Kort geding moet
actie beëindigen
Al zeventig mille voor agenten
Aanzienlijke muntenvondst in
Zeeland bij graafwerkzaamheden
Lekkerkerk stelt bedrijf
aansprakelijk gifzaak
Menten beschuldigt broer
Dirk oorlogsmisdrijven
ZATERDAG 24 MEI 1980
THOLEN (ANP) - De 33-jarige
grondwerker Jacob Bijl uit
Scherpenisse heeft donderdag
tijdens graafwerkzaamheden in
St. Annaland op Tholen een
kruik met 387 gouden munten
gevonden. Hoeveel ze waard zijn,
is nog niet te zeggen, aldus bur
gemeester Barends gistermorgen
op een persconferentie.
De munlen stammen uit de periode
159.0-1620. Er zitten 64 zoge
naamde gouden rijders bij,
Spaanse matten en veel dukaten.
Toen het echtpaar Bijl donder
dagavond in de gaten kreeg wat
een enorme vondst er was ge
daan, waarschuwde het de bur
gemeester. Deze heeft de munten
in een bankkluis laten opbergen.
De helft van de munten komt toe
aan de gemeente, de andere helft
aan de vinder
Volgens burgemeester Barends zat
de kruik zeventig centimeter in
de gemeentegrond. Vroeger heeft
op die plaats een boerderij en la
ter een burgemeesterswoning
gestaan.
Volgens de burgemeester zullen B
en W de raad voorstellen een serie
munten te reserveren voor het
gemeentemuseum van Tholen.
Van de opbrengst van de rest zal
vermoedelijk de restauratie van
enkele historische panden kun
nen worden betaald. Wat de fa
milie Bijl met de opbrengst gaa'
doen, is nog niet bekend.
Volgens drs. H.W. Jacobi van het
Koninklijk Nederlands Pen
ningkabinet in Den Haag be
draagt de waarde van de mun
tenvondst zeker enkele hon
derdduizenden guldens. Jacobi
sprak op een persconferentie
naar aanleiding van de vondst.
De glans van de munten, zeer be
langrijk voor bij de bepaling van
de waarde, noemde Jacobi goed.
"We hebben hier te maken met
het kleine broertje van de be
roemde goudvondst in Seroos-
kerke" zo kenschetste hij de
vondst in St.-Maartensdijk. Ver
moedelijk vormt de kruik met
munten "een spaarcentvan de
boer die eeuwen geleden op die
plaats woonde, aldus Jacobi.
LEKKERKERK (ANP) - De
gemeente Lekkerkerk heeft
het containerbedrijf van de
firma Wijnstekers uit Rotter
dam aansprakelijk gesteld
voor de gifstort in wijk Lek-
kerkerk-West. De gemeente
heeft daartoe een verzoek in
gediend voor getuigenver
hoor bij de rechtbank in Rot
terdam. Het onderzoek van de
rechter-commissaris moet
zich vooral toespitsen op de
vragen wie gestort heeft en
welke verontreiniging daar
door is veroorzaakt.
Burgemeester Ouwerkerk zei
gisteren op een persconferen
tie in Lekkerkerk dat de ge
meente zelf zich niet zal ont
trekken aan een onderzoek.
Het is overigens nog niet ze
ker of de rechtbank een on
derzoek naar de schuldvraag
toestaat.
Volgens een onderzoek van het
Rijksinstituut voor de
Drinkwatervoorziening
(RID) worden de 52 vaten, die
uit de grond van het afgegra
ven parkeerterrein zijn ge
haald. als zodanig" gebruikt
in met name de coatingindus-
trie in het Botlekgebied.
Bij de afgravingen in Lekker
kerk, nodig om de wijk Lek-
kerkerk-West gifvrij te ma
ken. zal waarschijnlijk
100.000 kubieke meter grond
vrij komen. Ongeveer de helll
hiervan zal vrij zijn van het gif
(tolueen, xyleen), maar Lek
kerkerk wil om psychologi
sche redenen deze grond
niet binnen de gemeente
grenzen hebben.
De technische werkgroep die
zich met deze zaak bezig
houdt heeft daarom het be
stuur van het recreatieschap
Rottemeren gevraagd zich
over de gifvrije grond te ont
fermen. Vrijdag zal het schap
zich hierover beraden. Van
wege dezelfde psychologi
sche redenen" zit men echter
niet te springen om de grond,
al is die nog zo gifvrij.
Hartoperaties
in Klokkenberg
weer begonnen
BREDA (ANP) - De open-hart ope
raties in het medisch centrum de
Klokkenberg in Breda zijn gis
termorgen na een onderbreking
van zes weken hervat. Na vijf
voorbereidende longoperaties
startte de chirurg dr. P. J. van de
Schaar 's morgens om acht uur de
eerste ingreep. Na afloop noemde
de arts de operatie "succesvol en
vlot verlopen
Nieuwe regeling
collegegeld
DEN HAAG (GPD)-Studenten
aan de Nederlandse universi
teiten en hogescholen zullen
voortaan collegegeld moeten
betalen zolang hun studie
duurt. De huidige regeling,
waarbij de betaalplicht na 5
studiejaren ophoudt, ver
dwijnt.
Daartoe heeft het kabinet giste
ren besloten. De maatregel
levert de staat per jaar onge
veer 20 miljoen gulden op.
„Niet veel, maar alle beetjes
helpen zei premier Van Agt
op zijn persconferentie over
deze bezuinigingsmaatre
gel.
Het kort geding dient dinsdag voor
de president van de Rotterdamse
rechtbank. Wordt de eis van
Bayer toegewezen, dan kan
Greenpeace worden veroordeeld
tot het opheffen van de blokkade
met een door Bayer voorgestelde
dwangsom van f250.000. Ook de
kapiteins van de twee Greenpea-
ce-schepen Rainbow Warrior' en
'Evelyn' zijn gedagvaard.
Gisteravond laat verscheen in de
Waalhaven een duwboot, die het
chemisch afval uit de twee Duitse
schepen heeft overgepompt in
haar tanks. De politie verzocht de
actievoerders van Green Peace
de duwboot te laten vertrekken,
omdat die gevaarlijk materiaal op
zou moeten halen van een ander
schip. Bij Greenpeace bestaat
echter de indruk dat het om een
truc van Bayer gaat, zodat op de
ze manier toch het chemisch af
val zou kunnen worden afge
voerd. De twee afvallozingssche-
pen hebben elk een lading van
1400 ton chemisch afval aan
boord.
Minister Tuijnman van verkeer en
waterstaat verklaarde gister
avond voor de tv dat Bayer de lo
zingen in het Nederlandse ge
deelte van de Noordzee binnen
twee jaar moet stoppen. In maart
verleende de minister Bayer ont
heffing voor een periode van één
jaar, met een uitloopmogelijk
heid van nog eens een jaar. Wan
neer het bedrijf na deze termijn
geen andere oplossing voor het
Bloemen voor de politie
Duizenden reacties kreeg de Almelose Irene Luitsz sinds ze begin
mei via enkele kranten bekend liet maken, dat ze de op 30 april
in Amsterdam gewond geraakte agenten met een bloemetje
wilde verrassen. „Goed dat er politie is" noemde ze de actie.
Een geweldig idee, vonden al die duizenden die reageerden. De
telefoon stond dagenlang roodgloeiend, bij haar ouders en bij
haar zelf. Er kwamen zoveel brieven, dat er in de meeste geval
len van beantwoording geen sprake kan zijn en bij de bank
waar ze een rekening had geopend, stroomde het geld binnen:
tot gisteren bijna 1 70.000. „Griezelig veel", zegt ze zelf.
Volgende week gaat „het bloemetje" naar de 110 gewonde poli
tiemannen. Ongeveer 200 bloemstukken gaan tegelijkertijd
naar de bureaus van gemeentepolitie, rijkspolitie, marechaus
see en dergelijke, die op 30 april personeel uitleenden aan Am
sterdam en verder gaan er 200 dekens naar de politiepaarden
die bij de relbestrijding werden gebruikt. Komt er nu nog meer
geld binnen, dan gaat dat naar de ME-opleiding. „Ik hoop, dat
ik niemand vergeet", zegt Irene Luitsz.
ALMELO (GPD) - Sinds enkele
dagen zit ze zelf volop in de bloe
men. Witte rozen, gele rozen, or
chideeën, lelies en nog veel meer.
„Een aardigheidje van de Aals-
meerse bloemenveiling", legt
Irene Luitsz uit. „In Aalsmeer
maken ze de bloemstukken voor
de gewonde agenten en de ver
schillende bureaus klaar en ze
zorgen ook voor de verzending.
Naar Amsterdam ga ik zelf, vol
gende week vrijdag. In het stad
huis zijn ze nu de details daarvoor
aan het regelen, want de burge
meester van Almelo gaat ook
mee. Aalsmeer laat de winst val
len en dat is dan hun bijdrage aan
de actie. Leuk hé".
„De Aaismeerse bloemenveiling
had de versiering van de Nieuwe
Kerk in Amsterdam op 30 april zo
mooi verzorgd, dat ik vond dat ze
hiervoor ook in aanmerking
kwamen. Nou. toen kwamen ze
me deze bloemen brengen, voor
de moeite. Er was nog een grote
bloemenbak bij, die heb ik aan
mijn vader gegeven. Die heeft
ook dagen aan de telefoon ge
staan".
„Zo emotioneel als de mensen de
eerste dagen reageerden, daar
heb je geen idee van. Huilend aan
de telefoon, bang dat de Derde
Wereldoorlog voor de deur staat,
woedend op die krakers. Ze wil
den er over praten, ze wilden hun
verontwaardiging kwijt. Als je
die brieven ook leest. Deze actie
heeft ontzettend veel mensen
gelegenheid geboden hun emo
ties af te reageren".
De brieven heeft ze net allemaal
weggebracht. In het Almelose
stadhuis bekijkt men of er iets
mee kan worden gedaan, een
bundeltje citaten voor alle poli
tiekorpsen bijvoorbeeeld zonder
naamvermelding van de schrij
vers. De bankafschriften en giro
kaarten heeft ze nog wel bij de
hand. Met rijksdaalders en tien
tjes kwam het geld binnen, een
enkele keer 25 en er was zelfs
iemand die f1500 schonk. Ne
derlanders in het buitenland, tot
in Zaire toe, maakten ook geld
over. Het banksaldo nadert nu al
de f70.000.
„Ja, griezelig veel geld", zegt Irene
Luitsz. „Dat had ik echt niet ver
wacht. Wat een vertrouwen de
mensen je toch schenken bij
zoiets. En wat een enthousiasme.
Hier, lees maan knalidee, succes
met uw actie, leve de ME. voor
fruit of bloemen, en heel vaak al
leen goed dat er politie is. Er is
nog geen cent vanaf. Alles wat tot
nu toe is gedaan, heeft niets ge
kost, behalve tijd dan. Maar nu is
het ook bijna gebeurd, het moet
tenslotte een eenmalige actie zijn.
Volgende week donderdag gaan
we de politie in Amsterdam met
een officieel tintje in de bloe
metjes zetten, vrijdag doen we
het in Almelo, maar ze hebben me
gevraagd of ik daar verder niet
over wil praten, omdat allerlei of
ficiële dingen nog moeten wor
den geregeld".
Aandenken
Aan alle bloemstukken, 110 voor de
gewonden en 200 voor de ver
schillende bureaus, wordt een
kaartje gehecht. Irene maakte
zelf een embleem daarvoor, het
wapen van de gemeentepolitie,
gevat in een oranje bloem en
daaromheen de woorden „goed
dat er politie is" en de datum 30
april 1980. De betrokken korpsen
krijgen ook allemaal een presse-
papier met dit embleem erin
verwerkt, als blijvend aanden
ken.
Haar actie kreeg volop publiciteit,
wat niet wil zeggen dat Irene
Luitsz opeens vol waardering is
voor de pers. De grote aandacht,
die de media aan de Amsterdam
se onlusten hebben besteed, zit
haar nog steeds dwars. „Uitein
delijk was het een betrekkelijk
kleine groep, die al die aandacht
kreeg. Als je dan hier die duizen
den mensen ziet, die woedend
zijn, die stem wordt niet gehoord.
Daar komen geen grote verhalen
van in de kranten".
„Het zal mij benieuwen of de NOS
volgende week wel interesse
heeft. Eerlijk gezegd was ik zelf
helemaal niet zo koningsgezind,
maar ik ben het nu wel geworden.
Mijn broers lachen me uit en vin
den die actie belachelijk, maar
daar trek ik me niks van aan. Als
je rekent, dat ik zegge en schrijve
één negatieve reactie kreeg, van
iemand die per giro vijf cent
overmaakte en daar spottend bij
schreef „gift voor paar gouden
tanden", tegenover die duizen
den positieve reacties, dan weet
ik dat ik op het goede spoor
zit".
„Je hebt in Nederland ook een poli-
tiefanclub, heb ik gemerkt. Daar
kreeg ik ook een brief van, of ik
lid wilde worden. Nou, dat hoeft
van mij niet. Maar ik maak me
wel ongerust. Als mensen schrij
ven, dat de ME een volgende keer
moet schieten, veel harder moet
optreden en zo. mensen ook die
een volgende keer zelf willen
gaan schieten als de politie het
niet mag, dan ben ik doodsbe
nauwd. Ln wat voor een tijd leven
we toch"?
Jt
politie
i'n van
gen op het nummer dat zij voor deze actie had geopend
De mitaitifftieemster van de actie Goed dat er politic Irene I
udden van de enorme hoeveelheid bakafschriften van de bijschr
Bayer dagvaardt Greenpeace
Kroon moet
beslissen
over sluiten
Dodewaard
ARNHEM (GPD ANP) - De presi
dent van de Arnhemse rechtbank
heeft zich gisteren onbevoegd
verklaard om een uitspraak te
doen over stopzetten van de
kerncentrale in Dodewaard. De
actiegroep Stop Dodewaard en
de Gelderse Milieufederatie had
den de buitenbedrüfcteUing
geeist in een kort geding dat zij
hadden aangespannen tegen de
eigenaar van de centrale
Volgens de president van de recht
bank is de huidige inrichting van
de centrale niet in strijd met de
eind maart door minister Van
Aardenne ijlings gewijzigde ver
gunning. Die wijziging is moge
lijk op onjuiste wijze tot stand
gekomen. Maar de president oor
deelde dat de actiegroep en mi
lieufederatie met hun protesten
niet bij hem. maar bij de Kroon
moeten aankloppen. Stop Do
dewaard" heeft dat inmiddels
gedaan.
De kerncentrale in Dodewaard mag
volgens de jongste vergunning in
de reactorkern zelf 164 splijtsto
felementen hebben en in het
koelbasin nog eens 248 elemen
ten.
Volgens Stop Dodewaard moet in
dat koelbasin ruimte overblijven
vooreen gehele kernlading, zodat
in feite maar 84 staven kunnen
worden opgeslagen. Dat aantal
van 84 zou al geruime tijd ovei-
schreden worden.
Hodding Carter
neemt ontslag
WASHINGTON (AP) - Hodding
Carter, al meer dan drie jaar de
woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft gisteren aan
gekondigd, per 1 juli zyn ontslag
te hebben genomen.
Carter weid vooral bekend als
woordvoerder voor het beleid
van de Amerikaanse regering in
zake de gijzelingscrisis in Iran.
Na het ontslag van de vorige mi
nister van buitenlandse zaken,
Cyrus Vance, kwam deze aan
kondiging niet onverwacht. Car
ter verklaarde dat Vance's opvol
ger. Edmund Muskie, zijn ontslag
heeft aanvaard. Carter benadruk
te dat zijn ontslagaanvrage niet
was veroorzaakt door verschil
van mening met zijn nieuwe
werkgever.
ROTTERDAM (GPD) - Het Westduitse chemische concern Bayer wil via een kort geding
een einde maken aan de blokkade, die de milieu-organisatie Greenpeace woensdag in de
Rotterdamse Waalhaven tegen twee Duitse afvallozingsschepen is begonnen. Om het
uitvaren en lozen van hun lading chemisch afval in de Noordzee te verhinderen, gingen
twee schepen van de milieu-organisatie voor de Duitse schepen voor anker.
chemisch afval heeft gevonden,
wordt geen nieuwe verlenging
verleend, aldus Tuijnman.
Hoewel Bayer bekend heeft ge
maakt dat de samenstelling van
het te lozen afval hoofdzakelijk
bestaat uit verdund zwavelzuur,
dat bij lozing in zee geen merkba
re invloed heeft op de zuurgraad
van het zeewater, is ook toegege
ven dat er minder dan 1 procent
organische bestanddelen inzit.
En deze laatste stoffen mogen
volgens het Verdrag van Oslo, dat
ook door Nederland is onderte
kend, absoluut niet in zee worden
geloosd.
De milieu-organisatie Greenpeace
ziet geen reden om de lozingen
voort te zetten, omdat dat „overal
ter wereld al meer dan tien jaar
gebeurt". „Het is dan ook de
hoogste tijd dat we er iets tegen
doen. We pikken het niet langer
dat er zo gemakkelijk met het zee
milieu wordt omgesprongen. En
de bewering van Bayer dat door
onze actie 4000 banen in gevaar
komen, is valse argumentatie om
zo een gevoelig onderwerp als
werkgelegenheid naar voren te
schuiven en het lozen van ge
vaarlijk afval in zee. met kanker
verwekkende stoffen, goed te
praten", aldus een woordvoerder
van de milieu-organisatie.
De Duitse schepen lozen hun afval
op 40 km buiten onze kust. De
Nederlandse regering heeft
Bayer toestemming gegeven
jaarlijks 550.000 ton afval in zee te
dumpen.
ROTTERDAM - Een rubberbootje van Geenpeace surveilleert langs de twee Duitse gifboten van het Bayercon-
cern. De boten die wekelijks vanuit de Waalhaven uitvaren om op volle zee gif te lozen zijn sinds de actie van
Greenpace niet meer uitgevaren.
ROTTERDAM (GPD)-Pieter Men
ten gaf de rechtbank gisteren een
dossier met afschriften van do
cumenten waaruit volgens hem
blijkt dat niet hij maar zijn broer
Dirk de oorlogsmisdrijven in
Podhorodce - die hem ten laste
worden gelegd - heeft gepleegd.
Hij citeerde uit de documenten,
die gered zijn uit de brand die
ruim twee jaar geleden Mentens
Blaricumse villa verwoeste, een
aantal passages. Die zouden er op
moeten wijzen dat Dirk Menten
voor de Tweede Wereldoorlog
langdurig aanwezig was op het
landgoed van Pieter Menten in
het Poolse Sopot. "Ik voer hier de
landbouw en veeteelt voor Piet'
en "Papa woont helemaal in de
bergen en in de sneeuw" zou Dirk
Menten in 1938 aan zijn dochter
en vrouw hebben geschreven.
De rechtbank besteedde gisteren
veel tijd aan het horen van de
laatste Russische getuigen. Ze
kregen onder meer een model
van een machinegeweer te zien
zoals dat in Podhorodce door de
executieploeg is gebruikt. Alle
drie Russische getuigen waren
positief in de herkenning van het
wapen. Het was de eerste keer in
alle drie versies van het proces-
Menten dat het soort wapen zoals
gebruikt zou zijn in Podhorodce
werd getoond.
Ook gisteren haalde Menten weer
uit naar communistische druk
achter het proces. "Deze hele
zaak komt de communisten goed
uit, maar het stuit op kritiek van
nationalisten in Rusland en Po
len".
De Russiche getuigen ontkenden
echter allemaal dat ze onder druk
van de cc nmunistischc partij
waren gekomen. Een van hen,
H.I. Sa vu lj ak, zei hierover dat het
partijcomitë hem toestemming
had gegeven om te gaan. maar dat
er zeker geen druk was uitgeoe
fend. "De enige druk kwam van
de officier van justitie, die mij
heeft opgeroepen om hier te ko
men getuigen
Het Menten-proces wordt dinsdag
voortgezet met het horen van Pie
ter Mentens broer Dirk, die nu in
het Franse Cannes woont. Hij kan
niet meer worden geconfron
teerd met de Russische en Poolse
getuigen in het proces. De Poolse
getuigen bleken gisteren, tot ver
rassing van dc rechtbank, al ver
trokken te zijn. Daarop besloot
men om ook de Russische getui
gen naar huis te laten gaan.
