CDA en YYD:
terughoudend
tegenover PLO
Kabinet niet
bang voor
hogere
prijsstijging
HUA ONTVANGEN IN JAPAN
Bisschoppen vragen
Rome om hulp
in kwestie met Gij sen
Klaar
voor
Knokke
President van arm
Haiti trouwt: kosten
zes miljoen gulden
Advocaten ETA vragen Nederland om uitleg
PAGINA 18
WOENSDAG 28 MEI 1980
UTRECHT - Het besluit van mgr. Gijsen, bisschop van Roermond, om een
jonge priester niet in zijn bisdom aan te stellen heeft een crisis veroor
zaakt in de commissie voor dc ambtsopleidingen die is voortgekomen
uit de bijzondere synode van de Nederlandse bisschoppen in Rome. De
bisschoppen hebben nu de hulp van Rome ingeroepen om het werk van
de commissie weer op gane te brengen
Op een vergadering van deze commissie, die bestaat uit de bisschoppen
Ernst (Breda), Moller (Groningen) en Gijsen (Roermond) en die het
functioneren van de theologische opleidingen moet onderzoeken, vroeg
de centrale beleidscommissie voor het wetenschappelijk theologisch
onderwijs de drie bisschoppen, zich tijdens het onderzoek te onthouden
van openbare uitspraken inzake de hogescholen. Aanleiding was het
gewraakte besluit van mgr. Gijsen, die een priester niet wilde aanstellen
onder meer omdat deze was opgeleid in Heerlen, een opleiding waar de
bisschop ernstige bezwaren tegen heeft
Op een vergadering van de bisschoppenconferentie bleek de commissie
voor de ambtsopleidingen in meerderheid de gevraagde toezegging aan
de centrale beleidscommissie te willen doen. Gijsen echter meende die
garantie niet te kunnen geven, gezien zijn verantwoordelijkheid, en
beroept zich op verklaringen van kardinaal Garrone van de Romeinse
congregatie voor de katholieke opvoeding.
Hij vindt dat zijn houding geen hinderpaal hoeft te zijn voor een goed,
objectief onderzoek, noch voor de samenwerking met de centrale be
leidscommissie voor het wetenschappelijk theologisch onderwijs.
De bisschoppenconferentie heeft de raad voor de bijzondere bisschop
pensynode in Rome ingeschakeld om uit de impasse te komen. Die raad
moet waken over de uitvoering van de synodebesluiten en oplossingen
uitdenken voor moeilijke kwesties.
Impressario
Lou van
Rees toont
foto.
die in
Vinkeveen
Nederlandse
Knokkeploeg.
De ploeg
bestaat uit
(v.l.n.r.)
Margriet Eshuys,
de
Babe-meisjes
Margot v.d. Ven
en Gemma van Eek.
Ray Delmore
en (geknield)
Babe-zangeres
Rita van Rooij.
Het zangconcours
in Knokke
wordt van
1 tot en
met 5 juli
gehouden.
Nog plek voor
1000 man in
schoenbedrijven
TILBURG (ANP) - Volgens het be
drijfschap voor de schoenindus
trie kunnen in die bedrijfstak de
komende vier jaar duizend werk
nemers worden geplaatst. Op een
persconferentie gistermorgen in
Tilburg werd bekendgemaakt
dat na een diepgaand sanerings
proces de schoenindustrie in sta
bieler vaarwater terecht is geko
men, waardoor opnieuw behoef
te begint te ontstaan aan vakbe
kwaam personeel. Bij de honderd
schoenfabrieken die de sanering
overleefden werken op het
ogenblik zo'n zesduizend werk
nemers. De meeste bedrijven zijn
gelegen in de Brabantse Langs
traat en in Twente.
Via gerichte campagnes op ar
beidsbureaus en onder school
verlaters wil het bedrijfschap
trachten jongeren te interesseren
voor het vak van leerbewerker in
een schoenfabriek. Volgens de
heer Van den Beukei van de Ne
derlandse Herstructurerings
maatschappij Nehem, die na
mens zijn organisatie de werving
van personeel begeleidt, moet de
bedrijfstak daarbij opboksen te
gen het negatieve beeld van de
schoenindustrie, ontstaan door
de grootscheepse sanering van de
laatste jaren.
PORT-AU-PRINCE
(Reuter/UPI) - De 27-
jarige president-voor-
het-leven van Haïti,
Jean-Claude Duvalier,
is gisteren in de rooms-
katholieke kathedraal
van Port-au-Prince in
het huwelijk getreden
met de 29-jarige, ge
scheiden Michèle Ben
net, moeder van twee
zoontjes.
Het huwelijk werd ingezegend
door de aartsbisschop van
Port-au-Prince, Francois
Wolff-Ligonde, in aanwezig
heid van tweeduizend gasten,
die later een receptie bij
woonden op de boerderij van
de president in Croix-de-
Bouquet buiten de hoofdstad.
Het huwelijk van Jean-Claude
Duvalier en mevrouw Bennet
kon in de rooms-katholieke
kerk worden ingezegend om
dat het eerste huwelijk van de
bruid volgens de episcopale
ritus was voltrokken.
De president is nooit eerder ge
trouwd geweest.
Jean-Claude Duvalier werd in
1971 president, na de dood
van zijn beruchte vader pre
sident (Francois Duvalier
('papa Doe'). De ex-schoon
vader van de bruid liet het le
ven na een mislukte samen
zwering tegen het bewind van
'papa Doe' op 29 juli 1959. Om
deze reden zou er in officiële
kringen verzet zijn geweest
tegen de keuze van bruid van
de president. Ook zijn moeder
zou niet zo met het huwelijk
ingenomen zijn geweest, om
dat zij haar titel van 'eerste
dame des lands', waaraan
nogal wat voorrechten ver
bonden zouden zijn, aan een
schoondochter moet afstaan.
Het huwelijksfeest heeft zes
miljoen gulden gekost. Dat is
drie procent van de buiten
landse schuld van Haïti, dat
een van de armste landen op
het westelijk halfrond is.
In de negen jaar van zijn vrijge
zellenbestaan als president
heeft Jean-Claude Duvalier
in zijn vrije tijd een 'play
boy'-achtig leven geleid, ge
typeerd door snelle auto's en
vliegtuigjes en feestjes met
mooie vrouwen.
Eventuele negatieve gevoelens
op Haïti zijn niet weerspie
geld in het gedrag van de bur
gerij. Zij danste op straat op
de muziek van orkestjes.
DEN HAAG (GPD) - De regering blijft erbij dat er - on
danks de recente hoge prijscijfers - geen aanleiding is om
nu al te veronderstellen dat de geraamde prijsstijging
over het hele jaar 1980 zal worden overschreden. Dat
schrijft minister Van der Stee (financiën) in antwoord op
vragen uit de Tweede Kamer over de voorstellen tot belas
tingverlaging per 1 juli.
De doelstelling om dc koopkracht
voor de minimuminkomens te
handhaven kan daarbij overigens
niet als een onaantastbare garan
tie worden gezien, voegt hij er aan
Voor tonnen
aan antiek
weg uit museum
BRIELLE - Bij een inbraak tijdens
het pinksterweekeinde in het
Trompmuseum in Den Briel is
voor tonnen aan antiek gestolen.
Het museum werd beroofd van
meer dan de helft van alle op drie
verdiepingen tentoongestelde
waardevolle antieke voorwerpen,
die voor het belangrijkste deel
afkomstig zijn van het eiland
Voorne. Het museum staat sinds
vorig jaar tijdens de weekeinden
onbeheerd.
Judith Herzberg
krijgt opdracht
voor toneelstuk
DEN HAAG (ANP) - De schrijfster
Judith Herzberg heeft gisteren in
Den Haag van de Jan Campert-
stichting de opdracht gekregen
een toneelstuk te schrijven.
Tudith Herzberg schrijft niet. zoals
vaak wordt verondersteld, alleen
gedichten, ze werkte mee aan
Nederlandse films en heeft ook
enkele toneelstukken geschre
ven. "De mindere bekendheid
van haar toneelstukken is one
venredig aan de kwaliteit ervan
aldus het juryrapport.
Het was de vijfde maal dat de Cam
pertstiehting de opdracht en het
daaraan verbonden bedrag
(15.600 gulden) heelt uitgereikt.
toe. Er kunnen zich omstandig
heden voordoen, waarbij de
koopkrachtgarantie voor de mi
nima moet worden losgela-
ndien de prijzen dit jaar meer stij
gen dan de geraamde 6 procent,
zal die koopkracht namelijk al
leen gehandhaafd kunnen wor
den als het financieringstekort
van de overheid wordt vergroot
of de loonkosten verder stijgen.
Maar in beide gevallen zou daar
mee het bezuinigingsbeleid van
de regering worden doorkruist.
Een koopkrachtgarantie moet
tegen die nadelige gevolgen wor
den afgewogen, aldus Van der
Stee.
DEN HAAG (GPD) - De regering moet zeer terughoudend
blijven in de contacten met de Palestijnse Bevrijdings
organisatie, zo vinden de fracties van CDA en VVD in de
Eerste kamer.
De Japanse prem
Guofeng besprekingen voerde.
TOKIO (Reuter) - De Chinese eer-
ste-minister Hua Guofeng is gis
teren in Japan aangekomen. Tij
dens zijn vijf dagen durende be
zoek wil de Chinese partijleider
de vriendschappelijke betrek
kingen tussen Peking en Tokio
nader aanhalen.
besprekingen op het programma
met keizer Hirohito en de Japan
se regeringsleider, Masayoshi
Ohira.
Naar het oordeel van de grote Ja
panse krant Yomiuri Shimbun
begint met het bezoek van Hua
een 'pragmatische fase in de
Chinees-Japanse betrekkingen.
Japan is op het moment de be
langrijkste handelspartner van
de Chinese Volksrepubliek,
f^ij Hua's aankomest waren onge
veer 10.000 man politie op de
been.Gedurende het gehele be
zoek moeten zij aanslagen van
rechtse Japanners voorkomen.
Dezen beschouwen het bezoek
van de partij en regeringsleider
uit Peking als een poging om Ja
pan communistisch te maken.
Tijdens het debat over de begroting
van buitenlandse zaken in de Se
naat vroeg ir. J. Baas (VVD) giste
ren om „grote terughoudend
heid" in de contacten met de
PLO, terwijl prof. dr. J.W. van
Hulst verklaarde dat PLO-leider
Sartawi, die onlangs op het mi
nisterie van buitenlandse zaken
werd ontvangen, bij de CDA-
fractie „niet welkom" zou
zijn.
PvdA-woordvoerder J.B. Broeksz
daarentegen sprak van de „rond
uit domme en misdadige politiek
van het vestigen van nederzettin
gen op de Westoever", van Israël.
Hij hoopte voor Israël dat de hui
dige regering-Begin snel zou ver
dwijnen.
Vanuit alle fracties in de Eerste
Kamer werd bezorgdheid geuit
over de toegenomen spanningen
tussen oost en west, vooral na de
Russische inval in Afghanistan.
Oud-VARA-voorzitter Broeksz
leverde een geheel eigen bijdrage
door voor te stellen dat de West-
duitse leider Helmut Schmidt bij
zijn bezoek aan de Sowjet-Unie
de Russen zou voorstellen hun
(overigens mobiele - red.) SS-20-
raketten zó ver terug te trekken
dat zij West-Europa niet meer
zouden kunnen bereiken. In ruil
daarvoor zou de NAVO dan moe
ten afzien van de eind vorig jaar
afgesproken modernisering van
de taktische kernwapens, door
plaatsing van 572 kernraket
ten.
Olympische Spelen
Een meerderheid in de Eerste Ka
mer bleek het eens te zijn met het
regeringsbeleid inzake de Olym
pische Spelen. Ir. Baas herinner
de eraan dat na de Spelen van
1936, in Hitler-Duitsland, „ieder
een een kater had", terwijl bo
vendien enkele jaren later de
jeugd van nazi-Duitsland en van
de andere deelnemende landen
tegenover elkaar stond, niet op
het sportveld, maar op het slag
veld.
De PvdA-fractie bleek verdeeld te
zijn over de Olympische Spelen,
net als in de Tweede Kamer. De
heer Broeksz kon slechts melden
dat „een deel van onze fractie"
het niet-deelnemen aan de Spe
len ondersteunt.
PPR-woordvoerder dr. Bas de
Gaay Fortman was van mening
dat een boycot in het algemeen
een minder geschikt middel is
om de politiek van een bepaald
regime te beïnvloeden. „Eén
boycot zal altijd worden ervaren
als gericht tegen het regime zelf;
niet tegen het beleid". Hij trok
een parallel met zoals het in Oost-
Europa wordt genoemd, de
vreedzame coëxistentie: men
aanvaardt het bestaan van een
ander regime, ook al is men het er
ideologisch niet mee eens.
In dit verband zijn er grenzen aan
een mensenrechtenbeleid, zo
meende Dp Gaay Fortman, juist
vanwege het feit dat een boycot
toch nooit effectief kan zijn. Bij
het veel genoemde streven naar
„solidariteit met Amerika", inza
ke zowel de kwestie-Afghanistan
als de kwestie-Iran, tekende De
Gaay Fortman aan dat hier ei
genlijk het woord „solidariteit"
misplaatst is, aangezien de VS
niet een zwak land zijn, dat onze
solidariteit nodig heeft, maar
„een supermogendheid die
wordt geconfronteerd met de
grenzen van zijn macht".
Loonmatiging
De voorgestelde loonmatiging
waarbij een belastingverlichting
wordt gegeven van 100 gulden en
een loontoeslag van - naar gelang
het inkomen - 26 of 36 gulden
leidt volgens de bewindsman tot
een verlaging van het financie
ringstekort met 800 miljoen gul
den in 1981. Dat weegt op tegen
het verlies aan belastingop
brengsten.
Met deze lastenverlichting worden
net de minimuminkomens ont
zien. Zou dc koopkracht van die
minimuminkomens met 1 pro
cent worden verhoogd, dan zou
een lastenverlichting met 187
gulden nodig zijn. Beperking van
het koopkrachtverlies voor het
gemiddelde inkomen tot 0,5 pio-
cent zou óe Staat al weer 425
miljoen gulden gaan kosten.
De lastenverlichting voor 1980 is
blijvend voor de komende jaren,
mede om inhaaleffecten te voor
komen en om een overschrijding
van de voor de loonkostenstij
ging beschikbare ruimte te ver
mijden.
(Van c
correspondent Peter Hattink)
MADRID - Miguel de Castells en Inaki Es-
naola, advocaten van de radicale Baski-
sche afscheidingsbeweging ETA-militar,
hebben gisteren te Madrid de Nederland
se ambassadeur, L. Goedhart, om uitleg
gevraagd over de uitlevering van vier
Basken door de Nederlandse politie aan
de Spaanse veiligheidsdienst.
De vier Spaanse Basken, die vrijdag op het
vliegveld van Madrid door de politie wer
den ingerekend, staan bij het Spaanse mi
nisterie van binnenlandse zaken bekend
als professionele terroristen, die betrok
ken zijn geweest bij tal van aanslagen in
het Baskenland. Beide raadsmannen van
ETA-militar toonden zich tegenover am
bassadeur Goedhart zeer ontstemd over
de samenwerking tussen de Nederlandse
en de Spaanse politie, die volgens hen in
druist tegen de rechten van de mens en in
strijd is met de conventie over politieke
vluchtelingen van Genéve en met de Eu
ropese conventie over terreurbestrij
ding.
Op een persconferentie verklaarden de ad
vocaten later dat noch de Nederlandse au
toriteiten, noch ambassadeur Goedhart
wisten dat er in het Baskenland inwoners
om politieke redenen worden vervolgd.
Beiden ergerden zich aan de ambassa
deur, omdat hij steeds sprak over vier
Spaanse onderdanen in plaats van Baski-
sche burgers. De Baskische raadslieden
begrepen niet waarom ongewenste
vreemdelingen, zoals de vier Basken, door
drie marechaussees in uniform werden
begeleid in het vliegtuig naar Madrid. Mi
guel de Castells verklaarde dat door toe
doen van de Nederlandse politie de vier
Basken nu gemarteld worden op het poli
tiebureau te Madrid.
Volgens Inaki Esnaola heeft de Nederland
se politie de vier Basken met leugens aan
het lijntje gehouden en ten slotte uitgele
verd aan de Spanjaarden. „De vier Bas
ken, die niet over documenten beschikten
waaruit bleek dat zij de status van politiek
vluchteling bezaten, werd verteld dat zij
hun bestemming zelf konden kiezen. De
Nederlandse politie, die een van de Bas
ken met z'n moeder en een advocaat in
San Sebastian liet bellen om geld voor
tickets te vragen, maakte ze wijs dat zij
naar Genéve gingen. Vorige week belde
een van hen nog met z'n advocaat, die on
middellijk voorstelde of hij de hulp van
Amnesty International zou inroepen voor
het vervaardigen van vluchtelingenpapie-
ren. „Nee, antwoordde hij toen, we gaan
niet naar Madrid. We gaan of naar Parijs,
of naar Genéve". aldus Esnaola.
n een nota aan de pers ontkende de Neder
landse ambassade te Madrid gisteren dat
de begeleiders van de vier Spanjaarden
geen contact hebben gehad met de
Spaanse politie en dat zij deze Spaanse
onderdanen niet hebben uitgeleverd aan
de autoriteiten. Voorts vermeldt het pers
bericht dat de vier Basken op 21 mei op
Schiphol aankwamen met een vliegtuig
uit Aden (Zuid-Jemen) zonder voldoende
geld om enkele dagen vakantie in Neder
land door te brengen, zonder retourbiljet
en zonder voldoende financiën om per
trein Spanje te bereiken.
De Nederlandse autoriteiten verzochten
Koeweit Airlines, de luchtvaartmaat
schappij die verantwoordelijk was voor
de binnenkomst van de vier Basken, ze
terug te transporteren naar Aden. De au
toriteiten van Aden weigerden de Spaan
se Basken weer op te nemen, waarop het
Nederlandse ministerie van justitie be
sloot de vier Spaanse Basken op kosten
van Koeweit Airlines naar Madrid te zen
den.
De gezagvoerder van het lijntoestel van de
Spaanse luchtvaartmaatschappij Iberia,
die de vier Basken vrijdag van Amster
dam naar Madrid bracht, vroeg om poli
tiebegeleiding van de groep. Tenslotte
vermeldt de nota van de Nederlandse am
bassade dat de vier Basken reisden met
geldige Spaanse paspoorten en dat het
hier een routinemaatregel betrof voor ie
dere buitenlander, die bij binnenkomst in
Nederland niet kan aantonen dat hij over
voldoende geldmiddelen beschikt of over
een uitreisticket.
