"Russische aanval" op
YS opnieuw vals alarm
GHOTBZADEH
NAAR OSLO
Begin: "PLO
ontvangt
inlichtingen
van Egypte
Rebellenleider doet
beroep op Frankrijk
Dooi defect aan zelfde computer
W. -Duitse liberalen
gaan eensgezind
de verkiezingen in
Top over Oeganda mislukt
MAANDAG 9 JUNI 1980
PORT VILA (AFP/Reuter) - De
leider van de afscheidings
beweging op het eiland Espi-
ritu Santo, Jimmy Stevens,
heeft de premier van de
Nieuwe Hebriden, Walter Li-
ni, gisteren in een boodschap
laten weten zo snel mogelijk
te willen onderhandelen „om
het probleem Santo tot een
oplossing te brengen". In de
schriftelijke boodschap zegt
de Frans-georiënteerde re
bellenleider echter ook dat nu
Engeland Espiritu Santo
heeft verlaten „Frankrijk de
enige bescherming biedende
mogenheid blijft" en hij dan
ook aan dat land vraagt „de
orde in Port Vila te herstellen
en de illegale maatregelen
van de koloniale regering op
te heffen".
Stevens had de boodschap
meegegeven aan de tien door
hem gegijzelde functionaris
sen die zaterdag waren vrij-
Engeland trekt handen van Nieuwe Hebriden al'
gelaten en op een boot gezet
naar de hoofdstad van de
Nieuwe Hebriden „Port Vi
la".
De Franse inspecteur-generaal
in Port Vila, Jacques Robert,
zou ondanks een verbod van
de regering van het eilanden
rijk. vandaag naar Santo gaan
om de basis te leggen voor
onderhandelingen tussen
premier Lini en de separatis
ten. Vrijdag kritiseerde Ro
bert de blokkade van Espiritu
Santo door de centrale rege
ring en verzekerde hij de 1000
Fransen op het eiland dat
geen buitenlandse militaire
interventie zou plaatsvinden.
Premier Walter Lini, die leider
is van de Engels-sprekende
partij deed zaterdag een offi
cieel beroep op Frankrijk en
Engeland, die als koloniale
mogendheden gezamenlijk
verantwoordelijk zijn voor de
eilandengroep in de Zuid-Pa-
cifïc, troepen te sturen om een
eind te maken aan de af-
scheidsbeweging van de on
geveer 200 Franssprekende
rebellen op Santo. Lini ver
klaarde dat zijn regering alle
hoop had opgegeven om tot
een regeling met Stevens te
komen. De afscheidingsbe
weging had zich op 28 mei
meester gemaakt van de
macht op Espiritu Santo.
Daarbij waren het hoofd van
het plaatselijk bestuur, de
politiecommissaris en acht
politiemannen gegijzeld. De
tien mannen werden zaterdag
vrijgelaten, zoals de regering
had geëist alvorens onder
handelingen te beginnen. De
separatisten wilden echter
niet ingaan op de eis de wa
pens neer te leggen.
Frankrijk heeft zich steeds hui
verig getoond voor een gewa
pend ingrijpen. Premier Lini
verklaarde zaterdag dat hij
desnoods Engeland zal vra
gen alleen op te treden.
Socialistische Internationale
ESSEN (UPI) - De Iraanse minister van buiten
landse zaken, Sadegh Ghotbzadeh, zal woens
dag in Oslo leiders van de Socialistische Inter
nationale ontmoeten, zo is gisteren uit ingelich
te kringen vernomen, die in nauw contact staan
met de vroegere Westduitse bondskanselier
Willy Brandt (voorzitter van de Internationale).
JERUZALEM (DPA) - De Israëlische premier Menachem
Begin, heeft gisteren tegenover diplomatieke correspon
denten in Jeruzalem verklaard over de informatie te be
schikken dat Egypte de Palestijnse bevrijdingsorganisa
tie (PLO) voortdurend op de hoogte heeft gehouden van
bijzonderheden over de onderhandelingen voor een au-
tonomieregeling in de bezette gebieden.
Het idee voor de reis van de Iraanse
minister naar Oslo is volgens de
zelfde kringen afkomstig van de
Iraanse revolutionaire raad, die
een vooraanstaande Iraanse poli
ticus naar de bijeenkomst van de
internationale in de Noorse
hoofdstad zou willen zenden. De
ze bijeenkomst begint officieel
donderdag, duurt tot en met vrij
dag en zal worden voorgezeten
door Brandt. De voorzitter van de
Socialistische Internationale, de
Oostenrijkse kanselier Bruno
Kreisky, de voormalige Zweedse
premier Olaf Palme en de Spaan
se socialistenleider Felipe Gon
zalez bezochten vorige maand
gedrieeën Teheran voor overleg
met Ghotbzadeh en andere
Iraanse leiders. Woensdag zijn
Brandt, Kreisky en andere politi
ci al in Oslo ter voorbereiding van
de bijeenkomst en dan zouden zij
volgens dezelfde kringen een
j ontmoeting met de Iraanse mi-
I nister kunnen hebben. Brandt
sprak het bericht over de reis van
de minister niet tegen, maar een
functionaris verklaarde, dat het
nog niet zeker was dat Ghotbza-
deh naar Oslo zal gaan.
Ramsey Clark
De Israëlische premier kondigde
aan dat zijn regering een protest
nota naar Cairo zal sturen en de
Amerikaanse regering' op de
hoogte zal stellen. Premier Begin
zei voorts dat indien president
Sadat de afgebroken onderhan
delingen weer wil hervatten, Is
raël zal eisen dat de PLO niet lan-
1 ger wordt geïnformeerd.
Hij kondigde ook de publicatie van
een gedetailleerde landkaart aan,
over ongeveer een week, waarop
de posities worden weergegeven
van het Israëlische leger nadat
een begin is gemaakt met een au-
tonomieregeling op de westelijke
Jordaanoever en de Strook van
GaZa. Premier Begin voegde er
echter aan toe dat dat niet "bete
kent dat "Israël de kaart door de
andere onderhandelingspartners
1 wil laten goedkeuren". De pre
mier herbaalde dat deze regering
toestemming zal verlenen voor
het stichten op bezet gebied van
nog eens tien nieuwe joodse ne
derzettingen - naast de vijftig die
er al zijn - en voor de uitbreiding
van de bestaande.
Het Israëlische kabinet is op zijn
vergadering van gisteren tot de
conclusie gekomen dat de rege-
ring van Jordanië niets heeft af
geweten van de poging van Pale
stijnse guerrillero s de westelijke
Jordaanoever binnen te dringen
vanuit Jordanië. De poging was
zaterdag ondernomen.
Het Israëlische kabinet besteedde
gisteren aandacht aan de infiltra
tiepoging en haar eventuele poli
tieke gevolgen.
Infiltratie
Israëlische militairen doodden za
terdag aan de Jordaans-Israëli-
sche grens twee Palestijnse guer
rillastrijders, die deel uitmaakten
van een groep Palestijnen die
probeerde op- Israëlisch grond
gebied doQr te dringen.
De groep probeerde bij Neot Haki-
kar, ten zuiden van de Dode Zee
in de Negev-woestijn, op Israëls
grondgebied te komen. Zij werd
echter door een Israëlische
grenspatrouille opgemerkt, dié'
de Palestijnse guerrillero s ver
vólgens tof over de grens achter
volgde. Daarbij werden twee Pa
lestijnen doodgeschoten, terwijl
er waarschijnlijk ook nog ande
ren zyn geraakt.
"Activiteiten
niet-gebonden
landen moet
De Amerikaanse minister van bui-
tënlandse zaken, Edmund Mus-
kie, heeft gisteren in een televi
sie-interview verklaard dat de
Verenigde S-taten geen enkel be
zwaar hebben tegen een mogelijk
initiatief van hun Europese
bondgenoten inzake het Midden-
Oosten, als het maar een con
structieve bijdrage is die de hui
dige onderhandelingen tussen
Israël, Egypte en de Verenigde
Staten niet in de wielen rijdt.
Muskie zei dat de ISRAË-
LISCH%Egyptische onderhan
delingen over autonomie voor de
bezette westelijke Jordaanoever
en Gaza hervat zullen worden. Hij
kon alleen niet zeggen wanneer
De partners zelf, zei hij, zijn vast
besloten tot overeenkomst te ge
raken. Washington studeert op
het ogenblik op nieuwe voor
stellen die de impasse zouden
doorbreken. Deze ontwikkeling
zooniet mogen worden verstoord
door een Europees initiatief dat
zich buiten het kader van Camp
David beweegt.
De minister noemde in een televi
sieprogramma de aanslagen op
burgemeesters op de westelijke
Jordaanoever weerzinwekkend
Premier Begin heeft gisteren na
afloop van het Israëlische kabi
netsberaad de Veiligheidsraad
veroordeeld wegens de naar zijn
oordeel totaal onnodige resolutie
van donderdag tegen Israël inza
ke de bomaanslagen op de twee
Palestijnse leiders. De Verenigde
Staten onthielden zich van
stemming bij deze resolutie, die
met veertien andere stemmen
vóór werd aangenomen.
De vroegere Amerikaanse minister
van justitie, Ramsey Clark, heeft
zich gisteren verweerd tegen be
schuldigingen dat zijn reis naar
Iran op verraad neerkwam. Op
zijn beurt noemde hij de mislukte
actie ter redding van de Ameri
kaanse gegijzelden 'in strijd met
de wet'.
^lark, in Parijs na bijwoning van
een conferentie in Teheran over
vermeende Amerikaase misda
den in Iran, zei dat hij als hij ver
volgd zou worden wegens over
treding van het verbod naar Iran
te reizen, hij zijn verdediging zou
voeren op grond van het recht
van Amerikaanse burgers om te
reizen, vergaderen en het woord
te voeren.
n een televisie-interview dat
rechtstreeks naar de Verenigde
Staten werd uitgezonden zei
Clark dat zijn aanwezigheid in
Teheran een nuttig doel had ge
had, namelijk dat van vrijlating te
zijner tijd van de 53 Amerikaanse
gegijzelden. Hij waarschuwde
echter dat men als uitvloeisel van
de conferentie geen wonderen
mocht verwachten.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Edmund Mus
kie, zei in een afzonderlijk, televi
sie-interview dat het ministerie
van justitie onderzocht of Clark
en de andere leden van de delega
tie in Teheran een of andere wet
hadden overtreden. Maar, zei hij
erbij, zijn minister
van de delegatie met open arr
ontvangen als zij bruikbare
formatie hadden.
lede
WASHINGTON (UPI) - Dezelfde computer die vorige
week dinsdag aangaf dat de Verenigde Staten werden
aangevallen door Sowjet-raketten, heeft vrijdag wéér een
vals signaal gegeven. Het Pentagon bevestigde zaterdag
deze tweede vermeende Russische raket-aanval binnen
één week en de derde in zeven maanden.
vergroot'
DJAKARTA (AFP) - Indonesië en
Joegoslavië willen smaen een
strategie ontwikkelen om de be
weging van niet-gobonden lan
den nieuw leven in të blazen. De
beweging is stilgevallen en zwijgt
over tal van crises in de wereld.
Dit heeft de Indonesische minister
van buitenlandse zaken, Mochtar
Kusumaatmadja, gisteren ver
klaard bij de aankomst in Djakai
ta voor een vierdaags bezoek van
zijn Joegoslavische ambtgenoot,
Josip Vrhovec, in de Indonesi
sche hoofdstad.
(Van onze correspondent
Hans Amesz
BONN (GPD) - De ontspan-
ningspolitiek moet worden
voortgezet en er moet worden
gestreefd naar een meer libe
rale rechtspolitiek. Dat zijn de
kernpunten van het verkie
zingsprogramma van de libe
rale FDP voor de Bondsdag
verkiezingen in oktober. Op
het zaterdag afgelopen partij
congres in Freiburg stemden
slechts zes van de vierhon
derd gedelegeerden te
gen.
Fractievoorzitter Wolfgang
Mischnick had onder luide
bijval in zijn slotrede gezegd
dat de FDP voor de Bondsre
publiek „meer nodig is dan
ooit tevoren" opdat „deze po
litiek van begrip en ontspan
ning kan worden uitge
bouwd".
Mischnick vond het „meer dan
pijnlijk" dat uitgerekend
CSU-voorzitter en kandidaat
kanselier Franz Josef Strauss
had verkondigd dat de Sow-
jet-Unie geen troepen naar
Afghanistan had gestuurd als
in Bonn de CDU-CSU aan de
macht was geweest. Hij vroeg
zich af in welke regering
„Herr Strauss" eigenlijk zat.
tijdens de Hongaarse opstand
in'1956, bij de bouw van de
Berlijnse muur in 1961 of bij
de inval van de Russen in
Praag in 1968.
Op het gebied van de burger
rechten eisen de liberalen de
afschaffing van de levenslan
ge vrijheidsstraf en de ophef
fing van de zogenoemde wet
„Kontaktsperre". Volgens
deze wet kunnen vermoede
lijke terroristen onder be
paalde voorwaarden gedu
rende enkele weken worden
geisoleerd. Dat houdt onder
meer in dat zij geen aanspraak
kunnen maken op de hulp
van een advocaat. De FDP-
minister van economische
zaken, Otto Graf Lambsdorff,
verklaarde op het congres dat
hij daar niet zonder meer voor
Hoewel de motoren van een paar
toestellen die voor een antwoord
zouden moeten zorgen draaiden,
kwamen geen Amerikaanse
strijdkrachten in actie tegen de
aanval
De bewuste computer is buiten
dienst gesteld, hoewel het Penta
gon zegt te weten wat er mis ging.
De computer gaf vrijdag aan dat er
een aanval was ingezet met stra
tegische raketten en raketten,
gelanceerd door onderzeeërs
maar van een kleinder type dan
op dinsdag De computer gaf
niet aan dat de projectielen ook
werkelijk voor de Verenigde Sta
ten waren bedoeld.
Binnen drie minuten was het zekei
dat er sprake was van een fout in
de computer. Omdat het systeem
automatisch voor een antwoord
zorgt, draaiden de motoren van
Amerikaanse vliegtuigen al.
Géén van de toestellen steeg ech
ter op. De staat van paraatheid
van andere strategische en tacti
sche strijdkrachten werd niet
verhoogd.
Pentagon-woordvoerder Becker
zei zaterdagavond: "We waren
bezorgd, niet gealarmeerd. Drie
minuten duren maar kort". Vol
gens Becker is de computer die
dinsdag faalde in dienst geble
ven, uitgerust met apparatuur die
de oorzaak van de fout moest op
sporen. Die fout is volgens hem
vrijdag aan het licht gekomen.
Op 9 november 19'/9 werd een
compüter per ongeluk gevoed
met een óefenband, die een Rus
sische aanval naspeelde. Ook die
fout was in een paar minuten bo
ven water.
Reactie
De Sowjetrussische pers heeft het
Amerikaanse ministerie van de
fensie er gisteren van beschul
digd dat het zich aan anti-Russi
sche hysterie is te buiten gegaan
toen het meldde dat een compu-
terfout in het Amerikaanse de
fensiesysteem vals alarm had
doen ontstaan over Russische ra-
ketaanvallen op de Verenigde
Staten.
Naar aanleiding van het feit dat het
Pentagon had gezegd dat /de
computer die waarschijnlijk ver
antwoordelijk was voor de fout
van dinsdag had mogen door
werken om achter het probleem
te komen, vroeg het persbureau
Tass zich af waarom, als het Pen
tagon mogelijk nog een fout ver
wachtte, toch een order was uit
gegaan om de bemanningen van
bommenwerpers te alarmeren.
Tass noemde de uitlating van de
Amerikaanse minister van de
fensie Harold Brown, dat zulke
computerfouten zich nog wel
meer zouden voordoen, .onver
antwoordelijk
ARUSHA (UPI) - Een poging van Oostafrikaanse lei
ders een regeling te vinden voor de crisissituatie in
Oeganda is kennelijk mislukt. De aanwezigen (pre
sident Ny erere van Tanzania, president Numeiry van
Soedan en Paulo Muwanga, hoofd van de militaire
commissie die Oeganda regeert) gingen na bespre
kingen van ongeveer anderhalf uur met stroeve ge
zichten uiteen en vertrokken, naar huis. Een Tanza-
niaanse functionaris verklaarde dat de bijeenkomst
was afgelopen. Tanzaniaanse w erd geen persconfe
rentie gegeven.
Volgens hooggeplaatste, bronnen in het Tanziaanse
Arusha waar de besprekingen werden gevoerd, heeft
president Numeiry de president van Tanzania ge
vraagd om een uiterste datum waarop de Tanza
niaanse troepen uit Oeganda worden teruggetrok
ken. De Soedanese president, aldus deze bronnen,
verklaarde te geloven dat er geen vrije en eerlijke
verkiezingen in Oeganda gehouden kunnen worden
zolang de 12.000 man sterke Tanzaniaanse troepen
macht daar nog is. Hij eiste bovendien de vrijlating
van oud-president Binaise van Oeganda die, sinds hij
door de militaire commissie is afgezet, in Entebbe
wordt vastgehouden, bewaakt door Tanzaniaanse
soldaten.
President Nyerc-~e van Tanzania heeft verklaard dat de
Tanzaniaanse troepen in Oeganda zullen blijven zo
lang de Oegandese regering hen nodig heeft. Ze zul
len worden teruggetrokken wanneer de Oegandezen
dat willen, aldus Nverere.
Ook bleken er tijdens de conferentie verschillen van
mening te bestaan over het toelaten van buitenland
se waarnemers bij de verkiezingen die in Oeganda
moeten worden gehouden.
Volgens de bronnen werd de sfeer op de conferentie
verder gespannen door het voorlezen van een verkla
ring door de Soedanese delegatie waarin de militaire
commissie van Oeganda werd veroordeeld. Deze
verklaring was ondertekend door de voorzitter van
de nationale adviesraad van Oeganda, Edward Rud-
gamoyo en zijn secretaris, Onwony Ojwok.
Sowjet-Unie
versterkt
militair
apparaat in
Oost-Europa
WASHINGTON (DPA) - Vol
gens de New York Times van
gisteren is de Sowjet-Unie
bezig aan een nieuwe opstel
ling van haar troepen in Oost-
Europa, waardoor na afslui
ting hiervan in de DDR, Polen
en Tsjechoslowakije, 30.000
Russische militairen. 1.000
kanonnen en ruim 1.200 tanks
en pantserwagens meer ge
stationeerd zullen zyn dan nu.
De New York Times baseert
zijn artikel op informatie der
Amerikaanse inlichtingen
diensten De nieuwe opstel
ling, aldus het artikel, maakt
het verlies aan Russische
epen
op
het ogenblik uit de DDR i
den teruggetrokken, meer
dan goed. De nieuwe opstel
ling voorziet in vervanging
van de Russische divisies
door artillerie- en pantse-
reenheden, aldus de New
York Times.
De nieuwe opstelling wordt
volgens Amerikaanse defen-
siedeskundigen ingegeven
door de wens paraat te zyn
oorlog in Europa zou uitbie-
