Engeland
dichter bij
oplossing
Ramp met platform
eist 137 levens
ffisana
Angola dreigt Portugal
met verbreken contacten
Veiligheidsraad
praat over
Palestijnse zaak
Economie ergst in het slop in A frika
ZATERDAG 29 MAART 1980
(Van onze correspondent
Jan Halkes)
LISSABON - De regering van An
gola overweegt haar banden met
Portugal te verbreken. Dat zei de
Angolese minister van handel,
Lopo de Nascimento, gisteren in
de Spaanse hoofdstad Madrid in
een gesprek met het dagblad El
Pais. De Nascimento is in Spanje
op officieel bezoek als hoofd van
een belangrijke Angolese han
delsdelegatie. De Angolese mi
nister beschuldigde in het inter
view de Portugese regering ervan
contacten met de dissidente be
vrijdingsbeweging Unita van Jo
nas Savimbi te onderhouden.
Ook steekt het Angola, dat de rege
ringsgezinde Portugese kranten
en vooraanstaande leden van de
regeringspartijen uitgesproken
pro-Unita-standpunten hebben.
„De houding van de Portugese
regering geeft ons het vermoeden
dat zij niet geïnteresseerd is in het
handhaven van haar betrekkin
gen met Angola", zei De Nasci
mento in het interview, dat in
Lissabon veel stof deed opwaai
en. „Onze regering kan vandaag
nog beginnen vanuit Spanje te
importeren wat tot nog toe uit
Portugal kwam, en naar Spanje
exporteren wat naar Portugal
werd geëxporteerd".
Voor de Portugese radio ontkende
de Angolees later evenwel dat hij
ZOU HEBBEN GEDREIGD met
het verbreken van de contacten.
De Portugese regering wilde gis
termiddag nog geen reactie ge
ven op de verklaringen.
De Democratische Alliantie, die na
de verkiezingen in december de
Portugese regering overnam,
heeft zich altijd gekeerd tegen
een Derde-Wereldpolitiek zoals
die vooral door president Eanes
werd voorgestaan. De Portugese
minister van buitenlandse zaken,
Freitas do Amaral, joeg de An
golese regering onlangs tegen
zich in het harnas door de natio
nalisatie van de Angolese aande
len in een Lissabonse diamants
lijperij als vergeldingsmaatregel
voor de Angolese nationalisering
van Portugese aandelen in de
diamantmijnen van Dia-
mang.
Met zijn niet mis te verstane waar
schuwing aan de Portugese rege
ring komt Lopo de Nascimento
de linkse oppositie te hulp. die de
uitsluitend op Europa gerichte
politiek van Amaral als rampzalig
voor de Portugese onafhanke
lijkheid betitelde. Lorenzo Nata-
li, vice voorzitter van de Europe
se Commissie, het 'dagelijks be
stuur' van de Europese Gemeen
schap, liet bij een recent bezoek
aan Lissabon doorschemeren dat
het verbreken van de Portugese
banden met haar vroegere kolo
niën in Afrika nadelige gevolgen
voor de Gemeenschap zou kun
nen hebben.
Kort daarop zei Freitas do Amaral
toetreding na te streven tot de
Europese Gemeenschap, maar
dat ook het versterken van de
banden met de Portugees spre
kende landen van groot belang is.
Deze uitlating lijkt op Angola
vooralsnog niet veel indruk ge
maakt te hebben.
Thatcher sprak met Schmidt over
moeilijkheden rond EG-bijdrage
LONDEN (AP/GPD) - De. Britse en Westduitse leiders
hebben gisteren gezegd dat er vooruitgang was geboekt
bij de besprekingen over de Britse eis voor veranderingen
in de EG-reglementen waardoor Groot-Brittannië van de
negen lidstaten de meeste contributie betaalt.
De Britse premier Margaret That
cher zei op een persconferentie
na langdurig overleg met de
Westduitse bondskanselier Hel
mut Schmidt dat "haar bezorgd
heid was verminderd" over het
resultaat van de EG-topconferen-
tie die waarschijnlijk eind april
zal worden gehouden. Het heet
ste hangijzer op die conferentie is
de Britse EG-contributie, die in
1980 ongeveer vier miljard gul
den zal bedragen.
Schmidt zei te geloven dat de voor
uitzichten voor een compromis
beter waren geworden. De top
zou eerst maandag en dinsdag in
Brussel worden gehouden, maar
werd, gedeeltelijk omdat het
voorzittende land, Italië, geen re
gering had, uitgesteld.
Thatcher en Schmidt houden al
sinds donderdagavond bespre
kingen in Chequers, het officiële
buitenhuis van de Britse premier.
Als de twee leiders echter afspra
ken hebben gemaakt moeten die
in ieder geval worden goedge
keurd door de Franse president
Giscard d'Estaing, die tegen ver
andering van de reglementen is.
Thatcher benadruikte op de pers
conferentie dat de kwestie voor
de Britse contributie moet wor
den opgelost op grond van "ge
lijkheid en gerechtigheid", en
met in verband moet worden ge
bracht met andere EG-proble-
men. Schmidt onderstreepte
daarentegen nbg steeds voor een
oplossing als onderdeel van een
groter pakket maatregelen te zijn,
zoals een gemeenschappelijk
energiebeleid, een oplossing voor
het visserij-probleem en de om
streden zaak van de export van
Brits lamsvlees naar Frankrijk.
Vertegenwoordigers van de negen
regeringen van de EG-lidstaten
voerden ook gisteren nog druk
overleg over de meest geschikte
datum voor de uitgestelde Euro
pese Raad.
lHet grootste probleem voor de
vaststelling van een nieuwe da
tum is nu, dat de beide Neder
landse deelnemers aan de' Euro
pese Raad, premier Van Agt (op
13 april) en minister Van der
Klaauw (op 3 april) het land - en
het werelddeel verlaten - voor
een maanden geleden al geplan
de reis naar het Verre Oosten. In
het geval van Van der Klaauw
omvat die reis bezoeken aan Chi
cago, Los Angeles, Samoa, Fidzji,
Nieuw-Zeeland, Indonesië en
Japan. Van Agt, die reist met de
regerings-Fellowship, gaat, afge
zien van de vele tussenlandingen
die dit korte-afstandvliegtuig op
deze reis zal moeten maken, al
leen naar Indonesië en Ja
pan.
Van der Klaauw wordt op 25 april
terug verwacht in Nederland,
Van Agt op 26 april. Beiden heb
ben hun terugreis al vervroegd
vanwege de voorbereidingen
voor de troonsoverdracht op 30
april. Diezelfde troonsover
dracht, waarvoor vele hoge gas
ten naar Nederland zullen ko
men, maakt ook dat Van Agt en
Van der Klaauw in elk geval op 29
april in het land zullen moeten
zijn.
Daarom is van de Nederlandse re
gering, die tot voor kort zich altijd
hevig verzette tegen welke EG-
bijeenkomst dan ook op zondag,
het voorste) uitgegaan de Euro
pese Raad in Brussel nu dan maar
op zondag en maandag, 27 en 28
april te doen plaatsvinden.
STAV ANGER - Met dekens tegen de kou zitten deze twee mannen te wachten op wat er verder gaat gebeuren .Zij
behoren tot de laatste groep geredden, die gistermiddag werd opgepikt door een helikopter nadat het hotel-plat
form in de Noordzee waarop zij verbleven in de golven verdween.
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG, OSLO - Bij de ramp
met het gekapseisde hotelplat
form Alexander I. Kielland zijn
waarschijnlijk 137 mensen om
het leven gekomen. Er zijn 38 do
den geborgen en 99 personen
worden nog vermist. Gisteren
waren er bijna 2000 mensen be
trokken bij de nog steeds voort
durende reddingsacties in het
olieboorgebied Ekofisk op 200
Veel dissidenten aangehouden
BRUSSEL (Reuter) - De verban
nen Russische strijder voor de
mensenrechten Wladimir Boe-
kowski heeft op een persconfe
rentie in Brussel verklaard, dat
voor zover bekend 73 Russische
dissidenten zijn aangehouden in
verband met de komende Olym
pische Spelen.
De Russische dissident Wladimir
Borissov (36), strijder voor de
mensenrechten, is gisteren in
Leningrad aangehouden en in
c on psychiatrische inrichting ge
plaatst, zo is door zijn vrouw
meegedeeld. Hij heeft al eerder
negen jaar in dergelijke inrich
tingen doorgebracht.
De wiskundige Mark Morozov (50),
die op beschuldiging van belaste
ring van de overheid voor vijfjaar
naar Siberië was verbannen, is
daar aangehouden om te worden
berecht wegens 'staatsvijandige
propaganda'.
mijl van Stavanger in Noorwe
gen, waar het hotelplatform is
ondergegaan in een hevige storm.
Volgens de laatste cijfers van de
politie in Stavanger heeft men 89
mensen weten te redden, die in
ziekenhuizen in Stavanger wor
den verpleegd. Voor de vermis
ten bestaat weinig hoop. Ze zijn
naar alle waarschijnlijkheid al
lemaal verdronken in het inmid
dels gezonken platform.
sDe enige hoop dat er nog overle
venden in het ondersteboven lig
gende hotelplatform zouden zijn,
bestond in de mogelijkheid dat
zij zich in luchtbellen konden be
vinden. Maar op klopsignalen
van duikers werd geen antwoord
verkegen. De laatste groep ge
redden was opgepikt in de vroege
vrijdagmiddag. Daarna waren er
geen overlevenden meer opge
merkt. Doordat de watertempe
ratuur onder het vriespunt ligt, is
het uitgesloten dat slachtoffers
een verblijf in het water van lan
gere tijd zouden kunnen overle
ven.
Er zijn inmiddels besprekingen
het verongelukte ho
telplatform te bergen. Ook Smit
Internationale heeft bergingsex
perts naar Oslo gezonden, die
Phillips Petroleum en de Noorse
autoriteiten moeten adviseren
over de bergingskansen.
Alle olieboringen in het gebied zijn
voorlopig gestopt en in het Noor
se parlement werd deze grootste
ramp in Noorwegen sedert de
Tweede Wereldoorlog gisteren
tijdens een spoedzitting bespro
ken. Er werd besloten een com
missie van onderzoek in te stellen
die de toedracht van het ongeluk
gaat uitzoeken, en ook gaat men
scherpere controle uitoefenen op
de werknemers en de werkom
standigheden op de booreilan
den.
Op het ministerie van buitenlandse
zaken in Oslo was al sedert enige
tijd een rapport in voorbereiding
over de leef- en werkomstandig
heden aan boord van deze eilan
den, waarin gesproken wordt
over witte-slavenarbeid. Volgens
officiële cijfers zijn alleen al het
afgelopen jaar zo'n 65 duikers, die
voor verschillende buitenlandse
oliemaatertallden werkten, om
het leven gekomen.
BEIROET - De Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties komt
maandag op verzoek van het
Arabische blok en de Palestijnse
Bevrijdingsorganisatie (PLO) in
spoedzitting bijeen om de Pale
stijnse kwestie, en in het bijzon
der het recht van de Palestij nen
op een eigen staat, te bespreken.
De Arabische actie in de VN lijkt
een deel te zijn van de grote di
plomatieke strijd die de toekomst
van de door Israel bezette weste
lijke Jordaanoever en Gaza-
strook moet bepalen.
De hoofdrolspelers in het drama:
Israël, Amerika, Egypte, de Pale-
stijnen en Jordanië, kunnen tot
op zekere hoogte nog invloed uit
oefenen op de ontknoping, ter
wijl de buitenstaandersd.w.z. de
rest van de Arabische wereld,
machteloos toekijkt en tever
geefs tracht een eigen strategie te
formuleren.
Alles concentreert zich op de Wes
toever, vooral na de Israëlische
beslissing joodse vestigingen in
Hebron weer toe te staan, en na
de nu behoorlijk vastgelopen
Egyptisch-Israëlisch-Amen-
kaanse onderhandelingen over
Palestijnse zelfbestuur. Voor de
Arabieren bestaat er geen twijfel
over dat Israël eropuit is de status
van de door haar bezette Arabi
sche gebieden te veranderen met
het uiteindelijke doel de gebie
den onder Israëlisch zelfbestuur
te brengen. President Carter van
de VS en president Sadat van
Egypte stellen alles in het werk
om de Camp David-formule voor
totale ineenstorting te beho-
den.Onderwijl zijn de PLO, de
Palestijnen op de Westoever en in
Gaza, de Arabische staten en de
overgrote meerderheid van de
VN-leden actief bezig de Israëli
sche plannen te doorkruisen en
de Palestijnse rechten veilig te
stellen.
Sol Linowitz, de Amerikaanse on
derhandelaar bij de autonomie-
besprekingen, is er afgelopen
week niet ingeslaagd premier
Begin te bewegen tot een „be
vriezing" van joodse vestigingen
in bezet gebied tot 26 mei, de da
tum waarop de aiitonomie-on-
derhandelingen op grond van de
Camp David-akkoorden zouden
moeten zijn beëindigd. Mena-
chim Begin wenste evenmin in te
gaan op Linowitz' voorstel om Is
raels veiligheidsbehoeften in het
kader van de autonomiebespre-
kingen aan de orde te stellen.
Niemand in.de Arabische wereld
gelooft dat Carter toezeggingen
Arafat wil
bemiddelen in
zaak Afghanistan
NIEUW DELHI (AFP)-Jasser Ara-
fat, de leider van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie (PLO),
heeft gisteren in Nieuw Delhi
verklaard dat hij betrokken is bij
de kwestie-Afghanistan. Hij zei
verder zijn goede diensten te
hebben aangeboden.
De PLO-leider rriveerde gisteren
voor een tweedaags bezoek aan
India in Nieuw Delhi. De Indiase
regering ontving hem als was hij
een staatshoofd.
In de loop van de dag deed Arafat
zijn bemiddelingsvoorstel in een
persoonlijk onderhoud met pre
mier Indira Gandhi. Een woord
voerder van het Indiase ministe
rie van buitenlandse zaken deel
de na het gesprek mee dat India
en de PLO gelijk dachten over de
maatregelen die nodig zijn om
het Afghaanse probleem op te
lossen.
van Begin zal loskrijgen wanneer
zij elkaar over drie weken in
Washington zullen ontmoeten.
Wel zal de Amerikaanse presi
dent proberen zijn andere gast,
Anwar Sadat, over te halen tot
opschorting van de magische da
tum 26 mei. President Sadat, die
op 7 april, één week eerder dan
Begin, naar Washington komt,
zou best eens kunnen ingaan op
dit Amerikaanse verzoek om zo
doende Carter wat meer speel
ruimte te geven in diens moeilijk
verlopende herverkiezingscam
pagne, en om een op handen zijnd
Europees initiatief, dat als ver
vanging voor de Camp David-
formule zou kunnen fungeren, in
de kiem te smoren.
Inmiddels is bekend geworden dat
Carters derde verwachte gast uit
het Midden-Oosten, koning
Hoessein van Jordanië, niet naar
Washington komt. De Ameri
kaanse ambassadeur in Amman
had Hoessein voor besprekingen
op het Witte Huis uitgenodigd
„zonder op de hoogte te zijn van
Carters uitnodigingen aan Sadat
en Begin". Aangezien Hoessein
een pragmatisch tegenstander is
van de Camp David-formule, wil
hij kennelijk zelfs niet de schijn
tegen zich hebben bij de „red
dingspogingen" van Camp David
indirect betrokken te zijn. Jor
daanse diplomaten omschrijven
de uitnodiging aan Hoessein als
een „ongelukkige zaak". Ameri
ka schijnt zelfs zijn weinige Ara
bische vrienden nog in verlegen
heid te willen brengen.
De controverse 'diplomatie - ge
wapende strijd' zal centraal staan
op de geplande bijeenkomst half
april in Beiroet van het Palestijn
se parlement in ballingschap.
Ongeacht wat er in New York en
later in Washington zal gebeuren,
willen de Palestijnen in alle rust
hun eigen strategie bepalen. Dit
ook omdat de rest van de Arabi
sche wereld vrijwel verlamd is
door interne tegenstellingen.
ADVERTENTIE
U gebruikt de
postcode héél goed
als u de vier cijfers
en twee letters
zó voor de
plaatsnaam zet:
H. Meerveld
Graaf Adolfstraat 4
2713 EK ZOETERMEER
Gebruik'm goed.
pttpost
Oudere woudlopers hadden al
waarschuwende geluiden laten
horen maar als onervaren Afrika-
ganger denk je dat het allemaal
wel losloopt. Want hoe bedreven
was je in Nederland niet in het
overstappen in trein of bus?
Maar de aankomst op het vliegveld
van Abidjan, de hoofdstad van
het Westafrikaanse Ivoorkust,
werd sneller dan je had kunnen
vrezen een onmetelijke chaos. De
vochtige hitte van een matig ge
ventileerde douchecabine die net
gebruikt is. Allerlei zwarte jon
getjes die je koffer een meter ver
zetten, en dan geld willen; maar je
hebt nog geen kleingeld, de bank
is dicht, de boze jongens halen al
hun vriendjes erbij etc. Ten slotte
wordt je koffer in de ene en jezelf
in een andere taxi getrokken.
Toen ik in het hotel van dit alles zat
te bekomen, passeerde een grote
zwarte man met een paar schaat
sen om zijn nek. Nou hoor je wel
vaker verhalen over mensen die
in de tropen gek worden en ijl-
dromen krijgen, maar het ver
schijnsel sloeg nu wel zorgelijk
rap toe. Eén voorzichtig teugje u it
het glas en daar liep een klein
zwart meisje voorbij, ook met
schaatsen. Mooie witte. Door
haar te volgen kwam een heuse
kunstijsbaan in zicht, waar me
nige bemiddelde Ivoriaan een
zwierige pirouet draaide. IJspret
in de Derde Wereld.
Schandelijk
Een tijd lang (deze waarneming da
teert van zes jaar geleden) heb ik
dit zeer schandelijk gevonden.
Wat een energieverspilling! En
wat een malligheid in een land
waar veel mensen verkommeren
van de honger. Als iemand de rei
ziger vroeg: „Grote tegenstellin
gen daar zeker hé?", rolde me de
ijsbaan alweer uit de mond. Dat is
overgegaan door nog eens wat
meer Derde Wereld te zien. Lang
zaam kom je er dan achter dat een
kunstijsbaan in West-Afrika na
tuurlijk wel raar is, maar toch niet
veel gekker dan een verwarmde
opblaasbare hal waarin Neder
landers wintertennis spélen.
En die vreselijke tegenstellingen
tussen mooie hotels en de arme
tierige krotten: wel heel erg zo op
het oog, maar niet het werkelijke
probleem van de Derde Wereld.
Je merkt ook dat wij het zijn die
zo moeilijk doen over die tegen
stellingen, vermoedelijk omdat
we ons in variërende hevigheid
rot schamen. En dan wil enige
ethiek wel eens helpen.
Iemand die in zo'n land woont en
elke dag voor zijn vrouw en kin
deren eten bij elkaar moet schar
relen, heeft wel iets anders aan
z'n hoofd. Zo'n ijsbaan, die dure
hotels zijn uitwassen. De dage
lijkse sores zijn veel diepgaander
en veel belangrijker.
Energiekosten
Door de stijging van de energiekos
ten zijn die ijsbaan en dat hotel nu
wel duurder geworden, maar
voor de mensen die er gebruik
van maken, kan het er wel at Die
zelfde prijsstijgingen, waarvan
wij in Nederland de gevolgen al
uiterst moeizaam zitten te ver
delen, zullen voor veel bewoners
van de Derde Wereld echter de
nekslag betekenen. Met name de
armste landen waarin het gemid
delde gezinsinkomen onder de
200 gulden per jaar ligt, hebben
nu al geen cent meer in kas. Een
Sahel-land als het uitgedroogde
Mali kan zijn ambtenaren ten dat
zijn de meeste werknemers) niet
meer betalen en alle dienstauto's
hebben een rijverbod.
Als je gedoemd bent om in zo n
land als Mali te wonen en je ziet
om je heen dat het enige dat je te
doen staat is: honger krijgen, kun
je daar dan aan ontkomen? Nau
welijks. Hoe dat werkt staat deze
week nogal beklemmend be
schreven in het in Frankrijk ver
schijnende blad Jeune Afrique
(Jong Afrika), dat het als een eer
ziet steeds weer even verboden te
worden in die Afrikaanse dicta
turen die in het blad een beurt
krijgen.
Het verhaal gaat zo: „Hij heet Ab-
doel en is landbouwer van be
roep. Tweejaar geleden verliet hij
Gao, in het noordoosten van Mali,
samen met zijn zoon Baroe, die
toen 17 jaar was. Bestemming: als
het maar niet Mali was „waar
niets meer lukt. Eerst wilden ze
zich vestigen in het buurland
Opper-Volta, maar al heel snel
vinden ze dat te arm voor hun
doen. Toen werd het Ivoorkust
waar ze, terwijl ze op zoek gingen
naar een baantje, onderdak von
den bij een landgenoot die zelf
ook werkloos was".
,Zij waren er van overtuigd dat
Abidjan, die rijke stad, hen met
open armen zou ontvangen. Het
werd een ontgoocheling. Het le
ven in de hoofdstad van Ivoor
kust is duur. Als je weinig ver
dient kunjeer niet leven. De twee
doolden verder. Januari van dit
jaar waren ze weer thuis. In Gha
na hadden ze ten slotte steeds nog
weer wat anders geprobeerd: co
laverkoper, fietsenmaker, het
liep allemaal op niets uit".
„In de twee jaar dat deze twee Mali-
nezen achter Eldorado aanjoegen
zijn ze met hun neus op de we
reldeconomie gedrukt. Hun
conclusie overal gaat het slecht,
maar niemand wil het weten. Ze
vertellen het aan iedereen die in
hun land gebleven is. Maar ze
worden niet geloofd
Malaise
Komend uit zo ongeveer het armste
land dat er is, mag je toch aanne
men dat het elders beter is. Dan
blijkt Óveral de malaise te heer
sen en moet je maar weer terug
naar Gao, Noordoost-Mali. Nu wil
het toeval dat ik, terwijl deze Ab-
doel en zijn zoon Baroe elders
hun geluk zochten, in hun stad
Gao ben geweest In de afgelopen
herfst was daar al maanden geen
stroom meer, de waterleiding
deed het niet, zodat zelfs het zie
kenhuis zonder zat, de benzine
was ook op.
Daarna is niet alleen door de Sahel-
droogte, maar ook door een zware
storm de hele oogst vernield. Dat
is het Gao dat Abdoel en Baroe na
hun ontluisterende zwerftocht
aantroffen. Schrijnende tegen-
steiüngeo ztfn ei in Gao eigenlijk
niet. ledereen is er arm en het
plaatselijke hotel kent als enige
luxe een steen waarmee je je ka
merdeur op een kier kunt zetten
zodat het lekker doortocht.
Maar als er straks weer berichtjes in
deze krant staan over duizenden
verhongerde mensen in de Sahel,
kent u er nu in ieder geval twee
bij naam. Dat praat ook wat mak
kelijker.
TONIJ VAN DER MEULEN
Als je nagaat hoeveel moeite het al niet kost om in een naar verhouding rijk land
als Nederland de teruggang in de wereldeconomie een beetje netjes te verdelen,
dan moet dit in de allerarmste Derde-Wereldlanden onoplosbare problemen
geven.
Tien Afrikaanse landen zijn al nagenoeg failliet. Ambtenaren krijgen hun geld
niet, dienstauto's moeten binnen blijven want de benzine is op. De dure hotels
draaien wel door, want de mensen die daar komen, kunnen het wel betalen.
Maar er staan veel meer hutten dan dure hotels, en daarin wordt de pijn gele-
