Gif wijk in Lekkerkerk voor
eind mei
ontruimen
'Kans gepakt te worden is klein'
Extra korting
trendvolgers
Gijsen brengt
weer in moeilijkheden
Benzine in juli nog duurder
Rem op steun voor
f stadsvernieuwing
Nederlandse
film deed
het goed
Stakende onderwijzers
moeten dag inhalen
NS hebben
tekort aan
treinen
ZATERDAG 3 MEI 1980
(Van onze parlementaire DEN
HAAG GPD/ANP - Benzine zal
op 1 juli opnieuw met minstens
een halve cent omhoog gaan. Dit
als gevolg van de invoering van
een nieuwe „heffing geluidhin
der wegverkeer". De minister
raad stemde vrijdag in met invoe
ring van deze nieuwe belas
ting.
De heffing moet het mogelijk ma
ken maatregelen te treffen ter be
strijding van het lawaai van het
wegverkeer. Op zijn wekelijkse
persconferentie wist premier
Van Agt echter niet te vertellen
voor welke doelen de opbrengst
zal worden gebruikt, noch hoe
hoog deze zal zijn.
Het besluit van het kabinet kwam
nog geen dag nadat het ministerie
van economische zaken be
kendmaakte dat benzine met een
record van zes cent per liter zal
stijgen. Deze prijsverhoging
treedt vandaag in werking.
De heffing zal officieel 0,47 cent per
liter motorbrandstof bedragen.
Omdat inning ervan echter ge
lijktijdig geschiedt met de inning
van de accijns op olieprodukten
moet over dit bedrag nog eens 18
procent BTW worden betaald.
Daarmee komt de werkelijke
prijsverhoging nog uit boven de
halve cent per liter.
De ANWB vindt dat de regering de
sterke stijging van de benzine
prijs moet afremmen door het
btw-tarief te verlagen van acht
tien naar vier procent, zo heeft
een woordvoerder van de ANWB
verklaard.
De Bovag wil dat alle aangesloten
garage- en tankstationhouders de
benzineprijsverhoging met in
gang van 3 mei niet in rekening
gaan brengen bij de consumen
ten. Daarmee volgt de landelijke
Bovag-organisatie het voorbeeld
van de noordelijke rayonbestu-
ren van de Bovag. die hun leden
al eerder op de dag opriepen de
prijsverhoging niet in rekening te
brengen.
Het Koninklijk Nederlands Onder-
nemersverbond (KNOV) heeft bij
minister Van Aardenne van eco
nomische zaken geprotesteerd
tegen de verhoging van de benzi
neprijs. Het KNOV steunt de pro
testen van de Bovag.
De prijsverhoging is volgens deze
organisatie in het midden- en
kleinbedrijf een zeer ongepaste
maatregel in een tijd waarin voor
andere sectoren sterke prijsvoor-
schriften gelden.
De pompstations hadden gisteren
trouwens een drukke dag. Veel
automobilisten wilden nog even
van de gelegenheid gebruik ma
ken om tegen de oude prijs te
tanken. Bij sommige pompsta
tions was superbenzine gister
avond zelfs uitverkocht.
LEKKERKERK (GPD) - De bewoners van de met giftige
stoffen besmette nieuwbouwwijk in Lekkerkerk moeten
hun huizen begin juni hebben verlaten. De drie regionale
inspecteurs voor de volksgezondheid in Zuid-Holland
zijn van mening dat de drinkwatervoorziening in de wijk
uiterlijk 31 mei moet worden gestopt.
Dat maakt de huizen helemaal on
bewoonbaar. De datum kan
evenwel nog worden vervroegd
als uit nieuwe analyses van het
water de noodzaak daartoe
blijkt.
Anderhalve week geleden hoorden
de bewoners dat zij het water al
leen voor reinigingsdoeleinden
mochten gebruiken, omdat er
concentraties tolueen in waren
aangetroffen. Behalve in het
drinkwater zien de inspecteurs
onder meer een directe bedrei
ging voor de volksgezondheid in
de lucht die binnenshuis wordt
ingeademd en in het directe con
tact met de bodem.
In de geheel ontruimde wijk begint
men op 2 juni met het verwijde
ren van de verontreinigde grond.
De rond 1970 met afval gedempte
sloten worden leeggehaald en
ook de grond in de omgeving
daarvan moet afgegraven wor
den. Voorts zal in de wijk een 70
cm dikke laag van de bovengrond
worden weggehaald. De bewo
ners moeten in die tijd in vervan
gende woningen verblijven. Hun
bezittingen dienen ze mee te ne
men of elders op te slaan.
Gisteravond heeft het gemeentebe
stuur van Lekkerkerk een en-
quÜte uitgezet, waarin gevraagd
Hogere wao-
prenues voor
werknemers
DEN HAAG (GPD) - Werknemers
moeten in het vervolg een groter
aandeel betalen van de wao-pre-
mie dan zij tot nu toe gedaan
hebben. Dit volgt uit een voorstel
van staatssecretaris De Graaf (so
ciale zaken) tot wijziging van de
Wet Arbeidsongeschiktheidsuit
keringen. Werknemers betalen
op dit moment de helft van de to
tale premie.
De ministerraad is vrijdag akkoord
gegaan met de voorgestelde wij
ziging van de wao-wet. De veran
dering gebeurt op advies van de
Sociaal-Economische Raad. Met
het voorstel wordt beoogd „on
gewenste verschuivingen van de
lasten" te voorkomen.
De wao functioneert volgens een
mededeling van het departement
„al enkele jaren" als aanvullende
voorziening op de Algemene Ar
beidsongeschiktheidswet (aaw)
voor de werknemers. Een gevolg
hiervan is echter dat de te betalen
premies steeds hoger dreigen te
worden. Hiervan kunnen de
werkgevers de dupe worden,
omdat deze een steeds hoger be
drag voor deze premie moeten
opbrengen. Ook de wetgever had
dit ten tijde van de introductie
van de wao niet voorzien.
Vandaar dat het Rijk de afgelopen
jaren al bijgedragen heeft aan het
Arbeidsongeschiktheidsfonds.
Doel hiervan was de premielas
ten voor de werkgevers te verla
gen. Dit had echter weer tot ge
volg dat de wijze van financiering
van de wao een ander karakter
kreeg dan oorspronkelijk de be
doeling was. Nu het Rijk zelf ook
de buikriem moet aansnoeren,
wordt het steeds moeilijker deze
extra stortingen te financie-
wordt naar de voorkeur var
bewoners. Beschikbaar zijn
beperkt aantal flats in Capelle
aan den IJssel, wisselwoningen
en stacaravans.
De afgravingswerkzaamheden
verlopen in fasen en zullen, zoals
het er nu naar uitziet, 60 miljoen
gulden gaan kosten. Uitgangs
punt is dat zoveel mogelijk wo
ningen worden behouden. Er
komt een onderzoek naar de
kwaliteit van de funderingen van
de huizen. Pas als het onderzoek
daartoe aanleiding geeft, zullen
huizen worden afgebroken. Vast
staat dat in ieder geval de open
bare basisschool De Aalscholver
en het aanpalende gymnastiek
lokaal tegen de vlakte moe
ten.
Het gemeentebestuur hoopt dat de
eerste bewoners begin november
naar hun huizen kunnen terugke
ren. De laatsten zouden pas in fe
bruari volgend jaar de dan scho
ne wijk weer in kunnen trekken.
De financiële gevolgen van de
ontruiming worden voor de be
woners op diverse punten zo snel
mogelijk geregeld, aldus burge
meester Ouwerkerk van Lekker
kerk vrijdagavond tijdens een
persconferentie.
Alle eigenaars van de 192 koopwo
ningen kunnen hun huis aan het
Rijk verkopen. Taxateurs bepa
len de waarde van de huizen als
ware er geen verontreinigde
grond. Wanneer het niet lukt via
onderhandelingen tot overeen
stemming met het Rijk te komen,
zal worden overgegaan tot ontei
gening. Aan het eind van de vol
gende week zal de minister van
binnenlandse zaken bij het par
lement een noodwet indienen. Na
de hele operatie zullen de eige
naars de gelegenheid krijgen de
woning weer terug te kopen.
De eigenaars van huizen kunnen
aanspraak maken op een schade
vergoeding. Deze schade wordt
bepaald door de omstandigheden
van het individuele geval. Daar
bij is te denken aan verhuis- en
inrichtingskosten en aan andere
extra kosten.
UTRECHT (ANP) - Minister Albe-
da (sociale zaken) heeft besloten
tot een extra korting op de sala
risstijging van de 450.000 a
500.000 trendvolgers (personeel
van ziekenhuizen en andere
dienstverlenende instellingen in
de niet-commerciële sector).
De Christelijke Federatie van
Overheidspersoneel (CFO) heeft
dit meegedeeld.
Ten aanzien van de salarissen van
de trendvolgers per 1 januari 1980
heeft de minister besloten tot een
verhoging met 0,36 procent (na-
heffing 1979), waarbij een mini
mum geldt van 6,90 gulden per
maand, met daar bovenop de
trendmatige verhoging van 2,4
procent. Deze laatste verhoging
wordt echter verminderd met een
"bestekkorting" van 0,4 (voor de
laagstbetaalden) tot 0,8 procent
(voor de hoogst betaalden).
In het kader van het bezuinigings
plan "bestek '81" van de regering
heeft in het tweede halfjaar van
1979 voor de trendvolgers een
korting gegolden van 0,3 tot 0,7
procent. Dat daar nu 0,1 procent
bijkomt moet volgens de minis
ter worden gezien als "een on
derdeel van het totale pakket dat
resulteert in een tegemoetko
ming aan de trendvolgers met het
oog op de bruto-netto politiek".
De CFO vindt deze toelichting niet
alleen onduidelijk, maar ook zeer
onjuist.
Het overheidspersoneel betaalt de
extra korting voor de regeling
voor vervroegde uittreding. De
trendvolgers hebben echter geen
vut-regeling en daarom vindt
CFO-bestuurder K. Hofman het
zeer onrechtvaardig, van hen ook
de extra korting te verlangen. Het
pensioenfonds voor deze sector,
het PGGM, kent weliswaar een
regeling die uittreden op 60-jari-
ge leeftijd mogelijk maakt, maar
daavoor betalen de werknemers
al premie. Het opleggen van de
extra korting aan de trendvolgers
is volgens Hofman in strijd met
de uitspraak van de minister dat
de vut-bijdrage die het over
heidspersoneel betaalt, niet zou
moeten gelden voor de trendvol
gers.
De huurders van de 79 huurwonin
gen in de wijk kunnen een bedrag
van tweemaal de jaarhuur clai
men. De overheid is echter van
plan op dit punt een ruimhartig
standpunt in te nemen voor zover
rechtvaardigheid en billijkheid
dat meebrengen, zo liet Ouwer
kerk weten.
Gisteren zijn ook de resultaten van
het medisch onderzoek bekend
gemaakt. Op grond daarvan kon
bij de tot nu toe onderzochte
wijkbewoners, de leerlingen van
de zesde klas van De Aalscholver
en enkele onderwijzers op dit
moment geen schade aan de ge
zondheid als gevolg van de bo-
demverontreinigin gen worden
vastgesteld.
AMSTERDAM (ANP) - De omzet
van de Nederlandse film is in
1979 ten opzichte van het jaar
daarvoor gestegen met 2,7 pro
cent. Dat blijkt uit het zojuist ver
schenen jaarverslag van de Ne
derlandse bioscoopbond over dat
jaar. Dertien Nederlandse hoofd
films beleefden in 1979 hun pre-
De films "Grijpstra en de Gier" en
"Een vrouw als Eva" werden res
pectievelijk vierde en zesde in de
top-20 van best bezochte films.
"Juliana, in zeventig bewogen ja
ren" kwam op de 17de plaats.
Volgens de bioscoopbond is dit re
sultaat "alleszins positief', om
dat het aantal Nederlandse
hoofdfilms, dat jaarlijks in ons
land wordt uitgebracht, slechts 3
a 4 procent uitmaakt van het to
tale aantal nieuwe films.
Tijdens een overvolle wijkvergadering werden in Lekkerkerk onder de
bewoners enquêteformulieren uitgereiktzodat het gemeentebestuur een
indruk kon krijgen van de opvattingen van de gedupeerden.
DEN HAAG-ARNHEM (GPD) -
Het ministerie voor volkshuis
vesting en ruimtelijke ordening
zal voorlopig geen nieuwe ge
meenten aanwijzen als stadsver
nieuwingsgebied in het kader
van de Interim Saldo Regeling.
Minister Beelaerts van Blokland
deelde dit mee tijdens een over
legvergadering met wethouders
uit veertien gemeenten, die onder
de regeling vallen.
Krachtens deze regeling betaalt de
rijksoverheid de tekorten, die in
de gemeentekas ontstaan door
uitvoering van projecten in
DEN HAAG-DEN BOSCH (GPD)-
De bisschoppen van Nederland
zijn in besprekingen met het Cen
traal Missie Commissariaat in
Den Haag op grote moeilijkhe
den gestuit in hun pogingen om
in Nederland de eenheid op mis
sionair gebied te herstellen. Als
direct gevolg daarvan zullen in
het bisdom van de Roermondse
bisschop Gijsen in de week van
18 tot 25 mei weer twee acties
worden gehouden in het kader
van de Week voor de Nederland
se Missionaris.
De Nederlandse bisschoppen, die
zich begin dit jaar in de bijzonde
re synode te Rome hebben ver
plicht om hun Roermondse col
lega te helpen zich weer aan te
sluiten bij de landelijke missio
naire activiteiten, slaagden er
niet in met het Centraal Missie
Commissariaat oplossingen te
vinden voorde moeilijkheden die
destijds tot de breuk leidden.
Sinds driejaar gaat mgr. Gijsen zijn
eigen weg op het gebied van de
Vastenactie, de pauselijke mis
siewerken en de Week voor de
Nederlandse Missionarissen.
De Nederlandse bisschoppencon
ferentie droeg na de synode mgr.
J. Bluyssen, bisschop van Den
Bosch, en mgr. A. Simonis van
Rotterdam, op met het Centraal
Missie Commissariaat naar op
lossingen te zoeken, maar grote
moeilijkheden ontstonden ener
zijds over de interpretatie van de
Romeinse stukken „Evangelii
Nuntiandi" en „Ad Gentes",
waarop mgr. Gijsen zich sterk
wenst te baseren, en anderzijds
over de positie van het Bureau
voor Internationale Solidariteit
(BIS) te Roermond.
Diens directeur, pater P. Nelen,
kreeg destijds grote moeilijkhe
den met de Roermondse bis
schop, maar hij bleef wel het ver
trouwen houden van de landelij
ke missie-organisaties en de mis
siesecretarissen van de overige
Nederlandse bisdommen. Op de
synode verplichtten de bis
schoppen zich voor 1 januari 1981
de eenheid te herstellen op mis
sionair gebied, maar gelet op de
standpunten die naar voren zijn
gekomen bij het gesprek over de
Week voor ie Nederlandse Mis-
het twijfelachtig of
daarin nog zal slagen.
DEN HAAG (ANP) - De VVD-frac-
tie in de Tweede Kamer wil dat de
regering erop toeziet dat aan de
scholen waar op 20 maart geen
onderwijs werd gegeven omdat
leerkrachten wilden meedoen
aan de landelijke protesten tegen
het regeringsbeleid het wettelijk
verplichte minimum aantal les
sen wordt volgemaakt.
Hetzelfde geldt voor de gemeente
lijke scholen in Rotterdam die ter
gelegenheid van de le mei geslo
ten waren, zo vinden de VVD-
tweedekamerleden Evenhuis en
Ginjaar-Maas.
Schriftelijk hebben zij minister
Pais van onderwijs en minister
Wiegel van binnenlandse zaken
gevraagd in hoeverre bij het vrijaf
geven aan leerlingen rekening is
gehouden met de mening van die
docenten en van die ouders, die
tegen het meedoen aan die de
monstratie waren dan wel tegen
het geven van vrijaf op 1 mei.
"Is hier geen sprake van gedwon
gen verlof ten opzichte van som
mige groepen leerkrachten, zeker
als deze dagen in mindering wor
den gebracht van het aantal wet
telijk toegestane vakantieda
gen", aldus de VVD-leden. Ook
informeren zij ernaar of de ou
ders in de besluitvorming rond
deze vrije dagen voldoende be
trokken zijn geweest.
stadsvernieuwingsgebieden. De
veertien gemeenten, die tot nu
toe als stadsvernieuwingsgebied
werden aangewezen, zijn: Arn
hem, Amsterdam. Rotterdam.
Den Haag. Leiden. Delft. Haar
lem, Hilversum, Groningen,
Leeuwarden. Schiedam, Utrecht,
Alkmaar en Dordrecht.
Gemeenten die na deze toewijzin
gen een aanvraag voor bijdrage in
stadsvernieuwing hebben inge
diend of dat nog van plan zijn,
worden voorlopig op een zijspoor
gezet, in afwachting van een
nieuw wetsontwerp waarin het
verstrekken van de stadsver-
nieuwingsgelden zal worden ge
regeld.
UTRECHT (ANP) - De NS kunnen
de vervoersgroei van vorig jaar
(vijf procent) niet helemaal op
vangen. Een tijdelijk tekort aan
materieel is er de oorzaak van dat
NS voorlopig in de ochtendspits
enkele treinen nist op volle sterk
te kunnen laten rijden. Daardoor
kan plaatsgebrek ontstaan.
Met name kan dat volgens NS ge
beuren in de kop van Noord-
Holland waar het aantal forensen
nog steeds sterk groeit en waar
bovendien de roemruchte Hem-
brug een grote flessehals voor het
treinverkeer vormt.
In het najaar hopen de NS dank zij
de inzet van nieuw materieel voor
de stop- en intercitydiensten
weer wat ruimer in de spullen te
zitten. Een en ander hebben de
NS laten weten bij de presentatie
van de nieuwe dienstregeling
1980 1981 die op 1 juni ingaat.
De nieuwe dienstregeling vermeldt
vijf nieuwe stations: Duiven, aan
de lijn Arnhem-Doetinchem, Den
Helder-Zuid, 'Utrecht-Lunetten,
Alkmaar-Noord en de halte Leid-
sewallen aan de Zoetermeerlijn.
Het totaal aantal NS-stations
komt daarmee op 346,
Leidse professor Giltay Veth over de rellen:
LEIDEN - De kans dat deelnemers
aan rellen 'gepakt' worden, is
klein. Zou de 'pak-kans' voor op
rellen beluste personen groter
zijn, dan zou dat een preventieve
werking hebben. Dat is de me
ning van prof. mr. N. J. P. Giltay
Veth. Hij is hoogleraar in Leiden
en doet onderzoek naar vanda
lisme.
„Wat mij het meest opviel, is dat er
maar zo weinig mensen zijn op
gepakt bij de rellen in Amster
dam", zegt prof. Giltay Veth. „Ik
kan niet begrijpen dat er maar
veertig mensen zijn gearres
teerd".
„Ik ben ook van mening dat men bij
de politie op dit gebied bij de
voorbereidingen voor de feesten
in Amsterdam te kort is gescho
ten. Als een jongen met een steen
naar de politie gooit, dan moet hij
erop kunnen rekenen dat hij in de
kraag wordt gevat".
Grote gebeurtenissen werpen hun
schaduw vooruit. Zo ook de in
huldiging van Beatrix tot konin
gin. algelopen woensdag. Er
kwam in de dagen voor het feest
een steeds beklemmender sfeer
in de hoofdstad te hangen. „Dat
legt een zekere druk op de stad",
zegt Giltay Veth.
Giltay Veth zegt dat de jongens die
bij de rellen betrokken waren,
zijn eigen zoons hadden kunnen
zijn. „Jongeren laten zich snel
meeslepen. Er waren er vast een
heleboel die niets van plan wa
ren, maar in Amsterdam toch zijn
gaan meedoen omdat ze te keer
konden gaan zonder dat ze enig
risico zouden lopen".
Giltay Veth is voorstander van lich
te straffen zodat de rellenmakers
niet verbitterd raken.
Dus niks tuchthuis, gevangenissen
of machinegeweren.
„Harde bestraffing heeft nergens
tot grote resultaten geleid en eer
der mensen gevormd die na te
rugkeer in de maatschappij met
verdubbelde kracht op het ver
keerde pad voortgingen".
Van belang is verder, aldus Giltay
Veth, dat - „aangenomen dat men
aan allerlei vormen van bestraf
fing niet kan ontkomen - er niet
te lange tijd verstrijkt tussen het
plegen van het delict en de be
straffing".
Volgens de Leidse hoogleraar is er
wat het vandalisme betreft niets
nieuws onder de zon. „Het is in
ons land al een tientallen jaren
oud verschijnsel, al begint het de
laatste tijd pas echt de spuigaten
uit te lopen".
Er bestaan allerlei vermoedens en
theoriën over de werkelijke oor
zaken van het vandalisme zoals
zich dat woensdag in Amsterdam
in alle hevigheid openbaarde.
waarop de jongeren te
keer gingen, is niet los te zien van
het geweld bij de sportvelden.
Een groot deel van de jongeren
heeft dezelfde leeftijd als zij die
de sporttribunes onveilig maken.
In Amsterdam komt daarbij ook
de woningnood nog om de hoek
kijken. Die woningnood mag je
beslist niet uit het oog verliezen,
want als deze er niet was, zouden
er ook geen kraakacties zijn ge
weest. Dat kraken is uit de hand
gelopen. Het werd in het verleden
min of meer door de overheid
toegestaan. Men spreekt al van
erkende kraakbewegingen.
Je krijgt daarna het gevaar dat
zoiets gaat escaleren. De krakers
zelf hebben nog wel een bepaald
verantwoordelijkheidsbes ef.
Maar de jongeren die daarom
heen draaien, gaan verder met
hun acties, en als dit doorslaat, is
het moeilijk dit weer terug te
dringen.
Je kon woensdagavond ook van de
krakers horen dat dit nooit de be
doeling is geweest. Ze hadden
hun sympathisanten niet meer in
de hand. Vaak is het net zoals bij
de voetballerij; de grootste rel-
lenschoppers zijn nergens bij
aangesloten".
Dit soort zaken moet volgens Giltay
Veth veel eerder worden aange
pakt. „We zitten met de woning
nood en andere problemen waar
bij je minstens tien jaar moet te
ruggaan om de huidige gebeur
tenissen te kunnen verklaren. Er
is tegenwo rdig sprake van ver
wildering in de maatschappij. Ie
dereen doet maar waar hij zelf zin
in heeft. Je ziet het bij het parke
ren van auto's in een stad. De
grenzen worden steeds meer
verlegd. Bij het huwelijk van
Beatrix riep iedereen ach en wee
toen er een rookbom met je ont
plofte. Nu zou men blij zijn ge
weest als het daarbij was geble-
De bestraffende vinger wordt uit
eindelijk toch naar het bestuur
van de hoofdstad gewezen. Giltay
Veth: „Amsterdam kan de
problemen niet de baas. Dat is na
tuurlijk niet alleen de schuld van
het gemeentebestuur, want die
stad is ook heel moeilijk bestuur
baar. Er moet in de eerste plaats
een heleboel geld naar Amster
dam om de woningnood draag
lijker te maken. De mensen moe
ten het vertrouwen krijgen dat er
iets aan hun noden wordt ge
daan.
Een beleid dat de vandalisten te
genstaat kan binnen de kortste
keren de vlam in de pan doen
slaan De leiders van deze jonge
ren krijgen dan hun grote kans,
de meelopers vervolgens even-
Een groot probleem is volgens Gil
tay Veth tot nu toe. „dat er geen
werkelijk centraal beleid is om
dergelijke vormen van vandalis
me tegen te gaan, met uitwisse
ling van opgedane positieve en
negatieve ervaringen".
Het uitzenden van de ongeregeld
heden heeft bij de NOS nogal wat
boze telefoontjes opgeleverd.
Veel mensen waren van mening
dat die beelden niet uitgezonden
hadden mogen worden. Ook nu
werd de brenger van het onheil
als de aanstichter be
schouwd.
Giltay Vetn over het kijken naar
agressie op de buis: „Men heeft
Professor Giltay Veth
altijd gemeend dat het kijken
naar agressie de behoefte aan
agressie zou verminder, n H--
cent onderzoek in allerici landen
heeft echter geleerd dat juist het
omgekeerde het geval is
Is eenmaal de cultus van agressie
ontstaan, dan is die buitenge
woon moeilijk terug te dringen
Dat verklaart ook waarom soms
al lang voor evenementen begin
nen, vaak zelfs de avond tevoren,
hele steden in rep en roer kunnen
worden gebracht.
THIJS JANSEN
