Surinaams
parlement
buiten spel
ETA vermoordt drie
gechanteerde mannen
De hoogste rente
voor spaarders die hun geld niet echt
vast willen zetten.
Geweld en verbijstering na moord op Romero
J
Ghotbzadeh: „Vertrek
sjah morele overwinning'
Nog geen
president
Turkije
De NMB denkt met u mee.
pl^OENSDAG 26 MAART 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
Zondag begrafenis aartsbisschop El Salvador
(Van c
redactie buitenland)
>AN SALVADOR - De maandag in San
Salvador vermoorde aartsbisschop Ro
mero zal daar zondag worden begraven,
zo werd gisteren uit kerkelijke kringen
vernomen.
Sen dozijn bomexplosies en verbijstering
in binnen- en buitenland markeerden
gisteren de eerste reacties op de moord
op aartsbisschop Oscar Arnulfo Romero
van El Salvador. Romero was het sym
bool van het verzet van de armen in deze
Middenamerikaanse republiek.
De aartsbisschop, vorig jaar kandidaat
voor de Nobelprijs voor de vrede, leek de
enige onaantastbare figuur in El Salva
dor, waar de laatste weken gemiddeld
dertig politieke moorden per dag wor
den gepleegd. Zijn zondagse preken in
de kathedraal van de hoofdstad San Sal
vador inspireerden telkenmale het ver
zet tegen de in oktober 1979 afgezette
dictator Carlos Humberto Romero, maar
bezorgden hem ook veel vijanden bij ui
terst rechts en de burgerlijk-militaire
junta, die de macht van de dictator heeft
overgenomen, maar leger en politie
nauwelijks in de hand heeft.
Ongeveer 8000 mensen hebben gisteren de
laatste eer bewezen aan bisschop Rome
ro, die ligt opgebaard in de basiliek van
het heilige hart in San Salvador. De mis
voor de bisschop werd opgedragen door
de vicaris-generaal van het aartsbisdom
van San Salvador, mgr. Ricardo Urioste.
"Mgr. Romero is vermoord door het on
recht omdat hij recht wilde en door haat
omdat hij liefde wilde en door leugens
omdat hij waarheid wilde", zo zei Urios
te.
Uit angst voor meer geweld vluchtten on
middellijk na het bekend worden van de
aanslag duizenden mensen door de stra
ten van de hoofdstad naar hun huizen.
Later verzamelden grote groepen Salva-
dorianen zich bij het ziekenhuis, waar de
aartsbisschop was opgenomen. Volgens
de politie werden kort na de moord zeker
twaalf bomaanslagen gepleegd op
openbare gebouwen, winkels en fabrie
ken. Uit vrees voor verdere ongeregeld
heden zijn in het centrum van de stad
uitgebreide veiligheidsmaatregelen ge-
De daders van de aanslag moeten vermoe
delijk gezocht worden in kringen van
rechts-extremistische commando's, die
de afgelopen twee en een halfjaar alleen
al zeven priesters om het leven hebben
gebracht.
Het Vaticaan gaf gisteren namens paus
Johannes Paulus II een ongewoon emo
tionele verklaring uit, waarin de moord
op de aartsbisschop "heiligschennis"
wordt genoemd en "een ongelooflijk
wrede aanval op de waardigheid van de
mensheid. Ik kan niet anders dan mijn
diepste afkeer uitspreken", aldus de
Paus.
De Nederlandse bisschoppen getuigden in
een telegram aan de bisschoppen van El
Salvador van hun medeleven en ver
klaarden "het voorbeeldige gedrag van
aartsbisschop Romero ter verdediging
van de arme bevolking" te willen eren.
Het CD A-Tweede-Kamerlid Joep de Boer
heeft minister Van der Klaauw (buiten
landse zaken) gisteren schriftelijk ge
vraagd, samen met andere EG-landcn,
blijk te geven van zijn verontwaardiging
over de moord op Romero en de "mas
sale schending van de mensenrechten in
El Salvador". Mocht verbetering uitblij
ven, dan wil De Boer dat Nederland El
Salvador aanklaagt bij de Verenigde Na
ties.
Regering wil speciale wet
PARAMARIBO (ANP/SNA) - De regering van
Suriname wil een speciale wet invoeren die be
paalde bevoegdheden die het parlement krach
tens de Surinaamse grondwet heeft tijdelijk
overhevelt naar de regering.
Dit heeft de Surinaamse premier
Henk Chin a Sen gisteravond ge
zegd in een toespraak voor de Su
rinaamse radio en televisie. Dit
zou moeten gebeuren "voor de
rest van de zittingsduur van dit
parlement", aldus de Surinaamse
premier.
Volgens hem ontkomt de regering
niet aan zo'n maatregel wil een
slagvaardig beleid mogelijk zijn,
waardoor krachtige maatregelen
genomen kunnen worden, zoals
bijvoorbeeld de bestrijding van
de corruptie, de bureaucratie,
vriendjespolitiek, de criminali
teit, de werkloosheid en de wo
ningnood. Voor het indienen van
de wet heeft de regering de afge
lopen dagen intensief contact ge
had met de president van de re
publiek, met de voorzitter van het
parlement en met de fractievoor
zitters van de twee grootste poli
tieke combinaties, zo zei Chin a
Sen.
Hij maakte bekend dat de regering
een tweede wetsontwerp al bij
het parlemt had ingediend. Dit
"wetsontwerp regelende de op
heffing van rechtsgevolgen rond
•het gebeuren van 25 februari
1980" zorgt ervoor dat de militai
ren die de "ingreep" hebben uit
gevoerd voor de wet niet straf
baar zijn.
De minister-president van Surina
me zei dat van een regering die
slechts tien dagen regeert geen
pasklare antwoorden kunnen
worden verwacht en dat er daar
om nog geen complete rege
ringsverklaring was. Binnen af
zienbare tijd zou die er echter
komen, aldus Chin a Sen.
Het tot standbrengen van een so
ciaal-maatschappelijke omwen
teling door opbouw van een stel
sel van sociale voorzieningen
vond de premier een ander be
langrijk punt. "Die voorzienin
gen zouden voldoende zekerheid
moeten bieden aan zelfs de arm-
sten in onze samenleving", zo zei
hij.
Henk Chin a Sen beloofde het Su
rinaamse volk met nadruk dat het
regeren in Suriname zal geschie
den in alle openheid. Wel maakte
hij een voorbehoud als dit het
staatsbelang zou treffen.
In Suriname gaat met ingang van
gisteren de avondklok twee uur
later in. De avondklok geldt dan
van middernacht tot vijf uur 's
morgens. De regering van Suri
name heeft hiertoe in samen
spraak met de Nationale Militaire
Raad besloten.
De Surinaamse ministers van op
bouw en ontwikkelingssamen
werking, de heren Adhin en
Zunder, komen voorlopig niet
naar Den Haag. Minister de Ko
ning van ontwikkelingssamen
werking had hen uitgenodigd
voor overleg maar zij zullen
voorlopig niet op de uitnodiging
in kunnen gaan, zo wordt in Pra-
maribo meegedeeld. Waarom de
bewindslieden niet komen is on
bekend.
De regering Chin a Sen streeft er
naar de regeringsperiode van de
regering Arron af te maken. Dat
wil zeggen dat er omstreeks ok
tober 1981 verkiezingen moeten
komen. Chin a Sen heeft dit gis
teravond voor de KRO-televisie
TEHERAN (AFP/UPI/DPA/Reu-
ter)- De Iraanse minister van bui
tenlandse zaken, Sadegh Ghotb
zadeh, heeft gisteren op een pers
conferentie in Teheran gezegd
het vertrek van de ex-sjah naar
Egypte te beschouwen als een
morele overwinning voor Iran.
Ondanks dat hij de beste advoca
ten tot zijn beschikking heeft en
de steun geniet van de Verenigde
Staten en de Europese landen
heeft hij Panama aan de voor
avond van een uitleveringspro
cedure verlaten, zo zei Ghotbza
deh. De minister zei voorts te
verwachten dat een oplossing
van de gijzelingsaffaire door het
vertrek van de sjah uit Panama
zal worden bemoeilijkt.
Na dagen van intensief medisch
onderzoek hebben de Egyptische
artsen van de sjah vastgesteld,
dat de milt van de afgezette
Iraanse vorst door kanker is aan-
OLIEVERVUILING - Nog dage
lijks ontsnapt anderhalve ton olie
uit het gezonken voorstuk van de
tankboot Tanio die drie weken
geleden voor de kust van Bretag-
ne in tweeën brak, zo hebben
plaatselijke functionarissen gis
teren meegedeeld.
Sinds het ohgeluk is al ruim 3.200
ton olie op de kust opgeruimd. In
totaal zijn ongeveer 2.500 militai
ren op 38 plaatsen bezig met het
opruimingswerk.
getast en dat dit orgaan "in de
komende paar dagen" moet wor
den weggenomen.
Volgens het Russische persbureau
Tass bereiden de Verenigde Sta
ten zich voor op een militaire ac
tie in Iran. Zo'n actie zal echter
door de Sowjet-Unie worden be
schouwd als een aanval op haar
eigen veiligheid, aldus Tass.
TEHERAN AFPIDPA/ReuterI
UPI) - Een Iraanse demon
strant met een Jimmy Carter
masker doet net alsof hij om
genade smeekt voor de am
bassade van de Verenigde
Staten in Teheran. Ongeveer
50.000 mensen hebben giste
ren voor de Amerikaanse am
bassade gedemonstreerd te-
gen het vertrek van de sjah uit
Panama naar Egypte. Zij eis
ten de uitlevering van de ex-
monarch.
Van onze correspondent Peter van
Hasselt)
ISTANBOEL- In de Turkse hoofd
stad Ankara kwamen parlement
en senaat gisteren opnieuw in zit
ting bijeen voor de verkiezing uit
hun midden van een nieuwe pre
sident van de republiek. Nadat de
geheime stemming zaterdag
moest worden verdaagd wegens
gebrek aan officiële kandidaten,
droeg zij ook ditmaal een nogal
bizar karakter. Er hadden zich nu
twee parlementariërs .symbo
lisch" kandidaat gesteld, tenein
de de verkiezing „althans op gang
te brengen".
Van hen kreeg de onafhankelijke
afgevaardigde van de zuidooste
lijk e provincie Mardin, Yilmaz,
het toch nog verrassende aantal
van 80 op de 556 stemmen, de rest
was over vele anderen verdeeld.
De man die tevoren was gedood
verfd als regeringskandidaat,
maar die zich nog niet officieel
kandidaat heeft gesteld, senaats
voorzitter Caglayangil, kreeg
slechts zes stemmen. Van de
aanwezigen onthielden 352 zich
van een stem. Nadat bij deze eer
ste twee ronden een twee-derde
meerheid was vereist, is bij de
derde en volgende ronde, die
vandaag beginnen, nog slechts
een absolute meerderheid no
dig.
GIJZELING - Een lid van het Ierse
republikeinse leger (IRA), de 23-
jarige Bernard McGinn, houdt
sinds gistermiddag een aantal
mensen in een huis in het Ierse
Dundalk in gijzeling. Hij heeft
gedreigd het huis op te blazen,
wanneer hem geen vrije aftocht
wordt gegeven, aldus de politie.
Het huis is omgesingeld door 70
man van politie en leger.
Brezjnjev
niet bij
opening
opperste
Sow jet
MOSKOU - De afwezigheid van
Brezjnjev bij de openingszit
ting van de Opperste Sowjet
van de Russische Federale
Republiek (RSFSR) en het
afgelasten van een huldi
gingsbijeenkomst te zijner
ere, hebben gisteren de spe
culaties over de gezondheids
toestand van de Sowjet-par-
tijleider en -president on
middellijk doen opleven.
Sinds drie weken is Brezjnjev
niet meer in het openbaar
verschenen. Ook premier Ko-
sygin ontbrak bij de ope
ningszitting van het 'parle
ment' van de grootste van de
15 Sowjet-<deel)republieken.
Beide bewindslieden zijn vori
ge week ook niet opgetreden
tijdens het bezoek van een
delegatie politieke leiders uit
Nicaraqua. De Latijns-Ame
rikaanse gasten werd verteld
dat de beide leiders "niet he
lemaal in orde" waren. Pre
mier Kosygin verscheen eind
februari tijdens een 'verkie
zingsbijeenkomst' enkele da
gen voorde verkiezing van de
parlementen van de deelre
publieken. Hij was toen vier
maanden uit de roulatie ge
weest, naar verluidt als ge
volg van een hartaanval.
Officieel wordt er nooit iets
meegedeeld over de gezond
heidstoestand van de Russi
sche machthebbers. Niette
min heeft deze kwestie de
grote aandacht van buiten
landse waarnemers in de
Sowjet hoofdstad. Valt er
namelijk een van de toplei
ders door dood of door ziekte
definitief uit, dan vormt zijn
opvolging gewoonlijk een
belangrijke aanwijzing van de
machtsverhoudingen in het
Kremlin, en dat kan weer van
belang zijn voor het buiten
land voor kwesties die de bui
tenlandse politiek betreffen.
Voordat Brezjnjev gisteren
schitterde door afwezigheid
bij de openingszitting van de
Opperste Sowjet, was maan
dag een bijeenkomst afgelast
waar de Sowjet-leider vol
gens Moskouse bronnen een
Lenin-literatuurprijs zou
hebben gekregen voor drie
autobiografische boekwer
ken die Brejynjevs ervaringen
in de oorlog en in de periode
daarna beschrijven. De ver
traagde verschijning van di
verse kranten schrijft men toe
aan het op het laatste moment
vullen van de 'gaten' die er
ontstaan waren door het af
gelasten van de huldigings
bijeenkomst.
ADVERTENTIE
MADRID - De radicale Baskische
afscheidingsbeweging ETA heeft
gisteren en maandagavond drie
zakenlieden in het Baskenland
vermoord. De politie meent dat
deze aanslagen het gevolg zijn
van de weigering van de slachtof
fers om de zogenaamde revolu
tionaire belasting aan de terreur
groep te voldoen. De laatste we
ken heeft een groot aantal zaken
lieden in het Baskenland brieven
ontvangen van de ETA, waarin de
afscheidingsbeweging forse
sommen eist ter financiering van
de terreuractiviteiten. In deze
„revolutionaire belastingaansla
gen" worden de betreffende per
sonen met de dood bedreigd als
zij niet aan het ETA-verzoek vol
doen.
De 62-jarige zakenman Enrique
graaf de Aresti werd gisteroch
tend te Bilbao in zijn nek gescho
ten in het trappehuis van het flat
gebouw van zijn kantoor. De da
der had op de deur van de lift een
bordje gehangen met de tekst
„defect", waardoor Enrique de
Aresti de trap nam.
De 50-jarige juwelier Damaso San
chez werd maandagavond in Du-
rango door twee gemaskerde
mannen vanuit een auto bescho
ten op het moment dat hij in het
bijzijn van zijn vrouw en een
dochter de zaak sloot. Volgens de
bewoners van Durango had het
slachtoffer geen specifieke over
tuiging maar had hij wel bindin
gen met rechtse figuren in het
Baskenland. Damaso Sanchez is
in het verleden diverse malen be
dreigd door de ETA.
Twee gemaskerde mannen schoten
vanuit een rijdende auto maan
dagavond in Escoriaza de 42-jari-
ge marmerbewerker José Arcedo
neer op het moment dat hij juist
met zijn wagen wilde weg rijden.
Het slachtoffer, dat een aantal ja
ren in West-Duitsland had ge
werkt en niet onbemiddeld was,
overleed in een ziekenhuis ten
gevolge van zeven kogelwonden.
Vertegenwoordigers van de Baski
sche politieke organisatie 'ETA-
politico-militar' hebben de radi
cale Baskische 'militaire ETA'
ervan beschuldigd onderdruk
king nodig te hebben om te kun
nen voortbestaan. In een inter
view met het Spaanse blad 'El
Viejo Topo' verklaren drie leden
van de pressiegroep dat de mili
taire ETA-vleugel zich niet kan
aanpassen aan de veranderde si
tuatie na de dood van Franco.
TERUGKEER - Een gevangene uit
Australië die een dag vrijaf had is
's avonds teruggekeerd naar de
gevangenis per parachute. Hij
werd afgeleverd door de jonge
dame die zijn "sponsor" was. Ook
zij arriveerde per parachute.
"Wij zijn maar op die manier geko
men omdat 't wat laat werd", zei
de 30-jarige gevangene die even
als zijn vriendin een bekwame
amateur-parachutist is.
BONUS GIROSPAREN
9%
De nieuwste spaarrekening van de NMB.
Rente m.i.v. heden 9% (was 8 Waar krijgt
u een hogere rente tegen dezelfde voorwaardcti
Uw spaargeld voor een bepaalde tijd
vastzetten en een hoge rente ont
vangen kan altijd. Maar vaak weet u
vooraf niet of u uw geld lang of kort kunt
missen. Dat blijkt pas achteraf.
De NMB heeft daarom speciaftl
voor u een nieuwe spaarvorm: Bonus-
Girosparen. Deze spaarrekening is èn
dagelijks opvraagbaar èn geeft toch een
hoge rente. Dat is de Bonus.
Iedereen met een bank- of postgiro
rekening kan een Bonus-Girospaar-
rekening openen. U dus ook. Al is er
geen NMB-kantoor bij u in de buurt of
bent u er nog nooit binnen geweest.
Hoeft ook niet. Want Bonus-Girospa
ren doet u vanuit uw makkelijke stoel.
Via de brievenbus. Zo simpel is het.
Sparen? U maakt gewoon
geld over van uw bank- of giro
rekening. Opnemen? U vult een
eenvoudig formuliertje in en het
bedrag wordt op uw bank of giro
teruggestort. U betaalt dan wel
2% retourrente, maar alleen over
het opgenomen bedrag. De Bonus-
Girospaarrekening biedt de hoogste
NMB rente voor een dagelijks opvraag
bare spaarvorm; 9%. Is dat een
verschil met wat u nu ontvangt? Vast en
zeker. Een reden te meer om zo snel
mogelijk de bon in te vullen.
Voor meer informatie. Of om
meteen maar zo'n NMB Bonus-Giro
spaarrekening (eerste inleg ten minste
f 100,-) te openen. Want iedere dag dat
u later bent zou u geld kunnen kosten.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
Er is geld te verdienen voor
iedereen met een bank- of girorekening.
Pak de pen, neem de stap.
I Stuur mij meer informatie over NMB Bonus-Girosparen. u ™m
O Open voor mij een NMB Bonus-Girospaarrekening Aahknn a.u.n,
Ik heb Bank-of Postgirorekening nummer I
Dhr/mevr/mej.
Postcode
Woonplaats
LD-i
I Opsturen
I
ivclop zonder postzegel aan NMB afd. retailbanking, Anrwoordnr 131,1000 PA Amsterdai
