Leidsch Dagblad | 1980 | 17 mei 1980 | pagina 35

Tijd van Europazegels
houdt nog wel even aan

KRUISWOORD

Jan Nijenhuis
kan tevreden
lachen

Oplossing
vorige puzzel

ZATERDAG 17 MEI 1980

EXTRA

PAGINA 35

Een brede lach plooide zich om
de mond van Volmac-captain
Jan Nijenhuis. Het was dan
toch maar gelukt; zijn teams
waren als grote winnaars uit
de selectiewedstrijden naar
voren getreden en daarmee
Nederlands team geworden.
Bij de heren won Volmac A
van B, terwijl de Volmacda-
mes wonnen van het verras
send sterk spelende Amster
damse damesteam.

Het Volmacproject onder lei
ding van bondstrainer Benito
Garozzo heeft hiermee een
eerste mijlpaal bereikt; in
Valkenburg bij de Olympiade
moet het allemaal worden
waargemaakt. Maar ook
daaraan wordt door Garozzo
hard gewerkt. Deze maand
wordt in Rome een oefen
wedstrijd gespeeld tegen Ita
lië en dan blijkt ook wat de
Italianen onder trainen ver
staan; per twee dagen moeten
zo'n 150 spellen worden af
gewerkt.

Tijdens de laatste series spellen
waren de sensaties niet van de
lucht. De afstand tussen de
teams schommelde steeds
tussen de 30 en 50 punten en
dat betekende volop span
ning. De beste paren waren
ongetwijfeld Anton Maas-
René Zwaan en Hans Kreijns-
Hans Vergoed die bij tijd en
wijle werkelijk voortreffelijk
speelden en vooral Maas-
Zwaan kunnen voor het Ne
derlands team een welkome
versterking betekenen.

Dat onder hoogspanning ook de
groten onder ons fouten rpa-
ken, bewijst het volgende
spel:

HB983
V76

O 92

643

A65 V42
B10954 V H8

O B84 O V10753

105 9?2

107
A32

O AH6

A AHVB8

Noord gever, allen kwetsbaar.
Zuid opende 1 KI (sterk)-
noord lRu (zwak spel); zuid 2
KI- noord 2 Sch; zuid 2 SA-
noord 4 KI; zuid 4 Ru (con
trole)- noord 4 Sch en zuid
tenslotte 5 KI. Niet het beste
contract, want 3 SA biedt
meer kansen en werd in feite
aan de andere tafel ook ge
maakt. Zuid heeft een vaste
schoppenverliezer, als hij
verkeerd raadt zelfs twee, en
daarbuiten bij normaal afspel
twee verliezers in harten (zuid
zal vroeg of laat een kleine
harten naar de vrouw spelen).
Alleen, west wist dat niet en
startte met Ha B, een voor de
hand liggende start uiteraard.
Dat gaf zuid een kans. Het is
onwaarschijnlijk dat west Ha
H heeft en zuid kan door Ha A
te nemen en in de tweede har
tenronde klein te spelen het
verlies in die kleur tot één slag
beperken.

De voortreffelijke rama-com-
mentator Eddy Roosnek zat
dat net allemaal uit te leggen
toen de vriendelijke stem van
speaker Gaby Oudshoorn an
nonceerde dat de leider Ha V
liet bijspelen, en dat beteken
de het einde van weer een il
lusie.

TON SCHIPPERHEYN

Zoals bekend won Viktor Kortsjnoi van Petrosjan en
Polugajewski. Hoewel de meeste partijen bekend
zijn, wil ik toch nog even op de winstpartijen van de
vice-wereldkampioen terugkomen.

Uit de inhoud van de partijen is
gebleken, dat een zekere do
sis geluk altijd een domine
rende rol heeft gespeeld. Ik
denk bijvoorbeeld aan de
match om de wereldtitel tus
sen Botwinnik en Bronstein
die in 12-12 eindigde en
laatstgenoemde in de twee
slotpartijen aan remise vol
doende had om zich wereld
kampioen te noemen. Bot
winnik won ze beide!

Wanneer ik een aantal oude
tijdschriften doorblader lees
ik dat ook in de beroemde
match Euwe-Aljechin in 1935
in zekere mate het woord
geluk" een rol heeft ge
speeld.

Vijfde partij.

Wit: Kortsjnoi (49)

Zwart: Petrosjan (51)
DAMEGAMBIET

l.c4 e6 2.Pc3 d5 3.d4 Pf6 4.Pf3
Le7 5.Lf4 0-0 6.e3 b6 7.cd5:
ed5: 8.Ld3 Lb7 9.h3 c5 10.0-0
Pbd7 ll.De2 c4 12.Lc2 a6.

Het bekende thema: aanval in
het centrum, tegenaanval op
de linker vleugel. Het Dame
gambiet komt de laatste tijd
weer veelvuldig voor. omdat
men niet immer Siciliaans.
Spaans of Frans wil spelen. In
de matches van 1935 en 1937
tussen dr. Max Euwe en dr.
Alexander Aljechin koos men
in de meeste partijen het Sla-
visch-Damegambiet. 13.Tad 1
b5 14.a3 Te8 15.Pe5 Pf8
16.Lh2 Db6 17.f3 a5 18.Khl b4
19.Pa4 Db5 20.Tal P6d7
21.Pd7: Pd7: 22.e4 Pf8.

In aanmerking kwam 22 .Lc6,
benevens Db7. Ook 22 .Pb6
ziet er goed uit. 23.Lgl Lc6
24.Tfel Tab8 25.ab4: ab4:
26.b3 c3 27.Ld3 Db7 28.La6
Dd7 29.Lh2 de4: 30.fe4: Dd4

"In de partijen van Petrosjan
zijn meestal kwaliteitsoffers

ingeweven. Was het ditmaal
noodzakelijk? Zwart moest
koelbloedig Ld6! spelen".
(Flohr). 31.Tadl Da7 32.Lb8:
Tb8: 33.Lc4 Le8.
Op 33 .La4: komt 34.Tal enz.
34.Tfl Lg5 35.Td5 De7 36 Pc5
g6 37.Df2 Lh6 38.e5 Lg7
39.Pe4 Le5: 40.Tfel Kg7.

Hier gaf Kortsjnoi zijn zet af.

41.Pd6 Ld6:

Op 41...f6 42.Dc5! enzovoort.

42.Te7: Le7: 43.Tdl Lf6 44.Tfl
Pd7 45.g4 Tc8 46.Lb5 en zwart
gaf op.

Negende partij.

Wit: Kortsjnoi
Zwart: Petrosjan

DAMEGAMBIET

l.c4 e6 2.Pc3 d5 3.d4 Pf6 4.P13
Pbd7 5.cd5: ed5: 6.Lf4 c6 7.e3
Le7 8.h3 0-0 9.Ld3 Te8 10.Dc2
Pf8 11.0-0-0 Lb4 12.Kbl De7
13.Lg5 De6 14.Lf4 DeT
Deze stelling is niet eenvoudig.
Bij rokades op twee vleugels
zijn verrassingen stellig niet
uitgesloten. 15.Pe5 Pe4.
Het is bekend dat deze zet niet
goed is. Zie de partij Flohr-
Lasker, Moskou 1936. 16.Pe4:
de4: 17.Lc4 Le6 18.Le6: Pe6:
19.Lh2 Pf8 20.Db3 La5.

(Zie diagram)

I

i

i

Viktor Kortsjnoi

De zwarte raadsheer kon niet
naar d6, vanwege het offer
21.Pf7: enz. Omdat Kortsjnoi
de vijfde partij had gewon
nen, betekende de uitslag van
de onderhavige partij prak
tisch de beslissing. 21.Pc4!
Lb6 22.d5 cd5: 23.Td5: Lc5
24.Ld6 Ld6: 25.Pd6: Ted8
26.Thdl De6 27.Pb7 Tdb8
28.Tb5 Df6 29.Td2 Dg6 30.g3
h6 31.Pd6 Td8 32.Td5 Tab8
33.Dc3Kh7 34.De5Td7 35.Pf5
Tdb7 36.h4 Pe6 37.Pd6 Tb4

38.h5 Dg4 39 a3 Ta4 40.Ka2
Pc7 41.Df5+ Df5: 42.Tf5: f6
43.b3 Ta6 44.Pe4: en zwart gaf

Kortsjn

3or de zoveelste keer
champagne voor

Kleine terugblik.

Sommige schaakspelers vragen
wel eens aan mij of Kortsjnoi
de wereldkampioen Karpow
eens heeft verslagen. Inder

daad! Niet alleen in een
match, maar ook in een toer
nooi. Opmerkelijk bijvoor
beeld was de 21e matchparty
in Moskou van 1974. Was het
geluk? Was het kennis? Oor
deelt u zelf!

Korts jnoi-Karpow

1 d4 P» 2.Pf3 e6 3 g3 b6 4 Lg2
Lb7 5.c4 Le7 6 Pc3 0-0 7.Dc2
c5 8.d5 ed5: 9.Pg5 Pcö''

De tweede onnauwkeurigheid.
Wanneer men tegen Kortsjnoi
even "verslapt" krijgt men
geen kans meer om regelma
tig adem te halen 12.Ld5:
Tb8??

De grootste blunder in zijn
^fhaakloopbaan. schreef de
Schach-Echo in 1978. Er volgt
een lawine! 13.Pg5xh~ü Trè-
e8 Op 13.Kh7: volgt
14.Dh6+ enz. Zwart is verlo
ren 14.Dh6 Pe5 15.Pg5 Lg5
16.Lg5: Dg5: 17.Dg5: Ld5:
18.0-0 Lc4: 19.f4 en Karpow
gaf op.

Reuben Fine schreef bij de par
tij Keres-Botwinnik: "Een
moord op het schaakbord!"
(Botwinnik won toen ook
snel). De commentator bij
bovenstaande partij schreef:
"Een zelfmoord op de 64 vel
den!"

Desalniettemin kan men stel
len. dat een schaakpartij uit
55% kennis bestaat en uit 45%
gelukAls deze opinie juist
is blijven ook wij doorscha
ken tot godin Caissa ons een
halt toeroept en ons tot onze
voorvaderen gaat verzame
len

BISHOP

FINLAND - Dit is de tijd van de
Europazegels zoals we in een
van de vorige rubrieken al
opmerkten. Zo in de maan
den april/mei gaat er bijna
geen week voorbij of we moe
ten melding maken van de
uitgifte van CEPT-zegels. In
deze aflevering die van Fin
land, Frankrijk, Griekenland,
Portugal en Zwitserland. De
Finnen memoreren met hun
CEPT-zegels twee Nobel
prijswinnaars.

Op een zegel van 1,10 mark
(oplage 6 miljoen) met een
landelijke achtergrond de
schrijver Frans Emil Sillan-
paa (1888-1964), die in 1939 de
Nobelprijs voor literatuur
kreeg. Een 1.30 mark-zegel
(oplage' 3 miljoen) toont de
biochemicus Artturi Ilmari
Virtanen (18&5-1973), die in
1945 de Nobelprijs voor che
mie verwierf. De zegels ver
schenen op 28 april.

FRANKRIJK - Ook de Franse
Europazegels werden op 28
april in roulatie gebracht. Een

zegel van 1,80 franc (oplage 8
miljoen) is gewijd aan Saint
Benoit geboren omstreeks
480), patriarch van de monni
ken van het Westen (15e
eeuw). Het motief op de zegel
wordt gevormd door een mi
niatuur uit de archieven van
de benedictijnen van Parijs,
voorstellende de S van Saint
Benoit.

De tweede Franse CEPT-zegel
in de waarden van 1,30 franc
(oplage 10 miljoen) herinnert
aan de politicus Astride
Briand (1862-1932). Op deze
zegel diverse portretten (te
keningen) van Briand, die
ondermeer de oprichter was
van het dagblad l'Humanité.
die elf keer minister-presi
dent en 25 maal minister was
en die in 1926 de Nobelprijs
voor de vrede kreeg toege
kend. De loketverkoop van
deze zegels eindigt op 3 april
1981.

In de al jaren lopende toeristi
sche gebruiksserie kwam op
12 mei een zegel uit van 3,20
franc met daarop de voorzijde

van de Kathedraal van Fuy,

zoals gebruikelijk is bij deze
zegels wordt vantevoren geen
oplage bekendgemaakt. Ein
de verkoop: 5 juni 1981.

GRIEKENLAND - Het feno
meen Maria Callas

(1923-1977) kent in het rijk
van de muziek en in het bij
zonder in dat van de opera
haars gelijke niet, zo oordeelt
de Griekse post. Het is onge
twijfeld daarom dat deze zan
geres wordt geëerd op een
van de twee Europazegels van
Griekenland: 14 drachmen
(oplage 1 miljoen). Op de an
dere zegel in de waarde van 8
drachmen (oplage 4 miljoen)
staat de beroemde dichter-
schrijver en Nobelprijswin
naar (1964) Georg Sepheris
(1900-1971)afgebeeld.

Deze CEPT-zegels verscnenen
op 5 mei. Op dezelfde dag
werden twee zegels aan de lo
ketten verkrijgbaar gesteld

om er nog eens op te attende
ren dat zuinig met energie
moet worden omgesprongen.
Op de zegels die onder het
motto "energiebesparing"
uitkwamen: 8 drachmen (op
lage 3 miljoen), een boek
waarin energiebesparende
maatregelen worden be
schreven en 20 drachmen
(oplage 800.000 stuks), een
lamp die brandtalseen kaars.

PORTUGAL - De Portugese
Europazegels verschenen
reeds op 14 april. Uiteraard
ook hier beroemde personen
en wel op een zegel van 16 esc.
(oplage 1.3 miljoen) de ont
dekkingsreiziger Vasco da
Gama c 1468?-1524) en op een
60 esc-zegel (oplage 850.000
stuks), de Afrika-onderzoe-
ker Serpa Pinto (1864-1900).

In het kader van de Europese
natuurbeschermingsactie
gaf Portugal op 6 mei vier ze
gels uit met afbeeldingen

van dieren: 6,50 esc., een uil
(ODlage 5 miljoen); 16,50 esc.,
een vos (oplage 800.000
stuks); 19.50 esc., een wolf
(800.000 stuks) en 20,00 esc.,
een adelaar (800.000 stuks.

ZWITSERLAND - Wat de Eu
ropazegels betreft lieten de
Zwitsers op 28 april ook geen
/erstek gaan De politicus
Johann Konrad Kern
(1808-1888) staat afgebeeld op
een zegel van 40 rappen. Kern
heeft een belangrijke rol ge
speeld in de wereld der poste
rijen.

Hij was o.a. een der grondleg
gers van de Wereldpostver
eniging (UPU). Op de anders
Zwitserse CEPT-zegel een
van de stichters van de Zwit
serse communicatie-indus
trie Gustav Adolf Hasler
(1830-1900). Waarde van deze
zegel: 80 rappen.

HERO WIT

Voordat wt
paas-oploswedstrijd bekend
maken, eerst de oplossingen

Diagram 1: wit schijven op 49.
48. 46-42. 39-35. 33. 31. 29. 24.
23 en zwarte op 26, 21, 20, 18.
16, 15, 13-8, 6-2.

Zwart kan inderdaad de winst
forceren, nl. door 1. 10-14!
Niet (20-25) wegens 44-40
(25-30) of? 24-20 (15x24) 29x20
(18x29) 35x24 (10-15), anders
20-15. 24-19 (13x24) 40-34

(29x40) 20x29 met materieel
gezien een gelijke stand. En
op (18-22) volgt 46-41 met
dreiging 31-27 etc. Na (10-14)
is wit door de dreiging (18-22),
(22-27), (13-19) enerzijds en de
dreiging (20-25-30) anderzijds
kansloos. Men ga dit na!

Diagram 2: wit schijven op 49,
43, 42, 37, 35, 34, 32, 30, 29 en
zwart op 25, 23, 19, 18, 16, 14.
13. 12. 11.

Na (16-21) volgt 32-28 (23x41)
42-37 (41x32) 29-23 (18x40)
35x44 (25x34) 43-39 (34x43)
49x20 (19-23) 20-14 (23-28)
14-10 (28-32) 10-5 (32-38) 5-37
(38-43) 44-39 (43x34) 37-28
(34-40) 28-33 (40-45) 33-50 en
wit wint.

Diagram 3: wit schijven op 48.
47.45-42.39-36,34.33.32.28 en
zwart op 25-21, 19-15, 10. 9. 4.

3.

Zwart speelt de voor de hand
liggende zet (3-8), omdat nu
de combinatie: 34-29, 39x30,
28-23. 38-33. 32x5 faalt op
(34-40) of (35-40) 45x34 (22-28)
5x32 (25-30) 34x25 (15-20)
25x14 (4-9) 14x3 (21-26) 3x21

(16x49) met een schijnbaar
gewonnen stelling voor
zwart, maar wit laat volgen:
42-38 (49x46), anders 36-31.
36-31 (26x37) 47-41 (37-42)
48x37 met opsluiting. Wit
wint.

Diagram 4: wit schijven op 49,
43. 42, 41, 39. 34, 32, 29. 24 en
zwarte op 28, 27, 22, 20, 15.
10-7.

Wit wint na 29-23 (27x38). meer-
slag, 43x32! (20x40). anders
slaan helpt niet. 39-34 (40x18).
meerslag. 32x5!

Diagram 5: wit schijven op 38.
33, 32, 30, 29, 28. 20 en zwart
schijven op 18, 17, 14-11, 9. 7.

Wit wint hier door het verras
sende 28-22 (14x23) 33-28
(18x27) 28x8 (12x3) 32x1 en
wit gaat winnen, bijvoor
beeld: (11-17) 1-6 (17-21)+
32-27 (9-13)6-1 (21-26)32-27 en
als wit op de lijn 6-45 blijft
komt zwart nooit meer op
dam.

Voor de laatste keer aandacht
voor het NK-1980. In de vijfde
ronde speelde een van de

."s, Jannes van der Wal

tegen Jos Stokkel. Een bij
zonder spannende strijd.
Jannes speelt met wit de
Groningse variant van de
32-28 (19-23)-opening. Dezelf
de waarmee hij met zwart van
Bauke Bies verloren heeft in
de eerste ronde

Op de twaalfde zet plaatst wit
een Springer-doorstoot. De
zwarte reactie (3-9) haalt vrij
wel zeker (12-18x18) uit de
stelling, een idee is daarom
direct (12-18x18) of (4-9) en
(20-24).

Na 17. (15-20) dreigt zwart met
de doorbraak (20-24) 29x9
(18x29) 9x27 (21x41) en
(41-46). Hoewel de dam met
gelijk spel afgenomen kan
worden, wil Van der Wal deze
afwikkeling niet toelaten.
Vervolgens worden de'tempi
uitgespeeld en zwart naar 27
gelokt. Meesterlijk neemt wit
hierna het initiatief, vooral
daar zwart de mogelijkheid
21. (16-21) achterwege laat.
Men ga dit na! In toch al infe
rieure positie, de bezetting
van 23 en 24 geeft de positie
van wit een gunstig karakter.

neemt Stokkel een foutieve
doorbraak en kan na 37. 23-19
gevoeglijk opgeven.

1. 32-28 19-23 2 28x19 14x23 3.
37-32 10-14 4 41-37 14-19 5
46-41 5-10 6. 32-28 23x32 7.
37x28 9-14 8. 42-37 16-21 'J
31-26 11-16 10. 37-32 6-11 11
41-37 18-22 12. 28-23 19x28 13.

32x23 3-9 14. 35-30 20-25 15.
33-29 13-18 16. 39-33 9-13 17.
44-39 15-20 18. 47-41 1-6 19
50-44 10-15 20. 48-42 21-27 21
37-32 14-19 22 23x14 20x9 23
32x21 16x27 24 29-23 18x29
25. 34x23 25x34 26. 40x29 9-14
27. 45-40 13-19 28. 42-37 19x28
29. 38-32 27x38 30. 43x23 22-27
31. 40-34 8-13 32 29-24 27-31
33.36x27 13-19 34.24x13 17-21
35.26x87-1236.8x17 11x4237
23-19 en zwart gaf op.

Dan nu de winnaars, ik was het
bijna vergeten, te weten: E
Molenaar, R. van de Bos. B.
Heenk, W. Overbeek Bloem
en B. Verkley. Zij krijgen het
eindspelboek binnenkort
thuisgestuurd. Van harte ge
feliciteerd!

RONALD VAiN hüMUWu

HORIZONTAAL

1. babbelaar
4. noorse goden
7. schermbloemige plant
10. mestvocht

12. meisjesnaam

13. vrouwelijke tandarts

14. oudnoors proza

15. plaats in Z.-Holland

16. schoorsteenzwart

d

l'a

c p I l

ainik

j|e

p
c

g'Ug»
7PcT i

•k

e ¥k

N OW

C t

wel

>.lio

o s

a

e e

v e

a

pel

g.-5it 1 l l e v

t N

nov -g -fris g e
a £*^r l

per S'oTD^NTsTb wtü z'Ê n

0 v E ptf V T^' r
wl ir k e 1 ljo .zieul at e|l

A,-P-

k a

eof
n p e

l a

w glAfo'g. E jg;N
a.R S O S LlAjG

e VVVZ l aoloo'j

e

ru c ce

s pr a a/ok

?.W

Oplossing vorige puzzel

De prijs van 25,- werd toege
kend aan: mevrouw R. Uhde.
Warmonderweg 46. 2341 KW
Oegstgeest. De prijs wordt de
winnaar hoegezonden. Op
lossingen met vermelding
"kruiswoordraadsel", op
briefkaart of enveloppe, voor
donderdag zenden aan:
Redactie Leidsch Dagblad,
Witte Singel 1. 2311 BG Lei
den.

19. raden (afk.)

20. grondsoort

21. zonnegod

23. woonplaats

25. gezicht

26. plaats in Hongarije

28. slede

29. lofzang

30. muzieknoot

31. mannelijke vogel
34. opgewekt

35 grove tarwe

37. en dergelijke

38. plaats in Belgie

39. lengtemaat

41. nobel

44. dagbladen

47. grondsoort

49. volkenkundige

50. Ierland

51. eiland bij Engeland

52. planeet

53. strijdperk

54. plaats in Gelderland

VERTIKAAL

1. zacht

2. familielid

3. spoorstaaf

4. plaats in Duitsland

5. hemellichaam

6. vervolgen

7. dorpje in Overijssel

8. schadelijk

9. onhandig persoon
11. bijbelse figuur

17. gezongen toneelspel

18. oogvocht

22. blociwijze

24. zuidvrucht

26. slot

27. kwekeling

30. vermoeid

31. plaats in N-Holland

32. elger

33. roofvogel

36. overdreven zindelijk

40. kabeljauw

42. voorstelling in de slaap

43. leeg maken

45. ontkenning

46. lekkernij

48. verkeerd