Overheid
betaalt
gevolgen
giframp
Van Agt en zijn
zieleroerselen
Juliana niet onverzorgd achter
Desertie Unifiller deels
uit zucht naar avontuur
10,50%
Zuidmolukkers zeer boos
over uitlating Van Agt
ZATERDAG 26 APRIL 1980
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (ANP) - De 23-jarige
oud-Unifilmilitair Max K. uit Den
Haag die zich als vrijwilliger bij
de militie van majoor Haddad in
het zuiden van Libanon heeft
aangemeld, heeft in een inter
view voor de KRO-actualiteiten-
rubriek Echo gisteravond gezegd
dat hij tot zijn besluit was geko
men uit sympathie voor de militie
van Haddad en diens strijd tegen
de Palestijnse terroristen maar
ook gedeeltelijk uit zucht naar
avontuur. "Na tien maanden Uni-
fil-dienst in Libanon heb ik wei
nig zin om weer in een Neder
landse kazerne te gaan zitten". De
korporaal loopt de kans door de
ze stap zijn Nederlanderschap te
verliezen, wat hij wel erg vindt,
"maar het zal me niet weerhou
den".
Max K. heeft een gesprek gehad
met majoor Haddad. Daarin werd
hem verzekerd dat hij niet bij de
militie zal worden ingezet als er
gevechten zouden uitbreken tus
sen de mannen van Haddad en de
Unifiltroepen. "Ik ben niet bereid
om te schieten op Nederlandse
Unifil-militairen", aldus de Ha
genaar. Hij krijgt bij Haddad
waarschijnlijk geen salaris omdat
Haddad volgens hem geen huur
lingen aanneemt. "Hij neemt je
alleen aan als hij weet datje regel
recht achter hem staat", aldus de
korporaal.
Een woordvoerder van het ministe
rie van defensie verklaarde gis
teravond dat de technisch-spe-
cialist zich in ieder geval heeft
schuldig gemaakt aan opzettelij
ke ongeoorloofde afwezigheid.
Voorzover bekend is het de eerste
Unifilmilitair die zich heeft aan
gesloten bij één van de strijdende
partijen in Zuid-Libanon.
De vader van de korporaal ver
klaarde gisteravond desgevraagd
dat de stap van hun zoon onver
wachts is gekomen. Volgens hem
moet de aansluiting van Max bij
de militie van Haddad worden
beschouwd als zucht naar avon
tuur. De ouders waren op de
hoogte dat Max niet naar de ka
zerne in Garderen zou teruggaan.
Dat kwam volgens de vader om
dat Max beloofd was dat hij
mocht kiezen waar hij in Neder
land gelegerd zou worden. "Maar
hij moest naar Garderen terwijl
hij zelf graag naar Assen wilde,
waar hij was opgeleid". Max had
zich vrijwillig bij het leger ge
meld als technisch specialist.
Van zijn contract van vijf jaar
heeft hij er nu 1,5 jaar opzitten.
DEN HAAG (GPD) - De bewoners
van de gifwijk in Lekkerkerk
hoeven zich geen zorgen te ma
ken over de financiële gevolgen
van de ernstige bodemverontrei
niging. Vice-premier Wiegel zei
gisteren na afloop van de minis
terraad dat de overheid als zoda
nig zal voorkomen dat de enorme
schadeposten op de bevolking
wordt afgewenteld. Rijk, provin
cie Zuid-Holland en gemeente
Lekkerkerk moeten onderling
gaan uitmaken wie voor de kos
ten gaat opdraaien, aldus Wiegel.
Het gaat volgens hem om een be
drag van tientallen miljoenen
guldens.
Wiegel als
lijsttrekker
beschikbaar
HILVERSUM (ANP) - Minister
Wiegel (binnenlandse zaken) is
beschikbaar als lijstaanvoerder
van de WD bij de verkiezingen
van voorjaar 1981. Wiegel zei dit
gisteravond in de tv-actualitei-
tenrubriek Hier en Nu van de
NCRV.
"Het hoofdbestuur moet nog een
voordracht opmaken,-maar als ik
word gevraagd zal ik geen nee
zeggen", aldus Wiegel. Wel stelt
hij de Voorwaarde dat in dat geval
het kabinetsbeleid inzet van de
verkiezingen zal zijn.
"Ik sta op het standpunt dat een
partij die de regeringspartij is,
zich in de verkiezingscampagne
moet inzetten voor het rege
ringsbeleid. We gaan niet met een
blanke lei de verkiezingen in. Je
moet je beleid verdedigen en er
achter staan", aldus Wiegel.
ADVERTENTIE
Bankiers
Staal Bankiers blijft een
hoge rentevergoeding
geven!
Vanaf 6 mei
van-14%" naar
Onder voorbehoud van tussentijdse wijzigingen,
handhaaft Staal Bankiers haar tarieven tot 6 mei as.
Daarna gelden de volgende rentevergoedingen:
Spaarbrieven aan toonder met een looptijd van 2 t/m 5
jaar: 10,50% (was 11%).
Spaarbrieven met een looptijd van 1 jaar: blijft 8,50%.
Spaardeposito's met vaste looptijd van 2 t/m 5 jaar:
10,50%.
Bedragen kunnen via Uw giro- of bankrekening wor
den overgemaakt naar Gironummer 473501 of Bank
rekeningnummer 26.64.57 2Ö2 onder vermeldingjan
de gewenste coupures en looptijd v d. spaarbrieven.
Na ontvangst hiervan zenden wij U de spaarbrieven
aangetekend thuis, discreter kan het niet.
Staal Bankiers NV
Lange Houtstraat 8
2511 CW Den Haag
070-4694 80
tst. 121,
dhr. Chr. Kames
Vandaag bankieren als vanouds
Molukse 'krijgers' voeren een oorlogsdans uit tijdens de jaarlijkse herdenking in de Haagse Houtrusthallen van
de Vrije Zuidmolukse Republiek.
Wiegel, die de gifaffaire voor de be
trokkenen een ramp noemde,
kondigde een noodwet aan om
woningen eventueel te kunnen
onteigenen. Het wetje is nodig
indien bewoners hun huizen niet
willen verlaten voor de reini
gingsoperatie.
De problematiek in Lekkerkerk zal
zo snel mogelijk worden geïnven
tariseerd. Daarna neemt men de
beslissing over wat er moet ge
beuren om de giftige stoffen uit
de grond te verwijderen en over
waar de chemicaliën naartoe
moeten. Wiegel noemde geen
termijn, waarin deze voorberei
dingen voltooid moeten zijn.
Voorts start een onderzoek naar de
aansprakelijkheid van de veront
reiniging. Ook gaat het rijk uit
zoeken wie rond 1970 verant
woordelijk waren voor de vuil-
stortingen in het uitbreidings
plan van Lekkerkerk. Vice-pre
mier Wiegel zei al dat er een dui
delijke verantwoordelijkheid ligt
bij het gemeentebestuur dat de
Hinderwetvergunning voor de
stortingen verleende.
Minister Ginjaar van volksgezond
heid en milieuhygiëne zal een
brief naar alle provinciale bestu
ren schrijven, waarin hij vraagt
om een inventarisatie van vuil
stortplaatsen die gelijkenis ver
tonen met die in Lekkerkerk.
Wiegel zei dat dit een voorzorgs
maatregel is. Volgens hem zijn
nergens anders in het land huizen
op-met afval bouwrijp gemaakte
grond gebouwd.
Over de gevolgen van de bodem
verontreiniging voor de gezond
heid van de bewoners kon Wiegel
niets zeggen. Dat moet nader
worden onderzocht. Hij voegde
eraan toe dat dit een van de rede
nen was waarom het kabinet dui
delijk heeft willen zijn over de fi
nanciële gevolgen. De mensen
maken zich al voldoende zorgen
over de gezondheid, aldus Wie
gel.
Hengelen mag
ook 's nachts
ROTTERDAM - Hengelaars
mogen vanaf 31 mei - de ope
ningsdag van het nieuwe
hengelseizoen - ook 's nachts
vissen. Minister Braks (land
bouw en visserij) heeft dat
gisteren meegedeeld bij de
opening van de twaalfde hen
gelsporttentoonstelling Vis-
ma in de Rotterdamse Ahoy-
hallen.
Tot dusver was het verboden
voor sportvissers om een
hengeltje uit te gooien tussen
een uur na zonsondergang en
een uur voor zonsopgang.
Vanuit de hengelsportorgani
saties is de afgelopen jaren
herhaaldelijk aangedrongen
op verwijdering van dit arti
kel uit de visserijwet.
Argument was dat ook voor an
dere watersporters in nachte
lijke uren geen wettelijke be
perkingen gelden. Volgens de
bewindsman zijn er in ons
land op het ogenblik zo'n
twee miljoen actieve sport
vissers.
■k Prins Willem Alexander, de oud
ste zoon van prinses Beatrix en
prins Claus, viert zondag zijn der
tiende verjaardag.
DEN HAAG (GPD) - Massaler dan
in voorgaande jaren hebben de
Zuidmolukkers in de Haagse
Houtrusthallen gisteren hun
jaarlijkse herdenking van het uit
roepen van de Vrije Zuidmolukse
Republiek (RMS) gevierd. Onge
veer 10.000 mensen waren bij de
ze 30e gedenkdag van de procla
matie aanwezig.
President J.A. Manusama van de
RMS zag deze grote opkomst in
de eerste plaats als een bewijs
hoezeer het verlangen naar een
vrije republiek der Zuid-Moluk-
ken nog leeft. In dat verband
verwees hij naar de uitspraken
die premier Van Agt begin deze
week in Indonesië deed.
Van Agt zei bij die gelegenheid dat
het ideaal van de RMS aan het
afnemen is, zeker onder de
Zuidmolukse jongeren in ons
land. Manusama: Ik ben niet van
plan op die verklaring in te gaan.
Uw aanwezigheid zegt voldoen
de."
Voor hem had voorzitter I.S. Tete-
lepta van het organiserende Na
tionale zesde Lustrum Comité de
uitspraken van Van Agt over het
RMS-ideaal verketterd met on
der meer de woorden: „Het ge
praat van Van Agt heeft voor ons
ideaal eerder een ongekeerd ef
fect. Het versterkt onze
strijd."
Ook woordvoerder Gerard Knot
van de Stichting Door de eeuwen
Kema geeft toe
ARNHEM (GPD) - De Kema-direc-
tie heeft gisteren voor het eerst
sinds het begin van de zoge
naamde Kema-affaire, officieel
toegegeven dat kinderen in de ja
ren '60 al spelend op het terrein
van de NV Kema in Arnhem, met
het daar begraven radioactieve
afval in aanraking hebben kun
nen komen.
trouw wraakte Van Agt's uit
spraken. „De verklaring van Van
Agt is een lachertje. En een
schandaal, want nog nooit heeft
een Nederlandse minister-presi
dent zo klakkeloos de Indonesi
sche propaganda nagepraat. Een
minister-president die blijkbaar
niets begrijpt van de situatie in
een diktatuur-staat en die zich zo
gemakkelijk laat inpakken, be
hoort af te treden."
Vorderen Dij
leegstand na
vijf maanden
DEN HAAG (GPD) - Gemeenten
kunnen huizen vorderen wan
neer ze vijf maanden leeg staan.
Ze hoeven daarvoor niet al een
bepaalde woningzoekende te
hebben gevonden. Dit zijn de
belangrijkste bepalingen uit het
ontwerp-leegstandwet van de re
gering. Minister De Ruiter van
justitie en staatssecretaris Brokx
hebben de wijziging op hun ont
werp vandaag bekendgemaakt.
Een eigenaar die de leegstand van
zijn woning niet binnen twee
maanden aanmeldt, kan worden
gestraft met een hechtenis van
ten hoogste vier weken of een
geldboete van maximaal 25.000
gulden.
Tegelijk met het inwerkingtreden
van de leegstandwet zal de rege
ring de anti-kraakwet die al door
de Tweede Kamer is aanvaard,
intrekken. Die wet stelt het kra
ken strafbaar.
Gisteren kwam de PvdA met een
initiatief-leegstands-ontwerp. Nu
al is duidelijk dat het CDA en
WD de voorkeur geven aan het
ontwerp van de regering.
DEN HAAG - Bonn, Hamburg, weer Bonn, Sumatra, Kalimantan, Tokio.
Premier Van Agt stelt het Nederlandse volk graag vanuit verre oorden
,opde hoogte van zijn zieleroerselen. En in die vreemde sferen komt hy
nogal eens tot opmerkelijke mededelingen.
Op een (niet uitputtend) rijtje: in Bonn zei hij ooit dat socialisten eigenlijk
niet deugen, in Hamburg hield hij een pleidooi voor kernenergie, weer in
Bonn lanceerde hij omstreden ideèen over de kernbewapening, op Su
matra kleineerde hij het Molukse probleem, op Kalimantan stelde hij
zijn kandidatuur vooreen nieuwe ambtstermijn en inTokio bepaalde hy
even de plaats van de nieuwe Amsterdamse opera.
Zijn kandidatuur voor het CDA-lijsttrekkerschap, zijn onverholen voor
keur voor de VVD en het tot inzet maken van het beleid van dit kabinet
in de verkiezingsstrijd van 1981, hebben vanzelfsprekend de meeste
ophef veroorzaakt.
Het CDA is Van Agt met samengeknepen tenen gevolgd. Had KVP-voor-
zitter Van Zeil niet pas laten weten dat de keuze van Van Agt tot KVP-
kopman („Wist ik niet eens", liet Van Agt weten) nog niets zegt over het
CDA-aanvoerderschap? Verklaarden niet bijna alle CDA-coryfeën al
maanden dat het kabinetsbeleid géén inzet van de verkiezingen kon
zijn?
We buigen niet naar links, en we buigen niet naar rechts, Van Agt's lijf
spreuk uit de vorige verkiezingsstrijd, is door de bedenker ervan in de
prullemand gegooid. Van Agt lijkt zijn definitieve buiging te hebben
gemaakt.
Verrassend?» Welnee. Men kan van de in zijn eigen partij zeer populaire
premier (45 pet. van de CDA'ers wil hem als lijsttrekker, 23 pet. wil
Lubbers) niet verlangen dat hij daar niet gevoelig voor is. Evenmin zou
het logisch zijn wanneer hij nu, na de felle strijd in 1977, oppositieleider
Den Uyl in de armen valt. Of van het met de WD gevoerde beleid
afstand doet.
Maar in het CDA rekende men wel op wat meer voorzichtigheid van Van
Agt. Vooral omdat hij de vragen, die hem nu op Borneo werden gesteld,
steeds heeft ontweken. Duidelijkheid, weliswaar, maar dan een die het
CDA niet gelegen komt. Want Van Agts opmerkingen bergen, zowel
voor hem als het CDA, gevaren in zich.
Van Agt lijkt niet het - nog te vervaardigen - CDA-verkiezingsprogramma,
maar het beleid van dit kabinet tot uitgangspunt van de verkiezings
strijd te willen maken. Volgende vraag: welk beleid? Bestek '81, het
kernwapenbeleid, de niet aanwezige aanzetten voor verbetering van
onze samenleving?
Het kabinet kan de kiezers nauwelijks resultaten voorleggen. Er is geen
grondpolitiek, de VAD is nog allerminst aanvaard, de medezeggenschap
van de werknemers is maar magertjes geregeld, de Postbank is er nog
steeds niet, evenmin als een samenhangend inkomensbeleid.
Het derde jaar van een kabinet heet wel het „oogstjaar", na een oriënterend
en een „zaai"-jaar. Maar het kabinet-Van Agt is zelfs nauwelijks aan
zaaien toegekomen. Van Agt heeft weinig om op te bouwen en vraagt in
feite gewoon om meer tijd.
Bovendien maakt hij een kabinet tot inzet, dat - volgens de opiniecijfers -
in 1981 niet eens kan rekenen op een meerderheid in de Tweede Kamer.
Wat als WD en CDA inderdaad op zo'n 70 zetels blijven steken? Accep
teert Van Agt dat dan als een afkeuring van het beleid?
Van Agt manoeuvreert het CDA in een ,,alles-of-niets"-situatie. Als het
CDA de grootste partij wordt, moet het ook de premier leveren, zegt hij.
Met andere woorden: als de PvdA - wat toch denkbaar is - de grootste
blijft, krijgt Den Uyl die baan.
Aangezien we ons Van Agt niet in een ministersrol onder Den Uyl kunnen
voorstellen, zal Van Agt in dat geval alleen kunnen terugkeren met steun
van D'66, en dat lijkt - hoewel Jan Terlouw die mogelijkheid open wil
houden - met een steeds linkser" wordend D'66-congres, uitgeslo-
Het gaat dus om Van Agts carrière en dat belooft voor de formatieperiode,
die ook in 1977 al zo door de personenstrijd werd overheerst, weinig
goeds. Vooral nu vrijwel zeker precies dezelfde vier lijsttrekkers zullen
optreden.
CDA-„leider" Lubbers zal door Van Agts ontboezemingen het meest pijn
lijk zijn verrast. Al zeggen diverse CDA'ers nu dat over het lijsttrekker
schap nog niets is beslist, om Van Agt kan, als dat al kon, niemand meer
heen.
Lubbers' kansen om - zoals Van Agt in 1976 klaarspeelde - de KVP-kop-
man (toen Andriessen) alsnog te passeren, zijn minimaal geworden. Van
Agt heeft die weg - met zijn populariteit als wapen in de hand - willen
afsnijden. Daarmee een pijnlijke discussie in het najaar voorkomend.
Wie nu nog voor Lubbers kiest, kiest voor problemen.
De voorkeur voor de WD (die zo „inschikkelijk is", lees: die alles van ons
slikt. Leuk om te horen, als je WD'er bent!) is bovendien pijnlijk voor
het CDA, omdat het altijd de tweedeling in de Nederlandse politiek heeft
willen voorkomen.
Het „we buigen niet....etc" is niet voor niets het CDA-motto geworden.
Wanneer het CDA nu naar rechts buigt, is dat een keuze die het CDA
voor jaren in die hoek kan houden. Het CDA is dan niet langer de
middenpartij die het zo graag wil zijn.
Voor zowel de met afscheidingsgevoelens levende linkervleugel van de
confessionele politieke wereld als - vooral - D'66, opent dat ongekende
perspectieven. Zij kunnen zich nu volledig gaan richten op die CDA'ers
die hun stem niet opnieuw aan een rechts kabinet willen lenen.
Bij sommigen zal nu de gedachte opkomen dat het kabinet-Van Agt maar
beter tijdig - dus voor mei 1981 - kan vallen. Het zou in elk geval het
CDA een heleboel problemen besparen, omdat dat kabinet dan tenmin
ste geen inzet van de stembusstrijd hoeft te worden. Van de CDA-top zal
nog heel wat stuurmanskunst worden gevraagd om Van Agts buiten
landse escapades weer in goede banen te leiden.
HANS DE BRUIJN
Beatrix krijgt na 30 april belastingvrij salaris van f 949.000 per jaar
DEN HAAG (GPD) - Prinses Julia
na en prins Bernhard hoeven na
Koninginnedag niet van een aow-
uitkering rond te komen. Konin
gin Beatrix laat hen niet onver
zorgd achter. Na de inhuldiging
zal één van haar eerste daden zijn
medewerking te verlenen aan een
wetsontwerp dat het inkomen
van haar ouders regelt. Formeel
zou koningin Juliana dat nu zelf
al hebben kunnen rondmaken.
Het moet echter als eerbetoon
aan de scheidende vorstin wor
den gezien dat Beatrix dit
doet.
Hoe hoog de uitkering aan prinses
Juliana wordt, is nog niet be
kend. Het Financieel Statuut van
het Koninklijk Huis voorziet daar
niet in. Er staat slechts dat de af
getreden Koning alsmede zijn
echtgenote jaarlijks een geldelij
ke uitkering ontvangen, zolang
zij lid zijn van het Koninklijk
Huis.
Prinses Juliana en prins Bernhard
blijven voorlopig deel uitmaken
van het Koninklijk Huis. De re
den is dat er nog steeds geen Wet
Lidmaatschap Koninklijk Huis
bestaat. Er ligt wel een wetsont
werp klaar. Daarin staat voorals
nog dat de afgetreden Koning en
diens echtgenote lid zijn van het
Koninklijk Huis. Dat betekent
dat ze ook dan geen afstand hoe
ven te doen van hun belasting
vrijdom.
Koningin Beatrix gaat na 30 april
949.000 gulden per jaar verdie
nen. Als kroonprinses ontvangt
ze momenteel 282.000 gulden,
een bedrag dat haar echtgenoot
prins Claus ook in zijn loonzakje
aantreft.
Prins Claus krijgt aan het eind van
de maand ook salarisverhoging.
Zijn activiteiten als prins-gemaal
zijn het rijk 369.000 gulden per
jaar waard. Toch boert Claus in
zijn totaliteit achteruit.
Op zijn girorekening stort het rijk
niet alleen zijn loon, maar ook een
vergoeding voor de kosten van de
hoffunctionarissen en voor die
van het algemene levensonder
houd. Kreeg prins Claus tot nu
toe in totaal 1,07 miljoen gulden,
straks moet hij de touwtjes aan
elkaar zien te knopen met 1,01
miljoen gulden.
Lager
Voor Beatrix ligt dat anders. De
kroonprinses int nu in totaal 1,2
miljoen gulden. Na de inhuldi
ging wordt dat bedrag verhoogd
met ruim 4 miljoen gulden. Be
halve het salaris bestaat die uit
kering uit 2,2 miljoen gulden voor
personeelskosten en 2,05 miljoen
gulden voor de overige kosten.
De nieuwe kroonprins, Willem
Alexander, is nog geen achttien
jaar en zal tot die tijd geen uitke
ring krijgen. Aangenomen wordt
dat prinses Juliana en prins
Bernhard lagere vergoedingen
ontvangen dan prinses Beatrix
en prins Claus nu krijgen. Er kan
hier dus worden gesproken van
een bezuiniging op het Konink
lijk Huis.
Na de troonsafstand zullen prinses
Juliana en prins Bernhard blij
ven wonen op Paleis Soestdijk.
Het Paleis is eigendom van de
Rijksgebouwendienst. Het is nog
onduidelijk of het onderkomen
aan het Koninklijk Huis wordt
verkocht, dan wel dat het Orarye-
echtpaar huur aan het rijk zal
moeten betalen.
Koningin Beatrix zal het Huis Ten
Bosch in Den Haag als woonpa
leis gaan gebruiken en paleis
Noordeinde als werkpaleis. Haar
huidige woning Drakensteyn in
Lage Vuursche is bezit van het
Koninklijk Huis. Er is nog geen
regeling getroffen voor de toe
komstige bestemming van Dra
kensteyn.
In Den Haag gaat men ervan uit dat
koningin Beatrix haast zal zetten
achter een onderscheiding voor
haar moeder voor de jaren van
trouwe dienst. In 1948 was de eer
ste regeringsdaad van koningin
Juliana het toekennen van het
ridderkruis der militaire Willem
sorde, eerste klas, aan haar moe
der prinses Wilhelmina. Vanwe
ge haar leiderschap in de Tweede
Wereldoorlog kreeg de afgetre-
De vraag is welk lintje eventueel
aan prinses Juliana kan worden
uitgereikt. Zij is reeds in het bezit
van alle hoogste burgerlijke on
derscheidingen die in Nederland
maar te verkrijgen zijn. Zo is ko
ningin Juliana Grootmeester der
Militaire Willemsorde, Groot
meester der Orde van de Neder
landse Leeuw, Grootmeester der
Orde van Orarye-Nassau, Groot
meesterder Huisorde van Orarye,
Ridder van de Orde van de Gpu-
den Leeuw van Nassau van Ne
derland en Luxemburg, enzo
voorts, enzovoorts.
Het is vrijwel zeker dat prinses
Juliana de herinneringsmedaille
van de Inhuldiging wordt toege
kend. Maar die medaille is niet
zozeer een eerbetoon van konin
gin Beatrix aan haar moeder. Ook
andere betrokkenen bij de inhul
digingsplechtigheid, zoals de pal
freniers, krygen die toege
kend.
