Gif maakt wijk
Lekkerkerk
onbewoonbaar
eEnZBBBQ*
Gevaar in Libanon is niet groter dan
kans op verkeersongeval in Nederland
Arrestaties na ontdekking
grootscheepse steuiifrande
ARNHEM WIL
ONDERZOEK
KEMA-AFVAL
Den Uyl: VVD-lijn
steeds belangrijker
BOEKENWEEK 1980
Minister:
toestand
Libanon
onhoudbaar
VRIJDAG 25 APRIL 1980
PAGINA 7
Luitenant-kolonel De Vogel uit Waddinxveen overhaast naar Midden-Oosten
WADDINXVEEN - "Het is
moeilijk voor te stellen dat
je zaterdag al in Beiroet zit.
Het gaat allemaal wel erg
snel". Luitenant-kolonel
J.C.A.C. de Vogel, die morgen
afreist naar Libanon om bij
de Nederlandse Unifil-troe-
pen de plaats in te nemen
van de gewond geraakte ko
lonel Van Genuchten, kan
zich een spoedig verblijf in
het Midden-Oosten nog niet
zo eenvoudig indenken.
Het vertrek naar Libanon komt
dan ook wel wat overrompe
lend snel. Weliswaar wist de
uit Waddinxveen afkomstige
beroepsmilitair al sinds de
cember vorig jaar dat hij Van
Genuchten zou gaan opvol
gen maar die 'wisseling van
de wacht' was pas in septem
ber gepland. Omdat Van Ge
nuchten veertien dagen gele
den in Libanon op een mijn
reed kwam er van die plan
ning niets terecht.
Daardoor kwam de voorberei
ding van overste De Vogel in
het gedrang. Hij zegt "Ik zou
me uitgebreid gaan inwerken.
Er stond een cursus van een
maand in Zweden op het pro
gramma waar ik in een staf
functie bij de Verenigde Na
ties zou meedraaien. Ook zou
ik veertien dagen gaan mee
lopen met Van Genuchten in
Libanon. Daar is allemaal
niets van terecht gekomen.
Alles wat niet strikt noodza
kelijk was is geschrapt".
Toch heeft de 45-jarige overste
De Vogel niet het gevoel dat
hij onvoldoende voorbereid
naar het verhitte Midden-
Oosten vertrekt. "Al sinds
eind vorig jaar ben ik heel ge
richt publicaties over Liba
non gaan volgen. Ook heb ik
met diverse mensen gesprek
ken kunnen voeren. Gisteren
ben ik bijvoorbeeld bij Van
Genuchten in het ziekenhuis
in Apeldoorn geweest".
Het ongeluk dat Van Genuch
ten is overkomen heeft De
Vogel overigens niet veront
rust. Hij stelt "Je loopt daar
natuurlijk een verhoogd risi
co. Dat moet je je wel realise
ren, maar niet meer dan dat.
Je moet er niet constant aan
denken want dan wordt het
een obsessie. Van Genuchten
vertelde me dat wat hem is
gebeurd op puur toeval be
rustte en dat je in Nederland
minstens net zoveel kans
loopt op een verkeersongeval.
Het is wel niet helemaal met
elkaar te vergelijken maar ik
heb toch geen last van extra
bezorgdheid. Trouwens, mijn
huisgenoten ook niet". Zijn
echtgenote vult aan: "Ik kijk
er ook niet moeilijk tegenaan.
Vergeleken met het x aantal
Unifil-militairen dat in Liba
non verblijft valt het aantal
gewonden erg mee. Maar als
daar iets gebeurt baart het
gelijk veel opzien. Het is wel
zo dat je na zo'n ongeluk met
Van Genuchten gelijk weer
eens met je neus op de geva
ren wordt gedrukt".
Vrijwillig
De mogelijke gevaren hebben
De Vogel, vader van drie kin
deren (twee dochters van 21
en 17 jaar en een zoon van 19
jaar), er destijds niet van
weerhouden zich vrijwillig
voor de Unifil-taak aan te
melden. "Als je het beroep
van militair gekozen hebt dan
moet je ook de bereidheid
hebben om minder aantrek
kelijke taken te verrichten.
Niet gaan afwachten en ande
ren achteraf kritiseren. Na
tuurlijk kunnen er wel privé-
omstandigheden zijn die een
reden vormen voor terug
houdendheid. Als deze situa
tie zich vijf jaar geleden had
voorgedaan had ik me waar
schijnlijk niet opgegeven.
M'n kinderen waren dan nog
te jong geweest. Maar nu
kunnen m'n vrouw en kinde
ren het best negen maanden
zonder mij stellen. Je kunt als
beroepsmilitair niet vanwege
je gezin alle gevaar proberen
te ontlopen. Dan heb je het
verkeerde beroep gekozen.
Dan ben je net als een brand
weerman dis nooit naar een
brand wil omdat hij bang is
dat er een p afond boven z'n
hoofd instort".
De Vogel zal in Libanon deel
uitmaken van de ongeveer
300 man tellende staf onder
leiding van generaal Erskine.
Zijn voornaamste taak zal zijn
die van 'chief operations'. Dat
houdt in veel onderhandelen
met de strijdende partijen
(Palestij nen, Haddad-milities
en Israeli's) en proberen infil
traties op Libanees grondge
bied te «stoppen of te voorko
men. Voorts zal hij als hoog
ste van de 800 aanwezige Ne
derlandse militairen repre
sentatieve verplichtingen
moeten vervullen, bijvoor
beeld wanneer een delegatie
parlementariërs of een be
windsman op bezoek komt.
De regelmatig opduikende roep
om een krachtdadiger optre
den van het 6000 man tellende
Unifil-leger tegen de diverse
vechtende groeperingen
vindt bij overste De Vogel
weinig weerklank. Hij
zegt "Unifil zit daar met een
mandaat dat in gezamenlijk
politiek overleg is bereikt.
Dat mandaat houdt in een zo
gering mogelijk gebruik van
geweld. Een eventuele wijzi
ging van de taakstelling
wordt beslist in New York bij
de Verenigde Naties. Ik hoor
wel eens de opmerking dat
Unifil Haddad er uit moet
rammen omdat hij de frustre
rende factor is. Maar het is
niet zo dat generaal Erskine
en zijn staf eventjes iets kun
nen bedisselen. Unifil moet
zich houden aan het huidige
mandaat waarin het gebruik
van geweld bijzonder om
zichtig is geregeld. Pas als alle
andere middelen hebben ge
faald of uit zelfverdediging
mag geweld worden gebruikt.
Die omzichtige regeling is
goed want het is helemaal niet
zo moeilijk om een zaak uit de
hand te laten lopen".
Grimmig
Als overste De Vogel morgen in
Libanon arriveert treft hij
daar een wat grimmiger sfeer
aan dan enkele maanden ge
leden. De moord, onlangs op
twee Ierse VN-militairen, ge
tuigt daarvan. De Vogel:"Het
geweld in Libanon is een
soort golfbeweging. Het laait
op en zakt daarna het weer in.
Maar in welke periode je daar
ook bent, het is een enorme
fysieke belasting. Dat komt
omdat je zeven dagen per
week en veel meer uren ach
ter elkaar in touw bent dan je
Luitenant-kolonel De Vogel
in Nederland gewend bent.
Het idee van een betaalde
vakantie zullen de meeste
militairen die zich voor Liba
non aanmelden wel niet meer
hebben. Wat dat betreft heb
ben de publiciteitsmedia
goed werk gedaan. Ook in de
voorbereiding worden india
nen-verhalen uit de wereld
geholpen. Toch is er genoeg
animo van vrijwilligers, ook
bij de soldaten. Van degenen
die er nu zitten is er maar één
aangewezen en die heeft nog
gevraagd of hij mag bijteke-
Vnimo om er het beste van te
maken is zeker ook aanwezig
bij overste De Vogel. Zegt
hij: "Ik zoek van nature de po
sitieve kanten van een zaak.
Wat me in Unifil erg aantrekt
is het werken in internatio
naal verband. Je ontmoet
mensen van de meest uit
eenlopende nationaliteit, zo
als Ieren en Ghanezen. En
verder is het Midden-Oosten
ondanks alle narigheid toch
een prachtig en boeiend ge
bied in de wereld. Het lijkt me
de moeite waard om daar eens
geweest te zijn".
BERT PAAUW
Waarschijnlijk afbraak woningen
LEKKERKERK (GPD) - De nieuwbouwwijk
Lekkerkerk-West, waarvan de bodem ernstig is
verontreinigd, is zo goed als onbewoonbaar ge
worden.
Staatssecretaris Koning van bin
nenlandse zaken zei gisteren dat
de woningen die gebouwd zijn op
met afval gedempte sloten, zullen
moeten worden afgebroken.
Burgemeester Ouwerkerk van
Lekkerkerk schatte dat het hier
bij om tachtig tot honderd wo-
ARNHEM (GPD) - Het Arnhemse
college van B en W heeft minister
Ginjaar (volksgezondheid en mi
lieuhygiëne) schriftelijk ge
vraagd om een zo spoedig moge
lijk uit te voeren gerechtelijk
vooronderzoek naar de gang van
zaken rond het begraven van
radioactief afval op het Kema-
terrein in Arnhem in de periode
1953 tot en met 1973.
Het onderzoek moet volgens het
college antwoord geven op de
vraag in hoeverre de Kema tus
sen 1953 en '73 wettelijke voor
schriften met betrekking tot het
hanteren van radioactieve stoffen
heeft negeerd dan wel nageleefd.
Het onderzoek moet verder meer
duidelijkheid verschaffen over
de samenstelling van het begra
ven afval.
Ook de mogelijkheid van meer - tot
nu toe onbekende - afvalkuilen
op het Kema-terrein moet gron
dig worden onderzocht.
Verder moet volgens het Arnhemse
college worden nagegaan of kin
deren van Kema-employés met
het afval hebben kunnen spelen
en of hiervan mogelijke sporen
kunnen worden gevonden in de
open te leggen kuilen. In verband
met dit laatste moet tijdens het
onderzoek iedereen die met het
begraven van het afval te maken
heeft gehad, gehoord worden, zo
stelt het Arnhemse college.
Het college vraagt minister Ginjaar
verder om een onderzoek van alle
bewoners van Kema-bedrijfswo-
ningen, die sinds 1953 op het
Kema-terrein hebben gewoond.
Het college wijst daarbij op het
mogelijke verband tussen het
begraven van radioactief afval en
drie sterfgevallen onder 11 kin
deren, die in deze periode op het
terrein woonden. Twee van de
drie kinderen overleden zoals
bekend aan leukemie, het derde
kind overleed vorig jaar aan kan
ker.
Het college vraagt de minister ten
slotte om ook met de verwijde
ring van het afval haast te maken.
„In ieder geval voor eind 1980",
zo staat in de brieft
omvang van het milieu
schandaal bleek gisteren uit de
vondst van 40 verrotte en zo goed
als lege vaten die vooral de giftige
stof tolueen hadden bevat. De va
ten kwamen te voorschijn tijdens
een p roefopgraving in een par
keerplaats in de wijk. voordat
met de werkzaamheden werd be
gonnen, moesten de bewoners
van ongeveer dertig huizen rond
de parkeerplaats evacueren.
Vandaag kunnen zij in de wonin
gen terugkeren.
In de parkeerplaats werd een gat
van zes bij veertien meter gegra
ven. De werklieden droegen spe
ciale beschermende kledij. De
vaten zullen worden onderzocht
en in ieder geval-vier maanden
worden bewaard om eventueel
als bewijsmateriaal te dienen bij
gerechtelijke procedures. Het
besmette grondwater is ook af-
gevoeid. Rond middernacht was
de kuil al met nieuw zand dicht
gemaakt. Ook de straatklinkers
worden vernieuwd, omdat ze
eveneens door de giftige stoffen
zijn aangetast.
De bewonersvereniging is blij met
de vondst van de vaten. „We zijn
erg verwend", zegt voorzitter Ben
van Veen, „wie had durven ho
pen dat er zoveel werden gevon
den op de meest makkelijk be
reikbare plek. Het bewijst de om
vang van het schandaal." Bur
gemeester Ouwerkerk was onder
de indruk. „De vervuiling is vele
malen erger dan gedacht. De
Volgens Ouwerkerk kunnen de
wijkbewoners nog hoogstens
drie weken in hun huizen blijven
zonder de beschikking te hebben
over drinkwater uit de kraan. Zo
als bekend, is dit water ook be
smet. De gemeente heeft jerry
cans verstrekt, waarmee de be
woners goed water kunnen halen
bij ingerichte tappunten.
Maandag maakt men de resultaten
bekend van een medisch onder
zoek onder ruim zeventig wijk
bewoners en leerlingen van de
openbare basisschool De Aal
scholver. In het bloed van drie
mensen zijn, wat men noemt,
enige onregelmatigheden gecon
stateerd. Deze Lekkerkerkers
zullen opnieuw moeten worden
onderzocht.
Vandaag vergadert de ministerraad
over de situatie in Lekkerkerk.
Gesproken wordt over een kre
diet om de verwijdering van het
gif te kunnen aanpakken. Hoe
veel geld er nodig is, weet men
nog niet. Het zal zeker gaan om
een bedrag van vele miljoenen
guldens.
AMSTERDAM - Aan de ingang
werklieden op het ogenblik druk
inhuldiging van prinses Beatrix
van de Nieuwe Kerk aa
bezig met het oprichten
tot koningin.
de Nieuwzijds Voorburgwal in Amsterdam zijn
jan een pergola. Dit in verband met de komende
Benzinevervuiling
EINDHOVEN (ANP) - Het college
van B en W van Eindhoven is er al
een halfjaar van op de hoogte dat
grote hoeveelheden benzine zijn
gelekt uit de tank van een benzi
nestation in Waalre. Het college
heeft de zaak bewust uit de
publiciteit gehouden. Pas nadat
maatregelen waren getroffen om
het vlakbij gelegen drinkwater-
wingebied van Eindhoven te be
schermen is het publiek geïn
formeerd.
Dat heeft de Eindhovense wethou
der drs. R. Blik gistermiddag in
een uitzending van Omroep Bra
bant gezegd.
ALKMAAR (GPD) - De WD-lijn een rvcLri-uijeeiiKuinst
krijgt meer en meer de overhand maar.
in het kabinetsbeleid, kennelijk Premier Van Agt
met de bedoeling om de ge
schonden kabinetspartner op het
oude niveau te tillen. Dat zei op
positieleider Den Uyl gisteren op
ADVERTENTIE
zaterdag 26 april van 15.30 tot 17.00 uur
MAARTEN 'T HART
bij
BOEKHANDEL
DE KLER
Nieuwe Rijn 45, Leiden
duidelijk uit op
continuering van het kabinet-
Van Agt-Wiegel. Maar wat hij in
Indonesië over een hernieuwd
lijsttrekkerschap van het CDA
heeft gezegd is volgens Den Uyl
in strijd met de tot nog toe heer
sende opvatting in het CDA.
Voor Van Agt is kennelijk nog maar
één zaak van belang: dat WD en
CDA bij de volgende verkiezin
gen meer dan 75 zetels halen. Van
Agt heeft het CDA daarmee, on
danks de afzwakkende woorden
van CDA-coryfeeën als Van Zeil,
Steenkamp, Lubbers en De Boer,
het CDA voor een voldongen feit
gesteld.
„Hij laveert het CDA steeds verder
in de positie van de Duitse CDU,
dus steeds verder af van de Partij
van de Arbeid", aldus Den Uyl.
„Van Agt heeft de progressieven
in het CDA hardhandig de les
gelezen en hen duidelijk gemaakt
hoe weinig zij in hebben te bren
gen".
NIJMEGEN (GPD) - Voor de
derde maal in korte tijd is de
koppelbazenwereld in het
oosten van het land een ge
voelige slag toegebracht. Een
rechercheteam van de Nij
meegse rijkspolitie heeft kans
gezien 45 zwartwerkers en 7
koppelbazen (hoofdzakelijk
bewoners van Oost-Betuwe)
in de kraag te vatten.
De ontdekking van de groot
scheepse steunfraude kwam
aan het rollen door de toena
me van het aantal bedenkin
gen die het GAK ten opzichte
van een groep steuntrekkers
kreeg. Ook diverse tips vanuit
het publiek hebben bijgedra
gen tot de aanhouding.
De koppelbazen uit Gendt,
Bemmel en Groesbeek, lieten
in eerste instantie het meren
deel van de aangetrokken
krachten bij een van hun BV's
„wit werken", om deze men
sen na enkele weken officieel
te ontslaan en zwart in dienst
te houden. Onder het mom
inkrimping van het personeel
wegens gebrek aan werk rol-,
den de ontslagbriefjes dan
ook regelmatig over de tafel.
Met deze vals opgemaakte
ontslagbewijzen ouder de
arm togen de arbeiders naar
de bedrijfsvereniging en ont
vingen daar van het toen nog
niets vermoedend personeel
een uitkering variërend van
WV/ tot WAO.
De zwartwerkers (vrijwel alle
maal in de leeftijd van 20 tot
45 jaar) ontvingen naast de
uitkering gemiddeld honderd
gulden per dag voor de werk
zaamheden waar ze zich via
de koppelbazen mee bezig
hielden. Die activiteiten be
stonden hoofdzakelijk uit
grondwerkzaamheden voor
het rijk (onder meer de PTT
en rijkswaterstaat) en de di
verse gemeenten. Bij gebrek
aan arbeidskrachten werden
dergelijke klussen dan aan
ondernemers uitbesteed.
Met de illegale activiteiten van
de groep (vanaf 1978) zijn di
verse instanties in het land
voor een totaalbedrag van
ruim drie miljoen gulden ge
dupeerd. De groep zal bin
nenkort worden voorgeleid.
DEN HAAG (GPD)- „De situatie in
Zuid-Libanon wordt steeds meer
onhoudbaar. Tot nog toe hebben
de Verenigde Naties zich daar bij
neergelegd, maar dat kan echt
niet meer Dat zei minister Van
der Klaauw (buitenlandse zaken),
na een gesprek samen met minis
ter Scholten (defensie) met de
Tweede-Kamercommissies voor
defensie en buitenlandse za-
£en.
„Wij vinden dat het mandaat-ge
bied van de VN-vredesmacht nu
eindelijk tot aan de Israëlische
grens moet worden uitgebreid.
Maar dat moet wel via politieke
druk gebeuren. Wij zien niets in
militaire middelen. De opdracht
van Unifil mag niet verande-
Het overleg met de Kamer was in
gelast na de gebeurtenissen in
Zuid-Libanon waar de spanning
toeneemt. Begin deze week wer
den twee Ierse militairen van het
VN-leger door de door Israël ge
steunde rechtse militia van ma
joor Haddad doodgeschoten.
Vandaag komen in New York de
ambassadeurs bij de Verenigde
Naties van de landen die troepen
aan Unifil leveren (waaronder
Nederland) bijeen voor spoed
overleg. Mogelijk eind volgende
week vindt een conferentie plaats
van de ministers van buitenland
se zaken van die landen. Dat zijn
Nederland, Frankrijk, Noorwe
gen, Ierland, Ghana, Nigeria, Fiji,
Senegal en Nepal.
Nederland is na de incidenten van
de laatste weken overigens niet
van plan de terugtrekking van
haar VN-bataljon aan de orde te
stellen. Ook de Ieren hebben vol
gens Van der Klaauw besloten te
blijven. „Libanon is het kruitvat
van het Midden-Oosten en Unifil
moet daar blijven".
Overigens leek de minister ?rg
optimistisch over de kansc 'an
de diplomatieke druk op Is aél
om de steun aan Haddad te sta
ken, dan wel ervoor te zorgen dat
de VN-troepen hun werku. ein
kunnen uitbreiden. „We doen ons
best", was alles wat hij zei.
ADVERTENTIE
