Goudzwaard verlaatCD A
'Gecoördineerde actie tegen ons
"STEENKAMP OPENT
DEUR NAAR PVDA"
Winkeldieven
vooral actief
op koopavond
Wiegel over CDA-voorzitter:
Loyalisten gewipt uit top van AR-lijst
De Koning:
stap van
Goudzwaard
voorbarig
Onderzoek naar betaling
aan ex-casinomedewerker
OVERHEID
MOET ZICH
NIET DOOR
EMOTIES
LATEN
MEESLEPEN'
tNSDAG 20 MEI 1980
BINNENLAND
DEN HAAG (GPD) - „Wat mij
zelf aangaat, ben ik ervan
overtuigd dat mijn koers in
het verlengde ligt van het
programma van mijn partij.
Die koers blijft dan ook on
veranderd". Zo reageerde
AR-voorzitter Hans de Boer
gisteren op het bericht dat hij
door de AR-achterban niet als
lijsttrekker van de AR wordt
gewenst.
Volgens de zeer teleurgestelde
De Boer is er sprake van een
„deuk". Met name een be
paald deel van de partij heeft
een sterke anti-houding te
genover de loyalisten aange
nomen, zegt hij. Het feit dat
maar 45 procent van de afde
lingen hem als eerste heeft
geplaatst, ziet hij niet als een
politieke veroordeling.
De Boer is ervan overtuigd dat
een gecoördineerde actie van
noordelijke AR-kiesvereni-
gingen aan het door elkaar
schudden van de kandida
tenlijst ten grondslag ligt.
Hoewel het partijbestuur
formeel het recht heeft om de
AR-partijraad op 7 juni te
vragen de kieslijst alsnog te
veranderen, „zal ik mij daar
fel tegen verzetten", aldus De
Boer.
Volgens kamerlid Jan Nico
Scholten, die van de 9e naar
de 16e plaats tuimelt, is een
dergelijk afwijkende houding
van de afdelingen „een pak
aframmeling van jewelste,
dat in de 100-jarige geschie
denis van de AR nog nooit is
vertoond". Ook hij spreekt
van gerichte acties.
Scholten ziet als positief feit dat
- hoewel de volgorde veran
derd is - op hem na alle ande
re huidige AR-kamerleden
nog op verkiesbare plaatsen
staan. „Er is geen wezenlijke
verandering in de groep men
sen die de ARP in de Kamer
vertegenwoordigt. Structu
reel is daardoor de schade nog
beperkt".
Als oorzaken voor deze veran
deringen noemt hij de opstel
ling van de loyalisten tijdens
de vorige kabinetsformatie,
„waarbij ons verweten wordt
dat wij te vaak een voorkeur
voor regeren met de PvdA
uitspraken," alsmede hun
standpunt in de kernwapen-
discussie, dat kennelijk niet
wordt gedeeld.
Wat hem persoonlijk betreft,
meent Scholten dat zijn op
vattingen over het Midden-
Oosten en de mensenrechten
velen in de AR gestoord heb
ben. „Ik heb met grote over
tuiging gewerkt en ben bereid
voor die overtuiging te sneu
velen. Het verzet van het con
servatieve deel van de partij
zal mij daar niet vanaf bren
gen".
Scholten noemt het erg positief
dat mr. Willem Aantjes toch
op de lijst is geplaatst. „Hij
heeft recht op het oordeel van
de kiezers", meent hij.
Het vertrek van prof. Goud
zwaard noemt hij „zeer ver
ontrustend". Het duidt vol
gens hem op oplopende
spanningen in het CDA. „Als
het aanstaande CDA-verkie-
zingsprogramma niet erg
duidelijk is, zullen velen hem
volgen en dan is misschien
zelfs een alternatief CDA aan
de orde".
De werkgroep „Niet Bij Brood
Alleen" (NBBA), een groep
kritische CDA'ers, heeft ver
ontwaardigd gereageerd op
de nieuwe AR-kandiddten-
lijst. „Het wordt in het CDA
een trend om mensen die zich
binnen de grenzen van het
verkiezingsprogramma pro
fileren dan wel hun nek uit
steken en daarmee velen
hebben aangesproken, een
trap na te geven".
De groep noemt de lijst teleur
stellend en met het oog op de
toekomst van het CDA
„hoogst bedenkelijk". Het
AR-bestuur zal zich volgens
NBBA moeten beraden,
vooral omdat de oorspronke
lijke lijst unaniem door dat
bestuur was vastgesteld.
Minister-president Van Agt
wilde geen commentaar ge
ven op de ontwikkelingen in
de AR en het CDA. „Ik vind
het wijsheid om niet te treden
in de procedures en uitkom
sten van een partij, ook al is
deze zo geestverwant als de
ARP". Ook over de mogelijke
consequenties van de gebeur
tenissen voor het CDA liet hij
zich niet uit.
ALMERE (GPD) - VVD-
minister Wiegel vindt het
"onbegrijpelijk" dat het
CDA, zoals CDA-voorzit
ter Steenkamp zaterdag
zei, het beleid van het ka
binet-Van Agt niet tot in
zet van de verkiezingen
wil maken. Het beleid van
dit kabinet, dat wordt ge
kenmerkt door overleg en
naar elkaar luisteren, is het
waard verdedigd te wor
den, zei hij gisteravond op
een VVD-bijeenkomst in
Almere.
Met name het sociaal-economisch,
het financieel en het defensie
beleid verdienen volgens Wiegel
waardering. Hij wees erop dat
zowel de WD in 1972 als de
PvdA in 1977 het beleid van het
kabinet waarin zij zaten tot inzet
van verkiezingen maakten en
prompt ook fors zetels wonnen.
De uitspraak van PvdA-voorzitter
Max van den Berg, dat samen
werking tussen CDA en PvdA
steeds theoretischer wordt,
noemde Wiegel "duidelijke en -
gezien de politieke realiteit -
nauwelijks te bestrijden taal".
De minister vroeg zich af of de
droefenis, die CDA-voorzitter
Steenkamp daarover uitsprak,
wel door de meerderheid van de
Professor Goudzwaard
DEN HAAG (GPD) - In de ARP en het CDA is gisteren
grote opschudding ontstaan door het besluit van prof.
Bob Goudzwaard, AR-voorman en opsteller van het
huidige CDA-programma, om uit het CDA te stappen.
Uit onvrede over het kernwapenbeleid van het CDA en
uit vrees dat het volgend jaar opnieuw tot een kabinet
van CDA en VVD komt, stelt Goudzwaard al zijn CDA-
functies ter beschikking en trekt hij zich terug van de
AR-kandidatenlijst voor de verkiezingen.
Andere opzienbarende ontwikke
lingen binnen de AR zijn: - de
loyalisten uit de CDA-Tweede-
Kamerfractie duikelen diverse
plaatsen omlaag op de AR-kan
didatenlijst. Lijstaanvoerder
wordt minister drs. J. de Koning.
AR-voorzitter Hans de Boer, door
het partijbestuur als eerste ge
plaatst, komt op de vierde plaats;
- mr. Willem Aantjes en ex-ka
merlid Hannie van Leeuwen, die
door het partijbestuur waren ge
passeerd, zijn door de afdelingen
alsnog op de kandidatenlijst ge
plaatst, zij het op onverkiesbare
plaatsen.
LEEUWARDEN (GPD) - Minister
van ontwikkelingssamenwer
king drs. Jan de Koning heeft gis
teravond op een bijeenkomst van
het CDJA-Friesland, de Friese
jongerenorganisatie van het
CDA, in Leeuwarden kritiek ge
leverd op het besluit van prof.
Goudzwaard om zich niet verder
beschikbaar te stellen voor de
kandidatenlijst van de ARP en
het CDA bij de volgende Tweede-
Kamerverkiezingen. De minister Die
betitelde de handelwijze van
Goudzwaard als niet erg
sterk.
De Koning meende dat de hoogle
raar voorbarig heeft gehandeld
om zich al op dit tijdstip terug te
trekken, omdat hij geen vertrou
wen heeft in een program van
uitgangspunt en een program
van actie. Over het program van
uitgangspunt wordt, aldus de
bewindsman, immers pas over
zes weken beslist en het program
van actie, zo voegde hij eraan toe,
is zelfs nog niet eens verschenen.
Hij concludeerde, dat de motie
ven van Goudzwaard „op dit
moment allerminst overtuigend"
zijn.
Drs. De Koning herhaalde nog eens
het te betreuren, dat de kiesver
enigingen van de ARP aan hem
de voorkeur geven als lijsttrekker
boven de huidige partijvoorzitter
Hans de Boer, die door het partij
bestuur van de Antirevolutionai
ren als eerste is geplaatst. Die
destijds genomen keuze noemde
de minister een verstandige. Met
De Boer zou zijns inziens de
breedte van het CDA beter uit de
verf zijn gekomen.
De bewindsman refereerde in dit
verband aan de in de AR gebe
zigde uitdrukking, dat kamerle
den worden gerespecteerd maar
dat ministers worden bemind.
Uit de houding van de kiesver
eniging moet, zo betoogde hij
voorts, ook worden opgemaakt,
dat de kritische houding tegen
over het kabinetsbeleid in de ach
terban nauwelijks wordt gep
ruimd. Hij vond dat jammer, om
dat men kritisch behoort te staan
tegenover elk kabinetsbe
leid.
Kernwapens
Vooral de houding van het CDA in
de kernwapendiscussie van de
cember is voor prof. Goudzwaard
aanleiding geweest uit het CDA
te stappen. In januari stapte hij
daarom al uit de CDA-commissie
die het verkiezingsprogramma
voorbereidt. Enkele weken later
kwam Goudzwaard daarop terug
„uit hoop op een kentering".
is er niet gekomen, schrijft hij
in zijn brief aan het AR-bestuur.
Deels door het feit dat premier
Van Agt (die gisteren weigerde
ook maar iets over de zaak-Goud
zwaard te zeggen) zich weer kan
didaat stelde en de (vele positie
ve) reacties daarop uit KVP, ARP
en CHU. En deels omdat Goud-
zwaards beroep op de grondslag
van het CDA niet is aangeslagen.
„Die evangelische grondslag
verdeelt in de praktijk meer dan
zij bijeenbrengt", zei de Oegst-
geestse hoogleraar gisteren.
Het is onmogelijk gebleken om ten
aanzien van de zaak van de kern
bewapening en de betekenis van
de NAVO binnen het CDA tot
enige relativering te komen, al
dus Goudzwaard. Met de keuze
van Van Agt als CDA-leider en
mogelijk premier in een nieuw
CDA-VVD-kabinet -dreigt een
voortzetting van dat beleid, en
daar wil hij niet aan meewer
ken.
Hij erkent dat het CDA het volste
recht heeft zijn eigen koers te kie
zen. „Maar er komt een moment
dat het eenvoudig deloyaal is om
nog verder kritiek te laten horen
op de groep waar men zelf toe be
hoort". Het feit dat de AR-ach
terban nu zelfs de eigen partijlei
ding afkeurt, telt daarbij zwaar
voor hem mee.
VISUM GEWEIGERD - De 25-jari-
ge freelance-journalist Adriaan
Slooff uit Den Haag is een inreis
visum voor Oost-Duitsland ge
weigerd. De Oostduitse autoritei
ten hebben hem gisteren zonder
opgaaf van redenen op de hoogte
gesteld vari deze weigering via
het „Reiseburo der DDR".
Slooff wilde in juni naar Oost-
Duitsland afreizen om daar de
Oostduitse bisschop Werner
Krusche te interviewen voor het
weekblad „Hervormd Neder
land".
Andere partij?
Goudzwaard zegt „niet, of nog niet"
voor een andere partij te kiezen,
„al voel ik mij het meest verwant,
op sociaal-economisch en defen
siegebied, met de zogenaamde
christen-radicalen". Een keuze
voor een andere partij op dit mo
ment zou een onjuiste verenging
opleveren. Voor alles moet er
„een nieuwe maatschappelijke
maar ook nationale saamnhorig-
heid tot stand komen in de nood
van onze tijd".
Het AR-bestuur zegt in een verkla
ring de stap van Goudzwaard te
betreuren en hem ook onterecht
te vinden, omdat het nieuwe
CDA-programma er nog hele
maal niet is en de partij ook geen
kans heeft gehad zich over de uit
gangspunten daarvan uit te spre
ken.
De AR-achterban had overigens al
ondubbelzinnig zijn oordeel uit
gesproken over de loyalisten.
Goudzwaard, door het bestuur
als vijfde gekandideerd, zakte
daardoor naar de achtste plaats.
Maar opmerkelijker zijn de val
van AR-voorzitter Hans de Boer
(van de eerste naar de vierde
plaats) en van de kamerleden Jan
Nico Scholten (van 9 naar 16) en
Van Houwelingen (van 6 naar
10).
Er is duidelijk sprake van een actie
van de noordelijke afdelingen om
De Boer te wippen. Maar liefst 30
afdelingen blijken bijvoorbeeld
de landelijk volstrekt onbekende
Fries S. P. Hoekstra uit Leeu
warden op de eerste plaats te
hebben gezet.
De noordelijke „coup" blijkt ook
uit het feit dat Sietse Faber zich
als enige loyalist heeft weten te
handhaven, terwijl de Drent J.
van Noord, door het bestuur op
de 17e (en onverkiesbare) plaats
gezet, nu op de 13e (verkiesbare)
plaats prijkt.
De top van de ARP-kandidatenlijst
voor de Tweede-Kamerverkie
zingen van 1981, ziet er nu defini
tief zo uit (tussen haakjes het ad
vies van het AR-bestuur): 1. drs.
J. de Koning (2), 2. mr. J. de Rui
ter (3), 3. J.G. Kraaijeveld-Wou-
ters (4), 4. H.A. de Boer (1), 5. L. de
Graaf (8), 6. dr. S. Faber (7), 7. mr.
G. van Dam (11), 8. prof. dr. B.
Goudzwaard (5), 9. drs. M. Bei-
nema (10), 10. drs. J. van Houwe
lingen (6), 11. mr. W. de Kwaad-
steniet (12), 12. dr. B. de Vries (14),
13. J. van Noord (17), 14. F. Borg
man (13), 15. drs. H.C. Couprie
(15), 16. mr. J.N. Scholten (9). 17.
mr. J. Buikema (16), 18. F. La-
ning-Boersema (18). 19. W.
Noorda-Ritzema (20), 20. H. Hof
stede (19). 32. mw. H. van Leeu
wen (niet kandidaat gesteld), 35.
mr. W. Aantjes (niet kandidaat
gesteld). Deze lijst wordt met die
van KVP en CHU samengevoegd
tot één CDA-lijst.
STADSVERNIEUWING - De
stadsvernieuwing in Amsterdam
dreigt geheel stil te vallen. Oor
zaak hiervan is dat de huurprij
zen van veel gerenoveerde en
nieuw gebouwde woningen on
betaalbaar worden voor de stads-
vemieuwingsurgenten, voor wie
ze bestemd zijn. Om dit probleem
op te lossen is steun van de rijks
overheid onontbeerlijk.
Dit schrijven B en W van Amster
dam in een brief aan minister
president Van Agt.
LEKKERKERK - In Lekkerkerk wordt druk gewerkt aan de bouw van caravan- en wisselwoning-terreinen
waar bewoners van de gifwijken Molenwerf en Dreven tijdelijk hun onderdak zullen vinden. Op de foto het
caravanpark in aanbouw op het ijsbaanterrein in Lekkerkerk.
DEN HAAG (ANP) - Op koop
avonden ontplooien de win
keldieven en -dieveggen hun
grootste activiteit. De vrijdag
en de zaterdag zijn daarna de
dagen waarop zij bij voorkeur
hun slag slaan.
Dit blijkt uit de gegevens, die
het Centraal Bureau voor de
Statistiek sinds 1977 verza
melt over winkeldiefstallen
bij warenhuizen en grote tex
tielzaken. In 1979 werden
door de 317 bij dit onderzoek
betrokken vestigingen van
deze grote winkelbedrijven
bijna 20.000 gevallen van
winkeldiefstal (19.827) aan
het CBS doorgegeven. Men
stal voor een waarde van ruim
1,8 miljoen gulden. In 2379
gevallen bleven de daders
onbekend.
De dieven zijn in meerderheid
mannen, althans voor zover
het CBS kan nagaan. Wegens
winkeldiefstal werden bij de
317 zaken 23.974 personen
aangehouden, onder wie
12.015 mannen, 8779 vrouwen
en 3180 personen, waarvan
het geslacht niet werd opge-
geven, was 49 procent straf
rechtelijk minderjarig. Bij de
mannen was dat bijna 57 pro
cent en bij de vrouwen bijna
39 procent.
Van de gevallen met bekende
dader werd door de bedrijven
ruim 59 procent aan de politie
gemeld. De waarde van de ge
stolen goederen bleek van in
vloed op het al dan niet mel
den aan de politie. Zo werd
van de 9628 maal dat de waar
de van het gestolene 25 gul
den of minder bedroeg,
slechts 30 procent van hel
aantal gevallen aan de politie
gemeld.
Bijna 46 procent van de aange
houden winkeldieven gaf op
scholier of student te zijn,
terwijl veertien procent opgaf
huisvrouw te zijn. Van de
aangehouden personen had
den er 18.217 de Nederlandse
nationaliteit, 2480 een niet-
Nederlandse nationaliteit en
was 3277 maal de nationaliteit
onbekend.
In de bij de warenhuizen ge
pleegde winkeldiefstallen be-
trof het in 21,2 procent kle
ding of kleding-aecessoires,
gevolgd door de schrijfwaren
met 9,6 procent, parfume
rieën met 8,2 procent en hob
by en gereedschap met 8,1
procent.
De verkoopwaarde van de in de
warenhuizen gestolen goede
ren bedroeg 1.590.602 gulden.
Bijna 29 procent van dit be
drag betrof goederen die als
verloren beschouwd moeten
worden. De verkoopwaarde
van de in de textielzaken
weggenomen goederen be
droeg 247.566 gulden. Hier
van is 37 procent als verloren
te beschouwen.
HOOFDAGENT - PSP-Tweede
Kamerlid Van der Spek waagt
minister Wiegel (binnenlandse
zaken) zijn invloed aan te wenden
om het dreigende ontslag van
hoofdagent Jan de Goede Uit He-
teren bij Renkum ongedaan te
maken.
Van der Spek vraagt de minister
van binnenlandse zaken of het
dreigende ontslag niet in strijd is
met het recht van vrije menings
uiting.
ADVERTENTIE
Muscadet de Sèvre et Maine
Lichte wijn voor elk moment
van de dag. Droog zonder
wrang te zijn. Licht en fruitig.
Uitstekend aperitif. Geliefd bij
vis. Onmisbaar bij de bereiding
van spijzen
Verkrijgbaar bij
slijterij cn |jf
wijnhandel. j H
DEN HAAG (ANP) - Staatssecreta
ris Haars van justitie heeft de
procureur-generaal bij het ge
rechthof in Den Haag verzocht
een onderzoek in te stellen naai
een nabetaling van 30.000 gulden
die de vroegere directie van de
nationale stichting tot exploitatie
van casinospelen in Nederland
(NSC) zou hebben gedaan aan
een ontslagen medewerker van
het casino in Zandvoort.
Dit blijkt uit de antwoorden van
Haars en haar collega Hazekamp
van economische zaken op
schriftelijke vragen van het
Tweede-Kamerlid Nijhof van
DS'70. Het NSC-bestuur spande
naar aanleiding van de beschul
diging een kort geding aan tegen
de ex-medewerker, maar trok dit
in toen deze verklaarde het be
drag nooit te hebben ontvangen.
Nijhof voegde echter enkele ge
gevens bij zijn vragen die voor
staatssecretaris Haars aanleiding
waren op een nieuw onderzoek
aan te dringen.
De beide staatssecretarissen
schrijven Nijhof verder, dat het
oude NSC-bestuur in dejaren '76
tot en met '79 tien personeelsle
den heeft ontslagen en twee heeft
geschorst wegens frauduleuze
handelingen of verdenking daar
van. In de helft van deze gevallen
heeft het bestuur aangifte gedaan
bij de politie. Op Nijhofs vraag
waarom in de andere zes gevallen
de politie niet is ingeschakeld
antwoorden de bewindslieden,
dat "de redenen daarvan nu niet
meer te achterhalen zijn".
DEMONTAGE V-l - De explosie-
ven opruimingsdienst zal nog
enkele dagen moeten graven om
de V-l, die onlangs in Spijkenis-
se werd ontdekt, bloot te leggen.
Bij de graafwerkzaamheden, die
gisteren begonnen, werd wel
duidelijk dat in de Zuidhollandse
plaats aan het eind van de tweede
wereldoorlog een vrij nieuw ra
diografisch bestuurd type is
neergekomen.
CDA-achterban wordt gedeeld.
"Zijn betoog wordt al gauw als
hengelen naar de gunsten van de
socialisten uitgelegd".
"Het is zonneklaar dat een stem op
het CDA straks wederom geen
garantie biedt op voortzetting
van de huidige regeringssamen
werking", aldus Wiegel. "De deur
naar de PvdA is door de CDA-
voorzitter weer opengezet".
De fractieleider van D'66 in de
Tweede Kamer, Terlouw, maakte
zich gisteravond tijdens een
spreekbeurt in Almere boos over
opmerkingen van PvdA-voorzit
ter Max van den Berg, die in het
radioprogramma zei samenwer
king tussen PvdA en het CDA
helemaal niet te zien zitten. Een
coalitie van beide partijen noem
de Van den Berg een volstrekte
theoretische mogelijkheid. Ter
louw: Dit is een heel zorgelijke
ontwikkeling. De PvdA heeft de
WD al zo goed als uitgesloten.
En nu het CDA dus ook. Als van
den Berg zo doorgaat, sluit de
PvdA zichzelf uit. Dan ben je be
zig je best te doen om een tweede
kabinet-Van Agt-Wiegel te reali
seren".
Terlouw wees op de onmogelijke
situatie die door dergelijke uit
spraken gaat ontstaan. De PvdA
moet niet vrijelijk partijen gaan
uitsluiten en strategieën uitstip
pelen. Wij wandelen daar niet
zonder meer achteraan", aldus
Terlouw. Hij riep zijn collega's en
partijvoorzitters op zich te be
heersen. "Anders is er straks
geen kabinet te formeren".
Van één onzer verslaggevers
LEIDEN - "Er is de laatste tijd een
steeds grotere tendens waar
neembaar dat de mensen zichzelf
rechten toekennen, waarbij ze de
democratische besluitvorming
uit het oog verliezen. Dat kan niet
zonder meer worden toegelaten.
Ik ben echter huiverig voor een
erg strakke reactie van de over
heid op dit soort situaties. De
overheid moet zich niet laten
meeslepen door de emoties van
het moment. Zij moet de rede
lijkheid niet uit het oog verlie
zen", aldus minister De Ruiter
van justitie gisteravond op de le
denvergadering van de afdeling
Leiden van het CDA in een rede-
voering over 'Justitie en CDA
"Op allerlei gebied heeft men zich
door de jaren heen in de christe
lijke politiek erg principieel uit
gelaten. Wanneer men dan later
in de praktijk van de politiek te
recht kwam met deze uitspraken
bleef er meestal niet veel meer
over dan een compromis. Naar
mijn overtuiging moeten we in
het CDA veel meer gaan kijken
naar wat we, vanuit een christe
lijk perspectief, willen en wat we
kunnen bereiken", aldus de mi
nister.
Volgens de bewindsman is het zin
nig dat men zich verdiept in de
gevolgen van een principiële op
stelling. Hij verwees hierbij naar
het wetsontwerp Ginjaar/De Rui
ter met betrekking tot de abortus.
"Men zegt, dat dit wetsontwerp
een compromis is van de wensen
van de WD en de overtuiging
van het CDA. Dat is absoluut niet
het geval. In dit ontwerp hebben
we de verschillende elementen
van de abortusproblematiek
willen erkennen. Aan de ene kant
heb je in deze situatie te maken
met 'de vrouw in nood' en aan de
andere kant moet je rekening
houden met de 'rechtspositie van
het ongeboren kind'.
De minister noemde het vandalis
me "een jeugdprobleem met wij
de vertakkingen". "Dat probleem
moet niet alleen maar worden
benaderd met het idee 'dat zullen
we eens aanpakken'. We moeten
het vandalisme en de baldadig
heid in een veel breder kader
beoordelen. De jeugd wordt mot
zo maar baldadig. De oorzaken
hiervan liggen dieper zoals ver
veling, onvrede en leegheid."
Juist daarom vindt De Ruiter het
zinnig dat bijvoorbeeld de voet
balbonden zich zijn gaan be
moeien met de golf van vernie
lingen bij voetbalwedstrijden.
Volgens de minister is het zinnig
om door samenwerking en vooral
dicht bij huis te trachten een op
lossing te vinden voor dit soort
problemen.
