Nieuwe luchtpostzegels, denk aan de oude
KRUISWOORD
Stunts van Katwijkse
dames in MonteCarlo
Zwakheden bij de wortel aanpakken
OPLOSSING
TERDAG 31 MEI 1980
EXTRA
PAGINA 3.1
Bij de Europese kampioen
schappen voor paren in Mon
te Carlo hebben de Neder
landse dames voor een klin
kend succes gezorgd door be
slag te leggen op de twee
hoogste ereplaatsen.
De Utrechts/Amstelveense
combinatie Marijke van der
Pas met Elly Schippers werd
Europees kampioen, terwijl
de Katwijkse dames Dicky
Hoogenkamp en Truus Ver
hees-van der Spek op geringe
afstand tweede werden. Een
succes ook voor bondscoach
Benito Garozzo, die de dames
traint en aldus zijn inspan
ningen op een leuke manier
beloond ziet.
Vreugde en verdriet wisselden
elkaar in het Nederlandse
kamp overigens af. Aanvan
kelijk waren Hoogenkamp-
Verhees door de computer als
winnaar aangewezen. Bij
herberekening evenwel blee!"
dat Van der Pas-Schippers 35
punten tekort was gedaan,
waardoor dezen 5 plaatsen
stegen en de bloemen van de
sip kijkende andere dames
mochten overnemen.
Dicky Hoogenkamp en Truus
Verhees-van der Spek.spelen
een ondernemend partijtje,
gebaseerd op een goede ken
nis van het (ingewikkelde)
systeem, alsmede routine
(Dicky) en feeling (Truus).
Zij schreven stunts op hun
naam, waarover nog lang
werd nagepraat:
732
98
O HV753
1074
HV9 A85
96 O 74
O 982 O AB64
AHVB96 8532
B1064
AHVB105 32
O 10
geen
Oost gever, O-W kwetsbaar.
Zuid opende in de tweede
hand met 4 Ha, hetgeen het
gedoubleerde eindcontract
werd. West startte met KI A,
die werd getroefd. Ru 10 was
voor de boer, waarop Oost
nietsvermoedend weer klave
ren speelde.
Zuid troefde met het aas, stak
over naar Ha 8 en speelde Ru
H. gedekt met het aas en hoog
getroefd. Via Ha 9 werd weer
overgestoken naar tafel,
waarna op Ru V75 drie verlie
zende schoppens verdwenen.
Oost mocht vervolgens alleen
nog Sch A maken en N-Z
schreven 4 Ha gedoubleerd
plus één
H3
V854
O 7
VB8752
4» 1076542 B98
107 92
O H1096 O 8432
10 AH43
AV
O .AHB63
O AVB5
96
Zuid gever, O-W kwetsbaar. N-
Z (Hoogenkamp-Verhees)
hanteerden niet hun gebrui
kelijke nauwkeurigheid en
belandden in 6 Ha, te spelen,
door zuid. En west kwam wel
degelijk uit met KI 10, noord
de vrouw, oost de heer en zuid
de 9. Oost durfde nu, uit
vrees voor een introever, niet
KI A te spelen en schakelde
ovpr op schoppen. Zuid nam
met .het aas, trok troef, stak
over naar Sch H en speelde KI
2. Oostdook en zuid
maakt KL 6. KL a kon er.ver
volgens worden uitgetroefd
en zuid maakte de rest.
TON SCHIPPERHEYN
Bijzondere eindspelen hebben eeuwenlang een grote
aantrekkingskracht op de schaakliefhebber uit
geoefend, omdat ze een instructieve materie vor
men voor de verdere studie in het schaakspel. De
meeste amateurs dromen er immers van eens
grootmeester te worden! Maar omdat niet iedereen
de "topklasse" (het domein van schaakgodin Caïs-
sa) kan bereiken, zullen zij stellig door het bestude
ren van eindspelen in speelsterkte toenemen en bo
vendien er veel genoegen aan beleven.
r het eerste dia-
i compositie,
Kijkt u eens r
giam. Het io i wiu^usiuc,
die evengoed in de praktische
partij kan voorkomen van
wege het weinige materiaal.
De componist behaalde er
een eerste prijs mee in Rus
land.
E.L. Posjosjants, Moskou 1961
f 9 h
Gligoric
Wit aan zet wint
(Wit: Kh6. La6, Pe4. pion f3.
Zwart: Kh4, Le8. pion g3).
Wit moet de gevaarlijke vrijpion
op g3 stoppen. Wanneer hij
zijn paard geeft voor deze
pion is het remise, daar zwart
zijn loper offert voor de witte
f-pion. Het verloop is stellig
leerzaam.
mat!
Op het tweede diagram zien we
een eindspel uit de partij Lju-
bojevic-Gligoric. Het is de
vijfde matchpartij uit hun
tweekamp in 1979.
Ljubojevic
(Wit: Kb3. Tg8, pi: c3 en g6.
Zwart: Kc6, Tg4, pion c5).
Ik heb het al eerder geschreven,
dat toreneindspelen behoren
tot het moeilijkste onderdeel
van een schaakpartij. Er zijn
zelfs eindspelen bekend, met
een overwicht van maar liefst
twee pionnen voor wit
(zwart), die niet te winnen Zijn
en men met remise genoegen
moest nemen.
In het onderhavige geval ma
ken beide grootmeesters zich
schuldig aan enige elementai
re fouten. Het verloop was*
I.g6-g7?
De literatuur zegt o.m. dat hier
l.c4 moest geschieden. Daar
na is l.g7 wél goed. 1.Kc6-
Ook Gligoric. ooit de beste
speler van Joegoslavië, ver
Gligoric: vergaloppeerde zich..
galoppeert zich. Was hier
sprake van tijdnood of een
verkeerde gedachtengang?
Ik citeer weer een buitenlands
schaaktijdschrift: "Met
1 c4+ 2.Kb4 Kb? 3.Kc5 Ka7
kan zwart de balans in even
wicht houden!" Er volgde nu:
2.c3-c4! Tg4-g2 3.Kb3-c3 en
wit won.
(Wit Kd3. pi: f2. g4. h2. Zwart
Ka3, pi:a4, f6, h7).
Pionneneindspelen vereisen
een accurate berekening,
omdat tempi en oppositie een
zeer belangrijke rol spelen.
Het winnen van dit eindspel is
niet zo moeilijk, omdat zwart
op f6 en h7 geïsoleerde pion
nen heeft,* waardoor wit met
"pat-mogelijkheden" kan
werken. Wit forceert namelijk
altijd een vrijpion. Het ver
loop was: l.Kc3 Ka2 2.f4 a3
(Of 2 Kbl 3.Kb4 Kc2 4.g5
enz) 3.Kc2 Kal 4.g5 f5 5.Kb2
a2 6 Kc2 h5 7.g6 h4 8.g7 h3
9 Kb3 en zwart gaf het op.
Leerzaam is het in ieder ge
val!
Partij
Uit het Interzonaaltoernooi in
Rio de Janeiro ben ik u nog
een party schuldig.
Garcia-Schamkowitsch
1 c4 Pf6 2.Pc3 e6 3.e4 d54.e5 Pe4
5.Pe4: de4: 6.Dg4 Ld7 7.De4:
Lc0 8.De2 Lc59.d3 Pa6 10.Le3
Lb4 1 l.Ld2 Dd4 12.Lb4:
Pb4: 13.h4 0-0-0 14.Th3 La4
15.Tcl Pa2 16.Tal Lb8 17 PfS
Db6 18.Pd2 Td4 l9.Te3 Thd8
20.c5 Db4 21.Te4 Ld5 22.Td4:
Dd4: 23.Pf3 Dc5: 24.d4 Db6
25.Db5 Db5: 26.Lb5: a6 27.Le2
Pb4 28.Kd2 Pc6 (0-1). Wit
verloor door tijdsoverschrij
ding.
Te lang nadenken is ook in het
dagelijks leven vaak funest
gebleken
BISHOP
JOEGOSLAVIË - Behalve de
aan Tito gewijde Joegoslavi
sche Europazegels, die op 28
april uitkwamen en die we in
de vorige rubriek bespraken,
is op 14 mei nog een zegel van
2,00 dinar verschenen die de
gedachte aan de overleden
staatsman levend houdt.
Deze zegel herdenkt de 35e
verjaardag van de eerste Tito-
estafette. Sedert 1945 werd
op de 25e mei, de verjaardag
van Tito, door de jeugd een
estafette gehouden, waarbij
dan de beste wensen en al het
goede aan Tito werd overge
bracht. In 1945, nog voor het
einde van de oorlog, werd
door de jeugd van Kraguje-
vac, de eerste estafette geor
ganiseerd. Op de zegel het es
tafettestokje en de brief met
gelukwensen.
Twee dagen voor deze herden
kingszegel, op 12 njei, werd
postaal de 75e geboortedag
van de volksheld Sava Ko-
vacevic (1905-1943) herdacht
met een zegel van 2,50 dinar.
Dan verschenen op 24 mei vier
zegels onder de titel "fauna":
2,00 dinar, vliegende poon
(Dactylopterus volitans); 3,40
dinar, schildpad (Caretta ca-
retta); 4,90 dinar, dwergstern
(Sterna albifrons); 10,00 di
nar, dolfijn (Delphinus del-
phis).
Tot slot willen we attenderen op
vier zegels met daarop mun
ten waarop de beeldenaars
van Romeinse keizers. Deze
zegels komen op 10 juni in
roulatie: 2.00 dinar, keizer
Decius Trajan (249-251); 3,40
dinar, keizer Aurelian
(270-275); 4,90 dinar, keizer
Prob (276-282) en 10,00 dinar,
keizer Diocletian (284-305).
NEDERLAND - Sinds enkele
dagen is op alle postkantoren
een nieuwe luchtpostzegel
voor bijzondere vluchten in
de waarde van 1 gulden ver
krijgbaar. Het ontwerp voor
deze nieuwe luchtpostzegel is
van de hand van kunstenaar
Jelle van der Toorn Vrijthoff,
die een non-figuratieve asso
ciatie met het vliegen heeft
weergegeven.
In het kader van de herdenking
van het 50-jarig bestaan van
de Rijksluchtvaartdienst
heeft staatssecretaris Smit-
Kroes de vorige week dinsdag
de zegel officieel aan de direc
teur-generaal van de RLD
aangeboden. Aan deze pre
sentatie was een speciale
KLM-helikoptervlucht van
Amsterdam naar Wassenaar
verbonden. De zegels op de
brieven die werden meegege
ven, werden van een bijzon
der poststempel voorzien.
Voor deze nieuwe 1 gulden-
luchtpostzegel zal de lucht
postzegel voor bijzondere
vluchten van 25 cent met een
opstijgend vliegtuig (blauw,
grijs, groen en paars), die
sinds 1966 in omloop is, plaats
moeten maken. Het is zinvol,
om uw collectie te controle
ren en te kijken of hij er wel in
voorkomt. Wel of niet, een ex
tra zegeltje kan ook geen
kwaad.
NOORWEGEN - Het feit dat in
Noorwegen honderd jaar ge
leden de telefoon in gebruik
werd genomen is op 9 mei
gememoreerd met de uitgifte
van twee zegels. Een zegel
van 125 öre (oplage 12 mil
joen) toont een grondstation
van een satelliet. Het op tradi
tionele wijze oprichten van
een telefoonmast wordt op
een zegel van 180 öre (oplage
2,5 miljoen) in beeld gebracht.
Verder heeft Noorwegen voor
13 juni in het kader van de
postzegeltentoonstelling
Norwex 80 (Oslo, 13 juni-20
juni) een tweede velletje (op
lage 1,5 miljoen) op het pro
gramma staan. In het velletje,
dat zal worden verkocht voor
15 kroon, zitten vier zegels in
de waarden van 125, 200, 280
en 400 öre met afbeeldingen
van transpostmiddelen. In
de rand van het velletje vier
miniatuur-reprodukties van
gebruikszegels die in de pe
riode 1855-1980 hebben gelo
pen. Op de zegels achtereen
volgens: 125 öre, het radar
stoomschip Bergen; 200 öre,
een lokomotief met wagens
uit de tijd rond de eeuwwis
seling; 280 öre, een autobus
uit 1940 en 400 öre, een
Boeing 737 van de binnen
landse luchtvaartmaatschap
pij Braathens eneen DC-9 van
de SAS.
HERO WIT
Bijna nooit probeert men
zwakheden bij de wortel aan
te pakken. Ook de dammer.
Vele spelers hebben een zwak
onderdeel, te weten: opening,
middenspel, eindspel. Omdat
dit punt hen vaak ook zeer
vervelend en saai voorkomt,
laten zij het onderontwik
keld. Ze grasduinen liever in
eèn opening of frutselen wat
aan een middenspelstandje.
Het eindspel schiet er meestal
bij in.
Daarom voor deze keer enige
leuke, maar wel degelijk las
tige eindspelen. Zie diagram
1. Zonder de zwarte scnijf op
15 zou de winst van Scouppe
mogelijk zijn. Deze gaat als
volgt: (zonder 15) 25-39 (46-5)
39-50 (5-46) 35-40 (46-5) 40-45
(5-14) 50-6, en niet 47-42 (14-3)!
met op 42-37 (3-26) en op 50-28
(3-20) 28-33 (20-3) ook remise,
(14-10) 47-42, want zwart kan
nu niet doorlopen met (36-41)
wegens 42-37! (41x32) 29-23
etc.; en tevens dreigt 42-37 en
6-28, (10-4) 42-37 (4-15) 6-33
(15-4) 33-17!! met winst voor
wit. Er zijn natuurlijk ook nog
andere varianten mogelijk.
Terug naar diagramstand 1. Met
een zwarte schijf op 15 liggen
de kaarten anders. Het voor
de hand liggende 29-24, dat
losstaan van de zwarte dam
verhindert door 24-20 en op
46-5 wint 25-14, is meteen re
mise na (15-20), want na 24x15
of 25x3 is Scouppe niet meer
mogelijk, remise derhalve.
Het vervelende voor wit is dat
hij aan zet is. Met zwart aan
zet, wint wit wel op de vol
gende zet met 29-24, bijvoor
beeld, (46-5) 29-24 en (15-20)
faalt op 25x14. Dit betekent
dat wit ergens een tempo
moet winnen. Dit gaat als
volgt: 35-44 (46-5), op losstaan
volgt 25-20, 25-3! bijv. (5-46)
3-9! (46-5)9-25! (5-46)44-°' en
nu is diagram 1 ontst al
leen met zwart aan 2a.. en
wint wit door 29-24.
In het tweede diagram moet w.it
eerst nog een lichte combina
tie nemen voordat hij in het
eindspel de verdiende winst
grijpt. Wit speelt: 35-30!
(24x33), want op (24x35) volgt
direct winnend 29-24 (20x29)
48-43 (38x40) 45x5. 30-24!
(20x29) 48-43 (38x40) 45x5
(33-39) of? 5-28! (39-43) 37-31!
en nu op (43^8) 28-17 en 17-3,
en op (43-49) 31-27! (49-35) of?
28-44 (35x49) 21-16 met winst.
De oplossingen van de vorige
keen wit schijven op 24, 29,
32, 33, 37, 38, 39, 45, 46 en
zwarte op 6, 8, 9, 10, 13,15, 17,
19, 20. Wit wint door het zetje
van Weiss 33-28 (19x30) 39-34
(30x39) 29-24 (20x29) 28-23
(29x18) 38-33 (39x28) 32x5
(13-19) etc. Wit schijven op 24,
28. 29. 31, 34, 37. 39, 40, 41 en
zwarteop 8,9,10,11,13,18,19,
21, 26. Witte winst na 37-32,
28-23, 23x5, 29-24, 5x2 (13-18)
2-7 (18-22) 7-11 etc.
9 9
i m
9
1
9 ;j
J" 3 3
J m
O
S
i J Ij
o: O
<i
S -4
Tenslotte nog een eindspelop-
gave, omdat uw nieuwsgie
righeid volledig is gewekt na
bovenstaande verrassings
pakketten. Zie diagram 3. De
opdracht luidt: wit speelt en
wint.
Witte schijven op 19, 23, 24, 25,
29,31,33,37,38 en zwarte op 8.
9, 10. 12. 13, 14. 18. 22. 27. En
hier wint wit door 24-20.23-19,
33-28. 31x2 en 25-20 etc.
RONALD VAN EGMOND
HORIZONTAAL
1. militair
6. schertsen
11. Europeaan
12. paardje
14. plaats in Oostenrijk
15. rij
17. strijdmacht
19. ritmische beweging
21. spijkeren
22. kleinkunst
23. lengtemaat
24. jongeling
25. in
26. vangwerktuig
28. roem
30. gegraven vaargeul
31. accent
33. smalle plank
34. dun
m
35. begaafdheid
38. plaats in Indonesië
41. deel van het oor
42. plaats in Gelderland
44. voorzetsel
46. gil
48. onmeetbaar getal
49. bezorgen
51. samenspraak
53. meisjesnaam
54. anti
56. slede
57. plaats in Zeeland
59. gevangenis
60. jongensnaam
61. familielid
62. halsjuk
VE
RO
h AoA*
ALLE MA ili's 0 lTÊTp"
jÊïi>ï>t AQJSJ
KAB 0 N J E A E E R 5 TA S
ÖA'W o aIA
clZ E T E LAE R K E P
EÏAA o oAAA
E V E ,N Mj I N Am e I K AAS
ïSKtLÏÊ At'Ap'ALAT'
TIE IC E LATNXR A™ a L T Ai
IJEA 'Zaaaaj A A-
C E ;L D'K E iN jc E ,5 C H I L
De prijs van 25,- werd toege
kend aan R. Selicr, Het Wed
de 89, 2253 RC Voorschoten.
De prijs wordt de winnaar
toegezonden.
Oplossingen met vermelding
"Kruiswoordraadsel" op
briefkaart of enveloppe en
voor donderdag zenden aan
Redactie Leidsch Dagblad.
Witte Singel 1. 2311 BG Lei
den.
RTIKAAL
boter maken
sieraad
treiteren
daar 5. kippeneigenschap
reeds
dood dier
bezitt. vnw.
onderscheidingsteken
hondenhuis
geestelyke
paling
vocht doorlatend
vlug
keurig
provincie in Zuid-Afnka
dis
persoon van adel
bouwval
huisdier
roofvogel
hard lopen
dooier
met
paardje
metaal
duw
grondsoort
regel
plakmiddel
water in Friesland
water in N.-Brabant
