Aanleg stadsverwarming
enorme energiebesparing
"Wat is gestort
op Roomburg?"
Gastkolom
Wijkcentrum morgen open
KEM A-rapport: rendabel voor groot deel Leiden
Gespreksgroep voor
ouders van homofielen
Zeeheldenwijk tegen flat
PAGINA 4
VRIJDAG 25 APRIL 1980
La Notte
Vanavond en morgenavond
wordt in het Kijkhuis aan de
Vrouwenkerkkoorstraat 17 de
beroemde Italiaanse film "La
Notte" vertoond. Het is een uit
1961 daterende film van Mi
chelangelo Antonioni. Op
beide avonden zijn er twee
voorstellingen: 20 en 23 uur.
Jango Edwards
Jang o Edwards and The
Friends Band treedt van
avond op in het Leids Vrije
tijdscentrum aan de Bree-
straat 66. Jango Edwards en
zijn groep brengen een soort
totaaltheater met muziek,
speciale effecten en veel kos
tuums. De zaal gaat open om 9
uur 's avonds.
P PR-v erg ader ing
De afdeling Leiden van de PPR
houdt vanavond een leden
vergadering. De bijeenkomst
wordt gehouden in het ge
bouw van de Leidse Studen-
tenekklesia aan het Rapen
burg 100. Aanvang 20 uur.
Stroszek
Als nachtfilm wordt in het
Filmhuis van het Leids Vrije
tijdscentrum vanavond
"Stroszek" van de Duitse re
gisseur Werner Herzog ver
toond. Hoofdfiguur is een
man die voor de zoveelste
maal uit de gevangenis wordt
ontslagen, een hoertje leert
kennen en samen met een
buurman naar Amerika ver
trekt vanuit West-BerlijnJDe
voorstelling begint om half
twaalf.
Rommelmarkt
Het scholenkoppel, de Drie Ok-
toberschool en De Margiet, or
ganiseert vanavond vanaf 7
uur voor de derde achtereen
volgende maal een grote
rommelmarkt in het schoolge
bouw aan de Drie Oktober-
straat.
De opbrengst is bestemd voor de
schoolbibliotheek en de aan
schaf van materialen.
Bijenteelt
De afdeling Leiden en omstre
ken van de Vereniging tot
Bevordering der Bijenteelt
houdt vanavond om acht uur
een bijeenkomst in restaurant
Boerhaave aan de Boerhaav-
elaan. De agenda vermeldt
onder meer een lezing met
d ia 's door mevrouw M M. van
Dijk-Oosten uit Zeist over
"Bijen houden in Israel".
Rommelmarkt
Het Leidse Volkshuis aan de
Apothekersdijk 33 organi
seert morgen een rommel
markt van 10 tot 16 uur. De
opbrengst is bestemd voor de
aanschaf van video-appara-
tuur voor de clubs die gebruik
maken van het Volkshuis.
Ruildag
De Nederlandse Vereniging "De
Verzamelaar" houdt morgen
een ruildag voor verzame
laars in het Antonius Club
huis aan de Lange Mare 43.
De zaal is geopend van tien
uur 's morgens tot vier uur 's
middags.
CHJO-bijeenkomst
De Christelijk-Historische Jon
geren Organisatie afdeling
Zuid-Holland houdt zater
dag een informatiemiddag
over het buitenlandbeleid. De
bijeenkomst ivordt belegd in
restaurant Eigenzorgaan
de Stationsweg 29. Spreker is
CD A-tweede-kamerlid mr.
Gualtherie van Weezel. Cen
traal staan kwesties als de
kernbewapening en de olie
boycot tegen Zuid-Afrika.
Aanvang 14 uur.
Prestatieloop
Morgen om elf uur wordt in de
Leidse Hout het startschot
gelost voor de tiende Leidse
Houtloop van de atletiekver
eniging Holland. De afstan
den die men kan lopen zijn:
IJ), 4, 8, en 12 kilometer. Het
inschrijfgeld bedraagt f3.50
voor volwassenen en ƒ2.50
voor kinderen tot 16 jaar.
Bazaar
De Prinses Beatrixschool en de
kleuterschool "De Eerste
Stap" houden morgen in het
gebouw aan de Morsweg 188
een grote bazaar. Er is een rad
van avontuur er kunnen kin
derspelletjes worden gedaan.
De bazaar is geopend van 10
tot 16 uur. De opbrengst is be
stemd' voor schoolmaterialen
en gedeeltelijk voor de kinde
ren in de derde wereld.
LEIDEN - Ongeveer de helft van
het aantal wijkvoorzieningen in
Noord zijn (vanaf zaterdag offi
cieel) in het nieuwe wijkcentrum
te vinden. De speel-o-theek,
clubhuis De Zevensprong en het
wijkcollectief vinden er een
plaatsje. De anderen, met name
het Dienstencentrum, de Onder-
wijswinkel (Sophiatraat) en Ou
ders op Herhaling blijven waar ze
zaten. De reden: het gloednieuwe
wijkcentrum ligt hun te ver uit de
"buurt".
Hetgeen niet wil zeggen dat in het
wijkcentrum aan de verlengde
Bernhardkade slechts een hand
vol wijkvoorzieningen zijn verte
genwoordigd. Vin de Zeven
sprong is er ruimte geschapen
voor de inmiddels onafhankelijk
functionerende bejaardensoos,
het jongerensoos, het jongeren
werk, vrouwenwerk, de kaart-
groep, het kinderwerk en de
avonden voor Turkse vrouwen en
de peuterspeelzaal. Daarnaast
heeft de speel-o-theek er een zaal
tje en is het wijkopbouwwerk
vertegenwoordigd. De biblio
theek, die onlangs werd geopend,
staat wat apart: de plannen voor
een bibliotheekfiliaal in Noord
werden pas in een later stadium
ontworpen.
Het gebouwtje kan via allerlei sub
sidiepotjes worden gebouwd.
Gezocht werd vervolgens naar de
mogelijkheid één centrale voor
ziening te creeëren, een voorzie
ning waar alle wijkinstellingen
een plaatsje zouden krijgen. Een
aantal haakte in een later stadium
af omdat ze óf tevreden waren
met de huidige ruimte of de af
stand naar de Bernhardkade let
terlijk of psychologisch te ver uit
de buurt vonden.
Via de BRW (Bijzonder (Regionaal
Welzijnsbeleid)-pot kon ander
half jaar geleden geld worden
verkregen, evenals eerder van de
pot "opbouwwerk bijzondere si
tuaties" en - een miljoen - van de
interim saldo regeling", de gel
den voor de stadsvernieuwing.
Het jaarlijks tekort op de exploi
tatie, ongeveer 90.000 gulden, zal
door de gemqente Leiden worden
opgebracht. Het wijkcentrum
werd één project met het enkele
maanden geleden geopende
clubhuis in de Kooi. Daardoor, en
ook omdat de subside van CRM
op 1 januari 1979 zou verlopen
werd de eerste paal voor beide
centra half november '78 geslgen.
Met het eigenlijke werk begon de
aannemer. Betonwerken pas in
het voorjaar.
De gemeente is eigenaar van beide
gebouwen. De gebruikers treden
als huurders en tevens beheer
ders op met een vrij grote mate
van zelfstandigheid. De stichting
speel-o-theek Pinokkio, de stich
ting De Zevensprong en stichting
het Wijkcollectief blijven in naam
onafhankelijk, maar in de prak
tijk overlappen ze elkaar door de
grote mate van samenwerking.
Voorts is het de bedoeling dat
wijkbewoners via de huurders de
verschillende ruimten - het wijk-
gebouw heeft veertien aparte
kamers of, in sommige gevallen,
zaaltjes - kunnen benutten. Bui
ten worden twee speelterreintjes
(compleet met skate-baan) aan-
LEIDEN - Aanleg van
stadsverwarming in een
aantal woonwijken en
nieuwbouwgebieden in
Leiden kan uiteindelijk
leiden tot een besparing
van zestig procent van de
brandstof die anders voor
individuele c.v.-ver-
warming nodig zou zijn
geweest.
Als de elektriciteitscentrale aan de
Langegracht vernieuwd wordt -
wat in 1986 zou kunnen gebeuren
- is stadsverwarming een renda
bele toevoeging aan de plannen.
Dit blijkt uit een rapport dat de
KEMA opgesteld heeft op ver
zoek van het Energiebedrijf
Rijnland over mogelijke ver
nieuwing van de elektrische cen
trale. Nieuwbouw op het terrein
van Wernink langs de Rijn ten
behoeve van een op kolen ge
stookte centrale wordt gezien als
een minder voor de hand liggen
de mogelijkheid. Combinatie
daar van de centrale met een af
valverbrandingsinstallatie kan
wel tot nog grotere energiebespa
ring leiden.
Invoering van stadsverwarming
voor het gebied ten westen van de
spoorlijn Den Haag - Haarlem en
voor de mogelijke nieuwbouw
daar (Stevenshof, Leeuwenhoek)
vergt een investering van 64,4
miljoen gulden. Als de kosten
voor een nieuwe elektrische cen
trale gestookt op gas daarbij ge
teld worden is de investering 111,5
miljoen.
Bij de berekeningen is men er van
uit gegaan dat de particuliere ge
bruiker van de stadsverwarming
niet op hogere stookkosten mag
komen te zitten. In de nieuw
bouw zou geen gasnet worden
aangelegd, zodat men naast de
stadsverwarming die voor ver
warming en warm water zorgt
aangewezen zou zijn op elektrici
teit voor het koken.
Verloren
Bij opwekking van elektriciteit
gaat veel warmte verloren. Het is
vrij eenvoudig om deze warmte te
gebruiken: in de stad wordt een
leidingennet aangelegd en het
water in dat net wordt verwarmd
met genoemde restwarmte. Via
een warmtewisselaar nemen par
ticulieren warmte van dit net
over ten behoeve van centrale
verwarming en warmwatervoor
ziening. Met dit systeem, dat
weliswaar de nodige investerin
gen vergt, kunnen enorme hoe
veelheden brandstof worden be
spaard.
Gezien de hoogte van deze investe
ring en de kans dat de exploitatie
toch anders uitpakt dan voorzien
zou het Energiebedrijf Rijnland
een garantieregeling met het Rijk
moeten treffen. Dit stelt directeur
Brooshooft van Rijnland voor in
een brief bij het KEMA-rapport
aan het college van beheer.
Daarin merkt hij ook op dat de
Leidse gemeenteraad zou moe
ten in stemmen met verdere ont
wikkeling van stadsverwarming.
LEIDEN - Aan de Leidse univer
siteit zijn geslaagd voor het doc-
toraal-examen rechten: M.P.
Tumee, B.J.R.M. Spaendonck,
T.J.M. Borghols, B.L.M. van Eyk.
C.M. Verhaagen-van Aalten, P.
Reedveld en P.C. Knol.
Farmacie: mevr. B.M. van der Kleij,
mevr. M A.T.Th, van Gessel.
LEIDEN - De krakers "Jan Zon-
dernaam en de zijnen" hebben
gisteren het huisraad van hun
kraakpand aan de Warmondcr-
weg 1 bij kennissen onderge
bracht
De vice-president van de Haagse
rechtbank mr. R. Portheine be
paalde woensdag dat de kraker,
die aangeduid werd met de ver
zonnen naam Jan Zondemaam,
samen met iedereen die zich
verder in het pand bevindt, uit
het pand moet trekken opdat de
verbouwingsplannen van de
makelaardij Proper uit Oegst-
geest niets in de weg gelegd
worden.
De zes krakers "Zondernaam"
hebben het pand aan de Warm-
onderweg half februari ge
kraakt. "Dat pand stond leeg. In
november van het vorig jaar
hebben bouwvakkers van Pro
per krakers eigenhandig het
huis uitgezet. Sindsdien is er
niet verbouwd. Daarom hebben
wij het in februari opnieuw ge
kraakt", vertelt Jan Zonder-
naam.
Samen met "Nicolien" woont
"Jan" vijf jaar samen zonder
woonruimte te kunnen vinden.
Al acht keer hebben zij een huis
gekraakt. Acht keer zijn zij eruit
gezet. Jan en Nicolien: "Wij
staan drie jaar ingeschreven als
woningzoekende, maar we ko
men maar niet aan de beurt voor
een betaalbare woonruimte".
Zij zijn het kraken moe gewor
den.
De andere krakers "Zondernaam"
menen dat kraken alleen nog zin
heeft met een grote groep. Met
bewondering wordt opgekeken
naar de kraakbeweging in Am
sterdam die door het barricade
ren van panden met een grote
groep mensen hun woonrecht
tracht te verdedigen.
LEIDEN - Het PvdA-raadslid mevrouw Koning wil dat via boringen pre
cies wordt nagegaan wat er gestort is op de inmiddels gesloten vuilop
slagplaats in Roomburg. Ze wil daarmee voorkomen dat er problemen
zouden kunnen ontstaan zoals nu in Lekkerkerk het geval is.
Volgens mevrouw Koning is het toezicht bij de stortplaats in de periode
dat er nog vuil werd aangevoerd niet altijd optimaal geweest. Uit eigen
ervaring weet zij dat bezoekers soms ongestoord het terrein op konden
omdat er op dat ogenblik geen personeel aanwezig was.
Wanneer nu blijkt dat op zoveel plaatsen in de provincie illegaal gevaarlij
ke stoffen gestort zijn lijkt het mevrouw Koning juist om met boringen
na te gaan wat er in de vuilberg ligt.
Zoals bekend werd de vuilstortplaats enkele jaren geleden gesloten. De
zaak is daarna afgedekt met een laag grond en er werden bomen geplant.
De bedoeling is dat de heuvel een recreatieve functie krijgt. Onder meer
zijn er plannen voor de aanleg van een wielerbaan.
Volgens de heer Meijer van gemeentewerken, die de stortplaats beheerde,
is het nooit mogelijk geweest om ongestoord de plaats te betreden. Hij
zegt dat er altijd twee mensen aanwezig waren, die goed opletten. "En 's
avonds ging het hek dicht". Het nut van boringen trekt hij om techni
sche redenen in twijfel. "Misschien liggen er wel gevaarlijke stoffen. Ik
weet 't niet. Het zal echter moeilijk zijn om te boren, omdat er veel puin
en beton in de hoop ligt".
Zijn collega van de plantsoenendienst zegt: "Ik denk dat het een goede
zaak is om te boren. Je weet namelijk niet precies wat er in zit".
LEIDEN - Bewoners van de Zeeheldenwijk en een bedrijf uit die buurt
hebben geprotesteerd tegen de plannen van de gemeente om een fiat
voor werkende jongeren te bouwen op het industrieterrein de Waard.
De buurtbewoners vinden dat hoogbouw niet kan in een wijk met laag
bouw en bovendien verwachten zij een enorme verkeersoverlast omdat
parkeerruimte ontbreekt.
In een brief aan de gemeente schrijven zij dat het misschien wel beter is om
de fiat in de binnenstad (met hoogbouw) te bouwen.
LEIDEN - Een op de twintig men
sen is homofiel. Met andere
woorden: minstens één op de
acht gezinnen heeft een homo
fiele zoon of dochter. De ouders
worden als één van de eersten
met het "anders zijn" van hun
kind(eren) geconfronteerd.
Vandaar dat de Leidse werkgroep
Homofilie hun de mogelijkheid
wil bieden daarover te praten, cn
met andere ouders ervaringen uit
te wisselen.
Zo'n gespreksmiddag vindt voor
het eerst morgenmiddag plaats in
het MOB-gebouw, Witte Singel
93. De bedoeling is dat daarna
minimaal twee maal per jaar zo'n
middag wordt gehouden. Daar
naast kunnen de ouders zelf een
regelmatig bij elkaar komende
gespreksgroep in het leven roe
pen. De werkgroep wil daar ruim
te voor beschikbaar stellen.
Centraal morgen staat het forum,
dat bestaat uit de heren Van dei-
Hoeven (een predikant) en Goe
man (een ai is), een echtpaar met
een homofiel kind en twee homo
fiele, 20-jange jongeren.
Het forum is bedoeld om de eerste
"klap" op te vangen, de vragen
die er bij ouders van homofiele
kinderen leven en die ze nergens
kunnen spuien. Met name op het
gebied van religie ("is het wel
aanvaardbaar?") en: "hoe moet ik
die negatieve bijbelteksten over
homofiele uitleggen?"). In het fo
rum heeft een arts zitting omdat
veel mensen vragen blijken te
hebben over hei "ontstaan" van
homofilie: die nog steeds vaak als
ziekte wordt gezien. De middag
begint om één uur. Ook zusjes en
broers zijn van harte welkom.
Door
Laurens Beijen,
gemeenteraadslid
voor de PPR
De meeste Leidse monumenten
stammen uit een ver verleden
en zijn een lust voor het oog.
Dit stukje gaat over een mo
nument dat nog geen twee
jaar oud is, en allebehalve een
aanwinst voor de stad: het gat
aan de Kaiserstraat. Het is
een monument van bestuur
lijke onmacht, zowel van de
stichting Studentenhuisves
ting als i'an het college van B.
en W.
In 1970 kocht Studentenhuisves
ting uit de failliete boedel van
Zwolsman het bedrijfscom-
plex tussen RapenburgKai
serstraat, Bakkersteeg en
Vliet. In de daaropvolgende
jaren werden een rij huizen
aan de Vliet en twee fabrieks
gebouwen geschikt gemaakt
voor bewoning. Bleven over
een vervallen fabriek aan de
Kaiserstraat (complex D) en
een aantal slechte pandjes
aan de Bakkersteeg (complex
E). Bij de meningsverschillen
van de laatste jaren ging het
steeds om de vraag wat er met
complex D moest gebeuren.
In een bespreking op 12 oktober
1970 tussen gemeente en Stu
dentenhuisvesting zei de
toenmalige wethouder Kret
dat een totale woonbestem
ming voor het Zwolsmancom-
plex zijns inziens niet haal
baar was. Hij zou graag op de
plaats van complex D een
parkeergelegenheid in ver
diepingen voor de universi
teit zien. Op dat moment
stond Studentenhuisvesting
daar niet onwelwillend te
genover, maar later bleek dat
men complex D toch wilde ge
bruiken voor uitbreiding van
het aantal studentenkamers.
Tot 1975 dacht men, blijkens
jaarverslagen, aan ongeveer
100 wooneenheden, maar in
1976 kwamen er plannen in de
openbaarheid voor bijna 200
kamers en appartementen. Er
zou een gebouw neergezet
worden met twee vleugels: een
vleugel langs de Kaiserstraat
met een lengte van 74 meter en
een iets kleinere vleugel op het
binnenterrein. Het geheel zou
vier tot zes bouwlagen hoog
worden.
Over deze plannen ontstond
grote onrust in de buurt. Men
was vooral bang voor het
massale karakter van de
nieuwbouw, met alle gevolgen
van dien voor de leefbaarheid
van de omgeving én van het
studentencomplex zelf. Door
de vleugel op het binnenter
rein zou er daar vrijwel geen
ruimte meer overblijven. Op
het totale Zwolsmancomplex
van ruime een halve hectare
zouden zich dan 550 woon
eenheden bevinden. Rekening
houdend met de aanwezig
heid van de omliggende stra
ten komt dat neer op een
bouwdichtheid van 700 a 800
woningen per hectare. Ter
vergelijking: in nieuwe bui
tenwijken durft de gemeente
zelden verder te gaan dan 50
woningen per hectare.
Een van de meest in het oog
springende problemen was de
parkeeroverlast die zou op
treden. Het is onmogelijk en
naar mijn mening ook onge
wenst om aan alle wensen van
automobilisten tegemoet te
komen. De ervaring leert bo
vendien dat het scheppen van
parkeergelegenheid nieuwe
parkeerbehoefte oproept.
Maar het is wel het andere ui
terste om 550 wooneenheden te
willen bouwen zonder ook
maar voor één parkeerplaats
te zorgen.
Ondanks alle bezwaren vroeg
Studentenhuisvesting in ok
tober 1976 een bouwvergun
ning aan. Die aanvraag bleef
lang liggen. Hoewel het er
naar uitzag dat de grootst
mogelijke meederheid van B.
en W. wel zou willen meewer
ken. Om eindelijk duidelijk
heid te krijgen vroeg ik een in
terpellatie in de gemeente
raad aan, die op 15 februari
1978 gehouden werd. Daarbij
kwam onder andere de vraag
aan de orde of de gemeente
zich in het verleden tegenover
Studentenhuisvesting ver
plicht had mee te werken aan
de bouw. Hoewel me nader
hand uit het verslag van de
bespreking van 12 oktober
1970 gebleken is dat ten aan
zien van complex D geen en
kele toezegging is gedaan, in
tegendeel. werd er toch van
verschillende kanten ge
schermd met verplichtingen
die de gemeente zou hebben.
Ik diende een motie i..
het college verzocht werd te
overleggen met. Studenten
huisvesting en de betrokken
ministeries over een beper
king van de bouwplannen tot
de vleugel langs de Kaiser
straat. De motie werd alleen
gesteund door PPR, PSP en -
D'66; alle anderefracties, een
grote meerderheid, stemden
tegen omdat ze vonden dat het
ongepast was een dergelijke
wens uit te spreken zolang een
aanvraag om een bouwver
gunning in behandeling was.
Overigens zei burgemeester
Vis na de vergadering dat er
zijns inziens tegen mijn motie
geen enkel formeel bezwaar in
te brengen was.
In juni 1978, ruim anderhalf
jaar na de aanvraag, ver
leenden B. en W. de bouwver
gunning. Daarmee handelde
het college illegaal, ivant het
bouwplan was op een groot
aantal punten regelrecht in
strijd met de bouwverorde
ning. Bouw- en woningtoe
zicht had daar heel duidelijk
op gewezen. Meteen nadat de
bouwvergunning verleend
was liet Studentenhuisves
ting de oude fabriek slopen.
Daarmee was het hiervoor
genoemde gat geschapen,
want aan bouwen kwam men
niet toe. De voorzitter van de
afdeling Rechtspraak van de
Raad van State schorste na
melijk op verzoek van de
wijkvereniging de aan alle
kanten rammelende bouw
vergunning. In oktober 1978
adviseerde de commissie be
roepschriften van de gemeen
te het college om de bouwver
gunning in te trekken.
Daarmee trad weer een periode
van grote stilte in. Het college
dacht na over het advies. Ne
gen maanden later, in juli
1979, werd er eindelijk weer
een beslissing genomen: de
vergunning werd gewijzigd
in die zin dat de vleugel op het
binnenterrein zou vervallen,
zodat er iets meer lucht in het
geheel kwam. Maar ook de
gewijzigde bouwvergunning
werd op verzoek van de wijk
vereniging door de Raad van
State geschorst. Sindsdien is
opnieuw de bestuurlijke stilte
neergedaald over het vooral
op warme, dagen naar riool
water stinkende gat aan de
Kaiserstraat. Het is nog onze
ker hoelang dat gat zal blij
ven bestaan. Wellicht is het
mogelijk in het kader van de
interim-saldo-regeling een
oplossing te vinden.
Uiteraard kan aan Studenten
huisvesting niet verweten
worden dat het ernaar streeft
zoveel mogelijk kamers en
appartementen voor studen
ten te bouwen. Maar de ma
nier waarop (}at hier gepro
beerd werd was uiterst onver
standig. Men liet een plan
maken dat niet deugde,
waarvoor geen „houdbare"
bouwvergunning gegeven
kón worden. Men pleegde geen
enkele overleg met de buurt
(de technisch directeur over
contacten met wijkverenigin-
gen: „tot op heden zijn wij
daar, mag ik het zo zeggen,
voor gespaard gebleven"). En
men toonde geen bereidheid
om tot een aanvaardbaarder
plan te komen; pas vorig jaar,
toen het al te laat was, bleek
men bereid om de vleugel op
het binnenterrein te laten
schieten.
Soortgelijke verwijten moeten
het college van B. en W. tref
fen. Het had niet de wil of de
durf om tegen Studentenhuis
vesting in te gaan. Het treu
zelde eindeloos, en nam dan
de verkeerde beslissingen. Als
men op tijd iets gedaan had
met mijn suggestie om het
bouwplan te beperken tot de
Kaiser straatvleug el was de
kans dat het goed afgelopen
was veel groter geweest.
Tenslotte een vraag: zou het niet
eens tijd worden voor een wat
evenwichtiger stedebouw-
kundige visie? Geen idiote
bouwdichtheden in de bin
nenstad, zoals hier gedreigd
heeft, maar in de nieuwe wij
ken een veel zuiniger gebruik
van de beschikbare ruimte,
zodat meei inwoners van Lei
den, ook studenten, aan
woonruimte geholpen kunnen
worden.
