Olieproducenten in
crisissfeer bijeen
Onderwijsstaking gaat door
DUIZENDEN ARBEIDSPLAATSEN OP DE TOCHT
kort zakelijk
Verdeeldheid over prijsafspraken
Portugal "ontzet"
over EG-uitspraken
Giscard d'Estaing
Markt
berichten
MAANDAG 9 JUNI 1980
Luycks
Tussen nv Nutriéia en het Ameri
kaanse concern Campbell-soe-
pen is overeenstemming bereikt
over de volledige overneming
van Luycks in Diemen, fabrikant
vjn azijn, mosterd en tafelzuren.
Luycks is een dochter van Nutri-
cia. Van de 50 Luycks-werkne-
mers neemt Campbell er 46 over.
De andere 4 treden bij Nutricia in
dienst. Aan de overneming is ge
ruime tijd van onderhandelen
vooraf gegaan. Een woordvoer
der van de Industriebond FNV
zei zaterdag dat de betrokken
vakorganisaties pas akkoord zijn
gegaan met de verkoop van
Luycks aan Campbell, toen dit
Amerikaanse bedrijf bereid was
de werkgelegenheid van de
Luycks-werknemers te garande
ren. Campbell wil via Luycks zijn
marktpositie in Europa verstevi
gen. Het concern verwacht in dé
toekbmst een toeneming van de
werkgelegenheid bij het bedrijf.
Benzine
De benzineprijzen in Spanje zijn za
terdag met ongeveer 7,5 procent
verhoogd. Benzine met een oc-
taangetal van 96 (super) is vier
peseta duurder geworden en kost
nu 58 peseta (ongeveer* 1,70 gul
den) per liter. De prijzen van die
selolie zijn met 15 a 21 procent
verhoogd en de prijzen van lichte
stookolie met 22,9 procent. Het
was de eerste prijsverhoging van
olieprodukten in Spanje sinds
januari.
Chrysler
De Amerikaanse oliemaatschappij
die het invloedrijke liberale En
gelse weekblad The Observer be
zit, heeft gedreigd eind juni met
de publikatie te zullen stoppen
als de drukkers weigeren ak
koord te gaan met veranderingen
in het produktieproces, zo heeft
een vakbondsleider
ALGIERS (Reuter/AFP) - De kans op een crisis tijdens de
vandaag in Algiers begonnen conferentie van de oliepro
ducerende landen is aanmerkelijk toegenomen.
Tijdens de voorbereidende besprekingen die dit weekein
de aan de halfjaarlijkse conferentie voorafgingen bleek
een ernstig verschil van mening tussen de gematigde lan
den, waaronder Soedië Arabië en de Noordafrikaanse
landen, die een harder beleid ten opzichte van het westen
voorstaan.
Belangrijkste agendapunt is een afspraak over prijsverhogingen. Volgens
de Saoedie-arabische olieminister Yamani moet een overeenkomst ge
maakt worden, die voorziet in aanpassingen van de olieprijs per kwar
taal. i
Die overeenkomst zou bindend moeten zijn voor alle OPEC-landen. Mo
menteel gelden binnen de OPEC prijzen variërend van 28 tot 38 dollar
per vat ruwe olie. Irak heeft gisteren een compromis op tafel gelegd voor
een prijs van 32 dollar. Dat betekent voor Saoedi-Arabië, een prijsverho
ging van vier dollar en voor Iran een verlaging van drie dollar. Beide
landen hebben evenwel te kennen gegeven niets voor tjeze aanpassin
gen te voelen.
BONN (AP) - Niet alleen in Ne
derland maar in heel West-
Europa maakt de auto-indus
trie een moeilijke periode
door. Oorzaken: de sterk ge
stegen olieprijzen, politieke
onzekerheid en grote concur
rentie, vooral van de Japan-
In West-Duitsland, Groot-Brit-
tannië, Nederland en Zweden
zijn de verkopen dit jaar tot
nu toe scherp gedaald, in
Frankrijk en Italië zet men
zich voor iets dergelijks
schrap.
In maart werd in de Bondsre
publiek voor 21,7 percent
minder nieuwe auto's ver
kocht dan in maart 1979. Ford
Europese
auto-
industrie
stort in
werd het zwaarst getroffen
met een daling van 39,7 per
cent. Maar de Japanse wa
gens gingen vlot van de hand
met aan kop Honda, die 77,1
percent van het Japanse aan
deel leverde in maart.
In Groot-Brittannië viel het in
Een ander twistpunt vormen de afspraken over de totale productie. Saoe-
di-Arabië wil daar absoluut geen afspraken over maken. Het land wil de
handen vrij houden, waar het gaat om opvoeren of verminderen van de
olieproductie.
Andere landen willen de productie vermindren, om zo de prijs van ruwe
olie, op te voeren en als wapen te kunnen gebruiken tegen de "energie
verspillers m het wester".
Ook vjnden sommige radicale OPEC-partners dat het westen eerst goede
beleggingsdoelen moet creëren voor alle oliedollars.
George Jerrom, bestuurslid van
de grafische bond in Engeland,
Verklaarde dat Atlantic Richfield
Oil co in Los Angeles, de eigenaar
van de krant heeft laten weten dat
als er op 1 juli geen akkoord is
men de investering van 46,4 mil-
.joen dollar zal irtfrekken en alle
banden met de Observer zal ver
breken. De onderneming redde
in 1976 het al 188 jaar bestaande
zondagsblad uit ernstige finan
ciële problemen door 90 procent
van de aandelen te kopen.
WEERRAPPORTEN 1
van hedenmorgen 7 uur x
Als het op de conferentie niet tot afspraken komt over een herstel van
binnen de OPEC voorheen gebruikelijke eenheidsprijs, dan betekent dit De openingsceremonie van de conferentie van de Arabische olielanden, die dit weekeinde in Algiers voorafging
een gevoelige slag voor sjeik Yamani, binnen de organisatie de belang- aan de OPEC-bijeenkomst waarbij ook niet Arabische olieproducenten betrokken zijn. Tweede van rechts is
rijkste pleitbezorger van het Westerse belang. Yamani van Saoedi-Arabië.
AMSTERDAM (GPD) - De grote onderwijsstaking op 19 juni gaat door. Daartoe is afgelo
pen vrijdag besloten op het hoofdkantoor van de Algemene Bond van Onderwijzend
Personeel (ABOP). Johan Terpstra, lid van het dagelijks bestuur, na afloop van de
vergadering: „Het was geen krappe beslissing, maar er is wel intensief over gepraat. Van
de 160 afdelingen in het land zullen er zeker 130 betrokken zijn bij demonstratieve acties.
Als Pais niet met ons wil spreken, moeten we er wel een publieke forumdiscussie met de
politieke partijen van maken. In elk geval zijn wij ontzettend gemotiveerd. Het is de
eerste keer dat in het onderwijs wordt opgeroepen tot een staking. Daaruit blijkt hoe
zwaar de zaak op dit moment wordt opgenomen"
Amsterdam
De Bilt
.©eelen
^Belde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
"Athene
Barcelona
-Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
zwaar bew. 19 10 0
half bew. 20 10 0
licht bew. 20 11 0
half bew. 21 11 0
zwaar bew. 20 12 0
licht bew. 18 10 0
zwaar bew. 19 9 0
zwaar bew. 20 11 0
zwaar bew. 17 12 0
geheel bew. 20 10 01
bew. 17 15 9
half bew. 26 16 02
zwaar bew. 18 8 0
zwaar bew. 20 13 0
zwaar bew. 23 15 0
geheel bew. 18 13
Lissabon
Locarno
Londen
Madrid
Malaga
Mallorca
'München
Nice
Parijs
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casa Blanca'
'Istanbul
"iLas Palmas
Beiroet
- .Tel-Aviv
Tunis
Terpstra noemt de werkgelegen
heid in het onderwijs een oud
.probleem. De vraag naar leer
krachten wordt bepaald door het
aantai leerlingen'. Nu de bevol
kingsgroei afneemt, loopt ook het
aantal leerlingen terug. Dit heeft
geleid tot grote werkloosheid in
de onderwijswereld. Op dit mo
ment staan bij de arbeidsbureaus
in Nederland 16.000 onderwijs
krachten ingeschreven. Ver
wacht wordt dat de komende tien
jaarnog eens 50.000 arbeidsplaat
sen verloren gaan; een kwart van
het totale onderwijzersbestand in
Nederland. Door de maatregelen
van het ministerie van onderwijs
zullen aan het eind van dit
schoolseizoen 2000 leerkrachten
hün baan verliezen en over een
jaar komen daar nog eens 3000
i bij.
mist 19 7 0
licht bew. 23 10 0
licht bew. 31 17 0
licht bew. 23 14 5
onbew. 20 13 2
onweer 21 17 6
zwaar bew. 21 10 0
geheel bew. 22 18 0
onbew. 25 14 0
zwaar bew. 24 15 01
geheel bew. 19 13 1
zwaar bew. - 18 -
licht bew. 22 13 04
zwaar bew.23 - -
onbew. 24 16 0
onbew. 24 17 0
half bew. 31 18 2
„Er ontbreekt een duidelijk be
leid", meent Terpstra. „De minis
ter van onderwijs geeft geen en
kele indicatie hoe hij de teruglo
pende werkgelegenheid wil aan
pakken. Het overleg met hem
faalt. Er komt geen positief en
geen negatief antwoord. Binnen
drie jaar moeten we naar een ba
sisschool toe en dat betekent dat
je dan klassen moet creëren van
hooguit 24 voor kleine kinderen
en 30 voor grote kinderen. Over
de verlaging van het aantal leer
lingen per klas kon jaren niet
worden gepraat".
Eigen visie
„Wij hebben onze visie de afgelo
pen jaren in een onderwijs-ar-
beidsplaatsenplan neergelegd",
zegt Johan Terpstra. „Daarin
staat hoe je beleidsmatig moet
ingrijpen. Die 50.000 ontslagen
van de komende tien jaar zouden
in fasen moeten worden aange
pakt. Er is dringend een verbete
ring nodig van het kleuter- en la
ger onderwijs en ook van het la
ger beroepsonderwijs. Dat zal
meer leerkrachten vergen. Het
zelfde geldt voor de opvang van
leerlingen met achterstand"
„Het is niet alleen een kwestie van
onderwijsbelang. Ook econo
misch gezien is een fasering be
langrijk. Pais wil toch de onder
wijskwaliteit op peil brengen.
Dat betekent datje ook de voor
zieningen vasthoudt. De onder
wijsbegroting is voortdurend te
ruggelopen en maakt nog geen 19
procent van de totale begroting
uit. De prioriteit van het onder
wijs loopt dus achteruit. Men wil
dat geen bezuiniging
Nou, wij noemen dat stille bezui
niging. Want je loopt immers te
rug. Wij vragen op korte termijn:
houd dat bedrag vast".
„Wij willen binnen de bond best
praten over inleveren. Bijvoor
beeld door geen periodieke ver
hogingen te eisen. Maar wij pein
zen er niet over daarmee te be
ginnen zolang Pais niet duidelijk
maakt dat hij serieus wil praten",
zegt Johan Terpstra bitter.
„Neem nu de financieringsbron
nen. Er blijven allerlei zaken lig
gen. Sinds 1979 geldt voor ons
ook de trendkorting, maar daar
zien wij niets van terug".
„Waar je over kunt denken, is het
grote aantal onderwijskrachten
dat op wachtgeld zit. Die wacht
gelders zijn over het algemeen
jonge leerkrachten die bij in
krimping van de school zijn ont
slagen omdat zij de minste
dienstjaren hadden. Een andere
groep is uit tijdelijke dienst ont
slagen. Dat zijn er in totaal tien
duizend die 80 procent van hun
salaris ontvangen".
Terpstra: „Die wachtgelders druk
ken op de begroting. Als je deze
mensen opnieuw kunt inscha
kelen, kun je daarmee 60 procent
van de arbeidsplaatsen financie
ren. Er zou ook moeten worden
gezorgd dat de belemmeringen
voor parttime-banen worden op
geheven. Nu is het nog zo dat een
parttimer bij ontslag wordt ver
plicht naar een fulltime-baan te
solliciteren".
Werkverschaffing
Minister Pais heeft onlangs in een
interview gezegd dat onderwijs
geen werkverschaffing is. Terp
stra maakt zich bijzonder boos
over deze uitspraak. Hij zegt „Zo
kun je niet nuchter'met elkaar
praten. Verleden jaar hebben we
om 2400 arbeidsplaatsen ge
vraagd en buiten het overleg om
kregen we te horen dat dat veel te
duur was. Na druk vanuit de vak
beweging bleek er plotseling
toch ruimte te zijn. Toen is er geld
gekomen voor kleinere klassen
en voor onderwijs aan buiten
landse kinderen. Het beroepson
derwijs heeft vorig jaar de boot
gemist".
Waarom kunnen we niet gewoon
aan tafel gaan zitten met denmi
nister, vraagt het dagelijks be
stuur van de ABOP, die 40.000
leerkrachten in Nederland verte
genwoordigt, 4zich af. „Het over
leg kost hem geen cent. Maar je
weet niet eens van de minister of
hij er nog ooit aan toe zal komen.
Er is absoluut geen visie en de
toegezegde nota van Pais komt
pas bij de begroting uit. Er moet
binnenkort een basisschool ko
men waar niets aan wordt ge
daan. Over twee jaar komt hij
plotseling uit de lucht vallen. Je
zou toch denken datje daar nu al
naar moet toe werken. Een sys
tematisch beleid is juist voor on
derwijs mogelijk omdat je zes
jaar vooruit kunt plannen op
grond van de geboortecijfers"
De problemen doen zich volgens
Terpstra niet alleen in de grote
steden voor. Ook plaatselijke
dorpsschooltjes worden even
ernstig getroffen. „De onderwijs
voorziening uit een hele leefge
meenschap dreigt daar te ver
dwijnen. De officiële grens waar
bij een schooltje officieel op moet
houden is vijftig leerlingen. Daar
zijn wel versoepelingen op van
toepassing, maar op de langere
termijn zullen de èèn- en twee-
mansschooRies volledig gaan
verdwijnen. Daar zou je best wat
aan kunnen doen als minister.
Tenslotte fungeert een kleine
dorpsschool ook als een ontmoe
tingscentrum voor de, plaatselij
ke gemeenschap".
Teleurgesteld? Ja, je kunt op zijn
minst zeggen dat we hevig te
leurgesteld zijn in minister Pais.
Misschien interesseert onderwijs
hem onvoldoende, aldus Terp
stra. „In een radio-uitzending
heeft hij kort geleder) nog gezegd
dat hij ook wel financiën zou
willen doen in plaats van onder
wijs".
maart mee doordat de indus
trie werkte met aantrekkelij
ke kortingen, maar in april
was de gang er al weer hele
maal uit en daalde het aantal
verkochte wagens, vergele
ken met april 1979, met 30,8
percent Ook daar was de be
langstelling voor het Japanse
produkt opmerkelijk.
De Franse auto-industrie heeft
in het eerste kwartaal van dit
jaar evenveel afgezet als in dat
van 1979. April was ook niet
ongunstig maar mei zou ver
moedelijk gaan tegenvallen.
Toch verwacht men dat de to
tale productie in 1980 gelijk
zal zijn aan die van het jaar er
voor.
LISSABON (Reuter/AFP) - De
Portugese regering heeft "ont
zet" gereageerd op de oproep van
president Giscard d' Estaing van
Frankrijk tot een "pauze" in de
uitbreiding van de Europese
Gemeenschap. Premier Carneiro
van Portugal en zijn minister van
buitenlandse zaken, Freitas do
Amaral gaan binnenkort naar Pa
rijs om over deze kwestie te pra
ten.
In een communiqué na speciaal
kabinetsberaad wordt er aan
herinnerd dat de negen lidstaten
van de EG, inclusief Frankrijk,
duidelijk en zonder voorbehoud
hun goedkeuring hebben ge
hecht aan het principe tot uit
breiding van de gemeenschap.
De negen hebben met name het
idee van Portugese toetreding
aanvaard, aldus de verklaring.
Lissabon meent dat het beginsel
van die uitbreiding niet is aange
tast door de verklaring van de
Franse president en dat deze
noch de duur noch de conse
quenties van de pauze heeft aan
gegeven. Mocht blijken dat
Frankrijk tegen het voortzetten
van de onderhandelingen met
Portugal is, dan kan de Portugese
regering daar op geen enkele wij
ze mee instemmen en dan zou de
regering een oplossing zoeken
die het beste de Portugese natio
nale en economische belangen
dient.
De Spaanse regering verklaarde
naar aanleiding van de uitlatin
gen van president Giscard d' Es
taing dat afgewacht moet worden
tot de EG haar stapdpunt heeft
aangegeven. De Spaanse rege
ring wil wel aan haar overtuiging
uiting geven dat niets de loop van
de onderhandelingen moet on
derbreken, aldus de verklaring.
LEIDEN-Veemarktberichten. Aanvoer
op de markt van maandag 1261 waarvan
979 slachtrunderen en 282 schapen.
Slachtvee: stieren le kw. 7.30-7,90; stie
ren 2e kw. 6.75-7,20; vaarzen le kw.
7,15-8,15; vaarzen 2e kw. 6,25-6,95;
koeien le kw. 7,00-8,00; koeien 2e kw.
6,20-6,80; koeien 3e kw. 5,80-6,05; worst-
9 00^3 50°0"6'10: eXtra kW' dikblllen
Gebruïksvee: schapen 130-175; weide/
zuiglammeren 160-205. Toelichtingen:
Slachtrunderen: aanvoer matig, handel
matig, prijzen moeilijk te handhaven;
prijzen iets hoger.
klein, handel redelijk',
LONDEN (Reuter)- In kringen van
de Britse olie-industrie is dui
delijk geworden dat de Konink
lijke Shell Groep staat te pope
len om weer ruwe olie uit Iran te
importeren. In april werd de le
vering gestaakt wegens een me
ningsverschil over de prijsver
hoging die Iran wilde doorvoe
ren. Ook Japanse olie-impor
teurs staakten om die reden hun
olie-import uit Iran en de Britse
regering is bevreesd dat hervat
ting van de olie-aankopen van
Iraanse ruwe olie door Konink
lijke Shell onmiddellijk zal
worden nagevolgd door Japan.
Dat zal het handelsembargo van
Shell wil weer
olie uit Iran
het Westen tegen Iran onder
mijnen en de regering van pre
mier Thatcher wil elke schijn
dat zij daaraan door een passie
ve houding heeft bijgedragen
voorkomen.
Een woordvoerder van het olie
concern wilde niets meedelen
over de plannen van Koninklij
ke Shell en merkte alleen op dat
Shell begin van dit jaar 95.000
vaten Iraanse ruwe olie per dag
minder zijn toegekend dan
voorheen.
Een woordvoerder van BP liet we
ten dat zijn maatschappij be
zwaar blijft maken tegen de ge
vraagde prijs van 36 dollar per
vat. BP is vanaf april eveneens
verstoken van Iraanse olie. Het
Britse ministerie van energie
weigerde commentaar te peve-
ren. Wel gaf de woordvoerder
toe dat de positie van de olie
maatschappijen in het kader
van het handelsembargo van de
EG nader dienst te worden ge
specificeerd.
«MAANDAG 9 JUNI 1980
'actieve
aandelen
Nedlloyd Groep
139,00
28^90
87,50
256,00
BINNENLANDSE
AANDELEN
ADM Beheer
Amfas
Asd. Rijtuig:
Asselberg
iuTfi. Rt.
Borsumij W.
Braat Bouw
Bredero VG
Bredcró VB
Buhrm. Tett.
400,00
116,00
279,00f
38,50
96,00
33(1.0(1
59,201
192,50
151,00
204,00
104,50
185.00
66,00
23,20
113,00
80,00
193,00
151,Q0
204,00
185,50
186,50
22,80
1270,00
Dorp e
|5KlftPc
25,80
440,OOu
1130,00
Hoek s Mach. 47^
Holec 54.40
Hall Trust. 90.00
Holl.-Kloos 128.50
Hunter D. 18.00
HVA-Myen eert 42,00
ICU 80,50
Ind. Maatsch. 306,00
432,00
1130,00
142,00
77|00e
41,50
908,00
712J50
63,50
90,00
63^50
Kon. Ned. Pap.
Krasnap.sky
Kwatta
Landre Gl.
Maxw. Petr.
Metaverpa
Nagron 39,70
Ncdup 210,00t
Ned. Credict 59.80
Ned. Scheepshyp 200,00
Ned. Sprir
Nierstrasz
30,40
73j)0
14,30
40 jlf)'
210,00e
1. Springst. 4530,00a 4500,00a
Nijverdal
Ravast
Reeuw ijk
27.1
108,00
90,00
109,00
90,00
18,50
Schlumberger
62,30
1.23
1120,00
210,00e
139',00
Smit Intern.
Telegraaf
Unikap
Ver. Glanst
VMFS
Verto cerl
Vihamij E
78,50
ïeiooc
36,00f
BKLEGGINGS-
INSTITUTE'N
157,00e
491,00
929^00
Tokyo PH <S)
Tokyo PH
llni-tnvest
Viking
Wereldhaven
Concentra
Dreyfus F
Fidelity F
Japan Fund
Madison F
Manhattan
Mas^achus
Oppcnheim.
Technology
182,00
347.00
10i50
24.0
20,00 2
18,80 1
i'ance, Sand. 13,80 .1
GOUD EN ZILVEIt
BUITENLANDS
GELD
AMSTERDAM (ANP) - Het Dam
rak heeft by het begin van dc
nieuwe beurs week een kalm
beeld te zien gegeven, waarbij
wat de actieve fondsen betreft de
meeste koersen rond het midda
guur zich nog steeds vrij dicht
rond de slotkoersen van vrijdag
bewogen. De staatsfendsen-
markt lag er eveneens vrijwel on
gewijzigd by.
Van de internationals was Unilever
een halve gulden beter op
J en KLM zeventig cent op
l 67. Akzo was een dubbelde la
ger, Koninklijke Olie tien cent
beter, Philips twintig cent hoger
en Hoogovens onveranderd
J 16,90. Van de banken lag de
NMB goed in de markt met een
snelle winst van J 4 op J 219.50
ABN moest weer J 2 terug naar
J 284 en WUH 1 1 naai J 257. De
verzekeringswaarden waren
ruim prijshoudend gestemd. In
de uitgeverysector ging VNU een
gulden vooruit naar J 89 en Else-
vier-NDU J 1,50 naar j 235. Van
de bouwers verloor Volker-Ste-
vin een gulden op J 54. De colle
ga s hielden het op verschuivin
gen van ten hoogste een paar
dubbeltjes. Ook de andere door
lopend genoteerde fondsen ble
ven dicht bij huis