Haars:
kerk
geen
razzia s
BROERS MENTENMAKEN ELKAAR 'ZWART'
Gerommel in de
gelederen
van 'Eigen Huis'
Stichting wil hulp voor
hoogbegaafde kinderen
10,85%
Hoge rente en uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.*
N B
WOENSDAG 28 MEI 1980
BINNENLAND
PAGINA 7
ROTTERDAM (GPD) - In een op
gewonden en ronduit vijandige
sfeer hebben Dirk (78) en Pieter
Menten (81) elkaar gisteren voor
de Rotterdamse rechtbank be
schuldigd van betrokkenheid bij
oorlogsmisdrijven. De als getuige
opgeroepen Dirk Menten over
handigde de rechtbank gister
middag een in 1953 opgemaakt
document waaruit blijkt dat Pie
ter Menten al in 1943 aan zijn fa
milie verteld heeft betrokken te
zijn geweest bij executies in 1941
in het toen door de Duitsers be
zette Poolse - nu Russische -
dorp Podhorodce. Het stuk was
ondertekend door Dirk Menten,
diens vrouw, zijn schoonmoeder
en de moeder van de beide Men-
tens.
Dirk zei dat hij zijn moeder op haar
sterfbed had moeten beloven het
document alleen te gebruiken alö
de goede eer en naam of het leven
van een van de familieleden door
Pieter Menten bedreigd zou wor
den. Volgens Dirk Menten is zijn
goede naam en eer aangetast door
een interview dat Pieter op 20
april van dit jaar weggaf aan een
dagblad en waarin Dirk werd be
schuldigd van de massamoord in
Podhorodce.
Pieter Menten kwam op zijn beurt
met een aantal brieven waaruit
moest blijken dat zijn broer Dirk
voor de Tweede Wereldoorlog
beheerder was geweest van het
landgoed van de Mentens in het
Poolse Sopot. Dirk zelf ontkende
dat en zei alleen gedurende en
kele perioden, variërend van en
kele weken tot enkele maanden,
in Polen geweest te zijn. De brie
ven die hem getoond werden, wa
ren voor het merendeel volgens
de getuige „voorgekookt". „Er
blijkt onder meer uit dat ik ruzie
met Novickyj (die als houtvester
voor Menten gewerkt zou hebben
en bij de executie werd gedood -
red.) gehad zou hebben. Dat is
niet alleen onwaar, maar zou bo
vendien Pieter ontlasten", aldus
Dirk Menten.
Schreeuwend
Dat er tussen bejde broers weinig
genegenheid bestaat, bleek al
meteen bij het begin van het ge-
tuigeverhoor. Op de vraag of hij
inderdaad familie was van de
verdachte, antwoordde Dirk
Menten: „Helaas wel". Ook Pie
ter Menten liet zich niet onbe
tuigd. Op de voor hem karakteris
tieke wijze haast ononderbroken
schreeuwend probeerde Pieter
Menten de schuld voor de tenlas-
tegelegde misdrijven op zijn
broer af te schuiven.
Hij wees onder meer op Dirks oor
logsverleden. In 1977 had hij zijn
broer daar al eens fijntjes aan
herinnerd door hem stukken op
te sturen over diens veroordeling
bij verstek tot de doodstraf in
België wegens collaboratie met
de Duitsers. Dirk zou via zijn in
Brussel gevestigde handelsmaat
schappij onder meer koelkasten
aan de Duitsers hebben geleverd
voor gebruik aan het Oost
front.
Dirk Menten reageerde boos op het
oprakelen van zijn oorlogsverle
den. „Het hele doel van deze be
schuldigingen is om mij als ge
tuige in diskrediet te brengen.
Pieter mag wel met heel wat bete
re bewijzen komen dan met dit
soort flauwekul".
Dirk Menten beschuldigde zijn
broer niet alleen van betrokken
heid bij de oorlogsmisdrijven in
Polen, maar ook van een poging
om in 1943 moeder Menten te
wurgen. Dat zou hij gedaan heb
ben toen hij ontdekte dat zijn
moeder volmachten voor Pieter
had ingetrokken om aan een
bankrekening met 70.000 gulden
te komen. Ook zou hij Dirk Men
tens villa in Aerdenhout verkocht
hebben en de opbrengst ervan in
eigen zak hebben gestoken.
Pieter Menten ontkende op zijn
beurt deze beschuldigingen. Dit
spel van welles-nietes schoot op
een gegeven moment rechtbank
president mr. Schipper in het
verkeerde keelgat. Dat was toen
Pieter Menten aan het slot van de
zitting een stuk wilde citeren dat
de rechtbank al had met de moti
vering dat Dirk anders zou ont
kennen wat er in stond. „Dat ont
kennen is kennelijk een familie
kwaal", mompelde de recht
bankpresident geïrriteerd.
Het ontkennen begon al meteen bij
het getuigeverhoor van Dirk. Hij
weersprak de veelvuldig her
haalde beschuldigingen van Pie
ter dat Dirk in juli 1941 in Podho
rodce aanwezig zou zijn geweest
bij executies. Dirk zei bewijzen te
hebben dat hij in juli 1941 achter
eenvolgens in Parijs, Brussel en
Aerdenhout verbleef. Zo zou hij
op 14 juli bij de Nederlandse
Handelmaatschappij in Haarlem
een rekening hebben geopend in
verband met het inrichten van
zijn huis in Aerdenhout.
Als bewijs voor zijn verblijf rond 10
juli 1941 in Brussel voerde hij aan
dat toen in zijn huis in de Belgi
sche hoofdstad was ingebroken.
Daaruit was een collectie kostba
re tapijten gestolen. Volgens offi
cier van justitie mr. Meijers ver
giste Dirk Menten zich echter. Hij
wees op bewaard gebleven Duit
se correspondentie waaruit bleek
dat op 10 juli 1942 via een in Polen
verblijvende SS-relatie van Pie
ter Menten aan de SD in Brussel
om hulp was gevraagd bij de op
sporing van Dirks tapijten. Dirk
Menten bleef desondanks echter
bij zijn verklaring dat de inbraak
toch in 1941 had plaats gevon
den.
Niet normaal
Tijdens het verhoor schetste Dirk
telkens weer een negatief beeld
van zijn broer. „Hij is voor de
meeste mensen en ook voor mij
een onbegrijpelijk mens. Voor
hem bestaat geen mijn en dijn
maar alleen maar mijn", aldus
Dirk Menten. Ook in het docu
ment dat hij had meegebracht,
kwam Pieter er slecht af. Zo staat
erin dat de familie Menten de in
druk had dat hij niet meer nor
maal was en niet toerekenings
vatbaar.
Om aan te tonen dat de verklaring
uit 1953 echt was, had Dirk Men
ten de paspoorten meegebracht
van zijn familieleden die het do
cument hadden ondertekend.
„Mijn broer kennende weet ik dat
hij ten eerste zal verklaren dat die
handtekeningen vals zijn en ten
tweede dat die verklaring ook
vals is".
Pieter reageerde daarop met de
mededeling dat zijn moeder ge
wend was haar handtekening op
blanco papier te zetten, daarmee
suggererend dat Dirk Menten
daarvan gebruik gemaakt had om
die handtekening onder het fa
miliedocument te krijgen.
Het proces-Menten, dat vrijdag
wordt voortgezet met verhoor
van getuigen en deskundigen die
de verdediging heeft opgeroe
pen, is er met alle beschuldigin
gen heen en weer niet gemakke
lijker op geworden. Pieter Men
ten gaf de rechtbank gisteren
namelijk nog een aantal stukken
waaruit moet blijken dat zijn
broer Dirk bij de executie in
Podhorodce aanwezig is ge
weest.
Die stukken waren onder meer on
dertekend door Mentens vroege
re vriendin mevrouw Fogelberg
en haar dochter Hilja. Volgens
Mentens verdediger is dip laatste
Dirk Menten
een dochter van Dirk Menten. Hij
voerde daarvoor onder meer een
geboortebewijs en een doopbe
wijs aan met de naam Hilja Men
ten. Dirk zelf ontkende het va
derschap echter. Hij zei wel be
vriend te zijn geweest met de
vrouw, maar die relatie in het be
gin van de oorlog te hebben ver
broken toen na zijn thuiskomst
bleek dat ze met een andere man
in Dirks huis in Aerdenhout was
getrokken.
Rechtszaken ter voorkoming
van uitzetting illegalen
DEN HAAG (GPD) - De politie zal geen grootscheepse
razzia's houden in kerken waarin zich illegale werkne
mers schuilhouden. Wel zullen in individuele gevallen
politiemensen binnen de kerkmuren naai illegalen zoe
ken, aldus staatssecretaris mevrouw Haars (justitie)
gisteravond voor de NOS-televisie.
De aandacht van justitie zal zich op
twee groepen illegalen concen
treren, zo kondigde de bewinds
vrouwe aan. Het gaat daarbij om
de illegalen die pas kort, bijvoor
beeld enkele dagen, in ons land
zijn, en om de groep illegalen
voor wie een "last tot uitzetting"
geldt, omdat zij bij alle recht
sprocedures nul op het request
hebben gekregen.
'Bij deze individuele acties zal de
politie de kerken kunnen bin
nengaan", aldus mevrouw Haars.
Zij noemde de vorige week door
de Tweede Kamer aanvaarde mo-
tie-Wessel-Tuinstra, die pleit
voor breed overleg met al diege
nen die bij de problematiek van
de kerkillegalen betrokken zijn,
overbodig. "Zo'n overleg vindt al
doorlopend plaats", aldus de
staatssecretaris,
iet was gisteren de laatste dag
waarop werkgevers illegale
werknemers bij de arbeidsbu
reaus konden aanmelden. Die
werknemers maken kans op een
verblijfsvergunning als ze 22
maanden bij een en dezelfde
werkgever hebben gediend, en
als over die tijd voor hen premies
zijn afgedragen.
Sen woordvoerder van het ministe
rie van sociale zaken schatte gis
teravond dat 400 tot 450 illegalen
in aanmerking lijken te komen
voor een verblijfsvergunning,
omdat ze voldoen aan de voor
waarden zoals die in de over
gangsregeling zijn gesteld.
)aarbij baseerde de woordvoerder
zich op een steekproef die vorige
week donderdag bij de arbeids
bureaus in de Randstad - waar
veruit de meeste illegalen werken
- is gehouden. Bij deze arbeids
bureaus waren tot en met don
derdag 3500 aanvragen voor de
noodzakelijke formulieren bin
nengekomen, waarvan er 750 in
gevuld werden geretourneerd.
)aarvan zijn ruim 400 formulieren
zo ingevuld, dat. de betreffende
illegalen in aanmerking lijken te
komen voor verder verblijf in ons
land, aldus de woordvoerder. Hij
wilde overigens niet uitsluiten
Afvalverwerking
DEN HAAG (ANP) - De PvdA-ka
merleden Epema-Brugman en
Hartmeyer hebben minister
Ginjaar (volksgezondheid en mi
lieuhygiëne) gevraagd over te
gaan tot het stichten en uitbou
wen van een aantal verwerkings
bedrijven van chemisch afval.
Een en ander zou - zo zeggen bei
de kamerleden in schriftelijke
vragen - kunnen gebeuren in sa
menwerking met de lagere over
heden.
DODEWAARD - Met het (in een gemoedelijke sfeerwegsjouwen van vele tientallen actievoerders hebben
manschappen van de mobiele eenheid gistermiddag een einde gemaakt aan de bezetting van de toegang naar de
kerncentrale in Dodewaard. •dl.
De confrontatie tusseyi de leden van de mobiele eenheid en de ongeveer 200 actievoerders van de groep Breek
Atoomketen Nederland" verliep zonder incidenten omdat de betogers geen verzet boden. De blokkadebedoeld als
protest tegen kernenergie en de centrale in Dodewaard in het bijzonder, heeft precies negen uur geduurd.
dat zich tussen die aanvragen fal
sificaties kunnen bevinden.
Inmiddels zijn bureaus voor
rechtshulp met de voorbereiding
bezig van rechtzaken >ter voor
koming van uitzetting van ille
galen. Daarbij wordt het argu
ment gehanteerd dat de over
gangsregeling zo strak geformu
leerd is, dat zich gevallen van
duidelijke onrechtvaardigheid
voordoen.
üen voorbeeld daarvan: veel bui
tenlandse werknemers gaan twee
maanden per jaar met vakantie
naar hun vaderland. Daartoe
wordt dan één maand als onbe
taald verlof opgenomen. Omdat
over die maand geen premies
door de werkgever zijn afgedra
gen, zou de werknemer niet 22
maanden aaneengesloten bij de
zelfde werkgever hebben ge
werkt, en dus buiten de boot val
len.
Solidaridad, de interkerkelijke ac
tie voor Latijns Amerika, heeft
mevrouw Haars geschreven dat
als in Nederland de politie ille
gale buitenlandse werknemers
uit de kerken haalt, de kans be
staat dat dictatoriale regeringen
in Latijns Amerika dat Neder
landse optreden zullen gebrui
ken om hun eigen handelen tegen
kritische groepen in eigen land te
rechtvaardigen. Ons land zou in
Latijns Amerika een stuk van zijn
geloofwaardigheid verliezen
door illegalen uit de kerk te laten
halen door de politie.
Ruim 10.000 buitenlanders en Ne
derlanders hebben gisteravond
in Amsterdam deelgenomen aan
een grootscheepse manifestatie
ter ondersteuning van de bui
tenlandse werknemers die het
slachtoffer zijn geworden van de
1 november-wet. De betogers
trokken door de binnenstad, ge
wapend met spandoeken. De
mars eindigde met een bijeen
komst voor de Mozes- en Aaron-
kerk waar woordvoerders van
een aantal politieke partijen
(PvdA, D'66, PPR, CPN en PSP)
en verschillende jongerenorgani
saties het woord voerden.
HAARLEM (GPD) - Hoogbe
gaafde kinderen zijn te benij
den. Zij maken in sneltrein
vaart school en universiteit af
en komen daarna in de best
betaalde functies in de maat
schappij terecht. Zo ziet het
beeld eruit dat de meeste
mensen voor ogen staat als zij
aan zeer intelligente kinderen
denken. De volgende passage
uit een brief van een moeder
van een dergelijk kind zal dan
ook door menigeen als ver
rassend worden ervaren. Zij
schrijft „Jurriaan komt er
niet van zelf. Integendeel. Hij
heeft misschien nog wel meer
zorg en liefde nodig dan ande
re, minder begaafde kinde
ren. Vaak vergelijk ik hem
met een gehandicapt kind.
Maar voor deze handicap is
geen opvang mogelijk".
Het probleem voor een niet
goed opgevangen begaafd
kind kan bestaan uit onver
mogen zijn talenten te ont
plooien zich daarmee geluk
kig te voelen. Op school doet
het zijn best niet om maar niet
op te vallen temidden van zijn
klasgenoten. Die vinden kin
deren met constant hoge cij
fers immers gauw uitslovers.
Het tegengestelde effect
treedt ook op. Het kind re
belleert en is in de klas niet te
handhaven.
In ons land bestaat echter sinds
vorig jaar een stichting die
zich wil inzetten voor opvang
van en hulpverlening aan
dergelijke kinderen. Deze
BINET-stichting (adres
Landréstraat 476, Den Haag)
hoopt in samenwerking met
onder meer onderwijskundi
ge instituten snel de achter
stand te gaan wegwerken die
ten opzichte van andere lan
den op dit gebied bestaat.
Zo is men bijvoorbeeld in En
geland, de Verenigde Staten
en de Sowjet-Unie al veel eer
der tot het inzicht gekomen
dat niet alleen zwakbegaaf-
den speciale aandacht nodig
hebben maar ook hoogbe
gaafden. Er zijn daar inmid
dels concrete onderwijskun
dige maatregelen voor hen
getroffen en op wetenschap
pelijk niveau krijgt de
problematiek ruime aan
dacht.
In 1976 vond in Londen boven
dien de oprichting van de
World Council for Gifted and
Talented Children plaats.
Eind juli vorig jaar bogen 450
deskundigen uit 22 landen
zich in Jeruzalem over de
problemen van het hoogbe
gaafde kind tijdens wat al
weer de derde conferentie
van de raad was. Ons land
schitterde door afwezigheid,
op een afgevaardigde van het
Haags centrum voor onder
wijsbegeleiding na. Directri
ce van de BINET-stichting
vroeg subsidie voor deelname
aan bij het ministerie van om.
derwijs maar kreeg niet eens
antwoord.
Over de juiste aanpak van
hoogbegaafden bestaat ove
rigens geen overeenstem
ming. Er is een aantal moge
lijkheden voorhanden: het
kind slaat een of meerdere
klassen over; past het dan
echter emotioneel gezien wel
bij zijn klasgenoten? Begaaf
de kinderen krijgen les in
speciale klassen op scholen;
isoleren zij zich dan echter
niet teveel van de maat
schappij, waarin zij na hun
opleiding toch als normale
burgers moeten gaan func
tioneren? Worden zij geen eli
taire wijsneuzen?
In ieder geval lijkt het wenselijk
dat deze kinderen naast het
gewone lesprogramma ver-
rijkings- of verdicpingspro-
gramma's volgen. Bij verrij
king behandelen zij onder
werpen die naast de op school
aangeboden thema's liggen.
Bij verdieping gaan zij dieper
op de stof in dan hun minder
begaafde klasgenoten. De
BINET-stichting heeft echter
tot nu door gebrek aan finan
ciële middelen maar weinig
kunnen doen voor de hoog
begaafde probleemgevallen
in ons land.
Er functioneert sinds begin de
ze maand in het zuiden al wel
een gesprekskring van ou
ders en kinderen. Dit initia
tief werd met zoveel enthou
siasme ontvangen dat de
stichting verwacht ook in an
dere delen van het land hier
mee te kunnen beginnen.
Voorts wil de stichting con
tacten leggen met medische,
sociale en onderwijsinstan-
ties die dan moeten leiden tot
persoonlijke hulp. Dat dit
geen overbodige activiteiten
zijn, is met name duidelijk
geworden door ervaringen in
het buitenland. Maar ook de
tot nu toe in ons land ontvan
gen reacties zijn wat dit be
treft illustratief.
UTRECHT (GPD) - Het rommelt
binnen de gelederen van de ver
eniging „Eigen Huis", de belan
genorganisatie voor de bezitters
van een eigen woning. Dat is gis
termiddag duidelijk geworden
tijdens een kort geding dat dien
de voor de Utrechtse rechtbank.
Een aantal leden ligt al geruime
tijd in de clinch met bestuur en
directie over de gang van zaken
binnen de vereniging.
Het conflict draait om de financiële
gang van zaken bij „Eigen Huis",
de vermeende bindingen met het
Bouwfonds Nederlandse Ge
meenten en de wijze waarop de
vereniging aan zijn eerste defini
tieve bestuur moet komen. In het
kort geding, aangespannen door
ir. P. Langendijk uit Papen-
drecht, wordt van het voorlopige
bestuur van „Eigen Huis" geëist
dat het inzicht verschaft in de
verenigingsfinanciën en dat het
zich onthoudt van de statuten
wijzigingen.
Tijdens het kort geding is in ieder
geval een compromis bereikt tus
sen beide partijen. Onder leiding
van de vice-president van de
Utrechtse rechtbank mr. Schu-
man is overeengekomen dat het
waarnemend bestuur dat sinds
de oprichting nu zes jaar functio
neert, de voorstellen tot wijziging
van de statuten intrekt en er een
vrije verkiezing van een bestuur
komt. Dat bestuur moet dan op
een eerstvolgende vergadering
verantwoording voor de finan
ciële gang van zaken binnen de
vereniging afleggen aan de le
denraad.
Aanstaande zaterdag komt die le
denraad van „Eigen Huis" offi
cieel voor de eerste keer bijeen.
Eigenlijk had die ledenraad, het
hoogste orgaan van „Eigen
Huis", er al veel eerder moeten
zijn, driejaar na de oprichting in
1978. Maar ook het tot stand ko
men van deze ledenraad is al met
veel problemen en een rechtsge
ding gepaard gegaan. Sinds de
oprichting fungeren de heren drs.
P. A. Gille uit Leek en dr. R. den
Buurman uit Nootdorp als een
soort waarnemend bestuur.
uit de ledenraad met het oog op
mogelijke belangentegenstellin
gen. Dit nu is in het verkeerde
keelgat geschoten van de eiser,
de heer Langendijk en zijn advo
caat Coster uit Utrecht die overi
gens zelf ook lid is van de leden
raad. Coster en Langendijk ver
wijten het bestuur dat het hen uit
de ledenraad probeert te werken
met deze statutenwijziging.
Een ander punt dat Langendijk en
Coster „Eigen Huis" verwijten is
dat de vereniging bedoeld als
niet-commerciële belangenorga
nisatie sterke financiële bindin
gen heeft met het bouwfonds.
Deze bouwonderneming ver-,
strekte forse renteloze leningen
(1,2 miljoen) en leende zijn per
soneel uit aan „Eigen Huis". De
directie van Eigen huis in de per
soon van H. J. van Herwijnen en
de adjunct-directeur zijn ex-me
dewerkers van het bouw
fonds.
Langendijk en Coster beweren
zelfs dat beide directieleden in
feite nog steeds door het bouw
fonds betaald worden. Verder
ontvangt „Eigen Huis" jaarlijks
nog eens 50.000 gulden subsidie
van het bouwfonds. De advocaat
van bestuur en directie van „Ei
gen Huis", de heer Van der Goen,
gaf gistermiddag tijdens de zit
ting van het kort geding toe dat er
bij de vereniging „schoonheids
foutjes" zijn gemaakt. Maar dat is
volgens Van der Goen te wijten
aan de stormachtige ontwikke
ling die de vereniging sinds de
oprichting in 1974 heeft doorge
maakt. De vereniging telt nu
81.000 leden.
Voor het overige vond de advocaat
van „Eigen Huis" dat de kritiek
van de opponenten, Langendijk
en Coster, niet thuishoorde in de
ze rechtbankzitting maar naar
voren gebracht had moeten wor
den op de ledenraadsvergadering
van zaterdag.
Gevaarlijke
Beide bestuurders hadden zich
samen met vier anderen bindend 5111 tl P K THVPT
nl« rlnnr Hn InHr.n ClllUl 1\1 tl
voorgedragen als door de leden
raad te kiezen nieuw bestuur.
Verder was er van beide bestuur
ders een statutenwijziging om le
den met bepaalde beroepen zoals
makelaars in onroerend goed en
assurantiebemiddelaars te weren
NMB Kapitaalmarkt-Renterekening
Rente voor de maand juni.
De NMB Kapitaal
markt-Rentereke
ning geeft een rente die
een half procent boven
het gemiddelde rende
ment op aflosbare Ne
derlandse staatslenin
gen ligt. Een hoog ren
dement dus.
*Uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.
Over de opgenomen
bedragen berekent de
NMB een geleidelijk
afnemende retourrente.
Folder met uitge
breide informatie bij
elk NMB kantoor ver
krijgbaar.
De NMB denkt met u mee.
aangehouden
AMSTERDAM (ANP) - Een acht
man sterk rechercheteam, uitge
rust met vuurwapens en kogel
vrije vesten, heeft de afgelopen
nacht de als gevaarlijk bekend
staande antiekrover H.R. (29)
aangehouden in zijn woning in de
Amsterdamse Dusartstraat. R.
wordt ervan verdacht een op
zienbarende reeks antiekdief
stallen te hebben gepleegd op di
verse plaatsen in Nederland. In
zijn woning alleen al werden
tenminste een verzameling
schilderijen, antieke klokken en
zilverwerk aangetroffen ter
waarde van ongeveer één miljoen
gulden
De politie kwam de verdachte op
hot spoor naar aanleiding van een
inbraak, afgelopen zaterdag, in
een woning in Amsterdam-Zuid,
waarbij een collectie zilver ter
waarde van een kwart miljoen
gulden werd ontvreemd
De goederen die bij R werden aan-
gi tiotlrn ij11 in I" la g.-nunn n
en ter inventarisatie overge
bracht naar het bureau Van Lefy*
enberghlaan. De vaste vriendin
van R. is op verdenking van me
deplichtigheid eveneens gearres
teerd. De politie denkt dat er in
deze zaak nog meer aanhoudin
gen zullen volgen.
