Paus :Wereldvrede redden Kerken als vrijplaats Bejaardenpastoraat een onontgonnen gebied 'Troetelkindje' Van de Velde bewijst klasse Reserves van Noordwijk in finalestrijd Fromholtz rekent af met Billie Jean King Dramatische oproep voor UNESCO in Parijs In een vijftig minuten lange rede heeft paus Johannes Paulus 2 gisteren voor de UNESCO in Parijs een drin gende oproep gedaan op alle landen om zonder uitzon dering en over alle ideologische tegenstellingen heen tot samenwerking te komen, teneinde de wereldvrede te redden. De radicale bedreiging van de mensheid in de hele wereld door het atoomwapen dwingt alle landen tot de grootste inspanning, aldus de paus. De aandacht voor de mens spitste de paus toe op onderwijs en op voeding. Die moeten erop gericht zijn dat de mens steeds meer mens wordt. Zij zijn ook van fun damentele betekenis voor de in termenselijke en sociale betrek kingen. Kernpunt van zijn rede was de mens, zijn cultuur en zijn ont wikkeling in vrijheid en gerech tigheid. Als oorzaken van de moeilijke situatie in de wereld noemde hij onder meer het ver dwijnen van de zedelijke waar den, de ontoereikende opvoeding tot mens-zijn, aantasting van de nationale soevereiniteit, de ver vreemding van de wetenschap van haar eigenlijke doelstellin gen en de onverminderde wa penwedloop. De paus vroeg alle wetenschaps mensen hun totale morele gezag te gebruiken om de mensheid te behoeden voor vernietiging door een atoomoorlog. Zijn dramati sche oproep kwam tot een hoog tepunt in de uitroep: "Houdt niet op, blijft onverminderd door gaan, aarzelt niet". Over de UNESCO, de organisatie van de Verenigde Naties voor onderwijs, wetenschap en cultuur, die vaak "het geweten van de Verenigde Naties" wordt genoemd, zei de paus: "Wy moeten de kracht van het geweten versterken, zoals de spanning tussen goed en kwaad is gegroeid". Opvoeding begint in het gezin. Met nadruk wees de paus in dit ver band op het recht Van alle gezin nen, de kinderen naar scholen van de eigen levensbeschouwing te sturen, met name op het recht van gelovige ouders hun kinde ren niet toe te vertrouwen aan scholen waarvan de onderwijs programma's atheïstisch zijn. De paus waarschuwde voor, wat hy noemde, een 'zelfvervreemding van de opvoeding". Die ontstaat als de mens niet meer wordt op gevoed tot meer mens-zijn, maar tot meer hebben en bezitten. Het gevolg van een dergelijke opvoe ding is dat de mens eraan gewend raakt, object te zijn van ideologi sche en politieke manipulatie. Dat gevaar is vooral groot in technisch hoog ontwikkelde lan den. Geringe groei. Het aantal leden van de Christelijke Gerefor meerde Kerken is vorig jaar met 154 toegenomen, zo blijkt uit het pas verschenen Jaarboek. Het stond per 1 januari 1980 op 74.443. Een commentaarschrijver in het weekblad "De Wekker" is dank baar dat er nog geen sterke terug gang in dit kerkverband is waar te nemen, maar het feit "dat er niet meer groei is en er niet meer werfkracht van ons uitgaat" roept tot bezinning. Emeritaat. De classis (regio) Amsterdam van de Christelijke Gereformeerde Kerken heeft ds. C. van der Weele te Huizen, die in augustus 65 jaar hoopt te worden, op diens verzoek emeritaat leend met ingang Ds. Van der Weele i 1960 predikant in weest. Hervormde Kerk: beroepen te Kralingen J. Korpershoek Epe: aangenomen naar Dordrecht P.S.A. Lefeber Gendt-Lent; be dankt voor Reeuwijk J. Smit Hil- an 1 oktober, s van 1953 tot Leiden ge- Gereformeerde Kerken: beroepen te Eernewoude (Fr.) als pastoraal medewerker A.F. Klein Pieter- buren (Gr.); aangenomen naar Moordrecht kandidaat L. van Oudheusden aldaar, naar Nord- horn (West-Duitsland) J.A. Al berts Ihrhove (West-Duitsland), naar Utrecht-centrum H.W. Wierda Heiloo. Gereformeerde Kerken Vrijge maakt: aangenomen naar Rid derkerk J.M.A. Groeneveld Helpman (Gr). Nederlands Gereformeerde Ker ken: aangenomen naar Zoeter- meer M.H.T. Biewenga, kandi daat te Zwolle. Christelijk Gereformeerde Ker ken: beroepen te Enschede-West J. Jonkman Almelo, te Utrecht- Noord J. Westerink Urk; bedankt voor Emmen J. Germs Winscho ten. Gereformeerde Gemeenten: be dankt voor Boskoop en voor Oud-Beijerland A. Moerkerken Nieuw-Beijerland. Hoogmade. De hervormde ge meente te Hoogmade heeft een beroep uitgebracht op de emeri tus-predikant J. van den Hoek te Buurmalsen. De heer Van den Hoek is vroeger hulpprediker geweest eerst in Nieuwveen en later in Leiderdorp. Daarna ging hy naar Zuidzande (Z.). In 1976 werd hij hulpprediker te Buur malsen. Twee jaar later kreeg hij op grond van een synodebesluit met een aantal hulppredikers de status van predikant. Per 1 mei 1978 werd de heer Van den Hoek, die deze maand 68 jaar wordt, emeritaat verleend. Paus Johannes Paulus 2 .kracht van het geweten versterken Sinds 1850 zijn er in West-Europa geen asielplaatsen of vrijsteden meer, waar mensen toevlucht konden vinden om aan de sterke arm 'of aan bloedwraak te ontkomen. Officieel kan dus ook een kerkgebouw als zodanig geen dienst meer doen. Zo n gebouw heeft ook geen magische betekenis, alsof mensen daar een heel bijzon dere bescherming zouden genieten. Een kerk is niet „heilig Maar, zei de Uiderdorpse predikant J. Geursen zondagavond tn een preek, de leden van de christelijke gemeente zijn dat wel, tn dien zin dat zij God meer gehoorzaam behoren te zijn dan de mensen. ,J)at is het karakter van de ware hulpverlening". Ds. Geursen hield deze preek in de Dorpskerk te Leiderdorp naar aanleiding van het feit dat 350 illegale buitenlandse werknemers in een acute noodsituatie naar een viertal kerken en een klooster in ons land zijn uitgeweken. „Omdat ze rechteloos waren gewor den". En waarom kwamen kerkmensen en anderen voor deze slachtoffers van malafide werkgevers in het geweer? Ds. Geursen: „Omdat zij in dit geval het recht onrechtvaardig vonden Gebod Recht is nog geen recht omdat een kamermeerderheid dat vindt. En de stem van het volk is niet hetzelfde als de stem van God. Er zijn 25 vormen van rechtsstaten op de wereld. Jn die van ons vertoont het recht juist aan de kant van de zwakken - in dit geval de vreemdelingen - nog grote leemten", aldus ds. Geursen. De staat is niet zijn eigen geweten. Aanvulling en correctie moeten van elders komen, bijvoorbeeld van de christelijke gemeente. Haar houding wordt bepaald door het gebod van de liefde. God laat juist het recht van armen en verdrukten gelden". De „dienst aan de naaste" rekende ds. Geursen tot de „liturgie van het leven" (Calvijn). Die dienst staat tegenover de liefde voor het eigen ik of de eigen groep. Waar deze „godsdienstoefening" - niet beperkt tot de zondag - wordt verstoord, bijvoorbeeld door rech telozen met geweld uit kerken te verwijderen, dreigt de vrijheid van godsdienst te worden aangetast. In haar protest tegen de „arrogantie van de macht" mag de gemeen te van Christus al iets laten zien van een samenleving die voor onze rechtsstaat nog onbereikbaar lijkt. Kritisch Een christelijke gemeente is naar haar aard kritisch. Dat is niet alleen voorbehouden aan een kritische gemeente IJmond. „De gemeente", zei ds. Geursen, „is wel in de wereld en in de staat, maar niet van de wereld en van de staat. Wij hebben de overheid te eren, maar niet te vrezen". Gelovigen zien uit naar wat er nog niet is. In de taal van de bijbel: naar de stad. waarvan God de ontwerper en bouwmeester is. Vereniging van geestelijke verzorgers opgericht De Leidse bejaardenpredikant A. Verdoorn vindt dat er te weinig mensen zijn die het verhaal van mensen boven 65 jaar willen aanhoren. De 65-plussers wonen in dure flats en prachtige tehui zen, maar dat is ook niet alles. Hij sprak die mening uit op de op richtingsvergadering van de lan delijke Vereniging van geestelij ke verzorgers in Bejaardenoor den in Utrecht. Anderhalf miljoen Nederlanders behoren tot de bejaarden. Dat is tien procent van de bevolking. Omstreeks hét jaar 2U00 zal dat percentage zijn verdubbeld. Er is omstreeks 1960 een enorm verzorgingsapparaat op het ge bied van de huisvesting, voeding en gezondheidszorg van de be jaarden tot stand gekomen, aldus Verdoom, maar de aandacht in de psychologisch-sóciale sector heeft daarmee geen gelijke tred gehouden. De stem van de be jaardenpastor wordt te weinig gehoord. De vereniging wil de nadruk leggen op de volwaardigheid van de be jaardenpastor, die op het grond vlak het hart van de bejaarde be luistert. Verder wil zij het adres zijn dat in gesprek kan treden met de regering en de provinciale overheden. Ds. Verdoorn zag het gevaar op-, doemen dat er van bejaarden een probleem wordt gemaakt, dat men alleen maar oplost voor zover de middelen toereikend zijn. Zo wordt de bejaarde een object van de problematiek maar wordt hijzelf te weinig betrokken bij de bejaardenzorg. De vereniging wil verder meewer ken aan een strategie op het punt van het bejaardenpastoraat, dat in veel opzichten nog onontgon nen gebied is. Zij zal zich wenden tot de synodes van enkele protes tantse kerken, het episcopaat van de Rooms-Katholieke Kerk en tot het Humanistisch Verbond. In september zal de vereniging een ledenvergadering houden. In hét voorlopige bestuur zitten onder anderen ds Verdoorn te Wad- dinxveen, bejaardenpastor te Leiden, voorzitter, en mevrouw A. den Broeder-Velzel, raads vrouwe van het Humanistisch Verbond te Voorburg, secreta- Bejaardenpastor Verdoor (Leiden) .aandacht op het grondvlak AIX-LES-BAINS (ANP) - Johan van de Velde is de eerste Nederlandse win naar van de Dauphine Li- beré geworden. De Bra bantse coureur is dit jaar pas laat in vorm gekomen. Zondag won hij zijn eerste grote wedstrijd, de z.g. Koninginnerit in deze klassieker. Hij greep toen de leiderstrui en bewees daarmee in zijn derde profseizoen dat ploeglei der Peter Post hem niet voor niets, een van de grootste talenten van zijn ploeg" had genoemd. Maar Post ging met zijn getalen- teerde renner uiterst voorzichtig om en zorgde ervoor dat hij niet teveel van hem vergde. Deze zorgvuldige begeleiding lijkt nu zijn vruchten af te gaan afwerpen. Want in de voorlaatste rit van de 32ste editie van de Dauphine Li- beré demonstreerde Van de Vel de zijn onmiskenbare klasse. In de slotrit ging het er voor de Ra- leighrenner om de veroverde lei derstrui veilig te stellen. In deze 208 kilometer lange rit was een venijnige helling te nemen van 1488 meter hoog die erg gemak kelijk door de Fransman Martin werd afgelegd. Hij ontsnapte in de afdaling en bouwde, ondanks de heftige poging van de Post- ploeg hem terug te halen, een voorsprong op van een halve mi nuut. Zijn landgenoot Seznec eindigde als tweede en Van de Velde sprintte als zevende over de finish met minder dan een mi nuut achterstand op Martin, die Van de Velde: - zege - in het algemeen klassement de tweede plaats innam. Hennie Kuiper maakte het succes van de Nederlanders compleet door een vierde positie in de eindrangschikking op te eisen met ruim drie-en-een-halve mi nuut achterstand op Johan van de Velde. Olympia's Tour De voorlaatste dag van Olympia's ronde is voornamelijk beheerst door renners van de Nederlandse baanselectie. In de vroege mid dag werd Theo van Tol reeds winnaar in de etappe over 151 kilometer van Hulsberg naar Sehijndel. 's Avonds was zijn collega uit de wegselectie, John ny Broers, de snelste in de Lim burgse tijdrit over 21,5 kilometer. Broers won vijf seconden op Logvin, de leider in het algemeen klassement. Op de derde plaats eindigde de bes te Nederlander van de afgelopen week. Hans Vonk, de kampioen op de kilometer tijdrit. De Arn hemmer klom door zijn derde plaats in de rit tegen de klok naar de vierde positie in het algemeen klassement. Hij is daarmee de eerste Nederlander achter het Sowjettrio Logvin, Dedenov en Pikkoes. Giro Giuseppe Saronni troost zich met etappeoverwinningen. Hij heeft zich er mee verzoend dat hij dit jaar zijn zege in de Ronde van Italië niet prolongeert. De Ita liaan, die gisteren na een mas- sapsrint zijn vijfde ritzege in de Giro van 1980 boekte, heeft een achterstand van ruim vijf minu ten op zijn landgenoot Vladimiro Panizza, die de algemene rang schikking aanvoert. Maar ook de 36-jarige drager van de rose trui. die al dertien keer aan de ronde deelnam, maakt zich weinig illu sies over de eindzege. "Uiterlijk na de voorlaatste etappe, een tijdrit over 50 kilometer, zal Bernard Hinault me uit de lei derstrui rijden aldus Panizza. De tweevoudige winnaar van de Ronde van Frankrijk beperkte in het algemeen klassement de schade tot 1 minuut en 5 secon den en bezet daarmee de tweede positie. De zeventiende etappe van Gatteo al Mare 'naar Sirmione over een afstand van 237 kilometer verliep zonder spectaculaire hoogtepun ten. Het peloton, dat nog uit 101 renners bestaat, spaarde zich voor de rit van vandaag. Dan trekt de karavaan de Dolomieten in. In de laatste veertig kilometei van de etappe van Pecol naai Valzoldana zullen de klimspe- cialisten volop gelegenheid krij gen hun capaciteiten te tonen. Noordwijker Jaap van Resteren wint een kopduel van Volen- dam-laatste man Sijmen Smit. Gert Jan Bakker kijkt gespannen NOORDWIJK - Het tweede elf tal van de voetbalvereniging Noordwijk heeft zich ge plaatst voor de finale van de strijd om het Nederlands kampioenschap voor reser ve-elftallen. De zeëkanters wonnen vorige week woens dag in Volendam met 0-2 van de reservisten uit het dorp aan het IJsselmeer en waren daarmee al zo goed als zeker van een plaats in de finale. Gisteravond vond de thuis- confrontatie plaats waarin de ploeg het karwei naar beho- PARIJS (AFP) - Overeenkomstig de verwachtingen heeft favoriet Björn Borg zich gisteren voor de kwartfinales van de strijd om de open Franse tennistitels ge plaatst. Borg had geen moeite met Taroczy (Hong): 6-2, 6-2, 6-0. De Zweed is naar Parijs gekomen om er zijn vijfde titel te behalen en alleen Jimmy Connors, die gisteren r.iet op de baan kwam, lijkt in staat hem daarvan te weerhouden. Twee verrassingen vielen er in het damestoernooi op Roland Garros te noteren. De Amerikaanse Bil lie Jean King en Wendy Turnbull uit Australië, beiden door de or ganisatoren hooggeplaatst, wer den uitgeschakeld. Dianne Formholtz uit Australië, beiden door de organisatoren hoogge plaatst, werden uitgeschakeld. Dianne Fromholtz uit Australië was King de baas (6-1, 6-4) en Turnbull stuitte op de Roemeen se Virginia Ruzici (6-2, 6-0). Voorts plaatste de Amerikaan Ha rold Solomon zich ten koste van zijn landgenoot Brian Gottfried voor de kwartfinales. Solomon won in drie sets: 6-0 6-1 6-3. Ook de Italiaan Corrado Barazzutti bereikte de laatste acht via een overwinning op de Australiër Pe ter McNamara. De setstanden waren 6-4 6-2 7-6. De voor gisteren vastgestelde partij tussen de Argentijn Guillermo Vilas en de Spanjaard Manuel Orantes werd uitgesteld. Kort voor het begin van de confronta tie gaven de organisatoren Vilas toestemming zich medisch te la ten behandelen. Veteraan Orantes was het met deze beslissing oneens. Met het Grand-Prix-reglement in de hand drong hij op diskwalificatie van zijn tegenstander aan. Die eis werd niet ingewilligd. De partij zal nu vandaag worden gespeeld. Toernooibaas Christian Duxin dreigde dat Orantes uitsluiting boven het hoofd hangt, indien de Spanjaard niet komt opdagen. ren afmaakte (2-1 zege). In de eindstrijd moet Noordwijk aantreden tegen PSV 3. Tegen de bewoners van het vis sersdorp kwam de 'tweede keus' van trainer 'Eelman ei genlijk geen moment in de problemen. Volendam 2 bezit in ex-profs als Jaap Zwart- hoed, Dick Bond en Jac Jonk uitstekende voetballers met een geweldig overzicht, maar de leeftijd spreekt 'bij deze spelers inmiddels een belang rijk woordje mee. De veelal grijzende Volendammers slaagden er gisteravond wel iswaar in om de bal rond te spelen, maar wanneer het op werkelijke actie aankwam bleek de scherpte bij de meest spelers te zijn verdwenen. Een gretig spelend Noordwijk, bij wie Jan Siem Klinken berg, Jos Smits en de naar AZ '67 vertrekkende Gert Jan Bakker uitblonken, kom in de eerste helft nog geen afstand nemen. Jaap van Kesteren, Jan Siem Klinkenberg en Len de Boer braken een aantal malen door de Volendam-de- fensie, maar hun schoten mis ten zuiverheid. Na de pauze toonde Volendam zich aanvankelijk agressiever en bouwde ook een licht vel- doverwicht op, maar veel po sitiefs leverde dit niet op. Toen Jos Smits op aangeven van Gert Jarf Bakker in de 64ste minuut 1-0 scoorde leek het ijs gebroken. Jaap Zwart- hoed evenwel trok de stand zeven minuten later gelijk: 1-1. Een uitgekiende vrije schop van Klinkenberg bracht Noordwijk een kwar tier voor het einde alsnog de overwinning: 2-1.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 10