Prijzen opnieuw
sterk gestegen
herschi/drinks
Wélke illegale gastarbeiders mogen hier blijven:
TV-beelden zelf
zijn geen bewijs
Inflatie gaat naar acht procent
Verlies
Philips in
Nederland
IN HONGERSTAKING
TUSSEN DE ORANGISTEN
Zeven miljoen voor
politie-bescherming
Makjedt^HaMMit...Mel kmclu!—
ZATERDAG 10 MEI 1980
DEN HAAG (GPD) - De prijzen dreigen dit jaar met zo'n acht procent te
zullen stijgen. Dit is de verwachting na de onverwacht sterke stijging van
de prijsindex in de afgelopen maand. In de eerste drie maanden van dit
jaar zijn de prijzen met maar liefst 3,5 procent omhoog gegaan.
Cijfers, die gisteren ministerie van
economische zaken vrijdag be
kendmaakte, tonen aan dat de
prijzen op dit moment 6,4 procent
hoger liggen dan een jaar gele
den. Tussen half maart en half
april zijn de prijzen alleen al met
1,1 procent gestegen, waarmee
het inflatieritme op 4,7 procent
uitkwam.
Het doorzetten van de inflatie leid
de inmiddels tot schrikreacties
bij de vakbeweging. Zowel FNV
als CNV eisten onmiddellijk dat
het kabinet de belofte zou waar
maken, dat de koopkracht van de
mensen met de laagste inkomens
er ondanks de toegenomen infla
tie niet op achteruit zou gaan.
Niet best
Ook premier Van Agt noemde de
ontwikkeling van de prijzen „niet
best". Hij verklaarde desge
vraagd op zijn wekelijkse pers
conferentie dat het kabinetsbe
leid erop gericht was onder de
Duitse inflatiecijfers te blijven.
De laatste prijsstijgingen bren
gen de inflatie in Nederland ech
ter opnieuw boven het vergelijk
bare Duitse cijfer.
Volgens Van Agt zijn er echter
nauwelijks mogelijkheden de
prijzen strenger aan banden te
leggen. „De prijsmaatregel kan
haast niet strikter, hij loopt nu al
evenwijdig aan de loonmaatre
gel. De prijsbeschikking kan
haast niet sterker," zei Van Agt,
„zonder de rendementen van de
bedrijven aan te tasten. Anders
verdienen ze helemaal niets
meer".
De cijfers van het CBS tonen aan
dat van half maart tot half april de
prijsindex steeg van 131,4 tot
132,9 punten. Vooral kleding en
de tarieven voor de gezondheids
zorg droegen (elk met 0,3 pro
cent) tot de stijging bij. Benzine,
vakanties en schoenen stegen elk
met 0,1 procent.
Andere prijsstijgingen deden zich
voor bij eieren, meubelen, wo
ningtextiel, vloerbedekking, vers
fruit, bloemen en kamerplanten.
Er waren nauwelijks produkien
of diensten die in prijs daalden.
EINDHOVEN (GPD) - Philips lijdt
in Nederland een verlies. In het
eerste kwartaal van dit jaar daal
de het bedrijfsresultaat van het
concern in ons land zodanig dat
een verlies ontstond, zo wordt in
het perscomminiqué met de
kwartaalcijfers meegedeeld. In
een nadere toelichting bevestig
de het lid van de raad van be
stuur, R. C. Spinosa Cattela, dat
het verlies zo'n 30 miljoen gulden
bedraagt.
De omzet van Philips in Nederland
bleef in het eerste kwartaal op het
niveau van de eerste drie maan
den van 1979, toen het door het
slechte weer in heel Europa ge
drukt werd.
De oorzaak van de stagnerende
omzet en het negatieve bedrijfs
resultaat in ons land is het gevolg
van de economische situatie hier.
De groei van de afzet van duur
zame consumptiegoederen blijft
achter bij de totale bestedingen.
Vorig jaar stegen de prijzen met
slechts 4,5 procent. Hoewel dit
jaar gerekend werd met een prijs
stijging van tussen 6 en 6,5 pro
cent, verwachten sommigen dat
de inflatie dit jaar op bijna 8 pro
cent zal uitkomen.
Vakbeweging
FNV-vice-voorzitter Wim Spit
vreest dat bij doorzetting van de
huidige trend mensen met een
modaal inkomen (f 34.000) er uit
eindelijk twee tientjes in de
maand netto op achteruit zullen
gaan. Spit gelooft dat „modaal"
in totaal 2 procent zal moeten in
leveren. Dit ondanks de verwach
ting van het kabinet (geuit bij het
debat van 13 maart) dat er slechts
0,5 tot 1 procent ingeleverd zou
moeten worden.
De vakbondsleider wijst er ook op
dat de inflatiecijfers nu al 0,7 pro
cent hoger zijn dan de bereke
ningen van het Centraal Planbu
reau van een halfjaar geledén. Dit
bewijst volgens hem dat de FNV-
berekeningen uit die periode veel
realistischer waren. Deze cijfers
komen vrijwel overeen met de
huidige, officiële cijfers. „Dat
constateren we echter zonder
vreugde," zei hij.
Net als de FNV vreest ook het CNV
dat door de inflatie de koop
kracht voor de laagste inkomens
op de tocht komt te staan. CNV-
loondeskundige Terpstra eiste
dan ook dat het kabinet de hier
voor gegeven belofte volledig
nakomt.
Terpstra gelooft dat alleen door
belastingmaatregelen de extra
prijsstijgingen gecompenseerd
kunnen worden. Indertijd legde
het CNV zich alleen onder protest
neer bij de loonmaatregel, en vol
gens Terpstra zal de verbonds
raad maandag overleggen over de
te nemen actie.
Aardgas
Aan de prijsverhogingen zal echter
voorlopig geen eind komen. Juist
gisteren lieten de samenwerken
de gasbedrijven weten dat eind
van het jaar de aardgasprijs dras
tisch omhoog zal gaan. Weliswaar
wezen zij een hier en daar gesug
gereerde verhoging met 17 cent
per kubieke meter van de hand,
maar een verhoging met acht
cent zit er volgens hen zeker
Deze nieuwe verhoging komt dan
bovenop de stijging van de prijs
voor het aardgas, die nog voor 1
juli in het vat zit. Deze bedraagt
ongeveer vier cent per kubieke
meter. Het kleinverbruikerstarief
zal als gevolg van deze nieuwe
prijsstijgingen op 1 januari op
zo'n veertig cent komen. Inclu
sief BTW wordt de prijs voor ge
zinnen dan ruim 47 cent.
Beatrix bij
Oranje
verenigingen
ZWOLLE (GPD) - Orangisten
uit heel het land, verenigd in
de Federatie van Oranjever
enigingen in Nederland, heb
ben gisteren moeiteloos hun
nieuwe koningin in de armen
gesloten. Dat gebeurde bijna
letterlijk op het jaarlijkse
congres van de federatie in
Zwolle, want koningin Bea
trix deed er daar alles aan om
de bewering, dat zij het liefst
met het volk zou verkeren,
waar te maken. Ruim een half
uur sprak zij met afgevaar
digden van Oranjeverenigin
gen van Den Helder tot
Hoensbroek, en met een
glaasje in de hand ging ze van
de een naar de ander, er werd
gelachen en gescherst. Het
staat nu al vast dat er anno
1980 niet meer voor een ko
ningin wordt gebogen, maar
dat er voortaan met de vorstin
kan worden gebabbeld.
„Zo mogelijk is het onwankel
baar vertrouwen in de consti
tutionele monarchie nog ver
sterkt", sprak federatievoor
zitter mr. I. W. Opstelten (in
het dagelijks leven burge-
Minister Wiegel (binnen
landse zaken) in gesprek met
koningin Beatrix. Voorzitter
Opstelten van de Federatie van
Oranjeverenigingen en prins
Claus luisteren toe.
meester van Doorn) als de
mening van de Oranje-klan
ten uit. Hij liet erop volgen,
dat de federatie met grote af
keer kennis had genomen van
„de onverklaarbare uiting
van gevoelens van onver
draagzaamheid", zoals de on
geregeldheden van 30 april in
Oranje-kringen voortaan be
kend zullen staan.
Met het intreden van een nieuw
tijdperk is het bestaansrecht
van de Oranjeverenigingen
allerminst aangetast. „De wa
re reden van het bestaan van
Oranjeverenigingen is im
mers gelegen in de hechte
band van het Huis van Oranje
met het Nederlandse volk",
zo beleed mr. Opstelten zijn
monarchistisch geloof.
Zoals de bestuurders van de
Oranjeverenigingen hun
aanhankelijkheid betuigden,
zo poetste ook minister Wie
gel de glans van de konings
kroon op. „Ook al wordt
straks de grondwet bij de tijd
gebracht, toch zal de koning
blijven om de continuïteit in
de regering te waarborgen",
zo verzekerde de vice-pre-
mier de congresgangers.
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
heeft zeven miljoen beschikbaar
gesteld voor de verbetering van
de uitrusting van de mobiele
eenheden. Het geld is bestemd
voor een verbetering van de be
schermende kledij van de leden
van de ME's en hun voertuigen.
Daarnaast is een miljoen be
schikbaar gesteld voor een we
tenschappelijk onderzoek naai
de achtergronden van de rellen
op 30 april.
kledij vooral betrekking zal heb
ben op de meest bedreigde li
chaamsdelen: het gezicht, de
kaak en de keel van de agenten.
Op deze plaatsen ontstonden bij
de rellen van de afgelopen Ko
ninginnedag ook de meeste ver
wondingen.
Ook de voertuigen van de eenhe
den zullen verbeterd worden.
Gedacht wordt aan een betere
bescherming van banden en rui
ten, die nogal veel te lijden had
den. De bescherming van deze
onderdelen bleek niet voldoende
te zijn.
ADVERTENTIE
AMSTERDAM (ANP) - De ongeveer 350 illegale buitenlanders, die in
Nederlandse kerken gehuisvest zijn, zijn voor 48 uur in hongerstaking
gegaan. Dat gebeurde o.m. in de Mozes en Aaronkerk in Amsterdam (zie
foto). Zij eisen stopzetting van de arrestaties door de vreemdelingenpolitie.
Ook willen zij regularisatie van alle illegalen die kunnen aantonen voor 1
november 1979 in Nederland gewerkt te hebben. Ook eisen de illegalen
verlenging van de termijndie de regering in de overgangsregeling heeft
gesteld.
Arrestanten
van 30 april
maandag
voor rechter
AMSTERDAM (ANP) - Maandag
staan voor de Amsterdamse poli
tierechter de eerste zestien ver
dachten terecht, die tijdens de
grote rellen op de inhuldigings
dag 30 april in de hoofdstad wer
den gearresteerd. Op eén na zijn
allen gedetineerd. Hun leeftijd
varieert van 18 tot 43 jaar.
Tien verdachten zijn Amsterdam
mers, de zes anderen komen uit
Amstelveen, Tilburg, Groningen,
Den Haag, Dordrecht en Leiden.
Als getuigen heeft de officier van
justitie opgeroepen drie agenten,
twee rechercheurs en een parti
culier.
Mogelijk zullen maandag ook nog
drie deze week gearresteerde
verdachten terecht staan. Veer
tien verdachten is ten laste ge
legd de uitvoering van het voor
genomen misdrijf één of meer
politie-agenten van de mobiele
eenheid zwaar lichamelijk letsel
toe te brengen en stenen naar hen
te hebben gegooid.
Bij rechtzaak relschoppers
(Door mr. Fred Verbakei)
AMSTERDAM - De Amsterdamse politie arresteert nog
steeds mensen op verdenking van deelname aan de rellen
van 30 april. Ze worden herkend aan de hand van foto's en
televisiebeelden. Soms door de recherche zelf, maar ook
door krantelezers en tv-kijkers.
De vraag is in hoeverre foto's of televisieopnamen van de ongeregeldhe
den gelden als bewijs voor het openlijk plegen van geweld Het zal vooral
van de verklaring van de „herkende" afliangen. Als hij kan aantonen dat
hij op 30 april helemaal niet in Amsterdam was, maar bijvoorbeeld in De
Bilt, dan zal de politie hem laten gaan. Bekent hij tijdens het verhoor,
dan zijn er voor de bewijsvoering weinig problemen.
Moeilijker ligt het als de verdachte zegt dat hij de aangewezen persoon niet
is. Getuigen willen zich nogal eens vergissen, zodat de rechter in zo'n
geval graag wat aanvullend bewijsmateriaal van de officier van justitie
ontvangt, voordat hij de verdachten schuldig verklaart en veroor
deelt.
Bij een van de gearresteerden - een onderwijzer uit Noord wijk - vond de
politie een zwaailicht van een politieauto en zo'n trofee komt natuurlijk
goed van pas bij de bewijsvoering. Zijn dergelijke duidelijke bewijs
middelen niet aanwezig, dan zal de officier van justitie moeten werken
met getuigenverklaringen om de rechter van de schuld van de verdachte
te overtuigen.
Verenigde krachten
Bij de veroordeling wegens openlijke geweldpleging is het niet van belang
of de arrestant zelf met stenen heeft gegooid of dat hij dat aan anderen
overliet. Het Wetboek van Strafrecht spreekt in artikel 141 over „met
verenigde krachten". Het gebeuren in de groep is daarbij van meer
belang dan -vat iedereen afzonderlijk deed.
Bij het opsporen van relschoppers krijgt de politie blijkbaar spontane
medewerking van verontwaardigde kijkers en krantelezers. Ze zou ook
een beroep kunnen doen op foto- en tv-journalisten. De onafhankelijke
omroepjournalist zal weigeren als verlengstuk van het opsporingsappa
raat te fungeren. Bovendien heeft de politie zelf videoapparatuur tot
haar beschikking, zodat ze de uitzending had kunnen opnemen, maar
dan gaat het om uitgezonden beelden, terwijl het niet-uitgezonden ma
teriaal ook best zou kunnen leiden tot arrestaties. Moet ze die mogelijk
heid dan maar vergeten?
De politie staat niet machteloos. De rechter-commissaris kan de weige
rende tv-verslaggevers verplichten tot het afleggen van een getuigenis
en tot het beschikbaarstellen van belastend materiaal. Eventueel via
gijzeling. Gezien recentelijke rechterlijke uitspraken, o.a. in de zaak-Van
der Lek, zal een beroep op verschoningsrecht voor journalisten tever
geefs zijn.
Ernst
Dat het justitie ernst is met de vervolging van de verdachten, volgt niet
alleen uit de manier waarop ze bewijsmateriaal verzamelt of krijgt aan
geboden. Dat spreekt ook uit de snelle berechting van de verdachten.
Snel tenminste in vergelijking met de normale gang van zaken. De
op-heterdaad-betrapten konden volgens de wet worden gedagvaard om
dezelfde dag nog voor de politierechter te verschijnen. Dat is nu een dag
of tien later geworden. De verdediging had daardoor iets meer tijd om
zich voor te bereiden. Maar in het algemeen geldt voor snelrecht dat niet
zozeer rechten van verdachten centraal staan alswel de afkeuring van de
daad.
Justitie vindt dat de relschoppers nu moeten boeten, ook om de onrust in
het land weg te nemen. De vroegere officier van justitie in Amsterdam,
mr. J. J. Abspoel, schreef eens: „De strafrechtspraak is niet in de eerste
plaats gericht op de belangen van de delinquenten, maar staat ten dien
ste van de gemeenschap".
De kranten hebben er deze week al
het nodige over geschreven: de
regering is dan toch gekomen
met een - overigens heel beperk
te - "regulariseringsregeling"
voor illegale buitenlandse werk
nemers. Volgens deze regeling
kunnen zij onder bepaalde voor
waarden voor een z.g. tewerk
stellingsvergunning en vervol
gens later voor een verblijfsver
gunning in aanmerking komen.
Het leek ons belangrijk deze voor
waarden in een ingelast artikel in
deze rubriek op een rij te zetten.
(Het al aangekondigde stuk over
samen-wonen en mede-huren
wordt volgende week geplaatst).
Aan welke voorwaarden moet de
illegale buitenlandse werknemer
voldoen, wil hij "gelegaliseerd"
kunnen worden?
1. Hij moet hier gewerkt hebben
minimaal vanaf 1 januari 1978 tot
en met 31 oktober 1979.
2. Hij moet in deze periode steeds
bij dezelfde werkgever hebben
gewerkt.
3. Zijn dienstverband moet in deze
periode "onafgebroken" zijn ge
weest.
4. De werkgever moet in deze pe
riode steeds de verschuldigde
loonbelasting en sociale verzeke
ringspremies hebben afgedra
gen.
5. De werknemer moet nu (nog
steeds of weer opnieuw) bij die
zelfde werkgever werken.
Ook die illegale buitenlanders, die
na 31 oktober 1979 ontslagen zijn,
maar nu weer in dienst zijn van
hun oude baas, kunnen dus in
aanmerking komen.
Wat de derde voorwaarde betreft,
hebben we geprobeerd na te gaan
wat het betekent dat de buiten-
alnder "onafgebroken" bij de
zelfde werkgever moet hebben
gewerkt. Veel buitenlanders
hebben immers de gewoonte om
hun vakantie met toestemming
van hun werkgever met een pe
riode van onbetaald verlof te
verlengen voor een verblijf in
hun moederland. Zijn zij in zo'n
geval wel steeds "onafgebroken"
in dienst gebleven? Helaas heeft
het ministerie van sociale zaken
ons nog geen duidelijkheid hier
over kunnen geven. Hopelijk
komt die duidelijkheid begin
komende week. Als u meer wilt
weten, belt u ons dan (tel. 071 -
143171).
Alleen die illegale buitenlandse
werknemer die aan de bovenge
noemde vijf voorwaarden vol
doet, kan gelegaliseerd worden.
Welke stappen moeten nu voor le
galisering worden gezet?
Er moet een aanvraag worden in
gediend bij het arbeidsbureau.
Dat moet per aangetekende brief
gebeuren. Die brief moet uiterlijk
op 27 mei 1980 bij de post zijn
aangeboden. De volgende stuk
ken moeten daarbij worden
overgelegd:
een volledig ingevuld en door
werkgever en werknemer samen
ondertekend formulier voor een
tewerkstellingsvergunning (het
gewone daarvoor bestemde for
mulier dat op het arbeidsbureau
te verkrijgen is);
2. een verklaring an de werkgever
- duidelijk leesbaar door hem
ondertekend - waarin deze zon
der voorbehoud meedeelt:
- dat de werknemer vanaf 1 januari
1978 tot en met 31 oktober 1979
onafgebroken bij hem in dienst is
geweest,
- dat over deze hele periode loon
belasting en sociale verzeke
ringspremies zijn afgedragen,
- het nummer van inschrijving bij
de bedrijfsvereniging,
- dat hij bereid is zonodig nadere
inlichtingen en bewijsstukken te
verschaffen,
3. gewaarmerkte fotocopieén van
de officiële loonstaat van de
werknemer over 1978 en 1979 en
van de verzamelloonstaten van
de werkgever over 1978 en 1979.
("Gewaarmerkt" wil zeggen: met
stempel en handtekening van de
werkgever
woorden: "voor eensluidend af
schrift").
Waarschuwing
Het arbeidsbureau controleert de
aanvraag met de begeleidende
stukken globaal op hun juistheid.
Lijkt de illegale werknemer na
dat onderzoek voor een tewerk
stellingsvergunning in aanmer
king te komen dan wordt ook de
vreemdelingenpolitie op de
hoogte gesteld. Er bestaat zo een
mogelijkheid dat de vergunning
bij nader inzien toch niet kan
w..r.l.'n a'-V" n i invl.it t<»ch
niet aan alle voorwaarden is vol
daan), terwijl de vreemdelingen
politie dan wel op de hoogte is.
Maar aan de andere kant is het
belangrijk u niet onnodig te laten
afschrikken en te bedenken dat
dit een laatste kans kan zijn Win
daarom in geval \an twijfel m
dk geval eerst Juridisch adi les
in. Denkt u daarbij vooral aan de
termijn. uiterlijk 27 mei moet al
les op de post zijn.
