Kans gering op vergelijk Znid-Korea Honger bedreigt zwarte kinderen Zuid-Afrika Palme, Kreisky, Gonzalez gezamenlijknaarTeheran "Russische journalist instrument van de partij -H'llll/lHIlMB- Rust enigszins weergekeerd in Kwangjoe Felle strijd in Namibië IS n SCHUTTER GINGVOOR SCHUT ZATERDAG 24 MEI 1980 an onze corespondent Karl Breyer) JOHANNESBURG - Voor min stens vijftigduizend Zuidafrikaan- se kinderen dreigt dit jaar de hon gerdood. Duizenden kinderen zijn ondervoed. Tot deze conclusie ko men dr. Nthato Motlana, de voorzit ter van het Comitee van Tien, het officieuze, door de zwarte bevol king opgerichte 'bestuur van So- weto en dr. Selma Browde van de Progressieve Federale Partij in Jo hannesburg. Samen schreven zij, in opdracht van het zogenaamde „Hunger Concern Programme een rapport over de voeding van de ar me jeugd in Zuid-Afrika. Zij schreven aan hospitalen en kli nieken in geheel Zuid-Afrika om een juist beeld van de situatie te kunnen krijgen. De antwoorden uit verschillende delen van het land waren alarmerend. Het bleek dat vooral in de zogenaamde thuislan den de ondervoeding, kwasiorkor, tuberculose en longontstekingen wijd verbreid zijn. In een eerste reactie op de door dr. Browde en dr. Motlana bekendge maakte gegevens zei professor John Gear van de universiteit van Witwatersrand dat zeker 750.000 zwarte kinderen in Zuid-Afrika te weinig voedsel krijgen. De proble men worden versterkt door het feit dat op het ogenblik zeker 500.000 zwarte mensen werkloos zijn. Velen van hen zijn tussen de 20 en 29 jaar oud. Zij zijn dus nauwelijks in staat voor hun gezinen te zorgen. Bovendien stijgen de kosten van levensonderhoud in Zuid-Afrika voortdurend. De inflatie steeg, op basis van 12 maanden, van 12 per cent in april tot 13,4 percent in Professor Gear is van mening dat er ook een tekort bestaat aan artsen, die de ondervoede kinderen kun nen verzorgen. Een woordvoerder van de Progressieve Federale Par tij, het parlementslid Horace van Rensburg, zei het onbegrijpelijk te vinden dat Zuid-Afrika voortdu rend voedsel exporteert, terwijl te gelijk een belangrijk deel van de ei gen bevolking niets te eten heeft. Pas gisteren werd bekend dat Zuid- Afrika verzoeken van Zambia, Mo zambique, Tanzania en Kenia heeft ontvangen om mais naar deze lan den uit te voeren. Dr. Van Rens burg wees erop dat het „South Af rican Medical Journal' tot de conclusie is gekomen dat de sterfte voor zwarte en kleurlingkinderen dertien keer hoger is dan voor blanke kinderen. De doodsoorzaak lag in de meeste gevallen in onder voeding of in de gevolgen daar in een eerste reactie op de alarme rende berichten zei de Zuidafri- kaanse minister van gezondheid, dr. Munnik, dat er geen betrouwba re cijfers bekend zijn over onder voeding in Zuid-Afrika. Hij wees erop dat 38.000 zwarte en 930 blan ke kinderen, die leden aan onder voeding, in het begrotingsjaar 1979-1980 bediend werden in een project voor de verdeling van gratis melk. Inmiddels is een intensief onder zoek naar de gezondheidstoestand van tienduizenden kinderen van alle rassen, tussen zes en negen jaar, dat door het ministerie van ge zondheid wordt uitgevoerd, bijna voltooid. Een woordvoerder van het ministerie was gisteren echter niet bereid nadere bijzonderheden te verstrekken. SEOEL (UPI, GPD) - In de Zuidkoreaanse provincie hoofdstad Kwangjoe lijkt de rust, na zes dagen van bloe dige onlusten, enigszins weergekeerd. Wel blijft de stad, die geheel in handen is van burgers, omsingeld door lege reenheden. Veel inwoners .zijn bezig met het schoonmaken van de met losse stenen en glasscherven bezaaide straten. Enige duizenden burgers hielden een mars langs de 52 in het centrum van de stad tentoon gestelde lijken van gedode de monstranten. Volgens onofficiële cijfers zouden bij de demonstra ties, die afgelopen zondag be gonnen, 81 personen gedood en meer dan 350 gewond zijn. Studenten hebben de burgers met luidsprekers opgeroepen op le ger en politie buitgemaakte wa pens in te leveren. Volgens mili taire bronnen in Seoel zijn tijdens de rellen in Kwangjoe meer dan 3500 geweren en machinepisto len en 75.000 patronen in handen van burgers terechtgekomen. Lancering van Ariane mislukt KOUROU (AFP) - De tweede lan cering van de Europese raket 'Ariane' is gisteren mislukt door dat één van de vier motoren van de eerste trap het niet goed deed, zo heeft het Franse centrum voor ruimtevaart bekendgemaakt. De lancering van het ruimtevaart centrum Kourou in Frans Guya na was verschillende keren uit gesteld wegens moeilijkheden met de computer en het slechte weer. Eén minuut na de start bleek dat één van de vier motoren van de eerste rakettrap het niet deed, waardoor de raket niet in de gewenste baan kon komen. De raket is ontploft en in zee gestort. De 208 ton zware 'Ariane' die 2,4 miljard gulden heeft gekost, werd op 24 december van het vo rig jaar voor de eerste keer met succes beproefd. De raket is des tijds ontworpen om een eind te maken aan de afhankelijkheid van Europa van Amerikaanse draagraketten. 'Ariane' moest de twee Westduitse kunstmanen 'Feuerrad' en 'Oscar 9' in een baan om de aarde bren gen. Met de 1.105 kilo zware sa telliet "Feuerrad' wilde men de voorwaarden onderzoeken voor de zogenaamde 'beheerste kern fusie' in toekomstige kernreac tors. De rond 90 kilo zware 'Oscar 9' was een satelliet voor tele communicatie. Gouden Palm: VS en Japan CANNES - De Gouden Palm van Cannes is gisteren verdeeld over de films Kagemusha (van Kuro sawa) en All that Jazz (van Bob Fosse). De speciale jury-prijs gaat naar Mon oncle d'Amérique (van Alain Resnais). Zanussi kreeg een prijs voor de beste regie (Constans), Scola s La Terrazza kreeg de prijs voor het beste sce nario. Michel Piecoli en Anouk Aimee werden als beste hoofd rolspelers bekroond voor beider spel in Bellocchio's Sprong in de leegte. Jack Thompson (Breaker Morant) en Carla Gravina (La Terrazza) verwierven de onder scheidingen voor de beste bij rollen. Bovendien werden vier pantser voertuigen, 80 jeeps en 50 vrachtwagens op het leger buit gemaakt. Naar het Japanse persbureau Kyo- do meldt, is het onmogelijk een duidelijk beeld te krijgen van wat zich in Kwangjoe afspeelt omdat alle verbindingen met de stad nog steeds zijn verbroken. Intussen worden onderhandelin gen tussen de militairen en af gevaardigden van burgers uit Kwangdjoe voortgezet. De mili tairen zouden bereid zijn een aan tal van de eisen van de proteste rende burgers in te willigen, waaronder vrijlating van gevan gen genomen betogers, compen satie voor degenen die tijdens de rellen werden gedood, geen ver geldingsmaatregelen wanneer de toestand in de stad weer normaal is en een televisie-uitzending waarin de betogers hun eisen uit een kunnen zetten. De Zuidkore aanse regering heeft echter ge weigerd de belangrijkste eisen in te willigen, te weten opheffing van de staat van beleg, vrijlating van oppositieleider, Kim Dae- Jung, en het aftreden van luite nant-generaal Chun Doo-Hwan, die als legercommandant de werkelijke macht in Zuid-Korea bezit. De kans op een vergelijk wordt dan ook gering geacht. autowrakken. STOCKHOLM (AFP) - De Zweed se sociaal-democratische leider Olof Palme en de Oostenrijkse kanselier Bruno Kreisky zullen samen met de Spaanse socialisti sche voorman Felipe Gonzalez naar Iran reizen om te pogen de vrijlating te bewerkstelligen van de Amerikaanse gijzelaars. Gonzalez, Palme en Kreisky zullen dit weekeinde naar Teheran ver trekken. Zij worden gesteund door de Socialistische Interna- PRETORIA (AFP, Reuter) - Het Zuidafrikaanse militaire opper bevel in Pretoria heeft gisteren bekendgemaakt, dat bij zware gevechten in het noorden van Namibië (Zuidwest-Afrika) 81 zwarte nationalistische guerrilla strijders en vijf Zuidafrikaanse militairen zijn gesneuveld. Demonstranten hebben gisteren in zwarte woonwijken bij Bloem- fontijn een bioscoop in brand ge stoken en het huis van een agent volledig verwoest. Dit heeft de Zuidafrikaanse politie bekend-, gemaakt. De politie heeft 15 personen gear resteerd in een nacht vol brand stichting en geweld. „Wegen zijn nog steeds geblokkeerd en voer- tijgen worden nog steeds be stookt, maar het is nu rustiger dan gisteravond" aldus een woordvoerder van de politie. In de zwarte woonwijken rond de stad hebben zich de geweldda digste tonelen afgespeeld van de protesten in het gehele land van scholieren tegen de rassenonge- lijkheid in het onderwijssysteem van Zuid-Afrika. tionale, een organisatie van so cialistische groeperingen uit de hele wereld. Het kantoor van Gonzalez maakte diens plannen gisteren vroeg bekend, terwijl de deelneming van Kreisky en Pal- me aan de bemiddelingspoging later op de dag werd bevestigd door het hoofdkwartier van de socialistische internationale in Londen. De aankondiging in Madrid volgde op privé-bezoeken aan de Spaan se hoofdstad deze week van twee advocaten die al eerder betrok ken zijn geweest bij bemidde lingspogingen in Iran. Het zijn de Fransman Bourger, die banden onderhoudt met de Iraanse rege ring en de Argentijn Villalon. Een Spaanse bemiddelingsrol wordt niet zo verwonderlijk geacht gezien Spanje's histori sche en culturele banden met de Arabische wereld. Politieke waarnemers in Madrid menen dat de buitenlandse reis van Felipe Gonzalez een ant woord is op de buitenlandse rei zen van premier Suarez, die tot nu toe altijd vaag verslag heeft uitgebracht resultaten ir politiek. Proefschrift Sowjet-pers UTRECHT (GPD) - "De Russi- sche journalist is niet te ver gelijken met de kritisch inge- stelde journalisten in het Westen, die ervan uitgaan dat ze politici en regeringsleiders nauwgezet moeten volgen De Russische journalist is ge woon het verlengstuk van de Communistische Partij. Hij zal nooit de uitgangspunten van de officiële politiek aan vallen, omdat alleen journa listen tot het vak worden toe gelaten die voor de volle hon derd procent in de pas lopen". Dit zegt de slavist William F. van den Bereken, die deze week is gepromoveerd tot doctor in de letteren aan de Rijksuniversiteit Utrecht, in zijn proefschrift, "Het beeld van het Westen in de Sowjet- Pers", komt hij tot de conclu sie, dat de Russische media doelbewust een negatief beeld van de westelijke we reld verspreiden. Het Westen wordt, aldus de promovendus, nog steeds af geschilderd als de grootste ideologische vijand van de socialistische Sowjet-Unie. Volgens Van den Bereken blijkt hieruit, dat de officiële Russische politiek van ont spanning niets voorstelt. Hoe sterker de Sowjet-Unie ont spanning zegt na te streven, hoe meer de ideologische propaganda tegen het kapita listische Westen wordt opge voerd. Izwestija (n het proefschrift wordt een systematisch onderzoek ge daan naar de berichtgeving in het regeringsblad Izwestija, de "spreekbuis" van de poli tieke top, aldus Van den Bereken. Het blad is volgens hem representatief voor de hele Sowjet-Pers, met dit ver schil dat je de publikaties in de Izwestija rechtstreeks de regering kunt aanwrijven. Op basis van zijn onderzoek concludeert de promovendus onder meer dat iedere kritiek uit de kolommen van de Rus sische media wordt geweerd. Alleen in regionale bladen kan een plaatselijke gebeur tenis worden gehekeld. Maar bijvoorbeeld het falen van de Sowjet-economie wordt niet kritisch toegelicht. Het wordt toegeschreven aan inciden tele tegenslagen. Van den Bereken: "De kritiek op het systeem is in de Russi sche pers uiterst beperkt. Men draait om de kern heen. De buitenlandse politiek staat zelfs volkomen buiten iedere discussie, want alles wat de Sowjet-Unie doet, is stelselmatig vredespolitiek. Op geen enkel vlak wordt een officiële stem gehoord, die kritiek levert op het beleid". Volgens dr. Van den Bereken maakt de Sowjet-Pers deel uit van een groot ideologisch "indoctrinatiesysteem", dat behalve de media, ook het onderwijs, de literatuur, film, beeldende kunst en dergelij ke beheerst. Dit alles met het doel de burgers een "gemon teerd" beeld op te dringen. - Volgt een Russische journa list dan klakkeloos het rege ringsbeleid? Van den Bereken: "Ja. De Sowjet-journalist vervult ge woon de taak die zijn op drachtgever, de partij, hem heeft gegeven. Hij is er alleen om de public relations van de regering te verzorgen". "Persoonlijke gewetensvragen komen bij Russische journa listen meestal niet op. Men hoeft immers geen persoon lijke mening uit te spreken. Dat hoort niet in de krant. Het komt dan ook bijna nooit voor, dat een journalist in conflict raakt met de rege ring, omdat hij kritische stukken heeft geschreven. Of dat een krant wordt verbo den". Lijst Van den Bereken: "Er bestaat een uitgebreide lijst met on derwerpen, waarover niet mag worden geschreven. Za ken als industrie, woning bouw, rechtspraak, milieu beheer, sociale voorzieningen in het buitenland. Deze lijst wordt regelmatig aangepast. Telkens als de Sowjet-Unie problemen met een of ander land heeft, verandert er wel iets. Dit betekent, dat je niet kunt schrijven wat je wilt". - Waarom wordt iemand dan journalist? De jonge doctor "Dan heeft hij tenminste een gepriviligeer- de positie. Verdient hij meer dan het hongerloon van nog geen 500 gulden dat de gewo ne Rus heeft. Mag hij reizen. Naar het buitenland. Dat is een bijzonder voorrecht". - Een laatste vraag: waarom zijn de meeste Oost-Europa deskundigen zo negatief in hun oordeel over de Sowjet- Unie? Van den Bereken: "Omdat ze er geweest zijn. De taal spreken. Contact hebben gehad met de bevolking. Zonder verplichte gidsen hebben kunnen rei zen. Dan kom je wel meer te weten dan de gemiddelde toerist, die niet achter de schermen kan kijken". Schandaaltje in Oostenrijks dorp WENEN (GPD) - Toen op 5 mei de plaatselijke politie van het dorpje Bockfiiess in Bene den-Oostenrijk het kadaver vond van de 300 kilo zware 4- jarige eland, die al twee jaar rondzwierf in het woud, kwam de bevolking in op stand. De eland, een in Oos tenrijk hoogst zeldzame ver schijning, was in 1978 vanuit het hoge noorden van Europa via de Tsjechoslowaakse grens Oostenrijk binnenge slopen en voelde zich sinds dien in de Oostenrijkse bos sen thuis. Alle jagers in de omgeving waren op de hoogte van het bestaan van de eland, die tot de beschermde dier soorten behoort. Een 52-jarig gemeenteraadslid van Bockfiiess, Rodolf Ber- thold, voorzitter van de plaat selijke jagersvereniging, eiste na het vinden van de dode eland dat de plaatselijke poli tie alles in het werk zou stel len om de dader te vinden. Een beloning van 4500 gulden werd in het vooruitzicht ge steld voor het vinden van de lafhartige jager. De plaatse lijke jageis vereniging, bij monde van de heer Berthold, deed een extra duit in het zakje door voor het vinden van de dader nog eens 4000 gulden ter beschikking te stellen. Onderzoek Na weken intensief onderzoek door een ploeg militaire bal listische experts is vastge steld dat de schutter niemand anders is dan de voorzitter van de jagersvereniging uit Bockfiiess, de zelfde Rodolf Berthold. Deze bekende zijn schuld nadat deskundigen hadden vastgesteld dat het schot waardoor de eland het leven liet, was afgevuurd uit een van zijn 14 jachtgewe- Behalve dat de jager - die be weert de eland voor een wild zwijn te hebben aangezien - waarschijnlijk zijn zetel in de gemeenteraad verliest en zijn voorzitterschap van de jacht- vereniging heeft moeten op geven, staat hem een boete van maximaal 4500 gulden of zes weken gevangenisstraf te wachten. Bovendien is de be volking in de omgeving zó woedend, dat de overijverige jager overweegt zijn Wijn gaard te verkopen en te ver- BONN - In de Frankfurter Allge- meine van gisteren stond een po litieke karikatuur van de Neder lander Fritz Behrendt. Daaron der maar één woord: Wahl- kampf... (verkiezingsstrijd). Bo venin twee mannetjes die elegant met het floret vechten. Daaron der dezelfde mannetjes, nu ech ter gewapend met lansen en een ijzeren kogel. De derde fase levert gebulder van kanonnen op en tenslotte ziet men de strijders achter raketinstallaties staan. Een buitensporige voorstelling van Behrendt? Nauwelijks. Sinds de rede van kandidaat-kanselier Franz Josef Strauss op het con gres van de CDU in Berlijn staat het vrijwel vast dat de campagne voor de bondsdagverkiezingen in oktober alle emoties en alle haat gevoelens de vrije loop zal laten. Strauss verkondigde in Berlijn dat het uur van de waarheid was aangebroken, dat er nu hard moet worden teruggeslagen. Hoe dat moet demonstreerde de kandidaat bijna twee uur lang. Hij maakte bondskanselier Hel mut Schmidt uit voor leugenaar, staatstoneelspeler, een man zon der perspectieven, zonder moed en zonder ruggegraat: iemand die aan de leiband van Moskou loopt en een echt gevaar is voor Duits land en Europa in de jaren tach tig. De Bayernkurier, het huisorgaan van Strauss in München, had al voor het congres van de CDU aangekondigd: „Nobele terug houdendheid van de kandidaat kanselier in zijn strijd voor een betere politiek in Duitsland en tegen een met totale inzet en met alle middelen vechtende SPD is niet meer gevraagd". Het wordt een campagne zonder genade. Gepantserde politieau to's, agenten, die met helmen, schilden, knuppels en honden het congresgebouw in Berlijn te gen demonstranten beschermen - zo zal het decor van de strijd om de bondsdagzetels eruit zien. De politieke partijen en hun aan voerders geven elkaar hiervan over en weer de schuld. Naar aanleiding van de verkiezings strijd in Noordrijn-Westfalen, waar de SPD veel won en de CDU veel verloor, zeiden de christen democraten dat de sociaal-demo craten met 'ongehoorde midde len' hadden gespeculeerd op de 'oorlogsangsten' van de bevol king. Na de uitlatingen van de sprekers op het Berlijnse congres van de CDU, verklaarde SPD-vice-voor- zitter Hans Jurgen Wischnewski dat de Union zijn partij niet meer als politieke tegenstander be schouwt, maar probeert van de SPD een 'vijand van het Duitse volk te maken'. Wischnewski was vooral geschrokken door de taal van CDU-CSU-politici en in het bijzonder van die van Strauss, die in feite uit de 'wapenkamer van de geestelijke burgeroorlog' stamt. CDU-woordvoerder Henrich noemde de uitlatingen van Wischnewski 'ongekwalificeerd' en sprak op zijn beurt over 'grove, inhoudsloze en nietszeggende polemiek. Na de schandalen bij de beëdiging van 1200 recruten in Bremen, waarvoor de Union in feite de SPD verantwoordelijk maakt, waren, aldus Henrich, jonge socialisten (JUSOS) toch met communisten en geweld- schoppers in Berlijn de straat op gegaan om 'haatgezangen' tegen de CDU-CSU en haar represen tanten aan te heffen. Tegen deze achtergrond is donder dag voor het eerst de arbitrage commissie bijeengekomen, die er vanaf 1 juli over moet waken dat Westduitse politici elkaar tot aan de verkiezingen op 5 oktober niet meer voor 'rotte vis' uitmaken. De secretarissen-generaal van de vier grote partijen CDU, SPD, CSU en FDP. hadden circa twee maanden geleden een verkie zingsovereenkomst getekend, waarin staat dat de partijen zich verplichten om een 'eerlijke en zakelijke' verkiezingscampagne te voeren. Persoonlijke beledi gingen en kwaadsprekerij moe ten achterwege blijven. Toen het document nog maar nau welijks was ondertekend, ston den de meeste politieke waarne mers al klaar met uitdrukkingen als 'éen grote afieidingsmanoe- vre', 'waanzin', 'een zoethouder'. Ze hebben gelijk gekregen, want als de overeenkomst nu al van kracht was geweest, had de commissie onder voorzitterschap van de neutrale evangelische bis schop Herman Kunst waar schijnlijk permanent moeten vergaderen. Aan de Duitse tradi tie om tijdens verkiezingscam pagnes veelvuldig op de man en nauwelijks de bal te spelen, is geen einde gekomen en dat zal ook niet gebeuren. Intussen vragen dezelfde politieke waarnemers zich af waar ge noemde kwaadsprekerij en bele digingen toe zullen leiden. De meeste geloven dat de CDU-CSU onder lijsttrekker Strauss daar van het meeste nadeel zal heb ben. Gunther Ruhle schreef don derdag in de conservatieve Frankfurter Allgemeine: „Wij waren op weg gegaan (naar het CDU-congres in Berlijn - red.) om de kandidaat tegen de sma delijke aanvallen in bescherming te nemen, zijn argumenten weer te voorschijn te laten komen. Hij faalde - zelf En in het liberale weekblad Die Zeit komt Rolf Zundcl tot de conclusie dat er bij de komende verkiezingsstrijd veel schade zal worden aangericht, „niet in de laatste plaats bij de Union zelf'. Alle schuchtere pogingen van de CDU om, zoals vroeger aange kondigd. mot argumenten in plaats van beledigingen de strijd te voeren zijn mislukt. Weliswaar hebben de gedelegeerden op het partijcongres Strauss minuten lang toegejuicht, maar dat was een verplichte oefening in solida riteit. Naar buiten toe moest wor den getoond dat een CDU-CSU- overwinning in oktober nog he lemaal niet tot de onmogelijkhe den behoort. Privé sprak bijna niemand over een zege. „Jongen, hou op met over politiek te praten", hoorde ik een belang rijke CDU-functionaris uit Noordrijn-Westfalen tegen een collega uit de Palts zeggen. Een bondsdagafgevaardigde vertelde in een klein groepje dat hij in elk geval niet voor Strauss als lijst trekker was geweest. Zelfs CDU- secretaris-generaal Hemer Geissler zou zich op deze manier tegenover enkele anti-Strauss» demonstranten hebben 'veront schuldigd'. Veel CDU-politici reageren zeer verward als wordt gevraagd of zü de lijn-Strauss zullen aanhouden op verkiezingsbijeenkomsten in hun districten. „Hoe kan ik nu in een café in Goslar de kiezers er van overtuigen dat Schmidt ei genlijk iemand is die ze niet alle maal op een rijtje heeft, terwijl vrijwel de hele wereld van me ning is dat hij - afgezien van zijn politieke overtuiging - een groot staatsman is", zei een CDU'er fluisterend tegen mij. De twijfel in de CDU aan de geschiktheid van Franz Josef Strauss om kan selier van de Bondsrepubliek te worden, is na het congres in Ber lijn, dat was bedoeld als 'opmon- teringsbijeenkomst', niet ver dwenen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 9