Actueel muziektheater nu
hoofdmoot
Festival
VAN DER WIEL
PINTERS "BEDROG
BOEIEND GEBRACHT
"Dood van een prinses":
kijkers niet geïmponeerd
herschi/drinks
vandaag
toegelicht
programma
•TNANCIËLE SITUATIE ZEER ZORGELIJK
Rubinstein onthult Rubinstein
nitl... Htel kmckl—
zerader goede bril
stond ze al met 5-Oachter.
een goede bril maakt afje verschil!
DNDERDAG 24 APRIL 1980
PAGINA 5
[LVERSUM - Bijna vijf
niljoen Nederlanders
lebben een poging gedaan
Je geruchtmakende tele
visiefilm De dood van een
Prinses te bekijken. De
vekelijkse telefoonenquê-
;e van de afdeling Kijk- en
Luisteronderzoek van de
NOS heeft dat uitgewezen.
onderzoek vond plaats
J|Dp 19 april, drie dagen na-
n-dat de film door de NOS
lawerd uitgezonden.
documentaire blijkt voor de
meeste kijkers op een teleurstel-
k- ling te zijn uitgedraaid. Niet meer
ce dan 19 procent van de kijkers
;d vond de film „de moeite waard",
terwijl iets meer dan een derde
deel zijn inspanningen enigszins
beloond vond. Wat het veronder
stelde kwetsende karakter be
treft, kan de NOS opgelucht
ademhalen. Slechts 9 procent
vond de film kwetsend voor de
islam of de Arabische wereld.
In de enquête zijn 389 mensen van
15 jaar of ouder ondervraagd. Een
kwart van hen blijkt de hele film
te hebben uitgezeten, 12 procent
zag meer dan de helft, 15 procent
minder de helft. Bijna iedereen
had echter van de uitzending ge
hoord. Op basis van de publiciteit
was 22 procent tegen uitzending
geweest, en 51 procent voor. Na
de uitzending oordeelde 68 pro
cent dat de NOS de uitzending
terecht had laten doorgaan, en
was 16 procent van mening dat
het verkeerde besluit was geno-
De kwaliteit van de film werd wis
selend beoordeeld. Meer inzicht
in levensstijl en cultuur van een
islamitisch land bracht hij niet,
voor een groot deel van de onder
vraagden (45 procent). Daar staat
weer tegenover dat slechts 17
procent de aangeboden informa
tie verwarrend vond.
Enige terughoudendheid bij het
voor zoete koek aannemen van de
inhoud van de film was er ook bij:
niet minder dan 32 procent kon
de vraag of de film een waar
heidsgetrouw beeld opriep niet
beantwoorden. Twaalf procent
zei nee, 35 procent ja. Daarnaast
vond 22 procent het een eenzijdi
ge film, en 30 procent het een
enigszins eenzijdige film.
De op de documentaire aansluiten
de discussie over het al dan niet
kwetsende karakter van de film,
en de wijsheid van het besluit van
het NOS-bestuur de verzoeken
van zowel de eigen als de Saoedi-
Arabische regering in de wind te
slaan, ging over de hoofden van
de meeste kijkers heen. Slechts
10 procent bleef daarvoor zit
ten.
"Voorstelling"
ARNHEM (ANP) - De kanton
rechter in Arnhem heeft een
39-jarige kunstenaar uit Velp
een boete van honderd gul
den opgelegd, waarvan 75
gulden voorwaardelijk, voor
een stunt die hij in juni van
het vorig jaar uithaalde. De
man liet zich aan een touw
van de vijftien meter hoge
Rijnbrug in Arnhem afzak
ken tot vlak boven het water
en legde stroken wit papier op
de rivier. Hiermee wilde hij de
band tussen weg- en water
verkeer aantonen. De politie
noemde het: "het geven van
een voorstelling zonder ver
gunning".
AMSTERDAM - In de solistenfoyer van het Concertgebouw is gisteren
een bronzen beeld van de beroemde pianist Arthur Rubinstein onthuld.
Rechts Rubinstein, in het midden beeldhouwer Piet er de Monchey.
AMSTERDAM - Het actuele muziektheater gaat in het
Holland Festival een steeds belangrijkere plaats innemen
en voor het festival van deze zomer, dat op 1 juni in Am
sterdam begint, staan in dit genre maar liefst dertien ver
schillende produkties op het programma.
Daarnaast wordt het buitenlandse muziek- en theaterleven dit jaar
vertegenwoordigd door het complete gezelschap van de Opera uit
Keulen en vele andere theater- en muziekensembles die in totaal meer
dan dertig programma's en toneelstukken zullen bijdragen.
Op de jaarlijkse persconferentie,
gistermiddag in de Spiegelzaal
van het Amsterdamse Concert
gebouw, onthulde directeur
Frans de Ruiter deze gegevens,
maar hij voegde er meteen aan
toe dat de financiële situatie van
het Holland Festival uiterst zor
gelijk moest worden genoemd.
Van het budget dat er beschik
king staat, kan slechts een fractie
van al deze activiteiten worden
bekostigd. De overige kosten
worden gedragen door organisa
ties en instellingen die met het
Holland Festival samenwerken,
of ze zijn afkomstig uit inciden
tele bijdragen. De middelen die
onder deze laatste noemer vallen,
beliepen in 1979 het totaalbedrag
van één miljoen gulden. Voor
1980 is dat bedrag nog niet be
reikt, maar. aldus Frans de Rui
ter, "we zijn op de goede weg".
Herschi Sinas met zuiver
mineraal water, zuivere vruchtensappen en
uitsluitend natuurlijke suikers zonder toevoeging
onnatuurlijke smaak- of kleurstoffen1
Herschi/Hoensbroek, tel. (045) 21 17 77
LEIDEN - Hans van Willigenburg
stelde ons enige tijd geleden in
zijn televisieprogramma "Een
Rondje Theater" al in de gele
genheid de Haagse Comedie-in-
terpretatie en de Publieksthea-
ter-interpretatie van Harold Pin
ter's "Bedrog" met elkaar te ver
gelijken. Instinctmatig ging mijn
voorkeur toen al uit naar de ma
nier waarop Sigrid Koetse (Em
ma), Siem Vroom (haar echtge
noot Bert) en Eric Schneider
(haar minnaar Jerry), onder regie
van Adrian Brine hun rollen in
terpreteerden.
Gisteravond kon het Leidse thea
terpubliek in een overvolle Leid
se Schouwburg constateren, of
het "Publiekstheater" terecht dit
geesteskind van Pinter, die naast
"Bedrog" ook met o.a. "De Huis
bewaarder", "Het Verjaardags
feest" en "De thuiskomst" zijn
naam afdoende vestigde, op het
repertoire heeft genomen. Wan
neer we mogen afgaan op het im-
ADVERTENTIE
Nieuwe Rijn 62, Leiden. Tel.: 071 - 124108
pulsieve, staande, ovationele ap
plaus na afloop, lijkt het ant
woord op deze vraag welhaast
een retorische.
Belangrijker lijkt het na te gaan, of
Vroom werkelijk in zijn spel het
ongenaakbare, stoïcijnse heeft
gelegd, dat Pinter bedoeld moet
hebben.-Of Sigrid Koetse, steeds
terugspelend in de tijd (wat een
prachtige vondst overigens) in
staat bleek een steeds jongere
vrouw neer te zetten, die boven
dien op een haast intrigerende
wijze fataal diende te zijn. En ten
slotte of Eric Schneider er als
"Jerry" wel voldoende in slaagde
in zijn spel het dilemma te leggen
waarvoor hij zich geplaatst zag,
toen hij bewust koos voor de lief
de van Emma boven de vriend
schappelijke genegenheid voor
Robert.
Wie gisteravond de voetbalwed
strijd ingeruild had voor deze
boeiende theatermanifestatie zal
het antwoord op deze vragen
reeds bekend zijn. Zij evenwel,
die Beenhakkers equipe hadden
verkozen boven het incidenteel
diep-ontroerende spel van Koet
se dienen te weten, dat acteurs en
actrice hun "dramatische ver
plichtingen" volledig zijn nage
komen. Het meevoeren van de
theaterbezoeker in de ontwikke
ling van een ïelatie door het han
teren van het instrument van de
pseudo-flash-backs werkt in ho
ge mate illustratief. Daarnaast
lijken de emoties, die nu eenmaal
aan een dergelijke driehoeksver
houding ten grondslag liggen nog
"gelaagder" gespeeld te worden.
Zo zal het weinigen ontgaan zijn,
dat Sigrid Koetse op een zeker
moment tot tranen toe ontroerd
was.
Kortom: een prachtige toneel
avond, waarbij de pauzes in de
dialogen vaak nog meer duidelijk
maakten dan de dialogen zelf.
BEKT KOEKEBAKKER
Groter publiek
Evenals vorig jaar wordt er ook nu
weer getracht een groter publiek
te bereiken dan in het verleden.
Bovendien zijn er enkele belang
rijke wijzigingen in de kaartver
koop die het Holland Festival
voor grote delen uit het publiek
aantrekkelijker moeten maken.
De centrale schriftelijke plaatsbe
spreking werd mede in verband
met de daaraan verbonden kos
ten afgeschaft, in plaats daarvan
komen er nu op zaterdag 17 mei
in vier grote steden "kaarten-
marktenwaar men voor alle
voorstellingen gelijktijdig toe
gangsbewijzen kan krijgen. (De
kaartenmarkten in Den Haag en
Amsterdam worden gehouden in
resp. de Koninklijke Schouw
burg en de Stadsschouwburg.)
Voorts bestaat er behalve de ge
bruikelijke plaatsbespreking aan
de kassa's en bij de VVV-be-
spreekbureaus (vanaf 27 mei) de
mogelijkheid om schriftelijk
plaatsen te bespreken bij ieder
theater afzonderlijk. Verder is er
een verruiming doorgevoerd van
de faciliteiten voor houders van
een CJP of een Pas-65, die nu
kunnen profiteren van een alge
mene regeling waaraan alle thea
ters meewerken.
Traditioneel
In de sector muziektheater is
slechts één traditionele opcra-
produktie te vinden: twee voor-
stellingen van 'Die Zauberflote'
van Mozart in de regie van Jean
Pierre Ponnelle, regelmatig me
dewerker aan de Salzburger
Festspiele en van de Scala te Mi
laan. De voorstellingen worden
verzorgd door de Opera uit Keu
len en vinden plaats in het Con
gresgebouw in Den Haag. dat
voor deze gelegenheid als organi
sator en subsidient optreedt
De Nederlandse Operastichting
verzorgt de scenische wereld
première van de opera Thijl"
van de componist Jan van Gilse
(1881-1944) en komt bovendien
met tien voorstellingen in een
tent aan de Middenweg in Am
sterdam van de jongste opera van
Peter Schat: Aap verslaat de
Knekelgeest". Schat baseerde
zich voor deze opeia, waarvoor
hij zelf het libretto schreef en die
zul worden geregisseerd door
Anne Marie Prins, op een Chi-
Muiderslot
Andere opvallende bijdragen op dit
terrein zijn een aantal voorstel
lingen van een pastorale met
zang, dans en muziek uit de 13de
eeuw op de binnenplaats van het
Muiderslot, voorafgegaan door
muziekprogramma's in ver
schillende zalen van het kasteel,
en een toneelstuk voor acteurs en
orkest van Tom Stoppard en An-
dré Previn over de beknotting
van de vrijheid van meningsui
ting achter het ijzeren gordijn.
Deze produktie, getiteld ABC-
DEFG" wordt uitgebracht als ge
zamenlijk project an het Rotter
dams Filharmonisch Orkest on
der David Zinman en het RO
Theater onder regie van Franz
Marijnen.
De meest spectaculaire manifesta
tie op concertgebied is een uit
voering van het Requiem van
Berlioz in de Houti usthallen te
Den Haag waaraan diverse koren
en orkesten meewerken, o.a. van
de Schaubühne am Halleschen
die met vier produkties naar Ne
derland komt waarmee een door
snee van het repertoire te zien
wordt gegeven. De meest om
vangrijke hiervan, waarvan de
Duitse première nog moet plaats
vinden, is de complete "Oresteia"
(Duits: Orestie) van Aischylos.
De drie tragedies waaruit deze
cyclus bestaat, zullen steeds op
één dag gespeeld worden (aan
vang 14 uur) in de Cinetone Stu
dio in Amsterdam.
Uit Berlijn komt eveneens het
GRIPS Theater met "Eine linke
Geschichte" van Ludwig en Mi
chel en het Düsseldorfer Schaus-
pielhaus speelt i.s.m. de Hoch-
schule der Künste Berlin "Und
die Liebe hort nimmer auf' van
Odön von Horvath. Naast de ge
bruikelijke voorstellingen in het
Mickery Theater en enkele klei
nere produkties brengt het Onaf
hankelijk Toneel uit Rotterdam
dan nog "Zomergasten" van
Maxim Gorki, dat niet gespeeld
wordt in een theater, maar in en
rond een villa waarbij de toe
schouwers zich binnen in de villa
bevinden.
Dans Theater
Vaste medewerkers aan het festival
zijn weer het Nederlands Dans
Theater en het Nationaal Ballet
(met een herhaling van LIVE/
LIFE"). Gastvoorstellingen op
het gebied van de danskunst
zullen worden verzorgd door o.a.
het Württembergische Staats
theater uit Stuttgart en het Pilo
bolus Dance Theatre uit New
York.
Nieuw in het Holland Festival is de
uitgebreide aandacht voor het
kinder- en jeugdtheater met de
'kinderopera "Vertrouw nooit
een trol van Peter Maxwell Da-
vies. een Belgische kindermusi
cal. een Haags Kindertheaterfes-
tival. het jeugdspel "Circus Em
ma" en een zestal kindervoor
stellingen door GRIPS uit Bel
lijn.
De lolder met alle inlichtingen over
het Holland Festival 1980 is bin
nenkort verkrijgbaar bij alle
theaters en kan (gratis) aange
vraagd worden bij het secreta
riaat. VVillemspark\feg 52, Am
sterdam.
programma
DONDERDAG 24 APRIL
NEDERLAND 1
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort voor Turken (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Wollie's wereld: kleuterserie (NCRV)
19.05 - Kerkbuurt, maandelijks informatief
(NCRV)
19.35 Grote verwachtingen, oude speelfilm (NCRV)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag vandaag (NOS)
22.10 - Het Nederland van Juliana, documentaire serie (NOS)
23.40 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.25 - Het menselijk lichaam, 2e cyclus, les 3 (TELEAC)
20.00 - Journaal (NOS)
20.22 - De nationale ogentest (TROS)
21.30 - Veertig jaren, oude speelfilm (TROS)
22.45 - Aktua tv (TROS)
22.40 - Journaal (NOS)
DONDERDAG 24 APRIL
DUITSE TV
DUITSLAND I
10.25 Joum. en aktual. 10.25
Muz.progr. 11.25 Slapstick. 11.35
Aktueel magaz. 12.20 Aktueel ma-
gaz. 12.50 Persoverz. 13.00 Joum.
16.10 Juum. 16.15 Inform, progr.
17.00 1000 und eine Meile. tv-serie.
17.50 Joum. (Reg. progr. NDR: 9.30
Gevar. kinderprogr. WDR:
8.05-11.55 Schooltelevisie. (9.30 Ge-
var. kinderprogr.)).
DUITSLAND II
DUITSLAND III WDR
magaz. 19.45 Journal 3. 20.00 Joum.
20.15 Gangster in Kev Largo (Key
Largo), speelfilm. 21.55 Aktueel ma
gaz. NRW: Gesprek. 22.40 Inform,
progr. 23.25 Journ.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
NET 1
18.00 Gedeon. 18.05 Agenda. 18 35
De schelmenstreken van Gorrie (6).
19.00 Laf! 3 bits. 19.05 Sporttnbune.
1935 Mededelingen Morgen Jour
naal. 20 10 Relaties, nieuwe Engelse
serie. 21 00 Panorama. 21 50 Zola,
het menselijk geweten, tv-serie van
Stellic Lorenzi naar Bonjour mon
sieur Zola van Armand Lanoux (2).
22.45 Journaal. 23.00 Einde.
HILVERSUM - Vandaag wordt op beide televisienetten aandacht
gevraagd voor een speelfilm. Beide zijn het museumstukken: het
enede Dickens-verfilming „Grote verwachtingen van dcNCRV.
tNed. 11935 uur) goed genoeg om tegen de tand des tijds bestand
te zi jn. het andere, de vooroorlogse gelegenheidsfilm Veertig Ju-
ren". een misbaksel, dat destijds al werd weggehoond, (Ned. 2,
21.30 uur).
Ben van Eysselsteyn schreef het scenario voor deze ..nationale film
ter gelegenheid van hel veertigjarig regeringsjubileum van ko
ningin Wilhelmina in 1938. De TROS zal hem geprogrammeerd
hebben ter gelegenheid van de komende kroning, wat natuurlijk
nergens op slaat. Vele illustere heren uit die tijd. niet een overi
gens met verstand van film, vormden het erecomité en het gewone
comité, die het project van „allure' en geldschieters moest helpen.
In tegenstelling tot de ook niet zo succesvolle Juliana-film. waar
op de Veronica-omroep vorige week zijn stempel en telefoonnum
mers drukte, werd niet een montage van historisch filmmateriaal
gemaakt. Men prefereerde naar het voorbeeld van Noel Cowards
Cavalcadehet wel en wee van enkele Nederlandse families
gedurende die veertig jaren in gespeelde episoden te laten
zien.
Hiervoor werd de creme de la crème van het vaderlands toneel
gemobiliseerd: Cor van der Lugt Melsert. Eduard Verkade. Ank
van der Moer. LaseurLily Bouwmeester. Matthieu van Eysden,
Paul SteenbergenMyra Ward, Josephine ran Gasteren en ga zo
maar door. Maar vreemd genoeg moest de regisseur een buiten
lander zijn.de Fransman Edmond T.Greville. die geen benul had
van ons land en onze landsaard. Daarbij kwamen de taal
problemen, zodat Johan de Meester werd ingehuurd voor de dia-
loog-regie.
Op 2 september 1938 ging „Veertig Jaren met vijftig kopteen tege
lijk in roulatie, nu meer regel dan uitzondering met Nederlandse
films, toen echtereen unieke gebeurtenis. Ogenblikkelijk bleek het
nationale epos" niet alleen een artistiek fiasco, maar ook een
commerciële ramp te zijn. Die flop resulteerde in een strop van
120.000 gulden, waaman de overheid dertigduizend voor haar
rekening moest nemen. En dat was héél veel geld tn die da
gen...
„Veertig Ja ren begint om half Hen en om vijf over half acht start op
Nederland 1 ..Grote verwachtingen' iGreat Expectations),
waarmee David Lean Dickens' onsterfelijk verhaal over het wees-
jongetje Pip-en zijn geheimzinnige weldoener - in 1946 voortref
felijk m filmbeelden vertaalde. Lean genoot toen al grote bekend
heid dank zij .Brief Encounter" (óók klassiek geworden) en zou
niet lang daarna eer inleggen met een tweede Dickens-film, ..Oli
ver Twist" .Pips belevenissen worden ineen strak tempo,met heel
sfeervolle zwart-wit-fotografie (van Ronald Neame, later zelf re
gisseur) en grote aandacht voor het detail opgedist. En er wordt
uitstekend gespeeld door John Mills (de volwassen Pip), Alec
Guinness (diens vriend), de net 17-jarige Jean Simmons (als
EstellaMartita HuntF inlay Currie - als Magwitch vooral ste in
de kerkhof-scène - en anderen.
OVERHEIDS-
lizascoop. P.P.:
van de VVD
i Bruss€
DONDERDAG 24 APRIL
HILVERSUM I
18.11 (S) Hier en nu 18.30 (S) Lichte
muziek. 18 45 (S) Leger des Heils-
kwartier. 19.02 (S) Klass. orgelmu
ziek. 21 40 (S) Literama-donderdag.
22.02 (S) Bij de tijd. NOS: 23.02 (S)
Met het oog op morgen. KRO: 00.02
(S) De Nachtspiegel. 1 02 (S) Tussen
de hoezen met Winfried Povel. 3.02
(S) Herrie of Harrv op 1 6.02 (S)
Country time. 6.50 Het levende
HILVERSUM II
IKON: 1805 Kleui
VOORL 18.35 I
18.50 Uitzending
AVRO. 19 00 Fran
19.13 Lichte gramm muz. 19.20 (S)
In de kaart gespeeld. 21 00 (S) Ont
wikkelingen in de Electronische
Muz. 22.02 (S) Radio Filharm. Orkest
met piano Klass. muz. 22.30 Nws
22.40 (S) Russische liederen. 23 15
(S) Jazz spectrum. NOS: 23.55
Nws
HILVERSUM III
18.03 (S) De avondspits met de Nat.
Hitparade TROS 19 02 «S) Postel
20.02 (S) Ferry Maat's Soul Show.
22 02 (S) Sesjun. 23.02 (S) Wim van
Putten met lp-wcrk.
VRIJDAG 25 APRIL
III I A I KM M I
KRO 7 03 r.cho. 7.13 (S) Even na ze
ven (8.03 Echo). 903 (S) Gevar.
progr. 12 03 <S> Gevar. progr (13.03
Echo.). 14.02 <S> 5x3. 15.02 (S) Op de
valreep. 17.02 (S,i En zo hoort het
HILVERSUM II
VPRO: 7.00 Nws. 7 10 Ochtend-
gymn. 7.20 Radionieuwsdienst
VPRO 7 30 Nws 7 36 Radioniouws-
dlenst VPRO 8 00 Nws 8 11 Radio-
nieuwsdienst VPRO. 8.30 Nws. 8 36
Radionieuwsdienst VPRO. 9 00
Gymn. v d vrouw 9 10 Waterst. 9.15
Exprcss-VPRO NCRV: 10 30 Onder
schooltijd. NOS: 10.45 Werkbank.
10.55 Progr.overz. AVRO. 11.00 De
Nederlandse Schoolradio TROS
1 1 20 Week in - weck uit 12 2'. lil
ded. voor land- en tuinbouw. 12.30
Nws. 12.36 Aktua NOS 13 00 Nu s
13 11 Meer over minder. 14.20 "Op de
zeepki tkomt u maai 14.45 t
Kan van nut zijn 15 30 Van onze
redaktie. VOO: 17 00 (S) Info-radio.
(17 24 Meded. 17 30 Nw«
HILVERSUM III
EO: 7.02 (S) Ronduit op drie 8.03 (S)
EO-Metterdaad. 8 0.» (S) Tijdsein
9 03 (S) De muzikale fruitmand
10 03 <S) Te elfder ure NCRV 1103
(S) P<»p non stop 12.03 (S) Goeie-
middag VOO: 14 02 (Si Tipparade
15 20 (S) Popjournaal. 15 30 (S)Top-
40.116.45 Concertnicuws.)
HILVERSUM IV
NOS: 7 00 Nws. 7 02 (S) Vroeg klas-
siek 9 00 Nws 9 02 (S) Muz uit de
Middeleeuwen 9.35 <S) Vrijdagmor
genconcert. VOO I 1 00 (S) Muziek
voor milj-nen (1200 Nw-» EO
13 00 (S) Klankspcigel 14 00 Nws,
14 02 «Si Theologische verkennin
gen. 14.20 (S) De klahkschoonheid
van de Poolse orgeb 14 40 (S) Plaat-
Praat VPRO 15 00-17 00 iS) Mu-
ziek-op-vier Musike Mcrlanl.
