Kabinet overweegt aankoop
extra F-16
toestellen
VAN DER WIEL
Pais handhaaft plannen
PvdA vraagt duidelijker
visie inzake luchtmacht
Bouwzwendel in
Groningen: zo'n
twintig miljoen
zonder goede bril
klopte haar kas nooit.
Opvang vredesverliezen en vervanging F-5
H. de Boer
haalt uit
naar NOC
een goede bril maakt aHe verschil!
Uit in de Randstad
DONDERDAG 27 MAART 1980
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - De defen
siewoordvoerders van CDA
en WD hebben gisteren vrij
positief gereageerd op het
voorstel van minister Schol
ten om de luchtmacht in de
komende jaren met nog eens
111 F-16's te versterken. De
PvdA-fractie daarentegen
vindt dat de regering op geen
enkele manier duidelijk
maakt welke kant zij met de
luchtmacht op wil.
CDA-woord voerder Joep de
Boer reageerde tamelijk op
timistisch. Hij was vooral blij
met het feit dat de regering
niet om een besluit voor alle
111 toestellen ineens vraagt.
„Op deze manier geeft de re
gering zichzelf en het parle
ment de mogelijkheid om het
aanschaffingsbeleid aan de
hand van de politieke e
nomische situatie
nodig bij te sturen".
De keuze van de F-16 als ver
vanger voor de F-5 kwam
voor De Boer niet als een ver
rassing. Nu er geen uitzicht is
op een Europees vliegtuig,
„ligt het niet voor de hand dat
je een heel ander toestel gaat
kiezen".
De socialist Harry van den
Bergh was sceptischer. De
PvdA heeft vooral veel vra
gen. Zo is onduidelijk in hoe
verre de bezuinigingen in dit
plan doorwerken. De keuze
voor de aanschaf in fasen is
dan ook vooral ingegeven
door vrees bij de regering
voor de financiële toe
komst.
Overigens hebben de socialis
ten zelf al eerder een gefa
seerde aankoop van groot de
fensiematerieel bepleit. Vol
gens Van den Bergh moet de
regering een keus maken wat
ze met de luchtmacht aan wil.
In de jaren '80 moeten ook de
Nike-luchtafweerraketten
worden vervangen. „Beide
kan echter niet", zei hij.
De aanschaf van nieuwe F-16's
kan dan ook alleen doorgaan
als de Nike-taak binnen de
NAVO ter discussie wordt ge
steld. Voorts wees Van den
Bergh erop dat de Ameri
kaanse defensieminister
Brown onlangs zelf een goed
kopere oplossing van de F-5
vervanging (een soort gemo
derniseerde versie van dit
toestel) heeft voorgesteld.
De WD'er Ad Ploeg noemde
de plannen van de regering
„uitstekend". De keuze van
de F-16 is terecht. „Je moet nu
niet wéér met een ander vlieg
tuig aankomen", zei hij. Uit
een oogpunt van standaardi
satie in opleidingen en on
derhoud is dit volgens hem
een goede keuze.
Kritiek had hij alleen op de ge
faseerde aanpak. Het lieft zag
hij de bestelling voor 111 toe
stellen in één keer geplaatst,
om alle onzekerheden weg te
nemen.
GRONINGEN (ANP) - De recht
bank in Groningen heeft gisteren
een begin gemaakt met de be
handeling van de strafzaak tegen
DEN HAAG ('GPD) - „Wie deel
neemt aan de Olympische Spelen
in Moskou is mede verantwoor
delijk voor de arrestaties van dis
sidenten in de Russische hoofd
stad". Met die woorden veroor
deelt het CDA-kamerlid Hans de
Boer het voornemen van het Ne
derlands Olympisch Comité, de
sportbonden en de atleten om
komende zomer naar Moskou te
gaan. De Boer, lid van het comité
Olympische Spelen en Mensen
rechten, zei dat gistermiddag in
Den Haag tijdens een bijeen
komst van het Genootschap van
Hoofdredacteuren.
De Sowjet-Unie grijpt de Olympi
sche Spelen aan voor politieke
propaganda. Moskou wordt in
deze maanden gezuiverd van tal
van dissidenten. Die zuivering
vindt plaats om dissidenten niet
de gelegenheid te geven tijdens
de Olympische Spelen de aan
dacht te vestigen op de schen
dingen van de mensenrechten in
de Sowjet-Unie. „Wie dus wil
deelnemen aan de spelen, is me
de verantwoordelijk voor de ar
restaties van de dissidenten. En
die mede verantwoordelijkheid
zouden de sportmensen niet
moeten kunnen dragen", aldus
De Boer.
DEN HAAG (GPD) - De regering wil nog eens 111 F-16-
jaehtbommenwerpers voor de Koninklijke Luchtmacht
kopen. Dertig ter opvang van de vredesverliezen onder de
102 reeds eerder bestelde F-16's en 81 toestellen ter ver
vanging in de periode 1985-1989 van dan verouderde F-5-
jagers van de luchtmacht.
Prijs
De prijs van de 111 toestellen hangt
af van de vraag of zij in Amerika,
bij de fabrikant General Dyna
mics, of in licentie in Europa (bij
o.a. Fokker) worden gebouwd. In
het eerste geval kosten zij 13
miljoen gulden per stuk (de hui
dige serie kost 15 miljoen per
stuk). In het tweede geval kosten
zij 16,5 miljoen, maar kan de Ne
derlandse vliegtuigindustrie
meeprofiteren.
De regering moet, als de Tweede
Kamer zijn fiat geeft, over deze
zaak gaan onderhandelen. Zowel
met de Amerikaanse fabrikant
General Dynamics, als met de
drie Europese F-16-partners Bel
gië, Denemarken en Noorwegen,
omdat een deel van de aanvul
lende order daar gebouwd zal
moeten worden.
Ook moeten onderhandelingen be
ginnen met de Amerikaanse re
gering over het Nederlandse
aandeel in de produktie van een
deel van de 1388 F-16's die de
Amerikaanse luchtmacht zelf
heeft besteld.
De vervanger van de F-5 krijgt als
eerste taken het aanvallen van
gronddoelen met conventionele
wapens en het bevechten van een
plaatselijk, en tijdelijk, luch-
toverwicht. De NAVO wil dat de
hele Nederlandse luchtmacht
zich in die richting speciali
seert.
Hiermee is een bedrag tussen 1,7 en
2,1 miljard gulden gemoeid. Voor
1980 is op de begroting reeds 430
miljoen gulden uitgetrokken. Er
is overigens nog geen enkel be
sluit genomen.
Een eventuele bestelling zal in fa
sen geschieden. Eerst wordt een
besluit genomen over de koop
van 30 toestellen voor de opvang
van vredesverliezen, waarpiee bij
de bestelling van de 102 F-16's,
die de Starfighter vervangen,
geen rekening is gehouden.
Het aantal van 30 is gevonden door
de 350.000 vlieguren die de 102
F-16's tot het jaar 2000 zullen ma
ken te delen door het ene ongeval
dat gemiddeld per 10.000 a 12.000
vlieguren voorkomt.
Ook de F-5-vervanging zal niet in
eens kunnen gebeuren. Minister
Scholten en staatssecretaris Van
Eekelen willen dat, als het parle
ment dat goed vindt, per squa
dron over de vervanging wordt
beslist.
Volgens Van Eekelen geeft deze
benadering in fasen de regering
enige ruimte in de financiële
planning. Zo kan altijd beslist
worden om in een van de fasen
niet tot bestelling over te gaan en
wordt een volgende regering niet
aan dit besluit gebonden.
Waarschuwing
aan toeristen
DEN, HAAG (ANP) - Het ministerie
van buitenlandse zaken in Den
Haag heeft gisteren de Neder
landse toeristen gewaarschuwd,
die rond 1 april naar New York
gaan. Zij kunnen namelijk te ma
ken krijgen met een staking van
het openbaar vervoer, die kan
zorgen voor chaotische toestan
den in de stad, op de vliegvelden
en in de hotels.
Volgens de consul-generaal in New
York heeft het personeel van on
dergrondse en ook van de bussen
het plan 1 april "plat" te gaan,
vanwege een slepend conflict
met het stadsbestuur over de ar
beidsvoorwaarden.
de 33-jarige P.M. uit Veendam en
de 49-jarige F F. uit Hoogezand.
Deze zaak,- waarvan het vooron
derzoek meer dan negen maan
den in beslag heeft genomen, is
beter bekend als "de Oostgronin
ger zwendelaffaire". Volgens of
ficier van justitie mr. M.H. Seve-
rein zijn bedrijven en particulie
ren er bij de affaire zo'n twintig
miljoen gulden bij ingeschoten.
Eén van de belangrijkste punten in
de dagvaarding is de "Gieter af
faire". M. en F. waren met een
valse bouwvergunning naar een
makelaar in Zwolle gestapt met
het verzoek een perceel grond in
het Drentse Gieten te taxeren. De
ruim vijf hectare woeste grond -
met een werkelijke waarde van
30.000 gulden - werd door de ma
kelaar op grond van het aanwezig
zijn van een bouwvergunning ge
schat op meer dan twee miljoen
gulden. Met het taxatierapport
gingen de twee mannen naar een
bank. waar ze een hypotheek van
1,2 miljoen gulden kregen.
Ook een zuster van M. werd het
slachtoffer van de oplichter-
spraktijken van haar broer. M.
vroeg haar toestemming om op
haar naam een bankrekening te
mogen openen en om toestem
ming om op haar naam een huis
te mogen verkopen. Na M.'s aan
houding bleek zijn zuster bij de
bank voor 3,5 miljoen gulden
"rood" te staan.
Een bankdirecteur uit Veendam
liet zich door M. ompraten om
voor vier ton een aantal flats in
Amsterdam te kopen en ze voor
drie ton op te knappen. Een bank
verleende daarvoor een hypo
theek van zeven ton. De flats
werden gekocht, maar het geld
voor de opknapbeurt hield M. De
bankdirecteur zit nu met een
schuld van zeven ton en een aan
tal uitgewoonde fiats.
F. en M. ontkenden gisteren voorde
rechtbank het vervalsen van de
bouwvergunning in de "Gieter
affaire". Over het verstrekken
van de hypotheek van 1,2 miljoen
zei M. dat de bank te nonchalant
was geweest.
F. verklaarde onschuldig te zijn. Hij
HOORN - Brandweerlieden verlenen hulp bij het bevrijden van enige zc' de bank 'niet bewust" te heb-
?en personenauto die door een vrachtwagen werd aangeredenben opgelicht.
Bij het ongeluk, op het nog niet gereconstrueerde deel van de rijksweg bij
Hoorn, kwamen twee mensen (van 34 en 33 jaar) om het leven. Vier perso
nen raakten gewond, onder wie drie zwaar. Op de rijksweg was even voor
Hoorn een file ontstaan. De bestuurder van de vrachtauto had dit te laat in
de gaten en reed op defile in waarbij de personenauto vrijwel geheel werd
vernield.
Vandaag zou de zaak worden
voortgezet met het requisitoir
van de officier, waarna de plei
dooien volgen. Repliek en du
pliek worden waarschijnlijk
morgen gehouden.
Twee-fasenstructuur universiteiten en hogescholen
DEN HAAG (GPD) - Minister Pais
van onderwijs handhaaft bijna
ongewijzigd zijn voorstel voor
een twee-fasenstructuur in het
wetenschappelijk onderwijs. In
het vandaag gepubliceerde wets
ontwerp komt hij slechts op en
kele ondergeschikte punten te
gemoet aan de stormen van kri
tiek die vanuit de universiteiten
en hogescholen over het voorstel
zijn opgestoken. De Academi-
ADVERTENTIE
Nieuwe Rijn 62, Leiden. Tel.: 071 - 124108
sche Raad, het overlegorgaan van
universiteiten en hogescholen,
heeft het voorstel vorig jaar vier
kant afgewezen.
Ook bij de studenten bestaat sterk
verzet tegen de plannen van Pais.
De essentie van het wetsontwerp is
het voorstel om het wetenschap
pelijk onderwijs te splitsen in een
vier-jarige periode (die in begin
sel voor alle afgestudeerden van
het voorbereidend wetenschap
pelijk onderwijs open moet zijn)
en een daaropvolgende periode
van één a twee jaar, die door
slechts 40 procent van de afge
studeerden uit de eerste fase zou
kunnen worden gevolgd. De
tweede fase is voornamelijk be
doeld als beroepsopleiding voor
artsen, leraren en (wetenschap
pelijke) onderzoekers.
De tegemoetkoming van minister
Pais aan de Academische Raad
houdt in dat de instellingen een
grotere zelfstandigheid krijgen
bij het vaststellen van het soort
tweede fase-opleidingen dat zij
willen verschaffen en de aantal
len studenten die zij er willen
toelaten.
Minister Pais wil met de twee-fa
senstructuur het aantal keuze
mogelijkheden om te studeren
vergroten en meer variatie aan
brengen in de duur van de oplei
ding. Voor de massa van de stu
denten zal het betekenen dat de
nu geldende studieduur van vijf a
tien jaar wordt teruggebracht tot
vier a zes jaar. De bedoeling is dat
er tegen 1990 in plaats van 140.000
slechts 113.000 studenten bij het
Op aandrang van de Academische
Raad heeft de minister de uit
loopmogelijkheid voor de eerste
fase met één jaar verlengd. De
studieduur is vier jaar, maar een
student mag twee jaar overdoen,
i.p.v. één zoals de minister oor
spronkelijk van plan was. In de
tweede fase bestaat slechts een
uitloopmogelijkheid van drie
maanden. De maximale inschrij
vingsduur van zes jaar voor de
eerste fase biedt volgens de mi
nister voldoende ruimte voor de
studenten die ook nog tijd willen
besteden aan het verenigingsle
ven of het medebesturen van de
universiteit. Om de vinger aan de
pols te houden, wil de minister de
faculteiten verplichten om jaar
lijks de studievoortgang te
beoordelen. Pais beveelt het ge
bruik van een puntensysteem en
een „normstudent" daarbij sterk
Het eerste jaar van de eerste fase
krijgt een belangrijke selecte
rende functie. De studentenor
ganisaties vrezen dat de minister
wil bereiken dat een kwart van de
studenten na dat jaar ermee
stopt.
Na het eerste jaar moet de student
zijn studierichting vastleggen.
Hij kan daarbij gebruik maken
van keuzepakketten en deeldi-
ploma's. De mogelijkheden voor
stages, eigen onderzoek, werk- en
projectgroepen zullen echter veel
kleiner zijn.
Regering moet
EG-plannen
kernenergie
ophelderen
DEN HAAG (GPD) - Oud-minister
Max van der Stoel (PvdA) zal
vanmiddag in de Tweede Kamer
opheldering vragen over de hou
ding van de Nederlandse rege
ring ten aanzien van de kerne
nergieplannen van de Europese
Gemeenschap. Hij wil vooral
duidelijkheid over de vraag of
Nederland zich, bij monde van
minister Van der Klaauw (bui
tenlandse zaken), achter die
plannen heeft gesteld.
Volgens Van der Stoel zou de EG
overwegen projecten voor de
bouw van snelle kweekreactoren
en opwerkingsinstallaties voor
plutonium te steunen. Dat is ech
ter in strijd met het beleid gericht
op de beperking van de „pluto-
nium"-economie, aldus de
PvdA'er.
Plutonium is de grondstof voor
atoombommen. Van der Stoel
vindt dat de EG niet met goed fat
soen andere landen van het bezit
van deze gevaarlijke technologie
kan afhouden als zij zelf niet het
voorbeeld geeft. En Nederland
zal zich daar volgens hem nog wel
aan houden, maar het is anders
gesteld met landen als Frankrijk
en Duitsland.
Bij ons leeft grote zorg over deze
stap in de richting van een ge
meenschappelijk kernenergie
programma, zei hg gisteren in
een tv-gesprek. „Als de EG hier
mee begint, is het hek van de
dam".
Jongeren in arrest
VOLENDAM (ANP) - De rijkspoli
tie in Volendam heeft samen met
de districtsrecherche van de
rijkspolitie, 24 jongeren aange
houden op verdenking van ver
nieling, geweldpleging en dief
stal. De jongeren, in leeftijd va
riërend van 15 tot 17 jaar, komen
grotendeels uit Amsterdam-
Noord en -West.
De arrestanten, van wie een aantal
nog gevangen zit, zouden de af
gelopen maanden Volendam
hebben geplaagd met talloze ver
nielingen. Ook worden zij ver
dacht van inbraken.
ROTTERDAM
De Doelen - do 27 en vrij 28,20.15 uur Rotterdams Philharmonisch
orkest, olv Hans Vonk. Za 29,20.15 uur voorjaarsconcert door de
Politie Harmonie Vereniging "Hermandad". Zo 30. 20.15 uur
Nederlands kamerorkest, olv Leopold Hager. Ma 31, 20.15 uur.
Anne Bijlsma, cello. Di 1 april, 20.15 uur: The Shadows (met
t.v.-opname). Do 3 april, 20.30 uur: Charles Aznavour.
AMSTERDAM
Concertgebouw - do 27, grote zaal, 20.15 uur: Gaudeamus Kwartet.
Vrij 28, Grote zaal, 20.15 uur. Concertgebouworkest, olv Nikolaus
Harnoncourt, Johannes Passion. Za 29, grote zaal, 20.15 uur: Ne
derlands Kamerorkest, olv Leopold Hager/Kees Hulsman, viool.
Zo 30, spiegelzaal, 11 uur "Für Elise", rechtstreekse radiouitzen
ding van de NOS. Grote zaal, 20.15 uur. Radio Philharmonisch
orkest, olv Lucas Vis, Walton Gronroos, banton. Ma 31, grote zaal,
19.15 uur, generale repetitie van de Matthaus Passion. Di 1 april,
19.15 uur Amsterdam Philharmonisch orkest, olv Meidert Boe
kei, Matthaus Passion.
Carré - t/m za 29, 20.15 uur. Harry Saksioni.
Centrum Bellevue - t/m 29,20.15 uur. Toneelgroep Fakt: "De Peli
kaan". Zo 30, kleine zaal: Gitaristenkollektief. Elke cjonderdag en
vrijdag. Toneelgroep Centrum: "Tussen de rails"
Stadsschouwburg-do 27,20.15 uur het Nationale Ballet. Vrij 28en
za 29,20.15 uur Publiekstheater "Moeder Courage". Zo 30.20.15
uur het Nationale Ballet: "Romeo en Julia". Di 1 april, 20 uur
Opara van Praag: "Jakobin"
DEN HAAG
Koninklijke Schouwburg - do 27, 20.15 uur Haagse Komedie met
"Komieken". Vrij 28, 20.15 uur Haagse Komedie met "Bedrog".
Za 29, zo 30,20.15 uur Haagse Komedie met Volpone". Ma 31 en
di 1 april, 20.15 uur Publiekstheater met "Moeder Courage".
Congresgebouw - woe 2, 19 uur. Haags Toonkunstkoor, Matthaus
Passion.
HOT-theater - vrij 28 en di 11 m za 5 Haagse Komedie met "Onder
de vlag van Hollywood". Za 29. 20.30 uur: Theaterunie met "La
vendel". Zo 30,14 uur. kindertheater Pssttt: "Comedia del Smar-
LEIDEN
Schouwburg-do 27,20.15 uur. 4X verkocht", met o a Kilty Jan
sen en André van den Heuvel. Di 1 en woe 2, 20.15 uur Henk
Elsink Show.
LAK-theater - do 27, 21 uur. Kabaret Knoop "Anno Negentien
Kaa". Vrij 28, 20.30 uur "Rashomon' (Shaffy-produktie). Za 29,
20.30 uur Nederlands Danstheater: De Springplank. Zo 30, 15
uur: kindervoorstelling "Poppentheatei KJ KJ
Rijnlands Lyceum Oegstgeest - vrg 28. Jasperina de Jong, 20 15
Groene Kerkje Oegstgeest Guarnen trio, 14 uur
K O-kapelzaal - ma 31,20.15 uur Poëzie Hardop, met gedichten
Micro-theater Imperium - vrij 28 en 29 (laatste voorstelling). 20 30
uur. "De Droom van Amerika", Albee en "Stemmen Momo
