Wellicht vandaag nieuwe
datum uitgestelde EG-top
Algemene staking op
Westelijke Jordaanoever
Politie Spanje
ontdekt plannen
ET A-aanslag
IRAANSE LEIDERS WOEDEND
Eis tot aftreden van
premier na referendum
Van der Klaauw wil Britten tegemoet komen
Honderden doden bij
gevechten in Tsjaad
DINSDAG 25 MAART 1980
JERUZALEM - Burgemeester
Kauwasme van Hebron heeft
gewaarschuwd voor een burge
ropstand op de bezette westelijke
Jordaanoever als er een Israëli
sche nederzetting in Hebron
komt en als Israël met zijn neder
zettingenpolitiek doorgaat. Er is
voor vandaag een algemene sta
king afgekondigd voor de hele
westoever, uit protest tegen het
regeringsbesluit van afgelopen
zondag het centrum van Hebron
weer voor joden open te stellen
en er onder meer een joodse leer
school te openen. Verder heeft
Kauwasme bekendgemaakt dat
de Arabische bevolking van He-
bron de joodse bevolking van het
naburige Kiriat Arba zal boycot
ten. Arabieren zullen niet met
hun joodse buren spreken, geen
eten en drinken verkopen. De
inwoners van Kiriat Arba doen
veelal hun inkopen op de markt
van Hebron.
Tot de protestactie werd gisteren
BUITENLAND
Arabische bevolking boos over Hebron
besloten tijdens een vergadering
van burgemeesters en notabelen
in het gemeentehuis van Hebron.
Burgemeester Kauwasme zei dat
het Britse imperium ten onder is
gegaan, dat het nazi-imperium te
gronde is gegaan en dat het zio
nistische imperium ook zal in
storten als het op deze weg door
gaat. Burgemeester Milchem van
Chalchoel, een stadje in de buurt
van Hebron drukte zich nog feller
uit: „Wat met geweld veroverd is
kan alleen met geweld bevrijd
worden", daarmee een oude
kreet van de overleden Egypti
sche president Nasser herha
lend.
Terwijl de westoever in een snel
tempo radicaliseert is het nog
niet duidelijk of het regeringsbe
sluit inzake Hebron inderdaad
uitgevoerd zal worden. Aange
zien vice-premier Yadin beroep
heeft aangetekend bij de Knes-
set-commissie voor buitenlandse
zaken en defensie zal in dat colle
ge de uiteindelijke beslissing
vallen. Er is naar alle waarschijn
lijkheid geen meerderheid bin
nen de commissie voor het rege
ringsbesluit.
De commissie komt donderdag bij
een, maar zal de stemming waar
schijnlijk uitstellen totdat pre
mier Begin terug is uit Washing
ton waar hij de volgende maand
met president Carter over zelf
standigheid van de Palestijnen
op de westoever en de Gaza-
strook gaat onderhandelen. De
grote vraag is of het regerende
Likoed-blok via de coalitie-disci
pline alle Likoed-leden zal ver
plichten voor het regeringsbe
sluit te stemmen, of iedereen vrij
zal laten. Alleen via een dergelij
ke stemdiscipline krijgt de He-
bron-beslissing een meerder
heid.
Naar aanleiding van het besluit in
zake Hebron heeft de kleine op
positiepartij Shai de regering van
Menachem Begin beschuldigd
van "onbekwaamheid tot rege
ren". De partij diende een motie
van wantrouwen in, die het Is
raëlische kabinet echter over
leefde. Met 56 tegen 44 stemmen
werd de motie verworpen. Van de
120 parlementsleden waren er 17
afwezig.
Het verwerpen van de motie bete
kent, dat het Israëlische kabinet
de tweede motie van wantrou
wen in nog geen week tijd heeft
overleefd.
Van onze correspondent Henk
RUYSSENAARSf
STOCKHOLM - De uitslag van de
Zweedse volksstemming over
kernenergie heeft voor de nodige
politieke verwarring gezorgd.
Een meerderheid koos voor ge
bruik van kernenergie voor de
energievoorziening, maar een
onverwacht grote minderheid (40
pet) stemde tegen. In vooral so
ciaal-democratische en commu
nistische kringen eist men nu een
consequente houding van pre
mier Faelldin, die altijd heeft
verklaard een tegenstander van
atoomkracht te zijn. Men eist dat
hij zal aftreden, omdat hij volgens
alle parlementaire regels een re
gering nodig heeft, die een meer
derheid bezit in het parle
ment.
De huidige situatie werd gisteren in
de meeste media voor premier
Faelldin als onhoudbaar en niet
aanvaardbaar beschreven. In een
commentaar op deze kritiek ver
klaarde Faelldin dat hij het be
sluit van de, overigens niet bin
dende volksstemming wel zal
moeten accepteren en dat hij niet
van plan was om af te treden.
„Maar de strijd gaat gewoon door.
Ik blijf een voorstander van af
bouw van het aantal kernreacto
ren en dat liefst zo snel mogelijk",
zo zei hij.
Leger Zuid-
Afrika beraamt
actie tegen
oppositie
JOHANNESBURG (Reuter) - Er is
beroering ontstaan in Zuid-Afri-
ka nadat de "Sunday Times"
zondag en de "Rand Daily Mail"
gisteren delen van een document
hadden onthuld over een geheim
plan van het leger zich te mengen
in de politiek. In het document
werd de militaire departementen
opdracht gegeven een beleid te
volgen dat de aanval van de op
positie op premier Botha tijdens
het begrotingsdebat moet on
dermijnen.
Woensdag legt minister van finan
ciën, Owen Horwood, het parle
ment zijn begroting voor. Van de
defensie-uitgaven zal hij een glo
baal overzicht geven omdat de
tails van de militaire uitgaven in
Zuid-Afrika geheim worden ge
houden. Premier Botha, die te
vens minister van defensie is;
heeft zich van de plannen verwij
derd. Gisteren verklaarde hij dat
er een officieel onderzoek zal
worden ingesteld naar de oor
sprong en de inhoud van het do
cument.
Het vertrouwelijke document is
opgesteld door majoor-generaal
Pretorius en is getiteld: Psycho
logisch actieplan: begrotingsde
bat over de strijdkrachten. In het
document wordt gesteld dat tij
dens het debat over de defensie
begroting mogelijk een aantal
onderwerpen aangesneden zal
worden, dat geschillen oplevert.
Het is niet wenselijk dat de oppo
sitie hiervan gebruik maakt ten
koste van de regering, aldus het
document.
De onthulling van het document
heeft veel opschudding teweeg
gebracht. De regering heeft er
mee ingestemd vandaag een spe
ciaal parlementsdebat te houden
over deze kwestie. Oppositielei
der Frederik van Zuyl verklaarde
dat de democratie uitgehold
wordt wanneer de strijdkrachten
worden verwikkeld in partijpoli
tiek.
In het document wordt een aantal
benaderingswijzen aan de hand
gedaan. De nieuwsmedia moeten
worden aangemoedigd artikelen
te publiceren waarin hst dienst
leven wordt bezongen en de
Zuidafrikaanse Omroepmaat-
schappij (SABC) moet worden
benaderd om op de televisie een
positief beeld te schetsen van de
"bekwame en betrouwbare sol
daat". Ook kan worden gewezen
op de rol van de zwarten en
kleurlingen in het leger. Klachten
over het salaris binnen het leger
moeten worden ontkracht.
Verwacht wordt dat in het aan
staande begrotingsdebat de de
fensiebegroting een belangrijke
rol zal spelen. Voorspeld is dat de
militaire uitgaven aanzienlijk
zullen worden verhoogd.
Chili breekt
met Filippijnen
SANTIAGO - Chili heeft gister
avond zijn diplomatieke betrek
kingen met de Filippijnen ver
broken, zo heeft de Chileense
president Generaal Augusto Pi
nochet, bij zijn terugkeer in San
tiago verklaard.
Zaterdag had de Filippijnse presi
dent Ferdinand Marcos een offi
ciële uitnodiging aan Pinochet
afgezegd omdat zij de veiligheid
van Pinochet niet konden garan
deren.
(Van onze redactie buitenland)
SCHIPHOL-BRUSSEL - De Nederlandse regering is bereid Londen fi
nancieel tegemoet te komen in een compromis over de omstreden Britse
bijdrage aan de Europese Gemeenschap.
Dat zei minister Van der Klaauw
(buitenlandse zaken) gistermid
dag op Schiphol, na terugkeer uit
Londen, waar hij besprekingen De Europese Negen willen probe
daar tot nu toe hevig tegen t
had gevoerd met zijn Britse
ambtgenoot Lord Carrington. De
moeilijkheden over de Britse EG-
contributie bereikten gisteren
een hoogtepunt, toen bekend
werd dat de Eurppese topconfe
rentie van regeringsleiders, die 31
maart en 1 april in Brussel had
moeten plaatsvinden, voor onbe
paalde tijd is uitgesteld. Overi
gens wordt de huidige regerings
crisis in Italië formeel aange
voerd als reden voor het uit
stel.
Van der Klaauw verklaarde dat de
EG bereid is de conservatieve re
gering van Margareth Thatcher
voor de helft tegemoet te komen.
Dat betekent dat de EG genoegen
neemt met met een Britse bijdra
ge van 2,3 miljard gulden minder.
De Britten zouden dit jaar 4,6
miljard gulden meer aan de EG
hebben moeten afdragen, dan zij
uit de de EG-pot zouden hebben
gekregen. Premier k Thatcher
heeft tot dusver nadrukkelijk
verklaard niet te vinden te zijn
voor een korting van de Britse
bijdrage van minder dan 60 per
cent. Vooral Frankrijk heeft zich
Enorme
zilverdiefstal
in Londen
LONDEN (UPI) - Een bende geleid
door een man die zich voordeed
als politieman en ook als zodanig
was gekleed heeft zich gisteren in
Londen meester gemaakt van
een zending zilver ter geschatte
waarde van 18 miljoen gulden.
Het zilver werd vervoerd in een ge
wone 10-tonsvrachtwagen en niet
in een gepantserde geldauto zoals
gebruikelijk. Waarom van de ge
woonte is afgeweken is niet be
kend. Evenmin is uitgelegd
waarom er maar twee'bewakers
waren en waarom de politie niet
van tevoren was ingelicht.
Scotland Yard heeft de bestuurder
van de auto en de bewakers on
dervraagd. De overval had plaats
op een van de drukst bereden
wegen van Europa aan de rand
van Londen.
Volgens de Britse politie is de buit
groter dan die van de roemruchte
"grote treinroof'.
al maandenlang verkeren, wor
den niet alleen veroorzaakt door
de omvang van de Britse eis,
maar ook door het probleem hoe
aan de verlangens van Lönden
tegemoet kan worden gekomen
binnen het kader van de bestaan
de EG-regels. Ook de Britse rege
ring heeft nog steeds niet kunnen
aangeven hoe binnen de be
staande EG-politiek op korte
termijn financiële middelen
kunnen worden vrijgemaakt om
de Britse rekening met Brussel
wat evenwichtiger te maken. De
tig worden gebruikt.
hun Eurotop nog in april te
houden. De permanente verte
genwoordigers van de EG-landen
in Brussel kwamen dit gister
avond overeen. Vandaag wordt
het overleg voortgezet over data
die in aanmerking komen. Vooral
de Britse vertegenwoordiger
drong op spoed aan. In Neder
landse EG-kringen werd met
gemengde gevoelens gereageerd
op het uitstel van de Europese
Raad, dat mede is veroorzaakt
door de gebrekkige voorberei
ding door het Italiaanse voorzit
terschap.
Eind november stond de Britse eis
tot vermindering van de Britse
bijdrage aan de EG-begroting
ook centraal op de Europese
Raad in Dublin. De Britse pre
mier Margareth Thatcher wees
een compromis, aangeboden
door de acht andere EG-landen,
af en herhaalde haar eis: „We
willen ons geld terug". Besloten
werd dat Italië, dat dit half jaar
voorzitter is, zo veel eerder als
mogelijk een nieuwe Eurotop zou
bijeenroepen om het Britse
probleem op te lossen. Maar de
Italiaanse regering ontplooide
geen initiatieven en liet de zaak
maar op zijn beloop.
Ondanks allerlei diplomatieke ac
tiviteit, talloze bezoeken van mi
nisters uit EG-hoofdsteden aan
collega's en enkele Europese mi
nisterraden in Brussel, zag het er
niet naar uit dat er volgende week
een compromis over het Britse
probleem zou kunnen worden
gevonden. De laatste weken was
er duidelijk sprake van een ver
harding van de houding van Pa
rijs, Rome bleef vleugellam en de
Britse premier Thatcher veroor
zaakte een ware crisissfeer met
haar dreigement dat Londen een
deel van de Britse contributie aan
de EG zou weigeren te betalen als
er geen „rechtvaardige oplos
sing" voor het Engelse probleem
kwam.
De in EG-zaken weinig ervaren
premier Cossiga en minister Ruf-
fini (buitenlandse zaken) in Italië
traden vorige week af. En dat le
verde dus een prima excuus op
om de Eurotop uit te stellen: een
frontale botsing tussen Engeland
en de andere acht, met Frankrijk
voorop, werd dus vermeden. En
daarmee ook het gevaar van een
ernstige crisis in de Europese
gemeenschap. De adempauze die
nu is geschapen, kan gebruikt
worden om scherpe kantjes weg
te vijlen en een aanvaardbaar
compromis voor alle negen uit te
werken.
De moeilijkheden waarin de Negen Aanvankelijk ging de strijd tussen
CHATTANOOGA (AP) - Herbert O'Dell Smith (64) gegijzelden uit Iran zijn vrijgelatenVoedsel en water
gaat alvast even in zijn "graf' liggen voor hij echt worden hem door een pijp aangereikt. Zijn "graf be-
denkpauze kan dus nut- fevend wordt begraven. Smith noemt zichtelf graver vat een televisie, twee telefoontoestellen en een chemisch
O'Dell"; hij wil begraven blijven tot de Amerikaanse toilet.
MELBOURNE
(AP)-
Mauno
Wilkkinen,
gepensioneerde
timmerman
uit Finland
sluit
vriendschap
met een
jonge fietser
in Melbourne.
Wilkkinen
is bezig
met een
reis rond
de wereld,
meer dan
zestig landen
geweest.
PARIJS (Reuter/UPI) - Van offi
ciële Franse zijde wordt meege
deeld, dat honderden mensen het
leven hebben gelaten tijdens ge
vechten tussen politieke groepe
ringen in het Afrikaanse land
Tsjaad. De Fransen bereiden de
evacuatie van buitenlanders
voor.
aaniicingers van president Gou-
koni Weddeye en die van minis
ter van defensie Hessene Habre.
Intussen heeft een derde groep
zich in de arena geworpen, aan
hangers van vice-president Wa-
dal Abdelkader Kamougue.
Honderden Europeanen hebben
hun toevlucht gezocht op de
Franse militaire luchtmachtbasis
aan de rand van N'Djamena.
MADRID - De Spaanse politie
heeft vorige week in de provin
cies Valencia, Malaga en in Ovie-
do zestien leden van de Baski-
sche pressiegroep ETA gearres
teerd, die bezig waren met de
voorbereiding van een bloedbad
in de toeristencentra aan de Mid-
dellandse-Zeekust. De terreur
beweging wilde in de maanden
juli en augustus bommen laten
ontploffen op het vliegveld van
Malaga, in discotheken en in res
taurants aan de Costa del Sol. Te
vens was de pressiegroep van
plan om in Malaga de Spaanse
vertegenwoordiger van de horlo
gefabriek Orient en een aanne
mer te ontvoeren en beiden tegen
forse losprijzen vrij te laten. Dit
maakte Salazar Simpson, direc
teur-generaal van de Spaanse
veiligheidsdienst gisteren be
kend op een persconferentie te
Madrid.
In een gecombineerde actie over
het gehele land heeft de politie de
concrete plannen van de ETA
Ex-sjah blijft in Egypte
(Van
z redactie buitenland)
CAIRO-BEIROET - De verdreven
sjah van Iran zal zich permanent
in Egypte vestigen. Dat zei de
Egyptische president Anwar Sa-
dat gisteren op de luchthaven van
Cairo, waar hij de ex-sjah en
diens gevolg kwam afhalen. Mo
hammed Reza Pahlevi was zon
dagavond - één dag eerder voor
Iran een officieel uitleverings
verzoek zou indienen - vertrok
ken uit zijn meest recente bal
lingsoord, Panama. Onmiddellijk
na zijn aankomst werd de sjah per
helikopter overgevlogen naar het
Maadi-ziekenhuis, een militair
hospitaal aan de Nijl ten zuiden
van Cairo, waar een complete
vleugel voor hem is ingeruimd.
Op zeer korte termijn zal daar
worden bekeken of de milt van de
monarch wordt verwijderd. Of de
vestiging van de sjah-in-balling-
schap in Egypte gevolgen zal
hebben voor de vijftig Ameri
kaanse gegijzelden, die al sinds
november vorig jaar in Teheran
worden vastgehouden, is onze
ker.
Het vertrek uit Panama heeft bij de
Iraanse leiders ergernis gewekt.
President Bani Sadr heeft her
haald dat Iran de Verenigde Sta
ten nog steeds verantwoordelijk
stelt voor de terugkeer van de af
gezette sjah naar zijn land.
President Sadat heeft herhaaldelijk
verklaard dat toelating van de
sjah-in-ballingschap puur een
menselijk gebaar is, volgens de
goede tradities van de islam. De
betrekkingen tussen Cairo en
Teheran zijn verbroken sinds
Chomeini de macht overnam.
Sadat heeft Chomeini herhaalde
malen een gevaarlijke gek ge
noemd.
Sadats besluit de sjah toe te laten
wordt als een "vriendendienst
aan Amerika" gezien, als demon
stratief gebaar om Egypte's onaf
hankelijke positie ten opzichte
van de Arabische en overige is
lamitische wereld te onderstre
pen. Niettemin zouden de Ame
rikanen niet verheugd zijn met
het vertrek van de ex-sjah uit Pa
nama, in verband met de moge
lijke gevolgen voor de gegijzel
den in Teheran.
Het Franse dagblad "Le Monde"
berichtte gisteren dat de Pana
mese generaal Omar Torrijos zou
hebben getracht de vrijlating van
gegijzelden in Teheran te verkrij
gen door de toezegging dat de
sjah Panama niet zou mogen
verlaten. Het was bekend dat de
verhouding tussen Panamese au
toriteiten en de sjah sinds diens
aankomst in Panama was be-
In de Arabische wereld is tamelijk
lauw op de terugkeer van de ver
dreven vorst naar het Midden-
Oosten gereageerd. Men toont
zich nog het meest geïrriteerd
over de pogingen van Israël om
politieke munt te slaan uit de af
faire rond de ex-sjah: Israël heeft
aangekondigd "medisch advies"
te zullen verlenen aan het Egypti
sche ziekenhuis waar de sjah
wordt behandeld, indien Cairo
daarom zou verzoeken. Israel
buit - zo menen de Arabieren - de
situatie uit door de nadruk te leg
gen op het "gevaar van het islami-
tisch-Arabisch fanatisme", dat
zowel Israel als Egypte zou be
dreigen.
Voor vandaag is volgens het Iraan
se persbureau Pars opgeroepen
tot demonstraties uit protest te
gen de verhuizing van de verdre
ven sjah van Panama naar Egyp
te. In Teheran zou een massale
mars naar de bezette Amerikaan
se ambassade moeten worden
gehouden om volgens de hoofd
stedelijke organisatie van mili
tante geestelijken "onze haat en
afkeer van deze verraderlijke
Amerikaanse truc te laten zien"
onderschept om bommen te laten
ontploffen in de discotheek 'Kiss'
te Marbella en in een restaurant
van de luxe jachthaven Puerto
José Banus, eveneens te Marbel-
la. Voorts wilden de terroristen
soortgelijke acties houden als vo
rig jaar in Madrid, waarbij bo
montploffingen op het vliegveld
en op twee treinstations in totaal
zes doden en 113 gewonden eis
ten.
Salazar Simpson maakte bekend
dat twee van de gearresteerden,
van wie de namen niet werden
vrijgegeven, betrokken zijn ge
weest bij de ontvoering van Ja-
vier Ruperez, parlementslid en
secretaris buitenland van de re
geringspartij UCD, die eind vorig
jaar een maand werd vastgehou
den door de ETA. Javier Ruperez
bracht zijn gevangenschap door
in een huis in de provincie Alava,
dat voorzien was van een aantal
dubbele muren. In deze woning,
die op naam staat van een eigena
resse van een bar in Madrid, heeft
de politie een grote hoeveelheid
springstoffen, wapens en munitie
gevonden. De andere leden van
de ETA, wiens namen wel zijn
vrijgegeven, zijn betrokken ge
weest bij bankovervallen, afper
sing, het beschieten en ontvoeren
van industriëlen en wapen
roof.
De politiefunctionaris onthulde dat
een aantal gearresteerde leden
van de club in 1976 samen met
twintig anderen een cursus
scherpschieten en in het hante
ren van explosieven hadden ge
volgd aan de Algerijnse nationale
politieacademie van Somoa.
Hierbij werden de leden van de
ETA geïnstrueerd door Algerijn
se officieren. Voorts zei Salazar
Simpson dat de leider van deze
acties, Ignacio Aramayo Egurola.
alias 'Zatorra', in december 1979
en in januari in Zuid-Li banon een
stadsgucrrillaopleiding ontving
met leden van terreurbewegin
gen uit El Salvador en van de
Amerikaans-Indiaanse bewe
ging. Daarnaast volgde 'Zatorra
in januari van dit jaar een cursus
scherpschieten in Andorra. 'Za
torra' had op het moment van zijn
arrestatie valse identiteitspapie
ren bij zich, een perskaart van het
Spaanse weekblad 'Interviu' en
twee perskaarten van hel Madn-
leense dagblad 'Diano-16'.
