Technische gebreken
mislukken
actie YS
Verkiezingen Saarland: test voor FDP
Europese top wordt hoogtepunt Frans-Brits pokerspel
Kapiteins krijgen boete
voor vervoeren Cubanen
goed Carter: 'Uitstekende
kans op succes missie
Iraans debacle doet positie Carter geen
Liberalen halen mogelijk "drempel" (5%) niet
Massale stakingen in
Zweden oorzaak chaos
ZATERDAG 26 APRIL 1
Hoeveel procent zit er voor Valery
Giscard in? Dat zijn de vragen die
de topconferentie van de rege
ringsleiders van de Europese Ne
gen zondag en maandag in
Luxemburg zullen beheersen,
naast uiteraard beraad over de
dramatische gebeurtenissen in
Iran. Algemeen wordt verwacht
dat de Europese Raad in de
hoofdstad van het groothertog
dom de climax te zien zal geven
van het Frans-Britse pokerspel
dat de Europese Gemeenschap
de laatste maanden heeft be
heerst. Hoge ogen gooien volstaat
nu niet meer, het gaat er nu om
een compromis te vinden.
Aan Britse kant is er de eis dat de
Britse bijdrage aan de EG-pot in
Brussel - voor 1980 berekend op
4,6 miljard gulden - aanzienlijk
verminderd moet worden. „We
willen ons geld terug", verklaar
de de Britse premier mevrouw
Margaret Thatcher met sonore
stem na de mislukte EG-top van
eind november in Dublin. Frank
rijk en de andere partners van
Londen in de Europese Gemeen
schap wilden Thatcher toen wel
wat tegemoet komen - iets meer
dan 1,5 miljard gulden - maar dat
vond de „ijzeren lady" niet ge
noeg.
Inmiddels zijn de Negen - en onder
hen vooral weer Frankrijk en En
geland - het verre van eens over
het percentage waarmee de Eu
ropese landbouwprijzen voor
1980 verhoogd moeten worden.
Alleen Londen vindt 2,4 procent
gemiddeld, zoals voorgesteld
door de Europese Commissie,
genoeg. En voor produkten
waaraan in de Gemeenschap al te
veel is-vooral melken rundvlees
- moeten de garantieprijzen vol
gens de Britten maar op het hui
dige peil bevroren worden. De
Franse president streeft daaren
tegen naar een gemiddelde ver
hoging van minstens 5 procent -
het gulden midden tussen de 2,4
procent van de EG-Commissieen
de 7,9 procent die de 8 miljoen
Europese boeren vragen.
Fransen en Engelsen hebben nog
meer appeltjes met elkaar te
schillen. De Britten beklagen
zich omdat Parijs de export van
goedkoop Brits schapevlees naar
Frankrijk belemmert. Parijs
vindt dat#de Engelsen het tot
stand komen van een gemeen
schappelijk Europees visserij
beleid blokkeren. Het gaat hier
echter om „peanuts" in vergelij
king tot de meningsverschillen
over de Britse EG-bijdrage en de
landbouwprijzenDaar komt nog
bij dat deze problemen de bevol
king langs de kust en op het plat
teland van Frankrijk in hoge ma
te interesseren. Die grote massa
rekent op Giscard, zoals de presi
dent op die massa rekent als er
volgend jaar in Frankrijk presi
dentsverkiezingen plaatsvin
den.
Mevrouw Thatcher schijnt nu wel
begrepen te hebben dat niet al
leen Frankrijk, maar ook Duits
land, Nederland en de andere
EG-landen geen begrip hebben
voor haar eis „geld terug". Lon
den is nu akkoord met de manier
waarop een oplossing in de be
grotingskwestie moet worden
gevonden, zo bleek deze week op
een Europese ministerraad in
Luxemburg. Die oplossing be
staat uit aanpassing van het zo
genaamde Dublin-mechanisme
(dat in werking treedt als een lid
staat in ernstige economische
moeilijkheden komt) en extra
EG-uitgaven waarvan vooral En
geland zal profiteren (zoals bij
voorbeeld financiering van de
aanleg van een tunnel onder Het
Kanaal). Maar in totaal willen de
acht niet meer dan rond 2 miljard
van Londen „overnemen".
De Britse eerste-minister heeft
steeds gezegd dat ze met een half
ei geen genoegen wil nemen. De
vraag, of er na Luxemburg van
een heel of een half ei dan wel van
een lege dop gesproken zal wor
den, hangt nauw samen met de
duur van de regeling die voor
Londen zal gelden. Hier ligt het
grootste knelpunt waarover de
Eurotop het verlossende woord
moet spreken. De Britten eisen
zes jaar, Parijs praat over twee en
Bonn over driejaar. Het is moge
lijk dat mevrouw Thatcher in
Luxemburg het „halve ei" ver
kiest (de 2 miljard voor 1980) en
de andere helft (de duur van de
regeling) doorschuift naar de
volgende Eurotop, in juni in Ve
netië.
Voor Giscard staan er, net zoals
voor zijn tegenspeelster uit En
geland, grote bedragen op het
spel. Frankrijk speelt bijna quitte
met de EG: het zal in 1980 slechts
170 miljoen gulden meer uit
Brussel ontvangen dan het aan de
EG afdraagt. Bij deze berekening
is uitgegaan van een verhoging
van de landbouwprijzen met 2,4
procent. Maar zoals gezegd, stre
ven de Fransen naar 5 procent of
zo mogelijk nog meer. Elk pro
cent mèèr betekent ongeveer 1
miljard gulden meer, en daarvan
gaat een niet onbetekenend deel
naar Frankrijk, nog altijd de
grootste agrarische exporteur
van de Negen.
Met onverwacht vertoon van gaul
listische krachtpatserij liet Gis
card woensdag weten dat de Eu
ropese Raad in Luxemburg geen
besluiten over „liggende dos
siers" (lees: Britse begrotingsbij-
drage) kon nemen als er geen ak
koord in grote lijnen zou komen
over de aanpassing van de EG-
land bouwprijzen. Dit Parijse
„Diktat" zette prompt kwaad
bloed bij de landbouwministers,
die het nergens meer eens over
konden worden. In Brusselse
EG-kringen wordt Giscards uit
spraak beschouwd als een tacti
sche vergissing, berustend op
een verkeerde beoordeling van
de situatie.
WASHINGTON/TEHERAN (AFP/Reuter/UPI/DPA/
GPD) - De oorzaak van de mislukking van de Amerikaan
se operatie was dat drie van de acht naar Iran gezonden
helikopters technische mankementen vertoonden, ter
wijl voor het welslagen van de actie ten minste zes hef-
schroefvliegtuigen noodzakelijk werden geacht. Dit heeft
de Amerikaanse minister van defensie, Harold Brown, op
een persconferentie in Washington verklaard.
Een jonge Iraniër uitzijn vreugde over de mislukte bevrijdingspoging van de Amerikanen. In Tellen
taferelen als dit aan de orde van de dag.
Gromyko valt NAVO-landen
aan bij vertrek uit Parijs
Nadat de operatie was afgelast, wa
ren één der helikopters en een
transporttoestel van het type C-
130 met elkaar in botsing geko
men. Dat gebeurde toen het mili
taire personeel aan boord ging
voor de terugreis. Bij dit ongeluk
kwamen acht militairen om het
leven en werden er minstens vier
ernstig gewond.
Iraanse veiligheidstroepen hebben
resten gevonden van wrakstuk
ken die vermoedelijk afkomstig
zijn van de Amerikaanse militaire
toestellen die bij de mislukte be
vrijdingsoperatie zijn veronge
lukt.
Militaire kringen in Mashad maak
ten melding van onbevestigde
berichten dat bij de wrakstukken
vijf onbeschadigde helikopters
zijn gevonden, die kennelijk door
het Amerikaanse commando wa
ren achtergelaten.
Tijdstip
De operatie om de gegijzelden te
bevrijden was donderdagmiddag
om vijf uur Washingtontijd, 02.00
uur in de nacht van donderdag op
vrijdag onze tijd, begonnen. Zij
werd vier uur later afgelast, zo is
op het ministerie van defensie in
Washington vernomen.
De Amerikaanse minister ver
klaarde dat de helikopters af
komstig waren van een Ameri
kaans vliegdekschip uit de Indi
sche Oceaan. Het vertrekpunt
van de zes vrachtvliegtuigen van
het type C-130 wilde hij niet zeg
gen. Volgens uit Israël afkomsti
ge berichten zouden deze toe
stellen bij Cairo zijn opgestegen
en via Bahrein naar Iran gevlo
gen. Officiële woordvoerders van
Egypte en Bahrein spraken tegen
dat de Amerikaanse machines
van hun bases gebruik hadden
gemaakt. De Israëlische berich
ten waren gebaseerd op afgeluis?
terde radioberichten.
De plaats waar de Amerikaanse
operatie vastliep, was bij Tabas,
BONN - Blijft de liberale partij
FDP in het parlement van de
Westduitse deelstaat Saarland
vertegenwoordigd? Dat is eigen
lijk de enige vraag, die van wer
kelijk belang is bij de verkiezin
gen van aam inde zondag. Een
opinieonderz wijst uit dat de
twee grote pa jen CDU en SPD
ongeveer gelij pgaan en dat de
FDP in de bu^.t van de verkie
zingsdrempel van vijf procent
zit.
Als de FDP haar doel niet bereikt,
dan bestaat er een theoretische
kans dat de SPD de huidige
CDU-FDP-coalitie in het Saar
land kan aflossen. Krijgen de li
beralen echter meer dan vijf pro
cent, waarin de meeste Saarlan-
ders overigens wel schijnen te
op circa 320 km van Teheran. Het
was de bedoeling dat de helikop
ters daar nieuwe brandstof zou
den innemen voor de verdere
vlucht naar Teheran. Naar presi
dent Carter in zijn verklaring
voor het Amerikaanse volk ver
zekerde, hadden de Amerikaanse
militairen geen contact gehad
met Iraanse militairen. Wel wer
den zij verrast door een autobus
met Iraniërs die de afgelegen
landingsplaats passeerde. De in
zittenden werden gevangen ge
nomen, maar weer vrijgelaten,
toen vanuit Washington de ope
ratie werd afgelast.
Amerikaanse vloot
Enkele uren voordat Carter het
Echec van de operatie moest
meedelen, had een Amerikaans
smaldeel in Singapore opdracht
gekregen op te stomen naar de
Indische Oceaan. Het smaldeel
bestaat uit het vliegdekschip
Constellation en zes escorte
schepen. Aangenomen werd dat
de eindbestemming het gebied
rond de Perzische Golf zou zijn,
maar dit vermoeden werd dooi
de Amerikaanse ambassade in
Singapore niet bevestigd.
De dramatische mislukking van de
poging om de Amerikaanse ge
gijzelden in Teheran te redden,
heeft gisteren zowel op het Ame
rikaanse binnenlandse vlak als
op het internationale plan een
geduchte slag toegebracht aan de
positie van president Jimmy Car
ter.
„Als het gelukt was, zou hij een
held zijn geweest, maar nu het is
mislukt, keert iedereen zich te
gen hem", zo constateerde bitter
een jonge functionaris van het
Witte Huis. Inderdaad werd in de
talrijke commentaren via de tele
visie van politici, familieleden
van de gegijzelden, „gewone"
„gewone' Amerikanen en bui
tenlandse persoonlijkheden
maar zelden steun betuigd aan
het Amerikaanse staatshoofd.
geloven, dan verandert er niets in
de kleinste Duitse deelstaat (1,2
miljoen mensen) en blijft de vrij
onbekende, nogal bleke Werner
Zeyer (CDU) minister-presi
dent.
De FDP heeft wel reden om bang te
zijn. Het staat vast dat het resul
taat van de vorige verkiezingen in
1975 niet geëvenaard wordt. In-,
tegendeel, de liberalen rekenen
erop dat zij aanzienlijk minder
dan 7,4 procent van het aantal
stemmen krijgen. Dat heeft de
FDP voor het grootste deel aan
zichzelf te danken. In 1977 be
sloot voorzitter Werner Klumpp,
die ook nu lijsttrekker is, dat zijn
partij samen met de CDU een re
gering moest vormen. Voor de
christen-democratische CDU
was dit buitengewoon prettig,
WASHINGTON (DPA) - De Ame
rikaanse overheid heeft kapiteins
van 16 boten die Cubaanse vluch
telingen naar Florida brachten
gestraft wegens schending van
de immigratiewet. Voor elke Cu
baan op hun schip die niet in het
bezit is van een geldig visum voor
Amerika moeten ze 1.000 dollar
neertellen.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken schat dat tus
sen dinsdag en gisteren zeker
duizend Cubanen met zeil- en
motorschepen van hun land zijn
gebracht naar de Verenigde Sta
ten. De Cubaanse regering stond
in het begin van de week toe dat
Cubanen die weg wilden, zulks
konden do'en wanneer ze werden
afgehaald door boten uit het land
van bestemming.
De Amerikaanse overheid heeft in
Key West in Florida een opvang
want deze partij had vanaf 1975
vanuit een patstelling geregeerd.
Zij beschikt namelijk precies
over hetzelfde aantal zetels in het
parlement als SPD en FDP sa
men: 25. Om te voorkomen dat
zo'n soort situatie nog een keer
ontstaat, is het aantal afgevaar
digden met één uitgebreid tot
51.
Het Saarland was de tweede deel
staat in de Bondsrepubliek waar
CDU en FDP met elkaar een re
geringscoalitie vormden. Eerder
was dit al gebeurd in Nedcrsak-
sen, maar sinds in deze deelstaat
verkiezingen zijn gehouden, re
geert de CDU daar met absolute
meerderheid alleen. Dat heeft die
partij overigens te danken aan
het feit dat de FDP de kiesdrem
pel in Hannover niet haalde.
centrum ingericht. Er zetelde
aanvankelijk maar één ambte
naar; men werd door de stroom
verrast.
Een vliegtuig met 107 Cubaanse
vluchtelingen aan boord is don
derdagavond onverwachts uit
Havanna in Costa Rica aangeko
men. De Cubaanse regering had
afgelopen vrijdag de evacuatie
van Cubanen die hun toevlucht
hadden gezocht tot de Costan-
caanse ambassade in Havanna lot
nader order uitgesteld.
Het was, onaanKs het voorbeeld
van Nedersaksen, toch merk
waardig dat de Saarlandse be
sloot te gaan samenwerken met
de CDU. Niet alleen omdat in
Bonn de liberalen landelijk al
sinds 1969 met de sociaal-demo
craten regeerden, maar vooral
omdat FDP-voorzitter Klumpp
tot dan toe altijd had beweerd dat
er maar één partner was: de SPD,
en dat samenwerking met de
CDU voor de FDP zou neerko
men op politieke zelfmoord.
Zijn draai van 1977 rechtvaardigde
Klumpp door te verwijzen naar
de „staatsnoodzaak". Er waren
toen zoveel problemen, zei en
zegt Klumpp, dat een regering op
bredere basis noodzakelijk was.
Veel liberale kiezers van 1975
zien dat echter anders en be
Hierdoor is het aantal Cubanen dat
sinds de evacuatie op 16 april in
Costa Rica arriveerde op onge
veer 800 gekomen. Ongeveer 300
vluchtelingen weiden overge
bracht naar Lima, Peru.
STOCKHOLM (GPD) - Het open
baar vervoer in Zweden is giste
ren grotendeels tot stilstand ge
komen door een staking van
werknemers in overheidsdienst.
Ook de gehele burgerluchtvaart
lag plat; scholen, ziekenhuizen en
postbestellingen werden getrof
fen door prikacties. Radio en tv
schouwen het gedrag van
Klumpp en zijn medestanders als
„opportunistisch". Zij willen
daarom niet meer op de FDP
stemmen.
Het is dus geen wonder dat vooral
de FDP en met name bondsvoor
zitter en minister van buiten
landse zaken Genscher. een in
tensieve campagne heeft ge
voerd. De SPD is aangetreden
met leuze: „De Saar stemt tegen
Strauss". Voor de sociaal-demo
craten in het Saarland staan de
binnenlandse politieke tegen
standers eigenlijk niet op de
voorgrond. Het gaat vooral om
federale politiek, de internatio
nale toestand en de figuur van
bondskanselier Helmut Schmidt.
De CDU opereert met de slogan.
„Naar voren met een veilige
WASHINGTON (UPI) - In een ver
klaring vanuit het Witte Huis zei
Carter dat de eerste plannen voor
een militair ingrijpen kort na de
bezetting van de ambassade op 4
november zijn gemaakt. Hij heeft
echter tot nu gewacht toen bleek
dat vreedzame pogingen op niets
uitliepen. "Het was mijn beslis
sing de operatie te ondernemen
en het was mijn beslissing om
haar af te gelasten. De verant
woordelijkheid rust volledig bij
mij" aldus de Amerikaanse pre
sident.
Carter verklaarde dat de Verenigde
Staten „op iedere mogelijke wij
ze zullen blijven trachten de
vrijlating van de gegijzelden te
bewerkstelligen. Hij vroeg zowel
het Amerikaanse volk als de
bondgenoten om steun. Volgens
Carter had de zorgvuldig voorbe
reide missie een „uitstekende
kans op succes". De president die
niet nader inging op de bijzon
derheden van de operatie zei dat
„meer informatie zal worden ver
strekt aan het Amerikaanse volk
wanneer de tijd daar rijp voor is".
Hij sprak zijn diepe droefheid uit
over de dood van acht Amerika
nen en een aantal gewonden.
In zijn korte toespraak zei Carter
dat de steun van de Amerikaanse
bondgenoten, nu de bevrijdings
operatie is mislukt, nog belang
rijker zal zijn voor een vreedzame
oplossipg van de gijzeling.
PARIJS (DPA AFP) - Met ernstige
beschuldigingen tegen de Ver
enigde Staten en de andere lid
staten van de NAVO heeft de
Russische minister van buiten
landse zaken Andrej Gromiko
gisteren zijn bezoek van twee da
gen aan Parijs afgesloten. Tijdens
een persconferentie verweet
Gromyko Washington en de an
dere NAVO-landen volken „val
selijk voor te lichten over de Rus
sische bedoelingen, om geen
zwaarder woord te gebruiken".
Tijdens hun besprekingen hebben
Gromyko, de Franse president
Giscard d'Estaing en diens mi-
verzorgden uitsluitend nieuw
suitzendingen.
Oorzaak van deze nationale ellende
is de staking die de Zweedse
vakbonden hebben uitgeroepen
om hun eis van 12 procent loons
verhoging kracht bij te zetten. De
bonden vertegenwoordigen circa
1,2 miljoen werknemers in de
„witte-boorde nsector".
koers". Zij wijst op het teruglo
pende werkloosheidspercentage,
en de inderdaad niet geringe eco
nomische groei. Verder wordt het
Saarland niet alleen als welvaart
brengend kolen- en staalland ge
prezen, maar ook als land van
meren en pret-paradijzen.
Over de Groenen praat vrywel
niemand. Dat is na het succes bij
de verkiezingen in de deelstaat
Baden-Wurttemburg voor de
juist door de industrie zo geteis
terde deelstaat Saarland nogal
opmerkelijk. De Groenen heb
ben maar 25.000 mark aan de ver
kiezingscampagne besteed; ze
beschikken ook maar over 180
leden in het Saarland De opinie
peilingen voorspellen dat 3 pro
cent van de 800.000 kiesgerech
tigde Saarlanders groen stemt.
President
Portugal uit
kritiek op
regering
LISSABON (GPD) - De zesde ver
jaardag van de Portugese Anjer-
revolutie werd door president
Ramalho Eanes herdacht met
nauwelijks bedekte kritiek op de
regering van Sa Carneiro.
De voornaamste programmapun
ten van de regerende Democrati
sche Alliantie werden gisteren
door de president bij zijn officiële
herdenkingstoespraak over de
hekel gehaald. In plaats van de
polarisatiepolitiek die de sociaal
democratische Sa Carneiro en de
christen-democraat Freitas do
Amaral voeren, hield president
Eanes een pleidooi voor weder
zijds begrip en het zoeken naar
een oplossing: „Wij vertrouwen
in een vrij Portugal, vaderland
van alle, alle Portugezen, zonder
uitzondering".
De Portugese president kritiseerde
in het bijzonder de aanvallen van
de Democratische Alliantie op de
grondwet „Wij kunnen het er
niet mee eens zijn dat de grond
wet, die basis moet zijn voor sta
biliteit, tot voornaamste onder
werp en voorwendsel van poli
tieke verdeeldheid wordt ge
maakt", zei Eanes.
nister van buitenlandse zaken
Jean Francois Poncet een ver
slechtering van de internationale
situatie geconstateerd. Volgens
Gromyko zijn hiervoor twee oor
zaken aan te wijzen. In de eerste
plaats hebben de Verenigde Sta
ten hun politiek „bruut gewij
zigd" en ten tweede „is er geen
greintje van waar" dat de Sowjet-
Unie de wapenwedloop is be
gonnen. Moskou heeft integen
deel jegens Washington altijd
vastgehouden aan het militaire
machtsevenwicht, aldus Gromy
ko.
De ontwikkelingen in Afghanistan
zijn volgens de Russische minis
ter „kunstmatig opgeblazen"
Zijn gesprekken met de Franse
leider noemde Gromyko „nuttig
en noodzakelijk".
ADVERTENTIE
U laat de
postcode
toch ook op
uw nieuwe
visitekaartjes
drukken?
ptt post
enigde Staten.
Ook gisteren pendelden weer hon-
derden boten, groot en klein, tus-
sen de zuidpunt van Florida en
Cuba om Cubaanse vluchtelin
gen op te halen.
