwgezet en moeilijk. Want
veel meer dan wat plaatjes in
boeken en een enkele folder
was er van deze kenmerkende
auto niet meer te vinden. De
wagen zelf was de weg ge
gaan, die de meeste auto's
gaan: naar de schroothoop.
Toch werden er - met zo'n af
beelding in de hand en met in
het eigen depot van niet-ge-
restaureerde auto's een Pan-
hard-Levassor uit 1912 (maar
dan met een totaal vervallen
conventionele carrosserie) -
plannen uitgebroed om tot
reconstructie van Labourdet
tes Skiff te komen.
Maar waar de onontbeerlijke
technische gegevens vandaan
In 1972 werd contact opgéno-
men met het bekende auto
museum Malartre bij Lyon
waar men wist te vertellen dat
de hoogbejaarde Henri La
bourdette nog steeds in leven
Onmiddellijk werd contact met
hem opgenomen en hij bleek
maar al te bereid mei
ken aan het plan om zijn Skiff
nog eens te bouwen. Maar de
gegevens had hij niet meer.
Alles moest uit het hoofd. Hij
wierp zich enthousiast op die
taak. Net toen hij alles weer
op papier had staan overleed
hij. Dat was eind 1972. Hij was
84 geworden.
Hij heeft de herschepping dus
niet meer kunnen meemaken.
Maar in Leidschendam ging
men onverdroten door. Een
moeizame klus. Een plaat
werkerij in Utrecht en een
jachtwerf in Warmond moes
ten assistentie verlenen.
Allerlei ogenschijnlijk
dige details bleken in de prak
tijk soms erg moeilijk uil
voerbaar. Maar dankzij het
enthousiasme en de lange
adem van iedereen die aan de
recontructie meewerkte,
groeide de "Skiff' langzaam
tot nieuw leven.
Tot eenzelfde uniek automo
biel, die zij vroeger was ge
weest. Tot dezelfde merk
waardige samensmeling van
boot en auto die eens een
"nouveauté" van de eerste
orde in Parijs en ver daarbui
ten
Ruska in Amsterdam zegt de enige nog echt Nederlandse autofa-
briek te zijn. En die bestaat nu al twaalfenhalfjaar.
De Amsterdamse fotograaf Paul Hu f gaf het beginsignaal. Hij vroeg
in 1966 aan de garagehouder Arie Ruska of deze kans zou zien een
buggy voor hem te bouwen. Een "prelauto" met een polyester
carrosserie op een VW-basis,zoals hij die in Amerika had zien
rondrijden.
Ruska aarzelde even r
hele familie buggy's
jaar.
Na 12i/2 jaar komt er ook een "nieuw" model: de Ruska Starter. Een
pure buggy, die een sterke gelijkenis vertoont met het oertype
buggy, zoals die in 1967 voor het eerst op de Nederlandse weg
verscheen.
Deze Starter wordt vervaardigd volgens het het aloude principe:
met Volkswagenmotor (1200 cc) en VW-veisnellingsbak en na
tuurlijk het VW-chassis met polyester carrosserie. De prijs be
draagt 8888 gulden.
Van deze Starter wordt een beperkt aantal in speciale jubileumver
sie gebouwd: fel rode wagentjes, uitgerust meteen 1300 cc motor,
witte linnen kap jodium schijnwerpers, valbeugel en nog andere
Als het waar is wat velen vrezen
zullen heel wat automobilis
ten dit jaar aan de vakantie-
tochten beginnen zonder dat
zij hun wagen tevoren nog
eens extra hebben laten na
kijken.
Autorijden is de laatste tijd
aanzienlijk duurder gewor
denDe BOVAG is bang dat
de automobilisten zullen
gaan besparen op het onder
houd. En dat de broodnodige
vakantiebeurt daarvan het
eerste slachtoffer zal zijn.
En juist in de vakantietijd
krijgt zo'n wagen het zwaar
der te verduren dan normaal.
Met extra belasting maakt
men veel langere tochten. Is de
auto niet in orde dan zal dat
niet alleen meer benzine kos
ten maar het kan tot (zeer) ge
vaarlijke situaties leiden.
Een ieder, die met de auto met
vakantie gaat. doet er der
halve goed aan zo spoedig
mogelijk een afspraAk met de
garage te maken.
Maar laat ik eerlijk blijven. Hoe
goed men de wagen ook ver
troetelt, pech is niet altijd te
voorkomen. Zo'n auto komt in
de vakantie vaak in heel an
dere omstandigheden terecht:
in grote hitte bijvoorbeeld. Of
in bergtochten. Die horen hier
niet bij het gewone werk.
Een ongelukje zit in een klein
hoekje. Een gescheurde wa
terslang ergens op een Spaan
se binnenweggetje kan baren
boos zijn. En hxdp laat lang op
zich wachten. Zorg wat spul
letjes bij de hand te hebben.
Natuurlijk heeft de handel
daarop ingespeeld. Holt heeft
een noodpakketje ontworpen.
Iets om een lek in de radiateur
te dichten, iets om een ge
scheurde waterslag te repqre-
ren of een gat of scheur in de
uitlaat te maken.
Zo'n setje kost wel f 23,75, maar
het kan veel nare uurtjes
vóórkomen.
Trouwens, let ook op uw gereed
schappen en dergelijke. Loop
uw auto even helemaal na.
Voor als u in de file komt is er nu
ook een dropje om uw ergernis
te verbijten; file-drop. Het
succes van de actie van RAI
en BOVAG "Niet bi ij in de
rij", heeft de commercie in ac
tie gebracht. Meestal zeggen
deze organisaties neen. Geen
stropdassen derhalve, geen
sleutelhangers en andere ty
pische promotie-artikelen
Maar de dropfabrikant Gilda
mocht inhaken. Dus is er nu
een "file-dropje". In een soort
shag-verpakking. Natuurlijk
verkrijgbaar bij de benzine
stations. Misschien voor
vakantiegangers een prettige
versnapering
Er zijn veel dingen om over en
aan te denken voor men met
vakantie gaat.
Bijvoorbeeld: zijn er kinderen
aan boord? Dat heeft speciale
consequenties.
Dan in elk geval niet steeds
maar doorsjouwen. Te lange
rukken in de auto is toch al
niet goed, met kinderen zeker
niet. 'Die hebben geregelde
pauzes net zo nodig als eten en
drinken. Vergeet niet: stilzit
ten in de enge ruimte van een
auto is zeer vermoeiend.
Kinderartsen wijzen er op dat
kinderen niets aan het mooi
ste landschap vinden. Ze voe
len zich alleen maar opgeslo
ten. Onderbreek daarom de
rit zoveel mogelijk om hen te
laten rennen. Probeer niet te
veel kilometers per dag te
overbruggen; overnacht lie
ver een keer extra.
Probeer spelletjes te bedenken
om ze bezig te houden: rode
auto's tellen, raadsels opge
ven, poppenkast spelen, ver
haaltjes vertellen enzovoorts.
Het leidt ze af.
Kinderen zijn sneller wagen-
ziek dan volwassenen. Rook
zo min mogelijk in de auto,
zorg voor frisse lucht. Gejak
ker en gejacht slaat op hen te
rug. Kinderen worden vaak
bang als pa te gespannen ach
ter het stuur zit. Ook in hun
belang: rij rustig, beheerst en
vooral gelijkmatig
Dat men kleine kinderen op de
achterbank in goed vergren
delde en passende kinder
zitjes zet is natuurlijk bekend.
En dat men kinderen onder de
twaalf jaar die gezien hun
grootte onder veiligheidsgor-
dels kunnen uitzakken niet
voorin Iaat zitten is uiteraard
ook vanzelfsprekend.
Men moet tenslotte nooit verge
ten dat kinderen op lange rei
zen veel vocht nodig hebben,
zelfs een veelvoud van wat
volwassenen op zo'n reis
drinken. Een thermosfles met
licht gezoete thee of geperst
fris fruit is onderweg beter
dan veel snoepgoed.
Een watertankje met washand
jes en papieren doekjes voor
verfrissing van gezicht en
handen is onderweg ere han
dig en prettig.
