"Met één
hand kun
je niet
klappen
Leidse musea houden open huis
Strijd over Leeuwenhoek in beslissend stadium
SURINAMERS IN LEIDEN:
L.
Toegangsprijzen ijshal inkrimpen
Lezers
schrijven
Bibliotheek 2
fcjfiwten'
ZATERDAG 17 MEI 1980
LEIDEN
LEIDEN - De strijd tussen de ge
meente Leiden en de Leidse uni
versiteit om de Leeuwenhoek
begint in een beslissend stadium
te komen. En alles wijst er op dat
de gemeente de universiteit min
of meer in de tang heeft en wo
ningbouw zal kunnen plegen in
het omstreden gebied.
Het ministerie van onderwijs wil
grond in de Leeuwenhoek ver
kopen aan de gemeente. Het geld
dat deze grond oplevert wil de
overheid gebruiken voor de
bouwwerkzaamheden aan de
Witte Singel voor de universiteit.
De gemeente Leiden wil de grond
in de Leeuwenhoek echter alleen
maar kopen als er van te voren
regelingen worden getroffen om
woningbouw in dat gebied zon
der risico's te realiseren.
Zoals bekend staan er in de Leeu
wenhoek laboratoria van de uni
versiteit. In deze laboratoria
wordt met stoffen gewerkt die
gevaar zouden kunnen opleveren
voor toekomstige bewoners van
het gebied. Onlangs is er door een
extern bureau een risico-inventa
risatie gemaakt. Daaruit bleek
dat zeer langdurig verblijf in het
gebied risico's zou kunnen in
houden voor de bewoners.
"Je begrijpt natuurlijk wel dat de
liefde niet van één kant moet ko
men. Als het ministerie van on
derwijs grond wil verkopen om
geld te hebben voor het Witte-
Singel-Doelencomplex willen
wij natuurlijk op de gekochte
grond huizen ghan bouwen. We
laten er dan natuurlijk geen le
vensgevaarlijke laboratoria op
bouwen", aldus een woordvoer
der van de gemeente.
"We willen van te voren afspraken
maken over veiligheidsgaran
ties". Bij de Leidse universiteit is
men van mening dat er vooraf
geen enkele uitspraak moet wor
den gemaakt. "Dat zal na de ver
koop van de grond aan Leiden
moeten worden bekeken".
Volgens insiders bij de gemeente is
deze ontwikkeling een van de re
denen dat het bestemmingsplan
voor dit gebied niet voor de zo
mer zal worden ingediend. "We
wachten nu af wat het ministerie
en de universiteit gaan doen", zo
laat men op het Stadhuis door
schemeren.
THIJS JANSEN
Het bestuur van de Stichting Surinamers Leiden (SSL): problemen ontstaan vaak uit onwetendheid
LEIDEN - Slechte huisvesting,
slechte recreatie mogelijkheden,
slecht onderwijs, racisme en poli-
tiewillekeurZiehier een greep uit
de problemendoos van minder
heidsgroeperingen in Leiden. "Al
deze dingen werken er niet aan
mee de jongeren van de straat te
houden"zegt de Stichting Suri
namers Leiden (SSL).
"En als die jongeren niet van de
straat worden gehouden, dan
gaan zij lummelen en komen er
problemen. In het hoofdkwartier
van de SSL, een zaaltje in het
buurthuis "Eigen Wieken" aan
het Valkenpad in de Merenwijk,
vertelt het nog niet zo lang gele
den opgerichte stichtingsbestuur
wat de problemen zijn van de Su-
i Leiden.
In Leiden en omgeving
ongeveer drieduizend Surina
mers. Het merendeel van hen
woont in de Merenwijk. Binnen
kort zijn er evenveel Surinamers
in Nederland als in Suriname, het
ziet er naar uit dat. er tot het einde
van het jaar nog gemiddeld dui
zend Surinamers per week naar
Nederland komen.
zal moeten worden gedaan. "Er
moeten bijvoorbeeld extra leer
krachten worden aangetrokken
om de kinderen te begeleiden,
want de manier waarop in Suri
name wordt lesgegeven verschilt
hemelsbreed met het Nederland
se systeem", zegt de SSL.
Aan dat verschil wordt door de Ne
derlandse scholen doorgaans
geen aandacht gegeven. "Daarbij
komt nog", zegt de SSL, "dat de
mentaliteit* bij de Surinamers
vaak anders is en bovendien
hebben onze kinderen over het
algemeen een taalachterstand,
omdat er in Suriname in tegen
stelling tot wat men denkt, wei
nig Nederlands wordt gespror
ken".
Ook een probleem is dat de Suri
naamse ouders nog nooit van ou
derparticipatie hebben gehoord.
"In Suriname is de onderwijzer
doorgaans een autoritaire figuur,
zodat de ouders weinig hebben in
te brengen over de manier waar
op hun kinderen les krijgen, hier
is dat precies andersom.
HUISVESTING
Goede huisvesting in Leiden is
voor de eigen bevolking al een
probleem, laat staan voor de
mensen die er nog eens extra bij
komen. "Als dat Surinamers zijn
hebben veel mensen vooroorde
len: ze maken lawaai en ze stin
ken, aldus de Stichting.
Een ander punt is dat Surinamers
vaak moeten rondkomen van een
minimuminkomen. Dus als je
een fiuis wilt kopen beland je al
snel in een krottenbuurt".
Maar het is volgens de SSL niet al
leen discriminatie wat de klok
slaat. "We krijgen ook zat mede
werking van allerlei instanties,
maar de Surinamers kennen vaak
hun rechten niet. De gemeente
zal ook hierin voor een oplossing
moeten zorgen".
In Leiden is er nog sprake van een
redelijk vreedzaam bestaan van
de Surinaamse gemeenschap.
"Dit betekent niet dat er in Lei
den geen problemen zijn. Inte
gendeel. Ook hier moeten veel
Surinamers dagelijks strijd voe
ren voor een beter en rechtvaar
diger toekomst".
Volgens de SSL is het een typisch
Nederlandse eigenschap om pas
te reageren als het kwaad is ge
schied. "De problemen tussen
ons en de leidse bevolking on-
staan vaak uit onwetendheid. We
Volgens de SSL zijn dit
lijk gezinshoofden, zodat men
volgend jaar de gezinsherenigin
gen kan verwachten. "Als je
daarbij denkt dat gezinnen van
acht of meer mensen in Suriname
geen uitzondering zijn, dan moet
je het aantal mensen dat nog naar
Nederland komt met acht ver
menigvuldigen".
Dat betekent dat er voor deze te
verwachten toeloop het nodige
Graag wil ik op de brief van de heer
Vos die afgelopen dinsdag in de
ze krant stond reageren. Toege
geven, geen beste beurt om een
brief twee maanden lang on
beantwoord te laten. Mijn ver
ontschuldigingen daarvoor.
Voor wat het eigenlijke probleem
betreft, de jaarlijks terugkerende
legitimatieplicht, het volgende.
Voor het goed functioneren van
onze uitleenadministratie is een
foutloos personen- en adressen
bestand een eerste vereiste. On
juistheden daarin bezorgen on
szelf veel extra-werk en het
publiek vaak veel ergernis (bij
voorbeeld door onterechte aan
maningen). Als één van de ma
nieren om mogelijke fouten te
voorkomen is destijds onder
meer gekozen voor jaarlijkse legi
timatieplicht. Tijdens de onlangs
gestarte interne discussie over
een nieuw uitleenreglement is
overigens uitvoerig aan de orde
geweest of deze regel moet blij
ven gehandhaafd. Juist ook om
dat wij ons gelukkiger voelen in
de rol van bibliotheekwerker dan
die van "politie-agentje".
Anderzijds mag men van een "in
stantie tot nut van het algemeen"
die jaarlijks over meerdere mil
joenen aan gemeenschapsgelden
kan beschikken, verwachten,
zelfs eisen, dat zij dit gemeen
schappelijk bezit op een verant
woorde manier beheert. En hier
voor zijn enkele, helaas niet altijd
even plezierige, spelregels nood
zakelijk.
T.'de Caluwé
directeur openbare
bibliotheek
Breestraat 25
Leiden
LEIDEN - De toegangsprijzen van
de Ton Menken ijshal aan de
Vondellaan dalen het volgende
schaatsseizoen als zo'n prijsda
ling meer bezoekers zou opleve
ren. Een telefonische enquête
zal dat uit moeten wijzen.
Directeur Ton Menken voelt zich
gedwongen tot een nieuwe aan
pak door "de economische reces
sie en de stijgende energieprij
zen". Bpzochten het eerste
schaatsseizoen '76/'77 315.000 re
creatieve schaatsers de ijshal, het
afgelopen seizoen waren het er
"maar" 180.000. "Je kunt je af
vragen of je je niet uit de markt
prijst met steeds duurdere toe
gangsprijzen", zegt Menken.
"Het publiek beseft steeds meer
dat je een gulden maar een keer
kunt uitgeven. Daarnaast zijn de
energieprijzen in vier jaar tijd
verdubbeld. We betalen per uur
nu tachtig gulden aan energie".
Menken overweegt om met name
de prijzen van de seizoenkaarten
drastisch te laten dalen. "We
hebben nu ongeveer 400 seizoen
kaartenhouders die 150 gulden
voor zo'n kaart betalen. Kunnen
we volgend seizoen 10.000 hou
ders van seizoenkaarten krijgen,
dan zouden we de prijs naar zo'n
zestig gulden kunnen verlagen
Dat seizoen wordt wel wat korter.
Menken wil het schaatsseizoen
met twee maanden inkrimpen.
Voorheen begon het seizoen op 1
september en liep door tot 1 mei.
Voortaan loopt het van half sep
tember tot half maart. Reden: de
ijshal wordt met name na half
maart niet intensief meer ge
bruikt. Overigens gaat de ijshal in
Leiden dit jaar toch op 1 septem
ber voor de schaatsers open van
wege internationale wedstrijden
curling begin september.
De normale entreeprijzen zouden
ook kunnen dalen. Menken: "Ik
heb liever 400.000 schaatsers die
twee gulden betalen dan 200.000
De prijs voor verenigingen die de
ijshal afhuren voor kunstrijden
en dergelijke zal stijgen; van 90
naar 120 gulden per uur.
De zes zomermaanden wil Menken
voortaan helemaal vullen met
kortlopende evenementen van
half maart tot mei (hondendag,
langhaarkatten, sjoelbakwed
strijden en de rommelmarkt ten
bate van de sportverenigingen)
en met een langlopend evene
ment van mei tot september zoals
een campingshow. "Het is name
lijk doodzonde dat de hal nu twee
maanden leeg staat in de zomer".
^Menken beslist in september of het
experiment met de skateboard-
baan achter de ijshal wordt
voortgezet. De belangstelling
hiervoor is tanende.
Het komende schaatsseizoen zal
het Leidse ijshockey weer verte
genwoordigd zijn in de ijshoc-
keycompetitie van de tweede di
visie, meldt Menken nog.
kennen eikaars problemen
gewoonten niet. Geef de
goede voorlichting".
ZONNIG
De Surinamers in Leiden staan
overigens zonnig tegenover de
toekomst. "Met elkaar moeten we
er het beste van maken en niet
wachten tot de problemen op ons
afkomen.
We organiseren daarom onder an
der busreizen met zowel Neder
landse als Surinaamse kinderen.
Ze leren elkaar op die manier be
ter kennen. We moeten van alles
doen om te zorgen dat deze men
sen naar elkaar toe groeien.
Ook de Leidse politie moet in
conflictsituaties meer contact
opnemen met Surinaamse orga
nisaties. "Laat het ons weten als
er problemen met Surinamers
zijn. Dat zou preventief kunnen
werken".
Het bij elkaar stoppen van Surina
mers in één wijk is volgens de
SSL verkeerd. "De mensen moe
ten over de hele stad worden ge
spreid. Dat moet wel op vrijwilli
ge basis gebeuren".
De goede wil is er volgens de SSL
bij de Surinamers in Leiden om
de problemen te lijf te gaan. Zo
kunnen mensen die hierover
meer willen weten iedere vrij
dagavond van half acht tot negen
uur terecht op het spreekuur van
de SSL in clubgebouw "Eigen
Wieken".
"We hebben nog een verzoekzegt
de SSL. "We zitten dringend
verlegen om mensen voor een
huiswerkcursus".
Het probleem van de Surinamers,
en ook van andere minderheids
groeperingen is er een die we met
zijn allen moeten oplossen, zegt
de SSL. "Want zoals een oud Su
rinaams zegswijze luidt: Met één
hand kan je niet klappen".
LEIDEN - Wijd open staan de deu
ren van het stedelijk museum De
Lakenhal en het rijksmuseum
van Geologie en Mineralogie op
zondag 18 mei. Het is dan weer
internationale museumdag. Een
reden voor de twee in Leiden ge
huisveste musea, om op die dag
een open huis te houden.
De Lakenhal, gevestigd aan de Ou
de Singel 28. kent het klappen
van de zweep al. Beide vorige ja
ren waren reeds een groot succes.
Enthousiast reageerden de be
zoekers toen op de mogelijkheid
die werd geboden om een kijkje
te nemen achter de schermen van
het museum te nemen. Toch was
niet iedereen tevreden. Een aan
tal bezoekers vertelde dat ze het
jammer vonden dat het op een
doordeweekse dag plaatsvond,
zodat niet alle familieleden in de
gelegenheid waren te komen. Dit
bezwaar kan nu ook worden
weggewuifd, want 18 mei valt dit
jaar op een zondag.
Heel veel mensen worden verwacht
om de rondleidingen langs de
restauratie-ateliers, de studie
verzamelingen en verschillende
opslagruimten gade te slaan. In
de hal van het museum zal een
dia-klankbeeld worden vertoond
over "Leiden na 1574 tot 1900".
Dit alles is te zien tussen één en
vijf uur. De toegang en koffie zijn
gratis.
Iets heel anders is er te verwachten
aan de Hooglandse Kerkgracht
17. Mineralen met fluorescentie,
tektieten. edelstenen en andere
gesteenten fonkelen een ieder te
gemoet. En de fossiele resten van
planten en dieren, de vulkanolo
gie en geologie geven een beeld
op de ontwikkelingsgang van het
leven in Nederland. En dit hoeft
niet allemaal zelf ontdekt te wor
den.
Rondleidingen door des
kundigen en korte films zullen de
bezoekers een hoop duidelijk
maken.
Gezicht op de Lakenhal door Su
sanna van Steenwijck-Gaspoel
De toegang tot dit museum is altijd
al gratis. Echter de koffie en fris
dranken worden voor deze ene
keer aangeboden.
Bureaucratie
De bureaucratie oftewel ambte
narij tiert welig. Daar zijn
ontelbare voorbeelden van te
noemen. Moet je als burger
bijvoorbeeld op de afdeling
burgerlijke stand van het
Stadhuis zijn (paspoorten,
rijbewijzen, adreswijzigin
gen etc. etc.) dan kun je voor
die handeling beter een vrije
dag opnemen: de loketten zijn
tijdens de lunchpauze en na
drie uur in de middag pot
dicht.
Ambtenaren zijn ook niet meer
bereid om werkzaamheden te
verrichten na (vier uur? half
vijf?) de middag. En dat botst
nog wel eens. Want burgers
die geacht worden tot vijf, zes
uur te werken kunnen de
ambtenaren toch moeilijk te
gemoet komen door voor elk
stadhuisklusje vrij te vragen
aan hun baas. Met alle gevol
gen van dien, zo bleek deze
week bijvoorbeeld in de
Transvaalbuurt. Zoals het
een goed democratisch wer
kende stad betaamt bestaan
er in Leiden diverse project
groepen waarin ambtenaren
en buurtbewoners met elkaar
overleggen over de invulling
van hun wijk.
Is dat voor die bewoners liefde
werk oud papier, voor de
ambtenaren is dat natuurlijk
een gewoon brok werk. Dus
wat gebeurt er? De buurtbe
woners willen 's avonds ver
gaderen, en dat lieten ze de
ambtenaren maandagavond
ook weten, over het ontwerp-
bestemmingsplan. Overdag
immers, zo was hun argu
ment. hebben ze geen tijd om
dat de meesten dan werken.
Nee,zeggen de ambtenaren, er
moet 's middags worden ver
gaderd want anders worden
wij teveel belast.
Omdat geen van beide partijen
water bij de wijn wilden doen
kwam voorzitter Van den
Berg van de projectgroep met
een voorstel: als er knelpunten
zijn kunnen die op speciale
avonden worden besproken.
De buurt kan dan toch haar
wensen kenbaar maken.
Een voorstel waar de buurt ech
ter al negatief op heeft gerea
geerd: ze wil alles doorspre
ken; de zaken zijn te belang
rijk.
Dus rest de buurt nog maar één
maatregel die inmiddels ook
al is genomen: een brief aan
de gemeeenteraad schrijven.
Als ze daar nou maar weer
antwoord op krijgt, want ook
het fenomeen brieven-aan-
de-gemeente lijdt aan de ziek
te van bureaucratie: klachten
dat er (te) laat of helemaal
niet wordt geantwoord zijn er
legio.
Bureaucratie (2)
Een héél ander voorbeeld van
bureaucratie in Leiden, dat
de afgelopen week zelfs de
landelijke pers haalde. Het
Algemeen Dagblad bracht de
"primeur" in Leiden: de in
stallatie van René Eikerbout
als PvdA-raadslid. Primeur,
omdat zijn vriendin Joyce
Hes met wie René "duurzaam
samenleeft" zitting heeft in
diezelfde raad voor diezelfde
partij.
Formeel is er niets op tegen dat
samenwonenden beiden deel
uitmaken van dezelfde ge
meenteraad. Natuurlijk, ar
tikel 23 van de Gemeentewet
verbiedt dat er een huwelijks
band mag bestaan tussen le
den van de raad. Maar het ar
tikel is blijkbaar nog niet in
gespeeld op het verschijnsel
dat velen tegenwoordig er de
voorkeur aq.n geven zonder
boterbriefje in één huis te wo
nen. En wet is wet, dus de be
paling gaat helemaal niet op
voor René en Joyce.
Trouwens, Joyce Hes heeft en
kele weken geleden al te ken
nen gegeven te willen stoppen
met het raadswerk. Overigens
om heel andere redenen dan
het gewraakte artikel. En wat
doet een partij als D'66 dan,
die overduidelijk op de hoogte
is van de beslissing van Joy-
Juist, de partij gooit er een hef
tige discussie tegenaan. Dat
het toch eigenlijk niet kan.
Dat Joyce en René weliswaar
niet gehuwd zijn maar toch
hun conclusies uit het artikel
hadden moeten trekkenen
dat is nou ook bureaucratie.
Zeveren over regeltjes die niet
van toepassing zijn en een
theoretische discussie voeren
om de discussie of om de theo
rie, en niet omdat het dan ook
maar van het minste belang is
voor het reilen en zeilen in de
raad.
Burgemeesterswo
ning
Iemand die deze week ook de
landelijke pers haalde was
mevrouw T. Vis-Hommes,
echtgenote van de voormalig
Leids burgemeester. In de Te
legraaf deed zij haar beklag
over de burgemeesterswoning
aan de Witte Singel waarin
zij tot voor kort met haar
echtgenoot haar domicilie
had. Uitvoerig vertelde zij dat
zo'n woning "inderdaad veel
zorgen" geeft. Het huis met
tien gigantische kamers ioas
véél en véél te groot voor haar
tweepersoons huishoudinkje.
In de winter bewoonde het bur
gemeestersechtpaar maar
drie kamers, die dan met een
aparte olie- en gaskachel
werden gestookt. De centrale
verwarming ging op een lage
pit. "Het was een schattig
huis" aldus de vertderende
mevrouw Vis "maar zo'n
ruimte met z'n tweeën bewo
nen is gewoon zonde." Om van
het schoonhouden maar te
zwijgen.
Mevrouw Vis, die in haar Leidse
tijd toch wel de nodige repre
sentatieve verplichtingen
hadwas er met haar hulp da
gelijks méér dan druk mee, zo
viel in de Telegraaf te lezen.
Tenslotte verklapt mevrouw Vis
dat er van enige inspraak in
haar eigen huis ook nauwe
lijks sprake was. Zo hingen de
terrastegels haar en haar
man mijlenver de keel uit,
maar de dingen konden pas
na veel moeite worden ver
vangen. De gemeenteraad
moet namelijk in dergelijke
veranderingen aan het huis
worden gekend.
Arme Mevrouw Vis, zou je den
ken. De hele dag sloven en
ploeteren in een bewerkelijk
oud huis en dan maar zorgen
dat je haar en je kleren in orde
zijn, want je kunt zó uit je
huishoudelijke beslommerin
gen worden weggerukt om
naar een zestigjarig ge
trouwd echtpaar te rennen.
Gelukkig dat ze nu een vijf-
kamerflat in Den Haag heeft.
Maar wat blijkt nou? Diezelfde
onhandelbare burgemees-
terswoning wordt al weken in
diverse kranten aangeboden.
En dan blijkt die woning in
eens weer allure te hebben -
niet voor niets wordt ze onder
de kop "burgemeesterswo
ning" aangebodenEn zonder
blikken of blozen worden aan
de aspirant-koper allerlei af
schrikwekkende eisen gesteld.
Zo moet het uit te brengen bod
op het huis meer dan vijf ton
bedragen. Een fors bedrag
voor een huis, al heeft het tien
kamers en heeft de burgemees
ter er gewoond, in een tijd
waarin je voor de helft al een
riant onderkomen kunt be
machtigen De liefhebber zal
de opstal kunnen kopen en de
grond moeten huren van de
gemeente. Hij zal dan 7270
gulden per jaar apart voor de
grond moeten neertellen. Bo
vendien wordt in de adver
tentie gewichtig gesteld dat
een economisch aan Leiden
gebonde de voorkeur geniet.
Het huis mag daarnaast uit
sluitend voor zelfbewoning
worden gebruikt. Wie is er
niet nieuwsgierig naar de
vermogend persoon die het
imposante huis koopt f
Daklozencentrum
Blij dat ze zijnde omwonenden
van de MiddelwegHoerahet
daklozencentrum op de plaats
van de Remonstrantse kerk
aan de Middelweg is van de
ban. Protest van de omwo
nenden heeft er toe geleid dat
burgemeester en wethouders
een andere plaats voor het
daklozencentrum gekozen
hebben, aan de Rembrandt-
straat in de Academiewijk.
Een succesvolle buurtactie dus,
maar wel van een uitermate
twijfelachtige kaliber. Aller
lei argumenten verzonnen de
buurtbewoners om aan te to
nen dat een daklozencentrum
aan de Middelweg uit den bo
ze zou zijn. Het enige echte ar
gument dat telde ivas dat de
25 daklozen in een centrum
aan de Middelweg voor over
last zouden zorgen
Het gezin dat van de ene op de
andere dag door brand op
straat staat zou voor overlast
zorgen? Of de mishandelde
vrouw die ten einde raad
haar wettige echtgenoot ver
laat. Overlast? Wat te denken
van de student die door zijn
huisbaas op straat wordt ge
zet. Ook al zo'n lastposf
"Prima hoor, zo'n daklozencen
trum in de stad, maar met bij
mij in de achtertuin moeten
de direet omwonenden van de
Middelweg gedacht hebben.
De bouw van een daklozen
centrum is intussen weer met
maanden vertraagd.
Gelukkig denkt de buurt in de
Academiewijk (voorlopig)
anders over de vestiging van
het daklozencentrum aan de
Rcmbrandtstraat.
Al met al ziet het er naar uit dat
leiden na jarenlang scharre-
war eindelijk haar daklozen
centrum zal krijgen. Als in '82
de vlag in top gaat van het
nieuwe daklozencentrum aan
de Rembrandtstraat zijn we
in Leiden precies tien jaar be
zig met de opbouw van een
basis-voorziening
L. GLIBBER
