de weekbladen "Die jongelui vragen om een pak slaag" Van Heijningen op bres voor ondernemersschap deTijd HP EISEVIERS )NDERDAG 22 MEI 1980 PAGINA 11 Ter rechter zijde van het VNO Sinds enige tijd is het al onme telijke bestand van vereni gingen in Nederland uitge breid met een club die een vooruitstrevende naam draagt: Kritische Neder landse Ondernemers. Dit ge zelschap stelt zich ten doel het ondernemersklimaat in ons land te verbeteren. Dus: meer vrijheid voor de on derneming. minder invloed van de staat en lagere belas tingen. Juridisch adviseur van de ver eniging. die vindt dat het Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO) een veel te gematigde koers vaart, is de Haagse advocaat mr. L. van Heijningen. Hij is vooral bekend geworden als de vorige advocaat van Men- ten. Van Heijningen heeft wel eens aspiraties gehad voor de landspolitiek, maar die zijn verdwenen. In het gesprek bleef de kwestie-Men ten bui ten schot. Toch komen de oorlogsjaren in het gesprek aan de orde, want voor een verklaring van de huidige economische problemen moeten we volgens Van Heijningen terug naar die bezettingsperiode. Pas na enig aandringen was de Haagse advocaat bereid zich te laten interviewen door Bas Hoppel, die te horen kreeg wat er leeft ter rechter zijde van het VNO. den allang moeten zijn geno men. Maar wij Nederlanders zijn daartoe niet bereid of in staat. Ga de geschiedenis maar na. Alle ingrijpende wi j zigingen in het staatsbestel zijn te danken - of te wijten - aan buitenlanders". „Je zou kunnen zeggen dat ons land in een nieuwe illegaliteit leeft. Evenals in oorlogstijd bestaan er twee economieen: een bovengrondse, onrenda bele en daarom slinkende economie en een onder grondse zwart-geld-econo- mie". De maatregelen die de regering daartegen denkt te kunnen nemen door de fis cale en sociale recherche in te zetten, halen volgens Van Heijningen niets uit. „Een dergelijk controleappa raat. met grote bevoegdheden dat de kasboeken komt con troleren en belastingambte naren toestaat om woningen te betreden, zal de veel gepre zen rechten van de mensen doen degraderen tot niets. Dit bestel stoelt op de bezettings gedachte en is daarom ver werpelijk". Tweede fout Een tweede fout die Van Heij ningen alle na-oorlogse rege ringen aanwrijft, is hun wil om te industrialiseren. „Dat past helemaal niet in ons ka rakter. Nederlanders zijn van huis uit individualist liever baas in eigen poldertje of op eigen landje. Ons land heeft altijd generaties uitgezonden over de hele wereld. We wa ren een uitzendland. Mensen die er te veel waren, lieten we emigreren. In de oorlog heeft dat een deuk opgelopen en erna werd plotseling de kreet geslaakt we moeten indus trialiseren en werk scheppen. Een dwaze leuze. We zijn niet industrie-minded en daarom zie je het nu spaak lopen". MAGAZINE "En ik dan9" luidt de titel van het omslagartikel, dat handelt over het kind van de rekening bij echt scheidingen: het kind. Elseviers Magazine is het niet eens met het wetsontwerp van minister De Ruiter, waarin staat dat kinderen vanaf twaalf jaar voortaan door een rechter moeten worden ge hoord over hun toekomstige ver blijfplaats als hun ouders gaan scheiden. "Op die manier wordt het kind weer nadrukkelijk voor een keuze ge steld. En dan is twaalf jaar nog wat erg jong. Kiezen tussen beide ouders en dan nog een keer kiezen tegenover de rechter. De ideale oplossing zou binnenskamers ge zocht moeten worden: vader, moeder en de kinderen. Geza menlijk". In "De systematische onmacht van het kabinet-Van Agt" wordt het kunstgrepen-beleid van minister Van der Stee aan de kaak gesteld. Alice Oppenheim ging op bezoek bij de (vrouwlijke) Amerikaans^ ambassadeur in ons land. Geri Joseph is volgens Oppenheim een "opmerkelijke vrouw met een opmerkelijke bril op waar door ze het leven op opmerkelijk bewuste wijze bekijkt". Opmerkelijk voor een dergelijk bewuste vrouw is haar opmer king dat zij Rabbani, de consul voor Koeweit in Nederland, ver wart met een leider van de PLO. Maar verder blijkt ze haar huis werk goed te doen. Een verkeerd besluit vindt Elsevier de beslissing van het NOC om toch de Spelen in Moskou bij te wonen, Jan Brusse keek in Can nes tussen alle eetpartijen door ook naar nieuwe films en minis ter Wiegel belooft drastische maatregelen om de achterstand van de ethnische minderheden in ons land weg te werken. L/n VRIJ NEDERLAND Bibeb sprak Andre Kloos op de val reep over de VARA. Hij toont zich blij dat hij de rel over de VA- RA-radio-uitzendingen tijdens 30 april niet meer heeft hoeven meemaken: "Maar aan de ande re kant had ik het dolgraag mee beleefd. Dan had ik die middag in de kerk eraan gegeven en ik had ingegrepen. Jazeker". Jan Nagel blijkt de ex-VARA-voor- zitter nog altijd zwaar op de maag te liggen: Een geboren wroeter, noemt hij hem. "De echte ellende begon nadat Nagel niet benoemd werd als omroepsecretaris. Ik heb me daar zeer fel tegen verzet. Omdat hij de background niet heeft en zijn karaktereigen schappen hem hiervoor volstrekt ongeschikt maken". De Mobiele Eenheid op oefening. Stenen zijn rotte appels, of eie ren, demonstranten zijn de colle ga's, barricades zijn opgestapelde takken. "Natuurlijk hebben wede cursisten ingeprent dat er in wer kelijkheid niet met zachte appels, maar met harde tegels zal worden gegooid. Maar je kunt daar niet mee oefenen. De kans dat het een bloedbad wordt is te groot. En voor de cursisten is dit trouwens al een escalatie van geweld. Dit is hun tweede oefenréi. Bij de vorige werd nog niet met appels, maar met appelmoes gegooid. We bou wen het langzaam op", Folkloristisch is een verhaal over de berenhouderij van de gebroe ders Oskam. Beren zijn man netjesvarkens die tegen betaling (aan de eigenaar van de beer) zeugen dekken. Dat een en ander niet altijd zonder problemen verloopt blijkt wel uit de "opbre- kers" of "omlopers". Dit zijn zeu gen bij wie de beer na verwoede pogingen niet tot het gewenste resultaat is gekomen: "Je moet ze knap afberen", is dan ook het commentaar van een broer Os kam. Zorgen bij de programmamakers van de VPRO, een gesprek met een 'gestaalde Russische dissi dent zijn deze week ook in VN te lezen. Het kleurkatern bevat de gruwelijke documenten uit de martelkamer van Pol Pot. Ook De Tijd wijdt het omslagarti kel aan echtscheiding en de ge volgen daarvan voorde kinderen. Maar in dit artikel wordt de aan dacht gericht op de vaders, die meer en meer willen dat de kin deren hun worden toebedeeld. Rechter Cnoop Koopmans zegt over die ontwikkeling: "Ik denk dat het samenhangt met het feit dat vaders meer betrokken raken bij de gang van zaken thuis. Ze wassen af, ze doen de baby de luier om. Er zijn tegenwoordig moeders die kostwinner zijn. va ders die een deeltaak hebben". Enkele journalisten worden aan het woord gelaten over het ver schijnsel "actiejournalist". Dat is een journalist die zijn eigen me ning niet alleen uitdraagt, maar er zelf rond voor uitkomt dat hij ook op de barricaden is te vinden. Aad van den Heuvel vindt dat een journalist best mee actie mag voeren. "Maar je moet ais jour nalist wel proberen kritikasler te blijven Raymond van het Groenewoud is Vlaming, popartiest, maar vooral berucht om zijn vaardigheid op lange tenen te gaan staan. Zijn nieuwe LP "Ethisch Reveil" ge tuigt daarvan. Van het Groene woud zal op het Nederlandse Pinkpopfestival te zien en te be luisteren zijn. Reden voor De Tijd met hem te praten: "Ik zou niet willen dat de mensen mij bekeken zoals ze Iran Heyle doen met zijn Schoon Wijveken.Het moet om de liedjes gaan, niet om die rare Belg". PvdA-kamerlid Jaap van der Doef is een voorstander van het recht op arbeid: "Werken is voor veel mensen net iets meer dan alleen hun brood verdienen"Tegenover Frank van Empel en Flip Vuijsje vertelt hij over zijn angst voor de gedachte om arbeid en inkomen los te koppelen: "Waar ik bang voor ben is dat we fatalistisch gaan zeggen: We zien toch geen kans om werkgelegenheid te scheppen voor al die honderddui zenden mensen, en het herverde len van arbeid tast te veel posi ties, rechten en verwachtingen aan, dat is allemaal veel te moei lijk. En dat we dan concluderen: Laten we maar gaan ontkoppe len. en kijken hoeveel mensen be reid zijn om zonder een beroep te doen op de arbeidsmarkt genoe gen te nemen met een bepaald ge garandeerd basisinkomen". Een verslag van een bezoek aan de westelijke Jordaanoever toont aan dat de sfeer daar nog grimmi ger is geworden. Johanneke van Sliiutcn i»ez(M-ht Int Vrouwen Muziek Festival in Nijmegen, waar veel kritische noten werden gekraakt "Het is allemaal uni form en voorspelbaar. Er wordt een soort eenheidspot gebrouwen Ik werd er angstig van. van die solidaire kudde zusters". Hervormd Nederland was niet tij dig in de kiosken verkrijgbaar. ANNEMIEK RUYGROK Van Heijningen:- Iedereen praat elkaar na Door Bas Hoppel hier is ingevoerd. Het klinkt heel hard en onprettig, maar de werkelijkheid is wel zo. Alleen, we geven het geld nu niet aan oorlog voeren, maar aan andere zaken die econo misch niet verantwoord zijn". ,Na de oorlog is een stelsel van sociaal-economisch beleid gevoerd, dat was gebaseerd op wat door de Duitsers is achtergelaten. Op 17 septem ber 1944 nam de toenmalige Nederlandse regering in Londen het besluit om 298 van 783 Duitse bezettings maatregelen kracht van wet te doen behouden". ,De maatregelen, die inmiddels verder zijn uitgebouwd en in wetten vastgelegd, waren me rendeels ingegeven door de behoefte van de toenmalige Duitse bezetters om ons land in te schakelen in hun oor logseconomie. De Duitse wetgeving heeft de sluizen geopend om steeds grotere geldstromen naar de steeds meer eisende overheid te doen toevloeien. Dat stelsel is vastgelopen en nieuwe her vormende maatregelen had- DEN HAAG (GPD) - De afspraak voor het vraaggesprek werd op een dinsdagavond gemaakt in Utrecht. Mr. Van Heijningen hield er een lezing voor ondernemers. Een week later, in zijn kantoor aan de Konin ginnegracht in Den Haag, lijkt de bereid heid echter grotendeels te zijn weggeëbd. „Ik voel niet zoveel voor moderne journalistiek, die interviewrage", zegt hij met enig afgrijzen. Hij is formeel en gespannen. Spreekt het beschaafde Haags, niet dat van Tedje van Es. Hij loopt terug naar een kast waaruit hij zojuist een mapje heeft gehaald. Hij vervolgt „Je komt in zo'n vraaggesprek nooit tot een behoorlijk gefundeerd betoog. Het ontaardt allemaal in kretologie. Ik vind interviews nooit de moeite waard. Zelfs niet van mensen wier boeken en artikelen ik graag lees". „Koekoek één zang" Niet alleen de interviews in de dagbladen vindt hij niet altijd inte ressant. Ook de kwaliteit van het overige in de kranten laat vol gens hem nogal wat te wensen over. „Zelfs de meest uiteenlo pende kranten berichten hetzelfde. Het is koekoek één zang", constateert hij zelfvoldaan. „Waar vind je nu eindelijk eens goede voorlichting over de grote wereldconflicten? Nergens! Het zijn allemaal beschouwingen die elkaar napraten. Achtergronden worden onvoldoende belicht. Het lijkt wel alsof men doodsbe nauwd is om buiten een bepaald denkpatroon te stappen". Tweede Kamer Van Heijningen heeft tien jaar geleden een gooi willen doen naar een plek in de Tweede Kamer. Het mocht echter niet zover ko men. Hij stond tweede op de lijst van een partij die het niet heeft gehaald: Nederlands Appèl, aangevoerd door mr. L.R.J. Ridder van Rappard. Die moest na afloop van de verkiezingen somber constateren: „Maar 28.000 verstandige Nederlanders hebben op ons gestemd. Helaas te weinig voor een zetel". Zo bar als het volgens Van Heijningen met de pers is gesteld, zo is het inmiddels ook met de Tweede Kamer. Achteraf is hij er dan ook niet rouwig om dat het kiezersvolk zich niet massaal achter de Ridder heeft geschaard. "Toen had de Kamer nog wel zin, hoewel je met twee, drie man toch niets had kunnen bereiken. Nu zou het tijdverspillen zijn. De Tweede Kamer is niet meer belang rijk. Het is net als met de pers: koekoek één zang". „Ze praten elkaar na. Laatje een tegengesteld geluid horen, dan word je er via de partij discipline heel snel uitge werkt. Er zitten dus alleen maar ja-knikkers, ook binnen het CDA met zijn zogenaam de gedogers. Dat is intern niet verdeeld. Welnee, dat is tac tiek. Ik ben ervan overtuigd dat er onderlinge afspraken bestaan. Het CDA is een mid denpartij en wil dus van alle kanten stemmen trekken. Vroeger zaten er in de Kamer nog mensen van betekenis en I van eruditie. Goede rede naars. Dat is allang niet meer. Het aantal dat echt allround is en over allerlei zaken met ge zag weet mee te praten, is maar heel gering". Kraken Van Heijningen ziet het kraken van woningen en het bezetten van bedrijven als twee vor men van hetzelfde kwaad: het gebrek aan respect voor het particuliere eigendom. „Een bedrijfsbezetting is gewoon roof. Roof van bezit. Net als kraken. Er bestaat geen wo ningnood; overal staan pan den leeg. De woningnood wordt kunstmatig gecreëerd. Door echtscheidingen bij voorbeeld. Een gezin gaat er twee woningen op na houden. Door het weglopen van kin deren. Waar moeten die min derjarigen worden opgebor gen? In kraakpanden! Dat zijn wel woningzoekenden, maar geen serieuze. Die lopen weg omdat ze niet thuis wil len zijn. Er zou eens een on derzoek moeten komen hoe veel zogenaamde krakers ook echt woningzoekenden zijn". „Ik heb van kamerverhuurders gehoord dat studenten naar blijk moeten geven achter de Mobiele Eenheid te staan. Daar gaat een inspirerende werking van uit. Wiegel is er weliswaar tweemaal geweest, doch dit was te weinig". ,,Ik herinner me nog de rellen in 1935 in Amsterdam. In de Jordaan woedde een week lang een opstand. De regering maakte er een eind aan. Colijn ging er hoogstpersoonlijk naartoe, samen met minister Dekker van oorlog. Staande naast de militairen die op het punt stonden in te grijpen, lie ten zij zich fotograferen". „Het moet altijd heel ver ko men, wil het gewone volk, dat er schande over spreekt om maatregelen schreeuwen. Dan pas gaat de regering er toe over. Maar dat is verkeerd beleid. Die jongelui roepen niet de dictatuur op. Welnee, die vragen gewoon om een pak slaag. Nee, dat doen zij die verantwoordelijk zijn voor handhaving van rust en orde". Opvallende kijk Op de huidige economische problemen waarvoor ons land staat, heeft Van Heijningen een afwijkende en opvallende kijk. Hij gaat ervoor terug naar de oorlogsjaren. „In feite borduren we nog steeds voort op de oorlogseconomie die indertijd door de Duitsers kraakpanden vertrokken. Op die manier spaarden ze twee. driehonderd gulden per maand uit. 'Er staan genoeg woningen leeg, maar ten eer ste willen de krakers er niet voor betalen en ten tweede vinden ze het leuk om uit bal dadigheid of gebrek aan le vensvulling tegen de geves tigde orde aan te schoppen". De rellen op Koninginnedag in Amsterdam zijn niet onop gemerkt aan hem voorbijge gaan. Volgens Van Heijnin gen had het allemaal niet zover hoeven komen als de Mobiele Eenheid rondom het Waterlooplein. waar de rel schoppers zich op gegeven moment hadden geconcen treerd, een kordon had gelegd en de stenengooiers op die manier had opgesloten. Val „Afsluiten is vredelievend. Je hoeft niet te slaan of nat te spuiten. Je zegt eenvoudig: hier blijven tot het feest op de Dam is afgelopen. Wil je eruit, dan wordt je opgepakt. Juist een stad als Amsterdam heeft volop mogelijkheden om her rieschoppers in straten op te sluiten. Zitten ze eenmaal in zo'n val, dan kunnen ze er niet meer uit. De aanpak nu vond ik dwaas. Het had a la minute de kop ingedrukt moeten worden, maar de Mobiele Eenheid mocht kennelijk niet optreden. Er had meer drei ging van uit moeten gaan. Tanks (het hoge woord is er uit) hadden meer indruk ge maakt". Hij zegt het onjuist te vinden dat minister Wiegel en bur gemeester Polak bleven door feesten terwijl de politie ver derop in de stad slag leverde met de relschoppers. „Nu moesten de agenten de klap pen opvangen. Dat vind ik onbehoorlijk bestuur. Wiegel en Polak hadden als verant woordelijken bij de minste of geringste geruchten over rel len het feest moeten verlaten. Door hun aanwezigheid op de politiecentrale hadden zij

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 11