VD: niet meer lenige liberale partij „Commissie moet stukken in Rusland onderzoeken" SER verandert niet VERKIEZINGSSTRIJD AL LOSGEBARSTEN L Voet van het gaspedaal ThxiKila. artij wil af van rechts imago Scherpere controle op schepen bepleit Miljoenen oplichting koppelbazen iATERDAG 31 MEI 1980 tOTTERDAM(GPD) - De trage behandeling van het verzoek van Mentens verdediger mr. E. de Liagre Bohl om een commissie naar Rusland te sturen voor on- i derzoek van stukken die van be lang zijn in de zaak-Menten is niet aan het ministerie van justitie te wijten. Dit zei de Rotterdamse of ficier van justitie, mr. Meijers, gistermiddag op de beschuldi- I gingen van de raadsman dat zijn verzoek om diplomatieke rede- I nen was opgehouden. f)e officier deelde mee dat hij zelf aan het ministerie van justitie ge vraagd heeft om de behandeling van het verzoek om rechtshulp enigszins aan te houden. Mr. Meijers wilde wachten op het verhoor van de begeleider van de Russische getuigen, de heer Zhoekov. Dat verhoor ging ech ter niet door, waarop mr. Meijers heeft laten weten geen bezwaar te hebben tegen een verzoek om rechtshulp aan de Sowjet- Unie. pfficier van justitie mr. Meijers verklaarde gisteren overigens te weten dat prof. Ruter inmiddels de gevraagde archiefstukken - die de Russen in 1944 hebben op gemaakt over executies in door BINNENLAND VERZOEK RAADSMAN MENTEN: de Duitsers bezet gebied - al in zijn bezit heeft. Of dat zo is zal dinsdag, op de zevende dag van het proces-Menten in Rotterdam moeten blijken. Dan wordt de Amsterdamse hoogleraar Straf recht als getuige-deskundige ge hoord. Fouten Op verzoek van Menten verscheen gistermiddag in Rotterdam zijn vroegere raadsman mr. L. van Heijningen. Hij zette uiteen dat er in het onderzoek dat in 1976 en 1977 in de zaak-Menten is ver richt fouten zijn gemaakt. De ad vocaat verweet de rijksrecherche sabotage van het onderzoek, waar „al zoveel dingen fout zijn gedaan Wr. van Heijningen raakte tijdens zijn verhoor als deskundige voor de verdediging in een heftige woordenwisseling met de officier van justitie verwikkeld. Deze wilde weten waarom mr. Van Heijningen de verdediging van Menten had neergelegd. Hierop antwoordde de Haagse advocaat: „Het was een ongemakkelijke zaak, een zeer ongemakkelijke cliënt, ik wou de rest van mijn praktijk weer opvatten en deze rechtbank begon direct al ver keerd". Daarmee doelde mr. Van Heijnin gen op het besluit van de Rotter damse rechtbank om Menten weer in hechtenis te nemen, na dat de Hoge Raad vorig jaar het vonnis van de Haagse rechtbank had vernietigd waardoor Menten uit voorarrest was ontslagen. Het laatste argument was volgens mr. Meijers een advocaat niet waar dig. Dit leidde tot een discussie over de arbeidsethiek van advo caten. Kelderstukken Menten werd gistermiddag nogal in het nauw gedreven door het voorlezen van de zogenaamde kelderstukken. Het gaat om brie ven die gevonden zijn in de kel der van het vroegere Nederland se archief in Krakau. Daaruit blijkt dat Menten in juni 1941 als tolk is opgetreden in het Einsatz- commando van de SS-generaal Schongarth. Bevestiging daar voor werd ook verkregen uit stukken in het Amerikaanse Berlin Document Center in Ber lijn. Daar zijn stukken gevonden van een procedure tegen Menten die voor een SS-gerecht in 1942 is gevoerd. Menten zou betrokken zijn geweest bij gevallen van heling van kunstvoorwerpen. „Hij werd daardoor het middelpunt van een strijd tussen verschillende frac ties binnen de SS", zo verklaarde deskundige A. J. van der Leeuw. Uit stukken van het SS-gerecht bleek dat Menten sinds 1940 ver trouwensman van de Sicher- heitsdienst in Krakau was. Ook viel te lezen dat Menten van 1 juli 1941 tot 1 september 1941 als tolk dienst had gedaan bij het Ein- satzcommando-Schongarth. zelf ontkende alles wat uit de stuk ken bleek. Volgens hem ging het om vervalsingen waar de Poolse prof. Pilichowski, hoofd van het Poolse instituut voor oorlogsdo cumentatie en medewerker Van der Leeuw van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie ver antwoordelijk zijn. De laatste be schuldiging leverde Menten een berisping op van rechtbankpre sident mr. Schipper. „Dat is een beledigende opmerking", zei de rechtbankpresident tegen de verdachte. JTRECHT (ANP) - Het ministerie van economische zaken wil in samenwerking met de Neder landse garagehouders en met de Rai een voorlichtingscampagne starten om de Nederlandse au tomobilist te bewegen "minder sportief' te rijden. Rustig rijge drag bespaart 25 procent aan brandstof. Dit bleek gisteren in Utrecht waar staatssecretaris Hazekamp van I economische zaken de jarige I bond van garagehouders (Bovag) toesprak. Ruim drieduizend ga ragehouders waren naar de jaar beurs gekomen om het vijftig-ja rig bestaan van hun organisatie te vieren. Hazekamp denkt naast voorlich ting ook aan door de garages uit gevoerde brandstofverbruik- stests, verbruikscontroles en aan onderhoudsadviezen. Een goede informatiecampagne om de aut- mobilist ertoe te bewegen zijn voet minder zwaar op het gaspe daal te laten leunen, levert naar de mening van Hazekamp het meeste resultaat op als Rai, Bo vag en betrokken consumenten organisaties samenwerken. Hazekamp zal wel het gevaar dat het publiek de garagehouders er van zal gaan beschuldigen dat de actie uitsluitend meer onderhoud als doel heeft. "Maar", zo zei de bewindsman, "dergelijke verwij ten moeten de garagehouders maar rustig naast zich neerleg gen. Het doel, energiebesparing, is de inzet waard". NIJMEGEN (GPD) - De VVD beschouwt zich niet 98 langer de enige liberale partij in Nederland. Wel stelt ze zich als liberale partij open voor een ieder 50 die deze beginselen aan hangt. Op het tweedaagse congres van de VVD dat ook vandaag nog in Nij megen wordt gehouden, werd besloten niet op te treden vanuit de gedachte „het verenigingspunt" van <L alle liberalen te zijn. 91 Daarmee volgde de algemene ver- gadering het voorstel van de commissie, die dit onder leiding van mr. Geertsema, commissaris der Koningin in Gelderland, had voorgesteld. Een voorstel om te streven naar een grote en even wichtige liberale middenstro ming werd daarentegen voorlo pig van de agenda afgevoerd. De bespreking van dit voorstel van de afdeling Den Haag werd ver schoven naar een nieuw congres in september. Zonder dat stern al ming erover nodig was kreeg het plan echter zoveel instemming, dat waarnemend voorzitter Kamminga het standpunt aanbe val als leidraad bij de discussies die dit weekeinde gevoerd wor den. Ook op andere gebieden leek de VVD zich doelbewust open te stellen voor niet-liberalen. Zo werd na heftige discussie beslo ten het woord „levensovertui ging" als kernpunt op te nemen in het beginselprogramma. Dit gebeurde ondanks de confessio nele boventonen hiervan. Ook verwijzingen naar „socialistische dogmatiek" en „dogmatisch keurslijf van overheidsbemoeie nis" werden met grote meerder heid afgewezen. Gelijkwaardigheid Het nieuwe beginselprogramma, zoals het na de eerste discussies tot stand is gekomen, benadrukt de gelijkwaardigheid van alle mensen, de verantwoordelijk heid voor de omgeving waarin deze mens leeft en de verdraag zaamheid voor ieders opvattin gen. De wijze waarop deze stand punten geformuleerd zijn beves tigen het vermoeden dat ook het congres af wil van het rechtse imago dat de VVD in bepaalde kringen nog steeds heeft. Een forse horde bij deze verschui ving moet echter nog genomen worden. Vandaag zuilen name lijk pas de paragrafen over over heidsingrijpen, arbeid en de so ciaal-economische inrichting van de Staat aan de orde komen. De voorstellen voor deze onderde len, zoals die nu op tafel liggen, zijn gematigd progressief. Een groot aantal amendementen streeft echter naar een duidelijke verrechtsing. Problemen had het congres gis termiddag vooral met de tekst van het beginselprogramma. De kritiek ging uiteindelijk zover dat besloten werd na afloop een redactiecommissie aan het werk te zetten om de zaak te herschrij- Ook dreigde de vergadering af en toe in een discussie over kom ma's en punten te verzanden. Zo werd bijvoorbeeld lang beraads laagd over een keuze voor „elke", „onze" of „een" samenleving. De vraag waarover gesproken werd was welke maatschappijvorm de JOVD Intussen heeft de liberale jonge renorganisatie JOVD stelling ge nomen tegen verschillende amendementen op het beginsel programma van de cornmissie- Geertsema. Ook de JOVD verzet zich bijvoorbeeld tegen het op nemen van begrippen zoals „par ticuliere ondernemingsgewijze produktie", het „privaatbezit van de produktiemiddclen" en „de vrije markteconomie" in de ver klaring. Ook een keuze voor de monarchie onder het Huis van Oranje als onderdeel van de be ginselverklaring wijzen de jonge ren af. UTRECHT (CPDj - Twee felle uitslaande branden hebben in de afgelo pen 24 uur een zolderverdieping van het Academisch Ziekenhuis in Utrecht en een deel van de zevende verdieping van het kantorencomplex Trinde- borch aan de Catharijnesingel in Utrecht verwoest. Bij de branden zijn geen slachtoffers gevallen. Twee brandweermannen raakten door de rook bedwelmd. Op de foto wordt een van hen bij de brand in het AZ) wegge dragen. DEN HAAG (ANP) - De Sociaal- economische Raad (SER) heeft gisteren unaniem besloten dat er de komende jaren geen ingrij pende wijzigingen moeten ko men in zijn taak, samenstelling en werkwijze. Hoewel er uit de raad geluiden kwamen dat dertig jaar na oprichting van de SER een aanpassing aan de maat schappelijke veranderingen ge wenst zou zijn, bleek het niet mo gelijk die veranderingen ook concreet gestalte te geven in de taak en samenstelling van de raad. Volgens het kroonlid prof. dr. A.D. Belinfante, voorzitter van de commissie die na zeven jaar stu die kwam met het rapport over taak, samenstelling en werkwij ze, was dat ook geen bezwaar. "Het is een misvatting om te den ken dat veranderingen in het maatschappelijk patroon niet tot uiting komen, als je ze niet steeds hard vaststelt en vastlegt", aldus Belinfante. Het besluit om de huidige taak, sa menstelling en werkwijze van de raad in grote lijnen te handhaven was unaniem. Maar toch viel er bij sommige sprekers enige twij fel te beluisteren over de effecti viteit van de SER. Vice-voorzitter Wim Spit van de FNV wees erop dat het bestaan van een lichaam als de SER weliswaar in een par lementaire democratie zeer wen selijk is, maar dat een regering zich dan ook wel iets aan de ad viezen van de SER gelegen moet laten liggen. Hij meende voorts dat het functioneren van de SER tot structurele hervormingen van het sociaal-economische leven zal moeten leiden. "Kernpunt daarbij", aldus Spit, "is de vraag of met name de werkgevers in de SER bereid zijn aan dergelijke hervormingen mee te werken". ROTTERDAM (GPD) - De Neder landse regering is geen koploper in het uitvaardigen van maatre gelen die een doeltreffende con trole op schepen in slechte staat van onderhoud mogelijk moeten maken. Ook bij het ratificeren van internationale verdragen op dit gebied betoont zij de nodige terughoudendheid. Daarbij speelt de angst dat de Rotter damse haven een deel van haar omzet aan buitenlandse concur renten zal verliezen, ongetwijfeld een grote rol. Tot deze voorzichtige conclusie komt het International Maritime Industries Forum (IMIF) na een gesprek met enkele topambtena ren van de ministeries van eco nomische zaken en verkeer en waterstaat, waarin onder andere werd gepleit voor een scherpere controle op tankers door haven autoriteiten. IMIF-voorzitter Ro nald Ilian verklaarde vrijdag op een persconferentie in Rotter dam wel de indruk te hebben dat de Nederlandse overheid zich terdege bewust is welke reactie een milieuramp met een tanker bij het publiek zal veroorza ken. Het forum dat vijf jaar geleden werd opgericht, stelt zich onder meer ten doel de internationale scheepsindustrie en de daarmee verband houdende werkgelege- heid nieuw leven in te blazen. Momenteel zijn zo'n 60 belangrij ke organisaties en ondernemin gen op het gebied van de interna tionale scheepvaart, scheeps bouw, aardolie-industrie en het bankwezen uit 18 landen bij het IMIF aangesloten. Nederlandse leden zijn RSV en Shell. Nedl- loyd, SHV, Van Ommeren en de Scheepshypotheekbank zullen nog voor het lidmaatschap wor den benaderd. Het IMIF streeft ernaar de scheep vaart te saneren, waarbij naar wegen wordt gezocht om de overcapaciteit in scheepsruimten (alleen al in de tankersector 80 miljoen ton) en de enorme over capaciteit in de scheepsbouw te beperken. Het forum wil daartoe paal en perk stellen aan het varen met schepen die op de een of an dere manier niet aan de voor schriften voldoen. Creches bij ministeries DEN HAAG (GPD) - De regering heeft besloten bij de ministeries van CRM en onderwijs en weten schappen opvangvoorzieningen voor kinderen te maken. Het doel daarvan is het aan vrouwelijke ambtenaren mogelijk te maken aan het arbeidsproces te blijven deelnemen. Het gaat om twee tijdelijke voor zieningen voor de duur van twee jaar. In elk centrum zullen dertig ambtenaren-kinderen kunnen worden ondergebracht. - Koppelbazen in Drenthe hebben de belastingdienst en het Sociaal Fonds Bouwnijver heid voor enkele tientallen miljoe nen guldens opgelicht. Premies en belastingen werden niet of gedeel telijk betaald. Dit blijkt uit een onderzoek dat de Rijkspolitie Drenthe, de gemeen tepolitie Emmen, de Fiscale Inlich tingen- en Opsporingsdie nst en het Sociaal Fonds Bouwnijverheid ruim een half jaar geleden zijn ge start. Begin deze week werd in Dalen A. J. H. P. (38), directeur van wegen bouwbedrijf, aangehouden. Hij zou op grote schaal gefraudeerd heb ben om zwartwerkers, die hij in dienst had, te kunnen betalen. Het bedrijf van P. dreigt failliet te gaan, nu de bank na de arrestatie van de directeur de kredietverlen ing aan het bedrijf heeft stopgezet. De arrestatie van P., de twaalfde in deze omvangrijke zwendelaffaire, komt voor justitie niet onverwacht. „Door ondeskundigheid en angst van een aantal instanties heeft men P. niet eerder in de kraag gegre pen", aldus een politiewoordvo er- der. P. werkte met zeer scherpe prijzen, waarmee hij de concurrentie de loef afstak. „Als hij inschreef op een werk, kreeg hij het ook", aldus de woordvoerder. Nadat een wegenbouwbedrijf in Almelo failliet was gegaan, werd duidelijk waarom P. zo scherp kon concurreren. Hij had nogal wat zwartwerkers in dienst. Via diverse bedrijven, sommige bestonden al leen op papier, kreeg P. facturen toegespeeld voor werk dat hij niet had uitgevoerd. Daardoor slaagde hij erin zwart geld wit te maken. De bedrijven die hem de facturen le verden, mochten de BTW in de zak stoppen. Inmiddels is vast komen te staan dat de zwendelpraktijken in Dren the vertakkingen hebben naar Apeldoorn, Breda en Sittard. Ook in die plaatsen worden volgens de politiewoordvoerder in de nabije toekomst arrestaties verricht. Geen maatregelen tegen Vara- medewerkers HILVERSUM (ANP) - Het hoofd bestuur van de VARA heeft de suggestie van het dagelijks be stuur overgenomen om naar aanleiding van de door velen ge wraakte radio-uitzending op Ko ninginnedag geen disciplinaire maatregelen tegen de medewer kers te nemen. Het dagelijks bestuur is in een on derzoek naar de gebeurtenissen op de 30ste april in vele gesprek ken met de betrokkenen tot de conclusie gekomen, dat er een redelijke mate van overeen stemming is met die medewer kers over het feit dat er fouten zijn gemaakt. Daarbij heeft direc teur radio voor zichzelf geconsta teerd een aantal onjuiste inschat tingen bjj de voorbereiding te hebben gemaakt. Hij neemt daarvoor, zo zegt het dagelijks bestuur, de volle verantwoorde lijkheid. Maar, zo gaat het dagelijks bestuur voort, mede door de stuurmans kunst van radio-directeur Piet van den Ende is in de weken na de uitzending een klimaat ont staan voor diepgaande interne evaluatie en voor betere werkaf spraken. Binnenkort zal de radio-directeur op een speciale studiedag met de info-groep diepgaand de 30ste april evalueren. Bovendien wil het bestuur in het komend sei zoen proberen met themadagen of -avonden en gebruikmaking van alle programmatische mid delen niet alleen te zoeken naai de achtergronden van de groeiende onvrede, maar ook en vooral, door een beter contact en vakmanschap de minderheden en de democratische spelregels aansluiting op elkaar te laten vinden. VADER WlC^EEN CIRKELZAAG OM HET ZELF TE GAAN DOEN DEN HAAG - Zelden in de na-oor- logse parlementaire geschiedenis is de verkiezingsstrijd in een zo vroeg stadium zo volledig losge barsten. De politieke leiders doen in en buiten Den Haag uitspraken die doen veronderstellen dat de verkiezingen voor de Tweede Kamer al dit najaar zullen plaats vinden. Maar volgens de parlementaire ka lender gebeurt dat pas op 25 mei 1981. Volgens de kalender, want veel politici roepen de laatste tijd dat het kabinet dit najaar zal val len als het geen oplossing voor de sociaal-economische problemen weet te vinden, en dat dan ver vroegde verkiezingen nodig zijn. Nota bene de op hun kandidaten lijst gekelderde loyalisten Van Houwelingen en Scholten heb ben dat schot voor de boeg gelost, gesteund door CNV-voorzitter Harm van der Meulen, wiens op merkingen over het uit elkaar groeien van CDA en CNV kenne lijk niet aan het adres van die loyalisten zijn gericht. Ook de PvdA verkeert in een ver- kiezingsroes. Aan de ene kant roept Max van den Berg dat er geen regering van PvdA en CDA in zit, aan de andere zwakt frac tieleider Den Uyl met een duide lijk machtswoord de radicale op vattingen in zijn partij over de kernbewapening en de NAVO af. In de wetenschap dat alleen een gematigde opstelling in deze voor de socialisten benarde tijden kansen biedt om volgend jaar weer - uiteraard met het CDA - aan de regering te kunnen ko men. Den Uyl en Lubbers zijn momenteel samen op reis in In dia. Wie weet welke zaken daar onder de tropenzon nog gedaan kunnen worden. Den Uyl is van die twee degene die duidelijk de moeilijkste tijden tegemoet gaat. De huidige en- quÜtecijfers beloven voor de so cialisten weinig goeds, het CDA zit in de lift en de kiezers lijken duidelijk niets te moeten hebben van een links minderheidskabi net. Den Uyl heeft daarom vooral geen radicalisme nodig om de weg naar het CDA vrij te houden. De wijze waarop hij zich de afgelo pen weken heeft gedragen bij het opstellen van het ontwerp-ver- kiezingsprogramma van de PvdA - en dan met name de paragrafen over kernbewapening en de loonvorming - getuigen daar- De oppositieleider heeft op een voor hem ongebruikelijk vroeg tijdstip binnen zijn partij al een machtswoord gesproken. Het was een: tot hier en niet verder, als jullie tenminste willen dat ik de partij bij de verkiezingen aan voer. En dat wil nagenoeg ieder een in de PvdA. Er is gewoon niemand anders. Voor Den Uyl is met dat machts woord de kou overigens nog niet van de lucht. In het najaar kiest de partijraad - niet een van de meest behoudende organen in de PvdA - de lijsttrekker, en dan zal hij voor het eerst met zijn gema tigde opvattingen over met name de kernbewapening spitsroeden moeten lopen. Een tweede obstakel ijst voor hem op in januari 1981, wanneer het PvdA-congres het verkiezings programma definitief moet vast stellen. Een traditiegetrouw zeer radicaal congres, dat niet schroomt uitspraken te doen over de verwijdering van kern wapens uit Nederland (zoals in 1979) en van jaar tot jaar het lid maatschap van de NAVO aan een zijden draadje hangt. Al eerder heeft Den Uyl op PvdA- congressen al zijn gewicht in de schaal moeten leggen om het van onbezonnen daden te weerhou den. (Een keer mislukte dat ove rigens, toen de partijraad op 25 oktober 1977 een nieuw kabinet- Den Uyl torpedeerde.) Den Uyl heeft het dit keer niet zo ver wil len laten komen. De partij weet nu in een vroeg stadium waar ze met hem aan toe is. Hij wil geen flauwekul over min derheidskabinetten. Er moet in 1981 als het even kan geregeerd worden, en dat kan alleen met CDA en D 66. Dat verdraagt geen radicalisme en Den Uyl lijkt dat ook aan Van den Berg duidelijk gemaakt te hebben, die volgens PvdA kringen „opvallend soe pel is geweest bij het opstellen van het ontwerp-programma. Die matiging blijkt ook al uit de so ciaal-economische paragraaf, waarin de door o.a. Van den Berg lang gekoesterde koopkrach- thandhaving voor het modale in komen (ruim 33.000 gulden) is losgelaten. Ook de paragrafen over kernenergie ademen een minder radicale toon dan velen in de PvdA lief is. Er wordt slechts gesproken over „voorkeur" voor sluiting van de huidige kerncen trales, en de UCN-fabriek in Al melo mag blijven, maar alleen niet uitbreiden. De enige echt radicale uitspraak is de ondubbelzinnige afwijzing van de plaatsing van nieuwe kernwapens voor de middellange afstand in Nederland. Het voor behoud, dat de regering in de cember in de NAVO maakte wordt verworpen. De raketten mogen er in 1983 niet komen. De PvdA kon op dit punt radicaal zijn, omdat ook binnen het CDA ernstige twijfels leven over die stationering. Het kernwapenbe- leid van het CDA was de hoofd reden voor prof. Goudzwaard om het bijltje erbij neer te gooien, en de definitieve vormgeving van de NAVO-paragrafen uit het CDA- programma is dan ook allerminst zeker. Het onvoorwaardelijke, zij het kritische, NAVO-lidmaat- schap waar het PvdA-bestuur nu voor kiest, is mogelijk een weg- effener om ook over deze brisante kwestie tot enige overeenstem ming te komen. Over tien dagen wordt het volledige ontwerp-verkiezingsprogramma publiek. Daarna gaan de voor stellen de partij in. Een partij die, gezien de ervaringen uit het ver leden, met weinig enthousiasme op de voorstellen zal reage- „Leuke dingen voor linkse men sen" zullen in het programma met een vergrootglas gezocht moeten worden. Voor de PvdA- achterban wordt het een kiezen tussen wat zij eigenlijk wil en wat haalbaar, of beter wenselijk is. De uitkomst van die discussie is nog allerminst ^eker. Den Uyl mag dan de eerste slag (in het be stuur) gewonnen hebben, de oorlog (in de partij) is nog aller minst beslist. HANS DE BRUIJN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 7