Albeda wil
loonmaatregel
'81 voorkomen
OPZU
„Spanningen in bedrijven
kunnen niet uitblijven"
De miljoenenspeculatie
van de gebroeders Hunt
EB3HE
FNV tegen nieuwe
wet op rechtshulp
II ill
„Economische teruggang
landen buiten VS 'mild''
Beursoverzicht
DINSDAG 3 JUNI 1980
AMSTERDAM (GPD) - Volgens
S*N V-voorzitter Wim Kok kan het
Ti iet anders of de groeiende onze
kerheid en onvrede bij de werk
nemers gaan leiden tot grote
^spanningen in de bedrijven. Ooi-
zaken daarvoor zijn niet alleen
"het uitblijven van arbeidsover
eenkomsten. maar ook de veront
rustende prijsstijgingen van de
,4aatste maanden.
„Er is nog geen enkele reden om
.terug te komen op de voorspel
ling dat het wel eens een hete zo-
?Vner kan gaan worden. Het is na-
Huurlijk verheugend, te zien dat
J^r bij vier grote bedrijven een
ontwerptekst voor een cao op ta-
•Tel ligt. waarin een volledig her
stel van de automatisch prijs
compensatie is opgenomen. Maar
jn die ontwcrp-cao s komt ar
beidstijdverkorting onvoldoende
'fot zijn recht. Daarnaast is er bij
het overgrote deel van de bedrij
ven geen enkel oveileg en dus
2©ok geen uitzicht op afspraken
fcver arbeidsvoorwaarden
De FN V-voorzitter zei dit gister
avond na afloop van de vergade
ring van Federatieraad. hetmvste
FN V-voorzitter Wim Kok
bestuursorgaan binnen de FNV.
„De mensen krijgen straks hun
f26 compensatie en een kleine
belastingverlaging. Daar moeten
ze het mee doen. maar gezien de
prijsstijgingen kan dat eenvou
digweg niet aldus Kok. die er
aan toevoegde dat acties, ook al
zijn veel leden straks op vakantie,
niet kunnen uitblijven als er geen
uizicht is op cao's die voor het
komende jaar uitzicht bie
den.
Hii wees er ook op dat door het toe
kennen van een volledige ver
goeding van de gestegen prijzen
door bedrijven als Hoogovens,
Vredestein, Philips en Unilever
andere belangrijke eisen als een
rechtvaardiger verdeling van ar
beid door arbeidstijdverkorting
niet kunnen worden afge
kocht.
Zo denken de betrokken bonden er
ook over, en het is aan hen om de
ontwerp-cao s te beoordelen, zo
zei Kol.. Hij toonde zich niet be
vreesd voor een eventueel ak
koord gaan door de leden met ca-
o s waarin verbeteringen van de
verdeling van werk niet voorko-
Met een economische groei van 1 of
1,5 procent per jaai is het onmo
gelijk de kosten van een groeien
de werkloosheid te blijven finan
cieren. Om die reden ziet Kok wel
iets in de gedachte dat de over
heid in een bepaalde fase de extra
kosten die een zwak bedrijf moet
maken om arbeidstijdverkorting
door te voeren, gaat financieren.
In zgn visie gaat het daarbg om
geld dat anders gebruikt zou
worden om werklozen een uitke
ring te geven.
De FNV-voorzitter benadrukt dat
alleen zwakke bedrijven op die
manier moeten worden gehol
pen. Veel grote ondernemingen
kunnen de lasten van arbeids
tijdverkorting best zelf dragen,
aldus Wim Kok Hij vindt dat het
tijd wordt om eens wat andere vi
sies op dit punt te ontwikkelen.
Bedrijven zijn wel bereid tot een
lastenverlichting door het ont
slaan van mensen. Die handel
wijze plaatst de overheid voor
kosten. Aan de andere kant zijn
de ondernemers niet bereid door
arbeidstijdverkorting meer werk
te scheppen en zo mee te helpen
aan een lastenverlichting bij de
overheid.
Zijn idee om de extra kosten van
arbeidstijdverkorting tijdelijk
via een overheidsbijdrage te hel
pen dragen, ziet Kok als een be
langrijke manier om iets te doen
aan het zijns inziens voorlopig
alleen maar groeiende probleem
van de werkloosheid.
GOOR (ANP) - Minister Albeda heeft gisteren op een CDA-
bijeenkomst in Goor opgeroepen tot een driepartijen
overleg (werkgevers, werknemers en overheid). Volgens
de bewindsman is dit overleg noodzakelijk om een loon
maatregel voor 1981 te voorkomen.
ORLANDO - Arbeiders van
een reclamebureau schilderen
bikini's op grote reclamebor
den met twee naakte zonne
nde meisjes erop. Zij begon
nen hieraan, nadat er bij het
reclamebureau verschillende
klachten waren ingediend
over de onzedelijkheid van
de plaat.
WEERRAPPORTEN
i hedenmorgen 7 i
V JS
Amsterdam
D.e Bilt
Baelen
Bilde
Büidhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente z'
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genéve
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Oslo
Split
Stockholm
Wenen
Gasa Blanca
Istanbul
Las Palmas
Beiroet
Tel-Aviv
Tunis
regen 18
regen 20
regen 20
geh. bew. 19
regen 20
regen 15
motregen 18
swaar bew. 18
geh. bew. 16
regen 17
half bew. 17
licht bew. 22
onbew. 22
regen 17
onbew. 22
regen 17
zwaar bew. 19
licht bew. 16
onbew. 25
regenbui 16
onbew. 33
onbew. 24
zwaar bew. 17
zwaar bew. 16
onbew. 30
licht bew. 25
onbew. 23
half bew. 14
onbew. 22
zwaar bew. 19
half bew. 21
onbew. 23
onbew. 22
half bew 21
zwaar bew. 19
licht bew. 14
zwaar bew. 26
regenbui 25
licht bew. 26
onbew. 26
onbew. 25
onbew. 24
AMSTERDAM (GPD) - De Federa
tieraad van de FNV is niet te
spreken over een plan van minis
ter De Ruiter van justitie om via
een nieuwe wet de rechtshulp
grondig te herzien. In de visie van
De Ruiter komt alleen rechtshulp
die door zelfstandige advocaten
wordt verleend, in aanmerking
voor een volledige vergoeding
van de overheid. De Ruiter heeft
daartoe besloten om de onafhan
kelijkheid van de advocaten te
waarborgen.
Praktisch betekent dit dat bijvoor
beeld de rechtsbijstand die de
FNV als sinds jaar en dag aan
haar leden geeft, buiten de nieu
we wet valt. De FNV, die gebruik
maakt van de door de minister
geboden mogelijkheid tot in
spraak, vindt dat een onverteer
bare zaak. „Er is juist alle reden
tot twijfel aan de onafhankelijk
heid van de advocaten die zoveel
mogelijk zaken tegelijk moeten
nemen om aan hun inkomen te
komen", aldus Herman Hugen-
holtz van de afdeling rechtsbij
stand van de FNV.
De FNV, die het ook kwalijk vindt
dat in het ontwikkelen van het
beleid op het gebied van de
rechtsbijstand de gebruikers van
die hulp niet zijn betrokken,
kondigde gisteravond aan harde
actie te zullen ondernemen tegen
het voorstel. De minister wil zijn
plan na de zomer gaan omzetten
in een wet. De FNV verwacht dat
andere organisaties, zoals het
CNV en de advocatencollectie-
ven. die ook advocaten in loon
dienst hebben, tegen de plannen
in het geweer zullen komen.
Aanleiding voor dit gesprek is de
ongerustheid van de minister, dat
een te sterke stijging van de lonen
bij een tegenvallende economi
sche ontwikkeling tot een onmo
gelijke begrotingsopgave kan
leiden.
Albeda kwam tot deze ongerust
heid naar aanleiding van de cao
akkoorden die zijn bereikt bij
Hoogovens en Philips voor twee
jaar. Hij noemde deze akkoorden
van grote richtinggevende bete
kenis voor de arbeidsvoorwaar
denontwikkeling in 1981.
Hoewel de CAO'S nog door de le
den moeten worden goedge
keurd en ook het loonbureau nog
voorbij moeten, zei Albeda dat hij
de bepaalde punten positief
waardeert.
Albeda miste structurele afspraken
over de arbeidsduur, die hij juist
bij het afsluiten van CAO's voor
twee jaar had verwacht. Albeda
hoopt dat een driepartijen over
leg hierover op gang komt in de
tussentijd.
Albeda maakte zich ook zorgen
over het effect van beide akkoor
den op de loonkosten in 1981. Die
komt overeen met de raming uit
de macro-economische verken
ningen 1980 (volledige prijscom
pensatie, een half procent en een
half procent voor arbeidstijdver
korting). Maar die ramingen zijn
Werkloosheid
onder vrouwen
blijft stijgen
DEN HAAG (GPD) - De werk
loosheid onder vrouwen blijft
stijgen. De totale werkloos
heid steeg in mei met 3200
personen tot 205.300 perso
nen. Van die stijging hadden
de vrouwen het grootste aan
deel, namelijk 2700.
In totaal steeg het aantal inge
schrevenen werklozen in mei
van 202.100 tot 205.300. Voor
het seizoen gecorrigeerd
steeg het aantal werklozen
van 218.500 tot 229.500.
PARIJS (Reuter) - De economi
sche recessie van de industrie
landen buiten de VS is mild' en
in de tweede helft van 1981 zal de
economische groei zich herstel
len, zo verwacht de secretaris
generaal van de Organisatie voor
Economische Samenwerking en
Ontwikkeling (OESO), Emile van
Lennep. Vandaag zullen minis
ters van financiën, van buiten
landse en economische zaken
van de 24 Westerse industrielan
den van de OESO in Parijs over
leg plegen over de economische
vooruitzichten voor het komende
jaar.
Van Lennep verwacht dat de eco
nomische recessie niet zo ernstig
zal zijn als algemeen is voorspeld.
Dat is te danken aan de aanpas
sing van de industrielanden aan
de olieprgsverhogingen van 135
procent in het afgelopen jaar. die
beter is verlopen dan na de olie
crisis van 1974-75. De VS zullen
de grootste daling van de econo
mische groei moeten verwerken,
zo verwacht Van Lennep. die er
van uitgaat dat de olieprijzen veel
minder zullen stijgen dan in het
afgelopen jaar.
Het VVD-Tweede Kamerlid De
Korte vindt het "beslist een fou
te zaak" dat er tweejarige cao's
worden afgesloten, waarin een
reële loonsverhoging en auto
matische prijscompensatie zijn
afgesproken zodra de loonmaat
regel is afgesloten. Politici moe
ten terughoudend zijn met het
doen van uitspraken over loon
onderhandelingen, maar in dit
geval heeft elke misstap op het
loonfront direct gevolgen voor
de overheid, aldus De Korte. Hij
zei een en ander op een VVD-bi j-
eenkomst gisteravond in Goor.
door onder meer olieprijsstijgin
gen verstoord.
De bewindsman ging uitvoerig in
op de keuze die volgens hem
moet worden gemaakt tussen
werkgelegenheid en lonen. Het
kabinet kiest, zo zei hij, voor het
terugbrengen van de werkloos
heid tot een aanvaardbaar peil.
De minister wees erop dat één pro
cent loonstijging door de koppe
ling van de minimumlonen aan
de algemene loonstijging één tot
anderhalf miljard extra uitgaven
in de collectieve sector betekent.
En dat op een begroting waar
geen rek meer in zit, aldus Albe
da. Hoewel een lastenverzwaring
niet in het matigingsbeleid van
de lonen past. zo zei Albeda, is die
wellicht niet te vermijden.
LEIDEN - Op de Leidse veemarkt wer
den vandaag 6572 dieren aangevoerd
Gespecificeerd zag het er als volgt uit
slachtrundcren 183; gebruiksvee 250;
graskalveren 29; nuchtere kalveren
q&&!; veulens/pony's 6; varkens 1971;
biggen 77; schapen/lammeren 1297;
bokken of geiten 90.
Prijsnoteringen slachtvee- slachtrunde-
rerr stieren hetzelfde als gisteren, nuch
tere slachtkalveren van 125 tot 200;
slachtzeugen van 257 tot 262. Gebruiks-
vee: Melk en kalfkoeien van 1725 tot
2975; varekoeien van 1200 tot 2250; pin-'
ken van 1150 tot 1800; graskalveren van
650 tot 1150; nuchtere kalveren rood 300
tot 440; zwart 200 tot 350; biggen 95 tot
100; schapen 110 tot 160; lammeren 160
tot 200; weide zuiglammeren van 150 tot
200; veulens pony's 300 tot 700; geiten 20
tot 90; Texelse lammeren van 150 tot 175;
Noordhollandse lammeren van 100 tot
150. Toelichtingen: slachtrunderen ma
tig. goed, hoger; kalf- en melkkoeien
idem; varekoeien matig, matig, lager;
vaarzen en pinken idem; graskalveren
idem; nuchtere kalveren matig, rustig
Ton van Brussel
Onderaan deze pagina staan elke dag de koersen vermeld van de
belangrijkste aandelen en obligaties, vreemd geld en goud en
zilver. Dah is nodig omdat onder invloed van vraag en aanbod
prijsveranderingen dagelgks aan de orde zijn. Het begeleidend
beursoverzicht geeft een toelichting op de belangrijkste verande
ringen en niet zelden komt het voor dat prijsstijgingen of prijsda
lingen in verband worden gebracht met bijvoorbeeld de situatie
op de beurs van New York, in Wall Street
In die voor dit soort handel zo belangrijke New Yorkse straat ont
stond eind maart grote beroering. Het toeval wil dat ik in die tijd
in New York was en de eerste krantekop die ik op Amerikaanse
bodem tegenkwam, vatte de oorzaak van die beroering kernach
tig samen: Miljoenverlies voor gebr. Hunt door speculatie op
zilvertermijnmarkt
Met dat bericht werd een tipje gelicht van wat inmiddels is uitge
groeid tot een affaire van nog niet te schatten omvang. Een hele
serie onderzoekcommissies van het Amerikaanse Huis van af
gevaardigden, het bestuur van de gezamenlijke contrale banken
en verschillende rechters, hebben sinds dat eerste krantenbe
richt hun handen vol aan wat uiteindelgk als een voor de heren
Hunt zeker niet ongebruikelijke gok begon. Gek als ik ben op dit
soort schandalen heb ik die zaak tot op de dag van vandaag in de
Amerikaanse financiële pers gevolgd en hoewel de eindrappor
ten van alle onderzoekers nog verre van gereed zgn, heeft mgn
dossiertje al een aardige omvang.
Ik heb het vaste voornemen om daar tegen de tgd dat de zaak is
afgerond in ruimte mate op terug te komen, maar vandaag al vast
een voorproefje op de ongetwijfeld sensationele onthullingen die
nog komen gaan.
Nelson en Herbert Hunt, de twee hoofdrolspelers m het drama,
genieten in de V.S. enige vermaardheid met hun door oliewin
ning in Texas vergaarde miljoenen. Hoe groot hun bezit is weet
niemand, maar voetstoots wordt aangenomen dat de gebroeders
tot de rijksten van overzee behoren. Dat kapitaal hebben ze niet
op een bankrekening staan, maar op uiteenlopende manieren
belegd. Nelson Hunt vertelde éen van die commissies van onder
zoek vorige maand dat zijn familie als sinds de oliecrisis van 1973
in zilver belegt, maar dat die beleggingen begin dit jaar behoor
lijk zijn uitgebreid omdat hij vond "dat het met de Amerikaanse
economie de verkeerde kant op ging De Hunts zgn zoals be
kend niet de enige beleggers die in tijden van economische te
ruggang hun heil zoeken in het omzetten van geld in edelmetaal.
Risico
Bij hun transacties begin dit jaar koos het tweetal voor de zilver
termijnmarkt. Belangrijk kenmerk van die termgnmarkt is datje
er goederen kunt kopen, zonder dat je ze ook werkelgk krggt Het
gaat daarbij vooral om goederen met een zekere risicofactor. Zo is
er bijvoorbeeld ook een termgnmarkt voor koffie.
In januari kun je op die markt tegen een bepaalde prijs zilver of
koffie kopen, met de afspraken dat die goederen bijvoorbeeld pas
in september worden geleverd. Voor die tijd probeert de koper
zijn contract dan weer te verkopen. Als de prijs in tussen is
gestegen, en dat is de verwachting van de koper, dan steekt hg de
(als het goed is) forse winst van het prijsverschil m zijn zak.
Speculatie heet dat, je komt het in andere sectoren, zoals de
huizen - en grondmarkt ook tegen.
Voorwaarde op de Amerikaanse zilvertermijnmarkt om te mogen
handelen is wel dat de koper een onderpand kan geven Koop je
een contract van bijvoorbeeld een miljoen, dan moet een bepaald
percentage door een onderpand gedekt zgn.
Hoe raar het ook mag klinken, dat onderpand voor al hun afgeslo
ten conLacten wisten de miljonairs Hunt eind maart niet meer op
tafel te krijgen. Hun makelaar Bache wist bij een tiental banken
nog een lening van in totaal 233 miljoen dollar af te sluiten, ook
tegen een onderpand van zilver, maar toen was de zaak al zo u it de
hand gelopen, dat er geen houden meer aan was. De gebroeders
hadden met hun desastreuze aankopen op de termgnmarkt de
prijs van zilver van een niveau van vijftig dollar in januari naar
minder dat tien dollar teruggebracht. Rampzalig voor iedereen
die dacht in zilver een degelijk beleggingsdoel te hebben gevon-
Zgn twee mensen in staat om de handel op zo'n grote schaal te
beïnvloeden en zo ja, hoe kan dat dan zover komen? Dat zgn
vragen die heel Wall Street en ook het parlement blgven bezig
houden. Onbevestigde berichten suggereren zelfs dat de gebroe
ders op een bepaald ogenblik een kwart van de hele wereldvoor
raad zilver onder hun hoede hadden.
Zelfs als dat niet zo is en het om een geringer percentage gaat, dan
nog is het bij een onzekere economie als de huidige, heel goed
mogelijk met speculaties de hele handel "plat" te leggen. De
geschiedenis van de dollar levert een soortgelijk beeld. Sinds
zoveel dollars Amerika verlaten in ruil voor olie, vormt deze
valuta buiten de grenzen van de V.S. een eenvoudige prooi voor
onheilsberichtgeving. De keus voor een schijnbaar beter beleg-
ginsobject als goud, kan de dollarkoers flink drukken Daarte
genover staat dat een klein incident voor het omgekeerde kan
zorgen. Uit dat soort schommelingen kan het succes van do spe
culaties op de termgnmarkt verklaard worden. Maar zelfs in het
liberale Amerika zgn er nu vragen over het hoe en waarom van
het avontuur van de gebr. Hunt
Tenslotte het jongste wapenfeit; Nelson Hunt overweegt een aan
klacht in te dienen tegen het bestuur van de termgnmarkten in
Chicago en New York, omdat deze de prgs van zilver bewust
zouden drukken. En dat heeft het voor Hunt onplezierige gevolg
dat hg de zilvercontracten die hg noodgedwongen van de hand
moet doen. maar tegen een zeer lage prgs kwgt kan.
DINSDAG 3 JUNI 11180
BINNENLANDSE
AANDELEN
G.1. Drift
Ged. Tram
Klrnr
KBB
Landrr L Gl.
id. rrrt.
Rolhr Jisk
101.00
28».00
1O8.S0
TrlrrraaT
Teitirl Tw
Tilb. Hyp bk
BELEGGINGS-
INSTITUTE.N
Al|. Kondsrnh.
Holland t
IntrrbondN
Tokyo PH
t'ni-lnvnt
Vlkint
I -jV.SO 1S8.50
COl'D EN ZII.VE»:
BUITENLANDS
GELD
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse effectenbeurs ver
keerde vandaag in een verdeelde
stemming. De belangstelling om
zaken te doen was rcdelgk. De
koersen bleven over het alge
meen dicht bg huis. De inschrg-
vinf <»p de 20-jarige 11 pet kapi-,
taaiobligatielening van 100 min
ten laste van de NMB loopt als
een trein, aldus beursknngen. De
uitgiftekoers is 100,70. Deobliga-
ticmaffct was overigens lager.
Vooral de hoogrentende staats
fondsen zakten 0,2 punt
Bg de internationals konden Uni
lever en Kon. Olie wat aantrek
ken. Unilever boekte een winst
van 1.70 op 110,40 en Kon. Olie
1.20 op 161.90 KLM zakte
rond het middaguur naar 65.50.
12 lager Hoogovens raakte twin
tig cent kwgt op 16.80. Akzo en
Philips leden beide eer verlies
van 1.10 op resp. 23,80 en
17,80.
De banken waren verdeeld. NMB
zakte vgflig cent op 215.60. ter
wijl ABN er vgftig cent bgsprok-
kelde op 284. Bg de verzekering
moest Nat Nederlanden zestig
cent laten liggen op 106,50.
