Bloedbad tijdens
begrafenis van
bisschop Romero
CARTER STUURDE LEIDERS IRAN BOODSCHAPPEN
Turkije past banden met aan
Twee kinderen
slachtoffer
van homaanslag
[AANDAG 31 MAART 1
Witte Huis geeft toch toe:
WASHINGTON (EUTER/AFP/
UPI/GPD) - De woordvoerder
van het Witte Huis, Jody Powell,
heeft gisteravond gezegd dat hij
een verklaring van het Zwitser
se ministerie van buitenlandse
zaken niet bestrijdt dat het eert
boodschap van president Carter
heeft doorgestuurd naar de
Iraanse president Bani-Sadr.
Powell ontkende echter dat de
boodschap een erkenning in
hield van misdaden door de Ver
enigde Staten jegens Iran.
Cen Zwitserse regeringswoord
voerder maakte gisteren bekend
dat enkele dagen geleden een
boodschap was overgebracht via
de ambassade in Teheran. Powell
zei in Milwaukee deze verklaring
niet te "bestrijden". Hij weigerde
echter de zaak verder te bespre
ken omdat dit een "schadelijk ef
fect" zou kunnen hebben op de
situatie van de gegijzelden. Hij
gaf wel toe dat "de (Amerikaanse)
regering in de afgelopen maan
den herhaalde malen via ver
schillende kanalen heeft getracht
de vrijlating van de gegijzelden te
bewerkstelligen".
De Iraanse leiders hielden gisteren
hardnekkig vol dat Carter Cho-
meini een boodschap heeft ge
zonden over de crisis tussen de
VS en Iran. Daarin zou hij een
aantal belangrijke concessies
doen, met het oog op de vrijlating
van de 50 Amerikaanse ambassa
deleden, die sinds 4 november
vorig jaar in de Amerikaanse am
bassade in Teheran worden ge
gijzeld.
Geen druk
Volgens Bani-Sadr heeft Carter in
zijn eerste boodschap, die vijf da
gen geleden door bemiddeling
van de Zwitserse ambassade in
Teheran zou zijn overhandigd,
nadrukkelijk beloofd niets te
zullen doen om Iran onder druk
te zetten. Voorts stelt de Ameri
kaanse president voor een ge
mengde Amerikaans-Iraanse
commissie te benoemen om een
overeenkomst tot vrijlating van
de gegijzelden uit te werken. De
ze commissie zou kunnen wor
den ingesteld, zodra de bezetters
van de Amerikaanse ambassade
de gegijzelden aan de Iraanse re
gering hebben overgedragen.
Carter heeft, nog steeds volgens
Bani-Sadr, met zoveel woorden
toegegeven dat de Verenigde Sta
ten in het verleden fouten hebben
gemaakt in hun buitenlandse po
litiek met betrekking tot Iran.
Een dergelijke "schuldbekente
nis" is door de leiders in Iran al
tijd genoemd als een van de be
langrijkste voorwaarden voor
vrijlating van de 50 Amerikanen
in de ambassade.
Pijnlijk
Voor het Witte Huis was de open
baarmaking van de inhoud van
de als zeer vertrouwelijk bedoel
de brieven - gisterochtend zou in
Teheran nog een tweede bood
schap zijn ontvangen - een bui
tengewoon pijnlijke zaak.
In een uitzending van Radio Tehe
ran kondigde president Bani-
Sadr gisteren aan dat hij de volle
dige inhoud van beide bood
schappen vandaag bekend zou
maken. Voor het gezichtsverlies
voorde Amerikaanse diplomatie,
door het uitlekken van de brie
ven, had Bani-Sadr een eenvou
dige verklaring: "waar het wer
kelijk om gaat is dat de heer Car
ter onze islamitische revolutie
niet begrijpt en daarom niet in
ziet dat wij geen dingen geheim
houden voor het volk".
Het is nog de vraag in hoeverre een
vriendelijk gebaar van de Ameri
kaanse president werkelijk kan
bijdragen aan een snelle vrijla
ting van de gegijzelden. Chomei-
ni en Bani-Sadr hebben de ver
antwoordelijkheid voorde afloop
van de gijzelingsactie in handen
gelegd van het Iraanse parle
ment. De tweede ronde van de
begin deze maand gehouden
parlementsverkiezingen is echter
uitgesteld, hangende een onder
zoek naar fraude. Waarnemers in
Teheran verwachten dat er pas op
zijn vroegst in mei een parlement
zal zijn.
5AN SALVADOR (DPA)-Tientallen mensen zijn gisteren
in San Salvador om het leven gekomen en enkele honder
den gewond toen onbekenden met brandbommen en
schoten paniek zaaiden onder de duizenden die de begra
fenisplechtigheid voor de vermoorde aartsbisschop Os
car Arnulfo Romero bijwoonden.
Voor de ogen van 23 hoge kerkelij
ke gezagsdragers uit de hele we
reld veranderde de zee van gelo
vigen die de lijkmis op het plein
voor de kathedraal van San Sal
vador bijwoonde, in een wanor
delijke, blinde en naar dekking
zoekende menigte toen vier
bommen ontploften en het schie
ten begon.
aar ooggetuigen vertelden kwa
men de meeste slachtoffers om
het leven doordat zij platgedrukt
of onder de voet werden gelopen.
Onder de doden, die later door
huilende verwanten in de kathe
draal werden geïdentificeerd,
waren er echter ook die kogel-
wonden vertoonden.
"India en PLO
^veroordelen
Bsraël
W1EUW DELHI (Reuter/AFP) -
Jasser Arafat, de leider van de
Palestijnse bevrijdingsbeweging
(PLO), heeft gisteren zijn officiële
bezoek aan India afgerond. In een
gemeenschappelijke verklaring
veroordelen de PLO en India Is
raël vanwege de weigering de
VN-resoluties na te leven en zijn
agressie in de bezette gebieds
delen en in Zuid-Libanon. India
ondersteunt in de verklaring de
eis van de PLO dat de Palestijnen
een eigen land krijgen en dat de
PLO volledig deelneemt aan de
onderhandelingen over autono-
mie voor de Palestijnen.
!n de verklaring wordt voorts opge
roepen tot een politieke en di-
plomatieke oplossing voor de
kwestie Afghanistan. Er werd
kritiek geleverd op de plannen
van sommige landen in het ge
bied zich verder te bewapenen
vanwege de crisis-situatie, ont
staan door de interventie van de
Sowjet-Unie in Afghanistan.
\rafat kwam vrijdag in India aan,
kort nadat de Indiase regering
volledig diplomatieke status had
toegekend aan de vertegenwoor
diging van de PLO in India. De
Palestijnse leider werd in India
ontvangen als een staatshoofd.
Premier Gandhi deed Arafat uit
geleide op het vliegveld. Arafat
noemde de besprekingen die hij
met mevrouw Gandhi had ge
voerd "zeer vruchtbaar". "We
hopen dat spoedig iedereen de
resultaten ervan zal zien", zo zei
hij vlak voor zijn vertrek.
Twee gegijzelden
-in Bogota vrij
—BOGOTA (Reuter) De bezetters
van de Dominicaanse ambassade
in de Colombiaanse hoofdstad
J Bogota hebben gisteren twee ge
gijzelden vrijgelaten. Volgens het
Rode Kruis zijn het Simon Ro-
idriguez en Luis Valencia, beiden
Colombianen. In de ambassade
die op 27 februari werd bezet,
worden nu nog 27 mensen vast-
II gehouden, onder wie 11 ambas-
sadeurs.
(Sinds het begin van onderhande
lingen tussen de regering en de
bezetters zijn in totaal 28 gegij-
zelden vrijgelaten. De bezetters
eisen onder meer de vrijlating
van 70 politieke gevangenen en
een losgeld van 20 miljoen gul-
den.
De Mexicaanse kardinaal Ernesto
Corripio Ahumada die als spe
ciale vertegenwoordiger van de
paus de lijkmis opdroeg, had in
een preek opgeroepen tot het niet
toegeven aan wraak en geweld
dadigheid en tot toewijding aan
rechtvaardigheid, broederschap,
liefde en vrede, toen de eerste
bommen ontploften. Het was
toen tien over half twaalf gister
morgen plaatselijke tijd.
Hartverscheurend
Het publiek vloog in alle richtin
gen. Enkele duizenden zochten
een toevlucht in de kathedraal,
zoals ook de kerkelijke' hoog
waardigheidsbekleders deden.
Er speelden zich hartverscheu
rende tonelen van vertwijfeling
en angst af. Een half uur lang
ontploften almaar weer bommen
en klonken schoten ook uit zware
wapens.
Volgens ooggetuigen kwamen de
schoten van de kant van het Pala-
cio Nacional, een in de buurt van
de kathedraal gelegen gebouw.
Politie en/of soldaten werden in
de buurt van de kerk overigens
niet gezien. Pas uren na het eerste
schot waagden de mensen zich
weer uit de kathedraal die doel
wit van vrij schutters was geweest
op straat.
De Mexicaanse aartsbisschop Ser
gio Mendez Arceo, bekend als de
,rode aartsbisschop van Cuerna-
vaca' omdat hij in kritiek op de
overheid geen blad voor mond
neemt, zei tegen verslaggevers in
San Salvador: „Het past dat de
bisschoppen die eer zijn komen
bewijzen aan monseigneur Ro
mero hetzelfde lot ondergaan als
Een man met een pistool rent weg van een brandende auto, terwijl e
af tijdens de begrafenisplechtigheid van aartsbisschop Romero.
i ander een Molotov-cocktail werpt. Deze taferelen speelden zich
zijn volk (d.w.z., beschoten te
worden als hij)"
Chaotisch
Nadat het schieten was opgehou
den vertoonde het kerkplein een
chaotisch beeld; honderden
schoenen, hoeden, kledingstuk
ken, palmtakken en zelfs het rode
solideetje (schedelkapje) van een
kardinaal waren achtergebleven.
Salvadoriaanse padvinders re
den voor in vrachtwagens om
doden en gewonden weg te bren
gen.
Monseigneur Romero, die nu rust
in de grafkelder van zijn kathe
draal, werd vorige week maandag
doodgeschoten tijdens een lijk
mis. De 62 jaar geworden aarts
bisschop was kandidaat voor de
Nobelprijs voor de vrede vanwe-
ge zijn moedige opkomen voor de
rechten van het individu.
Baskenland:
e ogenblikken, waarop bommen explodeerden. De menigte rent in paniek uiteen.
MADRID - De golf van geweld die
over het Baskenland spoelt, heeft
zaterdag in Azcoitia twee on
schuldige kinderen geraakt: de
13-jarige Jose Maria Piris Car-
ballo werd op slag gedood en z'n
12-jarig schoolkameraadje Fer
nando Garcia Lopez raakte ern
stig gewond doordat een van bei
den op straat een sporttas aan
raakte, waarin een bom ontplofte.
De bom was geplaatst onder de
privé-auto van een politieman,
die even voor de explosie onge
deerd wegreed. Hoewel nog geen
enkele organisatie de verant
woordelijkheid voor deze aanslag
heeft opgeëist, meent de politie
dat dit het werk is geweest van de
radicale Baskische afscheidings
beweging ETA-Militair.
De vader van Fernando Garcia Lo
pez had de twee jongens juist met
de auto opgehaald van een partij-
(Van onze correspondent Frans van
Hasselt)
ISTANBOEL - De Turkse
minister van buitenlandse
zaken, Erkmen, en de
nieuwe Amerikaanse am
bassadeur in Ankara,
Spain, hebben zaterdag de
„overeenkomst voor sa
menwerking aangaande
defensie en economie"
(ACDE) ondertekend, die
begin dit jaar in hoofdlij
nen was gereed gekomen.
De ondertekening was sindsdien
enige malen uitgesteld, omdat de
vertaling van het ruim 400 blad
zijden tellende document nog
niet was afgesloten.
Het document, waarvan de precie
ze tekst nog niet is vrijgegeven,
behelst een basis-overeenkomst
en drie aanvullende akkoorden,
die respectievelijk de status van
de „gemeenschappelijke installa
ties" (voorheen „bases") in Tur
kije, de aard en hoeveelheid van
de Amerikaanse militaire steun
aan Turkije en de samenwerking
bij de opbouw van een Turkse de
fensie-industrie regelen.
De bases, vijf grotere (waaronder
de afluisterinstallaties aan de
Zwarte Zee en in het oosten, en
de nucleaire installaties in Adana
aan de Middellandse Zee) en ze
ven kleinere komen onder Turk
se controle en gemeenschappe
lijk beheer. Volgens de overeen
komst zullen ze voortaan alleen
NAVO-doeleinden kunnen die
nen. Met andere woorden: de
Amerikanen kunnen ze niet meer
gebruiken voor eigen interven
ties in bijvoorbeeld Iran en Syrië,
zoals in 1958 toen ze vanuit Incir-
lik (overigens officieel een NA-
VO-basis) trachtten een pro-Na-
sser-opstand in Libanon neer te
slaan, hetgeen Ankara door de
Arabische wereld niet in dank
werd afgenomen.
Aan Amerikaanse militaire steun
wordt een bedrag van 2,5 miljard
dollar over vijfjaar in het vooruit
zicht gesteld (Ankara vroeg eerst
5 miljard). Maar het probleem is
nog dat het Amerikaanse Con
gres zich niet aan termijnen lan
ger dan een jaar kan binden.
„Avonturen"
Het Russische persbureau Tass
heeft reeds een commentaar ver
spreid waarin Turkije ervan
wordt beschuldigd zich over te
geven aan het Amerikaanse im
perialisme dat doorgangswegen
zoekt voor avonturen in het Na-
bije-Oosten. Al enige weken ge
leden was Moskou met een ver
klaring gekomen, waarin sprake
was van het „nucleair kerkhof'
waarin Turkije zou kunnen ver
anderen als het zich voor het pact
leende. Dit was overigens een ci
taat uit een waarschuwing van 52
Turkse afgevaardigden van de
linkervleugel van de huidige op
positiepartij, waarin zij vroegen
om een discussie over de over
eenkomst in het parlement.
Partijleider Ecevit, die toen hij nog
premier was sterk heeft bijgedra
gen aan de voorbereiding ervan,
heeft zich hier niet achter gesteld
en waarschijnlijk komt er geen
discussie in de volksvertegen
woordiging, die trouwens dage
lijks bezig is met de moeizame
verkiezing van een nieuwe presi
dent.
Ook de Bulgaarse pers heeft onge
woon dreigende geluiden laten
horen en sommige Turkse kran
ten zijn daar met een felheid te
gen ingegaan die nieuw was na de
verbetering van de betrekkingen
tussen de twee landen. Afge
wacht zal nu moeten worden of
deze woordenwisseling van in
vloed zal zijn op de economische
betrekkingen tussen de betrok
ken landen.
Wat ten slotte Griekenland betreft,
daaruit zijn nog geen officiële
reacties gekomen, maar premier
Karamanlis maakt geen geheim
van zijn bezorgdheid over een
mogelijke verbreking van het
„militair machtsevenwicht" tus
sen zijn land en Turkije. Het de
fensieakkoord tussen de Ver
enigde Staten en Griekenland is
al in 1976 gesloten, maar nooit
ondertekend.
Verwacht wordt dat Karamanlis na
het sluiten van deze overeen
komst extra zal onderstrepen dat
voortzetting van het Amerikaans
gebruik van de vier bases op
Griekse bodem verre van van
zelfsprekend is. Zeker wanneer
Athene van de Verenigde Staten
niet meer steun krijgt voor de
voorwaarden waaronder het
weer in het militaire NAVO-ver-
band wil terugkeren.
tje schoolvoetbal. Op het mo
ment van de ontploffing par
keerde hij zijn wagen in de garage
van zijn woning. Het is niet be
kend of een van de slachtoffers
uit nieuwsgierigheid de sporttas
probeerde open te maken of dat
een van beiden een speelse trap
gaf tegen de tas. Als gevolg van de
explosie zal Fernando Garcia
Lopez waarschijnlijk zijn ogen
verliezen.
De gevolgen van deze bomaanslag
hebben in het Baskenland een
golf van verontwaardiging op
gang gebracht. Na de rouwdienst
voor José Maria Piris Carballo
hielden 5000 personen in Azcoitia
gisteren een vreedzame demon
stratie tegen het geweld. Bij de
manifestatie deden zich geen in
cidenten voor.
In San Sebastian kwam het gister
middag tot een gewelddadige
confrontatie tussen de oproerpo
litie en enkele honderden perso
nen die in het oude centrum van
de stad een pro-ETA-betoging
probeerden te houden. De politie,
die in groten getale kwam opzet
ten, verspreidde de demonstran
ten met rookbommen en rubber
kogels. De betogers bekogelden
de politie met stenen en wierpen
barricaden op met geparkeerde
auto's. De manifestatie was geor
ganiseerd door enkele extreem
linkse Baskische nationalistische
partijen en pro-amnestiecomités.
De gedetineerden van de Baski
sche pressiegroep ETA-Politico-
militar in de gevangenis van So-
na hebben zaterdag aan alle ge
meenten van het Baskenland een
brief gestuurd, waarin men erop
aandringt zich vandaag - de dag
dat het regionaal Baskische par
lement in Guernica wordt geïn
stalleerd - uit te spreken voor een
nieuwe amnestie in het Basken
land. De grootste parti) in het
Baskenland, de Baskische natio
nalistische partij PNV, en de so
cialistische partij PSE-PSOE,
menen dat een individuele gra
tieverlening in sommige gevallen
wenselijk is op voorwaarde dat
de vrijgelaten gevangenen zich
niet meer bemoeien met terreur.
De linkse nationalistische coali
tie Euskadiko Eskerra (EE) stelt
zich achter het verzoek van de
gevangenen van ETA-Politico-
militar.
