Olieverbruik
moet om
verdienen
dan pas verdelen
Eerst
Westen kan verhogingen olieprijs niet bijbenen
I lp
Yan Veen
r>r>
tot VNO-congres:
r>r>
VRIJDAG 23 MEI 1980
ECONOMIE
PAGINA 31
Rente
De rente in de Verenigde Staten
blijft dalen. De Chase Manhattan
Bank, de op twee na grootste
bank in de VS, heeft gisteren het
z.g. Prime Rate (het tarief voor de
beste klanten) met een procent
verlaagd van 16,5% naar 15,5%.
Andere banken hebben inmid
dels een soortgelijke verlaging
doorgevoerd. Begin vorige
maand bedroeg het Prime Rale
nog 20%.
Melk
Bij de coöperatieve zuivelcombina-
tie CMC/Noordholland is vorig
jaar 1,4 miljard kilo melk aange
voerd, één procent minder dan in
1978. De prijs die de boeren er
voor kregen was 61,19 gulden per
honderd kilo, anderhalf procent
meer dan in het voorgaande jaar.
Dit ondanks het feit dat de EG-
richtprijs voor de boer en de con
sumptiemelkprijs voor de Ne
derlandse consument in 1979 niet
omhoog zijn gegaan.
Dat er voor de CMC/Noordholland-
boeren toch een hogere prijs inzat
kwam voor een belangrijk deel
doordat ondernemingen, waarin
de groep deelneemt, minder
slechte resultaten hadden dan in
voorgaande jaren.
In de maand april zijn de consump
tieprijzen in de Europese Ge
meenschap gestegen met 1,7 pro
cent. Volgens de gegevens van
het Europees Bureau voor de Sta
tistiek was de prijsstijging het
sterkst in Groot-Brittanniê, na
melijk 3,4 procent. In Italië gin
gen in de maand april de prijzen
met 1,6 procent omhoog en in
Nederland met 1 procent.
In denemarken is het leven 0,7 pro
cent duurder geworden in een
maand tijd. In West-Duitsland en
in Luxemburg was de inflaties
tijging 0,6 procent. In België was
het 0,1 procent.
Berekend over de afgelopen 12
maanden bedraagt de inflatie in
de gemeenschap gemiddeld 14,8
procent.
Minimumloon
Het minimumloon en de sociale
minimumuitkeringen gaan per 1
juli 36,40 gulden bruto per maand
omhoog. Dat betekent dat de
verhoging maar tweederde be
draagt van de geraamde halfjaar
lijkse aanpassing van drie pro
cent per 1 juli. Dat blijkt uit een
wetsontwerp van de bewindslie
den van sociale zaken Albeda en
de Graaf, en staatssecretaris
Kraayeveld (CRM).
Het restant, ongeveer één procent,
wordt gevoegd bij de verhoging
per 1 januari 1981.
De werknemers krijgen er per 1 juli
maandelijks 26 gulden bij, het
streven naar handhaving van de
koopkracht voor de minimumin
komens heeft eveneens een rol
gespeeld bij het besluit deze meer
te verhogen, aldus de bewinds
lieden.
WEERRAPPORTEN
van hedenmorgen 7 uur M
I ilili
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder 2
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen 2
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
onbew.
onbew.
half bew.
onbew.
onbew.
onbew.
waar bew.
licht bew.
onbew.
geheel bew.
onbew.
onbew.
geheel bew.
Mallorca
München
Oslo
Parijs
zwaar bew
onbew.
zwaar bew.
half bew.
onbew.
onbew.
half bew.
licht bew.
PARIJS (GPD) - De twintig ministers van economi
sche zaken die donderdag in Parijs bijeen waren
voor een conferentie van het Internationaal Energie
Agentschap beginnen kopschuw te worden van de
bokkesprongen die leden van de olieproducerende
landen (OPEC) maken met hun prijsbeleid. Op deze
manier valt voor de leden van de olie-afnemende
IEA-landen geen peil meer op de prijsontwikkeling
te trekken.
liepen.
Hoewel binnen de wereld van
het Internationaal Energie
Agentschap de toestand van
het moment ongeveer over
eenkomt met de prognoses
van het vorige jaar, voelen de
verantwoordelijke ministers
zich door de anarchie binnen
de OPEC toch als dansers op
het slappe koord: de econo-
Minister Van Aardenne verge
leek het gebeuren in de
OPEC-wereld met 'haasje-
over-springen' en verklaarde
dat de olie-afnemers in de we
reld aanzienlijk beter in staat
zouden zijn hun economie op
de stijgende wereld-olieprij
zen af te stemmen wanneer
deze wat regelmatiger en wat
voorzienbaarder van stapel
mische toestand in de olie-af
nemende landen is door de
olieprijzen zb onstabiel dat
het minste of geringste zetje
in de verkeerde richting tot
een vrije val kan leiden. De
betrokken ministers ver
klaarden zich over de toe
stand van het moment dan
ook openlijk 'zeer onge
rust'.
In het slotcommuniqué van de
twintig IEA-ministers wor
den plannen ontvouwd op
middellange en op korte ter
mijn. Op middellange termijn
zal ieder land met nog meer
inspanning dan weleer moe
ten gaan uitkijken naar nieu
we energiebronnen, zoals
steenkool. Tegen 1990 wordt
voorspeld dat het oliever-
bruik nog maar veertig pro
cent zal uitmaken van het to
tale energieverbruik. Terwijl
in het IEA-rapport van vorig
jaar nog werd voorspeld dat
de olieproduktie van de
OPEC-landen in 1985 31,5
miljoen vaten per dag zou be
dragen, zal volgens minister
Van Aardenne in werkelijk
heid over vijf jaar door de
landen van het IEA gezamen
lijk maar over 26,1 miljoen va
ten per dag kunnen worden
beschikt en het is nu al dui
delijk dat dat niet zal wórden
gehaald", zei Van-Aarden-
n alternatieve
energiebronnen zoals aardgas
merkte minister Van Aar
denne op dat de Nederlandse
aardgasproduktie stoelt op
het IEA-principe dat meer
dan de helft van de produktie
naar het buitenland wordt af
gevoerd. „Wat met dit deel
van onze aardgasproduktie
gebeurt onttrekt zich aan on
ze verantwoordelijkheid", al
dus de minister.
Vanuit de Nederlandse delega
tie viel te beluisteren dat met
het oog op de algemeen als
zeer somber geschilderde
olie-toekomst de kernenergie
als een uiterst positieve steun
bij de oplossing van het ener
gieprobleem moest worden
beschouwd, waarbij men de
'kleine kans op het grote on
geval' diende in te calculeren
in een energiebeleid waarin
de atoomkracht als 'esentieel
onderdeel' diende te worden
gezien.
In kringen van de Nederlandse
delegatie werd vooral be-
zorgheid geuit over het da
lende aanzien van Saoedi-
Arabië binnen de wereld van
de olieproducerende landen.
Een derde poging binnen een
half jaar gedaan om een sta
bilisatie van het prijsbeleid
binnen de OPEC te bewerk
stelligen liep op een misluk
king uit. Een nieuwe golf van
prijsstijgingen volgde op deze
poging in landen als Irak,
Koeweit en de Emiraten.'On
der meer in Frankrijk zal voor
«le zomer op nieuwe stijging
van de olie- en benzineprijzen
moeten worden gere
kend.
Scherpe kritiek IEA op
Nederlands energiebeleid
PARIJS (ANP) - Nederland moet minder zuinig zijn op het
aardgas, minder olie en meer kolen gebruiken voor het
stoken van elektriciteitscentrales en ook meet gebruik
maken van kernenergie. Tot deze conclusie komt het
Internationaal Energie Agentschap in Parijs.
Het IEA, waarin alle westerse lan
den en Japan samenwerken, is na
de oliecrisis van 1973 opgericht
om afspraken te maken over
energiebeleid. De leden nemen
elkaar jaarlijks in Parijs een "ex
amen" af en dat viel gisteren voor
Nederland slecht uit.
Hoewel minister Van Aardenne
van economische zaken het be
leid van de Nederlandse regering
gisteren tegenover de partners
langdurig verdedigde, voelen de
IEA-landen er niets voor dat Ne
derland zijn aardgas steeds meer
als appeltje voor de dorst be
waard. Een hoog gebruik van
olie, is volgens het IEA niet ge
wenst, in de huidige periode van
onzekere aanvoer en hoge prij
zen. Volgens het IEA is het ook
Geen prijs -
beheersing op
spot-marked
in Rotterdam
STRAATSBURG (ANP) - Het Eu
ropees parlement voelt weinig
voor een prijsbeheersing van
aardolieproducten in de Rotter
damse 'spot-market'. Het parle
ment sprak dat uit in een resolu
tie na een voorstel van de Franse
Gaullisten om tot een dergelijke
regeling te komen. Zij achten de
Rotterdamse .vrije markt (geba
seerd op vraag en aanbod) ver
antwoordelijk voor de hogere
prijzen die sommige Opec-lan-
den voor hun aardolie vragen.
op lange termijn niet mogelijk
om kernenergie uit te sluiten
door overschakeling op alleen
maar kolen.
Het IEA vindt ook dat Nederland te
weinig doet aan energiebespa
ring. Er moet meer mankracht
worden aangesteld ter stimule
ring van besparing en voor de
uitvoering van maatregelen op
dit gebied moet ook meer geld
beschikbaar komen. Volgens het
IEA zou de Nederlandse regering
meer kunnen doen aan het opzet
ten van projecten voor stadsver-
Nadeel
Een 'nadeel tenslotte van een ver
hoogd verbruik van kolen, vindt
het IEA ook de schadelijke uit
werking op het milieu. De tech
nieken die de vervuiling van het
milieu door het verbruik van ko
len kunnen tegen gaan, zijn er nu
nog onvoldoende. Het IEA pleit
voor het versneld afgeven van
vergunningen om aardgasreser
ves te ontginnen.
LEIDSE GROENTEVEILING
(23-05-'80)
Andijvie 0.24-0.27, Peulen 5.70-8.60,
Snijbonen 3.80-4.20, Kroten gek. 1.10,
Spits kool 1.25-1.45, Postelein 0.31-0.54,
Rabarber 0.20-0.42, Spinazie 0.22-0.59,
Witlof 2.05-3.45, Bloemkool 1x6
1.55-2.30, Bloemkool 8 st 0.80-1.65,
Bloemkool 10 st 0.75-1.10, sla 0.10-0.27,
Bospeen 1.55-1.90, Boskroot 0.62-0.68,
Radijs 0.26-0.50, Selderij 0.40-0.43, Pa
prika kg. 0.90- st. 0.14-0.73.
T V"v h
De aanhoudende droogte gaat de landbouw in vrijwel het gehele land m
de oogst veilig te stellen, moet op grote schaal gebruik worden gemaakt 1
Schermerpolder in Noord-Holland.
UTRECHT (GPD) - „Het motto voor de jaren tachtig moet
zijn: eerst verdienen en dan verdelen. De mentaliteit van
de jaren zeventig, die heeft geleid tot een torenhoog ni
veau van collectieve bestedingen, moet veranderen".
buiten het arbeidsproèes zijn
komen te staan.
Van Veen ziet het als cle opgaaf voor
de jaren tachtig dat potentieel te
mobiliseren. Zijns inziens kan
dat door elk initiatief dat kan bij
dragen tot de versterking van on
ze economie met alle kracht te
steunen door middel van finan
ciële en fiscale aanmoediging,
door vereenvoudiging van pro
cedures en door het ter beschik
king stellen van deskundig ad-
Op de gisteren gehouden algemene
ledenvergadering van het Ver
bond van Nederlandse Onder
nemingen zei voorzitter mr. C.
van Veen dat vooral ,,de hang
naar een risicoloos bestaan voor
iederen" moet worden doorbro
ken. Voor het herstel van het
economisch draagvlak is risico
dragend vermogen nodig, aldus
de VNO-voorzitter.
Risicodragend vermogen ziet hij
niet alleen in financiële, maar
vooral ook in maatschappelijke
zin. Naar zijn vaste overtuiging is
dat risicodragend vermogen
sluimerend nog ruimschoots in
onze samenleving aanwezig: bij
werkgevers en werknemers en
bij velen die om welke reden ook
Zelf droeg de VNO-voorzitter een
paar gedachten - „rijp en groen" -
aan ter bevordering van het func
tioneren van de arbeidsmarkt. Zo
vroeg hij zich af of op scholen niet
wat lessen kunnen worden gege-
Produktschap schenk melkveehouders vier miljoen
DE HAAG (GPD) - Het bestuur van het Pro
duktschap voor Zuivel heeft besloten de Ne
derlandse melkveehouders dit jaar geduren
de vier weken vrij te stellen van de zoge
naamde administratieve heffing die zij, ter
financiering van de uitgaven van het pro
duktschap, verschuldigd zijn. Hiervoor is
gekozen de periode
juni, het tijdvak wa
het hoogst is.
De via de zuivelfabrieken af te dragen admini
stratieve heffing bedraagt 38 cent per 100 kilo
melk. Met de "kwijtschelding" hiervan is een
bedrag gemoeid van ongeveer vier miljoen
gulden. Het produktschap is in staat afstand
te doen van deze gelden door de omvang die
de algemene reserve van het produktschap
heeft bereikt. Met het nu gemaakte gebaar
hoopt het produktschap de kostenstijging
van de melkveehouderij enigermate te kun
nen verlichten.
ven over de rol die het arbeidsbu
reau en het uitzendbureau kun
nen vervullen bij het zoeken naar
een baan. Het zou, denkt hij, de
gemiddelde werkloosheidsduur
onder schoolverlaters met een
maand kunnen verminderen.
Graag zou Van Veen ook zien dat
schoolverlaters en jonge werklo
zen worden verplicht zich gedu
rende een bepaalde periode -
maximaal een jaar- niet alleen bij
het arbeidsbureau maar ook bij
ten minste één uitzendbureau te
laten inschrijven. Verder zou
volgens hem ook de arbeidswet
geving ten aanzien van jongeren
en vrouwen kunnen worden ver
soepeld.
De mobiliteit van de werknemers
wil hij stimuleren dooi iets te
doen aan de overdrachtsbelas
ting bij de aankoop van een huis.
Gemeenten zouden best eens
voorrang kunnen geven bij het
toewijzigingsbeleid voor wonin
gen aan mensen die in de ge
meente komen werken, denkt
Van Veen.
Voor het bevorderen van nieuwe
ondernemingsactiviteiten denkt
de VNO-voorzitter vooral aan
maatregelen in de fiscale sfeer.
Ook zou het bedrijven en werk
nemers aantrekkelijk moeten
worden gemaakt beloning te ge
ven en te ontvangen in aande
len.
Verzekeraars
willen wao-ers
weer aan een
baan helpen
AMSTERDAM (ANP) - Binnen het
Verbond van Verzekeraars is het
initiatief genomen om na te gaan
welke mogelijkheden de be
drijfstak heeft om door het
scheppen van opleidingsmoge
lijkheden de terugkeer van ar
beidsongeschikten naar het be
drijfsleven te bevorderen.
Deze eerste stap is gezet voorna
melijk om de kosten te drukken,
zo zei directeur J.W. Ruiter van
de Centraal Beheer groep bij de
presentatie van het jaarverslag.
De heer Ruiter zei het bedenkelijk
te vinden, dat van de circa 500.000
WAO-ers er nu al ruim 25.000 in
de leeftijdscategorie van 25 tot 34
jaar vallen, van wie éénderde
door psychische problemen. Vo
rig jaar kostte de vrijstelling van
betalging van de pensioenpremie
bij invaliditeit Centraal Beheer
f 39 min, waarvan slechts f 18 min
door een premie-opslag werd ge
dekt.
Centraal Beheer boekte over 1979
een 20 pet hogere omzet van f 1,34
miljard, waarvan f 626 min aan
premies levensverzekeringen en
f 281 min aan premies schadever
zekeringen. De beleggingen
brachten verder f 345 min op, de
computerdiensten f 52 min en de
financieringen f35 min. Het bru-
tobedrijfsresultaat nam door bij
zondere lasten met slechts f 3 min
toe tot f 82 min.
Beslissing
over Philips-
reorganisaties
overeen maand
EINDHOVEN (GPD) - Over vier
weken zal Philips beslissen over
de uitvoering van de op 17 januari
jl. aangekondigde reorganisatie
plannen Het gaat daarbij om de
industriegroepen Glas en Elco-
ma, waarbij behalve de vestiging
Eindhoven, ook Winschoten,
Stadskanaal en Maastricht-
Heerlen zijn betrokken. Deze
reorganisatie kost 1500 arbeids
plaatsen, waarvan de helft in
Eindhoven. De vakbonden heb
ben gisteren hun definitieve
standpunten over deze plannen
aan Philips overhandigd.
Die reacties varieerden, zoals ver
wacht, van absolute afwijzing
door de Industriebond FNV tot
aanvaarding onder voorwaarden
door de Unie BLHP en de Fede
ratie Hoger Philipspersoneel
(FHPP).
VRIJDAG 23 MEI 1980
AKZO
AMEV
Amro Bank
Bos Kalis
Dordtsche Pel
pref.
ler-NDU
n. Hyp.
Fr'clrc
Gist Bi
leloeken Holding 53,50
BINNENLANDSE
AANDELEN
49,00
106,20
58,00
279,00
ioó°oo
337,00
117,50
59,80
188,00
154.00
196,00
75,00a
58.10
408,00
49,00
106,20
HVA-Myei
ICU
Ind. Maat?
175,00
36,00
2050.00
76,00
10,20
2050,00
32.00
315,00e
4000,00
BELEGGINGS-
INSTITUTKN
125,60
177,30
155,00
Tokyo PH (SI 110,00
GOLD EN ZILVER
BUITENLANDS
GELD
AMSTERDAM (ANP)-Opeen zeer
tamelijk ongeïnteresseerd Dam
rak waren het vandaag weer de
uitgeversaandelen die de aan
dacht trokken. Zo kwam VNU
spoedig od een winst van meer
dan een gulden op 84,50, terwijl
Elsevier-NDU zich flink herstel
de van de daling van gisteren en
tegen het middaguur al een winst,
had geboekt van J 8 op I 233.
De markt lag er verder licht ver
deeld bij. Van de internationals
was KLM nog een gulden beter
op J 64. Philips en Akzo noteer
den onveranderd, Unilever en
Hoogovens bewogen zich op een
iets hoger niveau, terwijl Kon.
Olie net niet de koers van gisteren
kon vasthouden.
De grote banken waren iets beter
gestemd. FGH was twee kwartjes
duurder op J 67. maar collega
WHU akte i 1,50 tol 353 Van
de verzekeringsfondsen brok
kelden Amev en Ennia af. maar
Nationale Nederlanden werd iets
duurder. Volker-Stevin kon met
een weer J 2 van het divident in
halen op J 55 en Nedlloyd ruim
J 2 op 93,10.
