Nederland is niet ingericht voor massa-toerisme
Actiegroepen
gaan bezetting
kerncentrale
voorbereiden
tüfp
Handhaving aparte strafbepaling
belediging leden koninklijk huis
Bosch
Super bobines.
BOSCH Zeker is zeker
Kennedy wil zich
terugtrekken
onder voorwaarden
De eigenheid van
uw meubelwand
VRIJDAG 16 MEI 1980
VARIA
PAGINA 11
D. Engelendirecteur toerisme van de ANWB, houdt zijn hart vast
Niet, dat hij een chaos voor
spelt. Hij zou niet durven.
Maar een lichte angst be
kruipt hem wel. Want wat ge
beurt er als straks het Neder
landse volk de zomer inder
daad in eigen land wenst door
te brengen? Omdat een uurtje
rijden met de auto al vlug zo n
f 12.50 aan benzine kost? Of
omdat het voorheen zo door
zichtige water van de Mid
dellandse Zee veel vuiler
blijkt te zijn, dan de fleurige
folders je willen doen gelo
ven? Of omdat je voor een
miniem stukje Franse auto
route al snel vijftien gulden
kwijt bent?
De heer D. J. Engelen, directeur
toerisme van de ANWB: „Dat
kan helemaal niet. Nederland
is niet ingericht voor massa
toerisme. Ik geloof er niet in
hoor, maar als er inderdaad
meer Nederlanders hun
vakantie in eigen land gaan
doorbrengen - zoals dus
sommige mensen beweren -
dan eh... Nou ja. dan voorzie
ik enorme problemen Ten
eerste is ook dit jaar de hele
vakantie weer samengeperst
in zes weken - dus die hele
bups zou dan bijvoorbeeld
tegelijk op het strand of op de
Veluwe gaan zitten - en ten
tweede is de kwaliteit en de
kwantiteit van de recieatie-
voorzieningen in normale tij
den al onvoldoende".
Normale tijden. Toen de vlieg
reizen naar Benidorm, Tor-
remolinos of welk afzichtelijk
Spaans legodorp dan ook
reeds in januari waren volge
boekt. Toen er zelfs in het
holst van de nacht, kilometers
lange files ontstonden bij de
grensovergangen bij Zeve
naar en Kortrijk. Toen je
moest maken dat je als de ge
smeerde bliksem in Karinthië
kwam omdat anders de cam
pings al volledig waren over
spoeld door andere, nog
snellere Nederlanders.
Geen vaderlander die in eigen
land leek te blijven. Met hun
huisje op wielen zeulend ach
ter de volgestouwde perso
nenwagen trok het Noma
denvolk van Europa des
noods naar Lapland, de
Zuidpunt van Itahe of Tur
kije. Want wat kon je dat nou
helemaal kosten? Twee-,
driehonderd gulden aan ben
zine en wat staangeld voor de
camping. Daar had je het
eeuwige gejengel van twee
oververmoeide kinderen op
de achterbank wel voor
Maar nu? Wie met z'n caravan
naar bijvoorbeeld de kust
tussen Marseille en Perpig-
nan wil, moet alleen al aan
benzine en tolgeld rekenen op
een bedrag van om en nabij de
750 gulden. En hoe onbetaal
baar de vliegreizen naar de
eertijds zo populaire Zuideu-
ropese zonne-dorpjes zijn
geworden, hebben de vader
landse touroperators tot hun
schrik reeds gemerkt.
En bij de heer Engelen dan toch
de verwachting, dat de Ne
derlanders de aansporing „Ga
Uit In Eigen Landaan hun
laars zullen lappen? Of hoopt
hij alleen maar. ANWB s toe
ristische directeur „Ik hoop
het en ik verwacht het ook.
Kijk, dat die belangstelling
voor vliegreizen zo rigoureus
is teruggelopen, wil nog niet
meteen zeggen, dat al die
mensen maar meteen in Ne
derland zullen blijven. Dat
zijn namelijk zonaanbidders,
als ik ze zo even noemen mag
en die willen evengoed naai
de warmte. Nou, wat doen die
dus? Die pakken nu de auto
en gaan naar Zuid-Frankrijk.
Zoals die mensen, die altijd
naar Zuid-Frankrijk gingen,
nu misschien naar Bretagne
zullen gaan".
Toch merkwaardig. Een direc
teur toerisme, die niet alleen
verwacht dat vakantievie
rend Nederland weer massaal
de grens zal overstappen,
maar het ook hoopt. Temeer
daar hij niet lang geleden nog
jammerde over een gat op de
toeristenbalans van circa vijf
miljard gulden. Nederlanders
gaven in het buitenland zeven
miljard uit; de door beautiful
Holland flitsende Amerika
nen, Japanners en Duitsers
(om maar een paar bezoekers
te noemenslechts twee a drie
miljard.
Engelen: „Ik zou natuurlijk
dolgraag willen roepen: blijf
maar lekker hier. Maar ik
moet reëel zijn. Kijk eens, we
gingen de laatste jaren niet
voor niets naar het buiten
land. Punt een: het niveau
van de gastvrijheid ligt daar
veel hoger. Punt twee: je hebt
er veel betere accommoda
ties. Punt drie - hoewel dat nu
een beetje begint weg te val
len -: het is er goedkoper. En
punt vier: er is veel meer
ruimte".
Vakantiespreiding
Dat laatste probleem zou al voor
een deel kunnen worden op
gelost als dat al jaren durende
gezeur over vakantiesprei
ding nu eindelijk eens wordt
omgezet in daden. Men hoeft
dan immers niet met z'n allen
tegelijk het Dolfinarium, de
Ginkelse Heide en het Drie
landenpunt te bestormen.
Engelen: „In die zaak zit nu
eindelijk wat schot. Het staat
zo goed als vast, dat de zo
mervakanties in Nederland in
1981 over tien weken zullen
worden uitgesmeerd. Daarbij
worden de grote vakanties
van de schoolkinderen terug
gebracht tot vijf weken - die
resterende week kan dan aan
de Paasvakantie worden ge
plakt of zo - waardoor de
spreiding al een stuk groter
wordt. En daarmee de ruim
te
Maar Engelens eerste twee be
zwaren tegen het vaderlandse
recreatiegebeuren zijn daar
mee natuurlijk niet zomaar
uitgepoetst. Na een half uur
tje wachten zachtjes een met
een collega pratende ober
roepen met het vriendelijke
verzoek of hij wellicht gene
gen is een kleine bestelling op
te nemen, is in een echt Ne
derlands horecabedrijf nog
altijd een uitermate hachelij
ke affaire. Een grote mond
heb je zo. En probeer op zo n
feestelijk begonnen dag je
zoontje maar eens in de
draaimolen van „De Efteling'
te krijgen. Als je al niet bereid
bent kalm een half uurtje in
de rij te gaan staan, loop je al
vlug kans terecht te komen in
een vechtpartij met andere
ongeduldige vaders en moe
ders die proberen voor te
dringen.
Maar is er iets anders dan „De
Efteling „Het Ponypark
Slagharen", „Flevoland of
„Madurodam Er zijn in de
omgeving inderdaad altijd
wel een paar klompendansen
in traditionele klederdracht
te bewonderen. Of je kan
wellicht naar zon braderie
met de onvermijdelijke „oude
ambachtslieden", zoals daar
zijn: mandenvlechters.
klompenmakers en kantklos-
ters. Maar ook daar zie je dooi
de mensen de attracties niet
Wie op het strand van Egmond
aan Zee een regenbui ziet
aankomen, kan twee dingen
doen. Gewoon blijven zitten
en zich nat laten worden of
naar het zomerhuisje terug
gaan om daar met de jas aan -
want het mag er nog wel eens
kil zijn - een spelletje te gaan
ganzeborden met de kinde
ren. Andere recreatiemoge
lijkheden zijn nauwelijks
voorhanden.
Bezwaren
Engelen: „Een van mijn groot
ste bezwaren van Nederland
als vakantieland is, dat er zo
weinig accommodaties zijn,
die onafhankelijk van de
weersomstandigheden te ge
bruiken zijn. Ik heb jaren ge
pleit voor een golfslagbad in
Scheveningen. Dwars tegen
al het gelach in - want de zee
had toch genoeg golven. Dat
golfslagbad is er uiteindelijk
dan toch gekomen en het zit
elke dag mud- en mudvol.
Ondanks het feit, dat het toch
twaalfeneenhalve gulden
kost".
„Het valt me op, dat de Neder
landse recreatie-exploitant zo
weinig inventief is. Neem bij
voorbeeld Duitsland. Als daar
een campinghouder een
overdekt zwembad wil heb
ben. dan gaat hij praten met
de gemeente. Met als gevolg
heel vaak dat dat zwembad er
komt en dat in de zomer de
toeristen erin zwemmen en in
de winter de inwoners van die
gemeente. Dat kan hier toch
ook?"
Dat wel. Maar zullen de cam
pinghouders dan niet pijlsnel
nog hogere prijzen gaan be
rekenen.' Want daar zijn het
tenslotte Nederlanders voor.
Nu al betaalt een gezin van
vier personen voor een
nachtje slapen in de heerlijke
natuur een bedrag van ge
middeld zon vijfentwintig
gulden. En er kan geen
schommel in de camping-
speeltuin worden bijge
bouwd of de familie is ge
dwongen alweer een kwartje
meer te betalen.
De kampeerder, de toerist, ze
hebben alleen maar plichten
en nauwelijks rechten. Er
wordt langs de kust zelfs al
gedacht aan het heffen van
„strandbelasting voor ieder
een die even pootje wil baden.
Engelen: „En kwam zoiets
dan nog maar ten goede aan
de toerist. Maar zo werkt de
overheid hier niet. Als ze in
Loon op Zand een begro
tingstekort hebben van drie
honderdduizend gulden en ze
zien dat „De Efteling" zes
honderdduizend bezoekers
heeft, dan zeggen ze gewoon,
we heffen op elk toegangs
bewijs vijftig cent toeristen
belasting... Waarmee ik maar
wil zeggen, dat de asfaltering
van de Dorpsstraat door de
toeristen wordt betaald".
Te duur
Nederland is te duur. Neder
land is te ongastvrij, Neder
land heeft niet genoeg ac
commodaties en Nederland is
te klein. Als dan toch, tegen
de verwachting van de heer
Engelen in, als dan toch eens
veel meer landgenoten dan
voorheen, hier hun zomer
wensen door te brengen. Zo
als door andere deskundigen
wordt voorspeld. Wat dan?
De heer Engelen: „Dan voor
zie ik niet alleen de komende
maanden geweldige proble
men - want nogmaals Neder
land is er niet klaar voor -
maar ook in de toe
komst".
„Ik ben dan ernstig bevreesd
voor wat wij „de golfbewe
ging" noemen. Komende zo-
mei teveel toeristen en te
weinig capaciteit; de zomer
daarop teveel capaciteit -
want de recreatie-exploitant
gaat zich aanpassen - en te
weinig toeristen. Want die
zijn ontevreden over het jaar
daarvoor en gaan toch maar
weer naai het buiten
land'.
„Uit In Eigen Land". Kan dat
eigenlijk wel? Engelen: „Niet
zolang iedereen tegelijk met
vakantie naar dezelfde plek
jes gaat. Zoals nu. Maar zelfs
als we in de toekomst een
vakantiespreiding zullen
krijgen van bijvoorbeeld
veertien weken en zelfs als de
mensen bereid zouden zijn
naar onbekende mooie plek
jes te gaan als bijvoorbeeld
Gaasterland, en zelfs als we
veel betere accommodaties
zullen krijgen, dan nog zou
maar een klein deel van Ne
derland in Nederland op
vakantie kunnen gaan. De
rest moet echt de grens over.
Daarom: „Uit In Eigen
Land mijn lijfspreuk is het
ROB VAN DEN DOBBEL
STEEN
legale) kernenergieprogramma",
aldus de actievoerders.
Zij stellen dat als met het pinkster-
weekend de voorstellen van de f
terreinbezetting worden overge
nomen, alle verdere voorberei-
dingen eveneens in het openbaar
zullen geschieden. „Wij hebben
een meerderheid van de bevol
king achter ons staan, we hoeven
dus niet, zoals de atoomlobby
doet, met middelen als achter
baksheid en geheimhouding ons
doel te bereiken
ADVERTENTIE
Méér startvermogen,
méér reserve.
Bosch Super bobines leveren lol 707r
meer vonk spanning tijdens het starten.
Hebben meer reserve ti|dens het
accelereren en bij hoge snelheden.
Gewone bobines kunnen door Boseh
Super bobines worden vervangen.
Bosch Super bobines voor uitstekende
starteigenschappen en een soepel
lopende motor Bosch heeft vooreen
aantal typen auto's ook een Bosch
kontakilozc transistorontsteking.
WILLEM VAN RIJN B.v afd Reclame 7(
Postbus 8005. 1005 AA Amsterdam
LOS ANGELES (AFP/Reuter) -
Senator Kennedy heeft gisteren
gezegd bereid te zijn zich terug te
trekken uit de strijd om de demo
cratische presidentskandidatuur
onder de voorwaarden dat presi
dent Carter met hem in het open
baar in debat gaat en een over
winning op hem behaalt in de
voorverkiezingen van 3 juni.
"Wanneer zo'n debat plaatsvindt
zal ik de primaries van 3 juni als
een referendum beschouwen en
me aan de resultaten onderwer
pen", aldus Kennedy die sprak
voor de persclub van Los Ange
les.
Het Witte Huis heeft het voorstel
van Kennedy onmiddellijk van
de hand gewezen. "Er komt he
lemaal geen debat", aldus pers
secretaris Roy Jenkins.
DODEWAARD (GPD) - De Gel
derse kernenergiegroeperingen
hebben woensdag tijdens een
persconferentie in Dodewaard
openlijk aangekondigd dat zij
van plan zijn het terrein van de
kerncentrale in dit dorp te bezet
ten. Hoe een en ander in zijn werk
zal gaan wordt besproken tijdens
een anti-kernenergiemanifestatie
die met Pinksteren in een ten
tenkamp bij een recreatiepias in
de buurt van Dodewaard wordt
gehouden. Voor deze manifesta
tie waar rond 5000 sympathisan
ten worden verwacht en die
plaatsvindt op zaterdag en de
eerste pinksterdag, heeft de bur
gemeester van Valburg nog
steeds geen toestemming gege-
De organisatoren van de manifesta
tie, vertegenwoordigers van de
Gelderse stroomgroepen Stop
Kernenergie en diverse energie
comités eisen dat de Dodewaard-
centrale voor het einde van sep
tember gesloten moet zijn. Is dit
niet het geval dan zal in oktober
de bezettingsactie worden uitge
voerd.
Het motief voor deze harde actie is
dat men het gevoel heeft dat men
al lang genoeg aan het lijntje
wordt gehouden. De overheid
heeft volgens hen nog steeds
niets geleerd van gebeurtenissen
in Harrisburg en de Kema in
Arnhem en van de brand in de
opwerkingsfabriek La Hague in
Frankrijk. Volgens de actiegroe
pen is kernenergie helemaal niet
nodig omdat de conventionele
centrales op het moment nog een
overcapaciteit hebben. Naar hun
mening is gebleken dat de over
heid en bedrijfsleven bereid zijn
lilegale handelingen te verrich
ten om het kernenergiepro
gramma dooi te laten gaan „We
achten de tijd gekomen om zelf
het heft in handen te nemen om
een eind te maken aan het mens
en milieu vervuilende (en dus ïl-
DEN HAAG (GPD) - De regering
blijft vasthouden aan het hand
haven van de aparte strafbaar
stelling van de belediging van
bepaalde leden van het Konink
lijk Huis. Hoewel in de praktijk
strafzaken wegens belediging
van deze leden nauwelijks meer
President in
Joegoslavië
BELGRADO (Reuter) - Het uit ne
gen leden bestaande staatspresi-
dium in Joegoslavië heeft giste
ren officieel voor een jaar een
nieuwe president en een vice-
president gekozen. President is
Cvijetin Mijatovic en vice-presi
dent Sergej Krajger.
Mijatovic is 67 jaar, Servier en een
trouwe volgeling van Tito. Sinds
voorkomen, vindt de regering
een speciale strafbepaling ge-
Dat blijkt uit het antwoord van
premier Van Agt op opmerkin
gen uit de Tweede Kamer over
een aantal juridische bepalingen
rond het koningshuis. Met name
1933 is hij lid van de - toen illegale
- communistische partij. In de
Tweede Wereldoorlog was hij
politiek commissaris van de Par
tizanen van Tito in zi jn geboorte
streek. Na de machtsovername
bekleedde hij hoge partij- en re
geringsfuncties in Bosnie-Herze-
gowina.
In 1958 werd Mijatovic hoofdredac
teur van het partijblad "Kommu-
nist", in 1962 ambassadeur in
Moskou en in 1965 secretaris en
later voorzitter van de partij in
Bosnie-Herzegowina. In 1969
kwam hij naar Belgrado, in de
partijleiding.
de PvdA-fractie had gevraagd de
aparte .strafbaarstelling te
schrappen, omdat in dfc wet al al
gemene bepalingen over beledi
ging voorkomen.
Volgens de regering heeft het
handhaven van dit artikel echter
een preventieve werking en gaat
het bovendien om veelal bijzon
dere gevallen. Overigens zijn de
meeste andere fracties het met dit
regeringsstandpunt eens.
Sinds 1972 heeft geen strafrechte
lijke vervolging meer plaatsge
vonden van gevallen van beledi
ging van het staatshoofd Tussen
1965 en 1972 zijn er overigens
slechts 16 veroordelingen ge
weest, tegen 65 seponeringen en
vier vrijspraken.
Het wetsontwerp beperkt ten op
zichte van de huidige wetten de
straf voor belediging van de Ko
ning tot maximaal vijfjaar, en die
van diens echtgenoot, zijn opvol
ger en diens echtgenoot alsmede
de eventuele regent tot maximaal
- Prinses Juliana (links) en
prins Bemhard hebben woens
dag in Rotterdam de bijeen
komst bijgewoond die werd ge
houden ter herdenking van het
bombardement van Rotterdam
op 14 mei 1940. Ook aanwezig
waren de Rotterdamse burge
meester Van der Louw 'op voor
grond) en de vroegere Westduit-
se kanselier Brandt (rechts van
Van der Louw).
OUD VISSERSKAMP - In een
polder bij Spijkenisse zijn resten
van een ruim vierduizend jaar
oud visserskamp gevonden. In
het Rijksmuseum voor Oudhe
den in Leen, dat zich met de op
gravingen bezighoudt, zijn al wat
oudheden ondergebracht.
ONLUSTEN
IN PARIJS
PARIJS (Reuter'AFP) - Bij de on
geregeldheden van woensdag in
het Quartier Latin in Parijs zijn 45
agenten gewond, van wie twee
ernstig, zo heeft de politie mee
gedeeld. De politie heeft 140 ar
restaties verricht. 21 Arrestanten
zijn in staat van beschuldiging
gesteld wegens het verstoren van
de openbare orde, wapenbezit of
plundering.
Duizenden studenten, die betoog
den tegen de beperking van het
aantal buitenlandse studenten
aan Franse universiteiten, raak
ten woensdag slaags met de poli
tie. Hoeveel gewonden er aan de
kant van de betogers zijn geval
len is niet bekend. Dinsdag
kwam in Parijs een 30-jange man
om het leven toen hij tijdens een
inval van de politie op het univer
siteitsterrein van een dak viel.
In het Quartier Latin werd er tot
woensdagavond laat sporadisch
gevochten tussen politie en stu
denten. Ook in andere steden is
geprotesteerd tegen de plannen
het aantal buitenlandse studen
ten te beperken.
Nico Haasbroek
naar de VARA
HILVERSUM IV 36 jarige jour
nalist Nico Haasbroek wordt met
ingang van 15 augustus groeps
leider van de info-groep van de
VARA-radio Haasbroek was tot
voor een paar maanden als free
lance werkzaam in de Verenigde
Staten en werkte toen ook al als
correspondent mee aan de VA-
RA-radio.
Onder de info-groep ressorteren
progi mamma i al* 'Dingen van
de dag De rode draad Z. I. a
la crème", Hoor haai de con
sumentenrubriek en de vroege
Ba nz-Bord Omnia
