Christen-docent
niet weren om
politieke keuze
Zo ziet
smaak eruit.
ommekeer
ommekaar
Wereldse literatuur
op school niet negeren
Aandacht voor Indianen
in dienst Lokhorstkerk
GOUD ZILVER
Hervormde raad over CPN-lid op christelijke school
Keukens
van klasse.
poggenpohl
van'Kemperi&Begeer
VRIJDAG 14 MAART 1980
(Van c
redactie geestelijk leven)
"De vraag of een lid van de communistische partij bij het
christelijk onderwijs kan werken moet niet alleen maar
"formeel" worden beantwoord. Dat zou al te gemakkelijk
zijn. De kaarten zijn dan gauw geschud: een communist is
uit op een totalitaire staat, waarin voor de christelijke
godsdienst geen plaats is; de aanhanger van de democra
tie vindt, dat het staatsbestel in zijn doelstellingen juist
alle ruimte aan de godsdienst moet geven. De christelijke
school die ernst maakt met haar doel en grondslag zal dan
wel moéten-zeggen dat de man of vrouw die bewust kiest
voor de CPN niet in haar midden past".
De hervormde Raad voor de zaken
van Kerk en School neemt dui
delijk afstand van de formele be
nadering. Hij heeft zich deze
week met een nota gemengd in de
discussie over de verenigbaar
heid van het werken aan een
christelijke school en het lid
maatschap van de CPN. De nota
mondt uit in een pleidooi voor het
gesprek. "Wij tasten de waarde en
de functie van grondslagen en
beginselen niet aan, maar deze
moeten uitgangspunt zijn voor
gesprek en voortdurend in de
concrete situatie worden uitge
werkt. Als de dialoog echt kri
tisch wordt gevoerd, ontdekt
men vanzelf waar grenzen ge
trokken moeten worden".
De hervormde raad kwam tot zijn
nota door de kwestie-Katwijk,
waar de docc-nt godsdienston
derwijs aan het Pieter Groen-
College D. Pronk, tevens lid van
de CPN, werd ontslagen, en een
brochure van professor J. Ver-
kuyl over dit onderwerp. Verkuyl
kwam tot de conclusie dat een
CPN-lid, gezien het anti-demo
cratische en atheïstische karak
ter van het communisme, niet
thuis hoort in de christelijke
school. Zijn standpunt vindt zo
wel bijval als verzet.
Gemeenschap
Als de christelijke school haar doel
en handelwijze wil toetsen aan de
bijbel - het "Woord van de Heer"
-, is ze niet meer autonoom, maar
maakt zij deel uit van de gemeen
schap van christenen. Zo is het
uitgangspunt van "Kerk en
School". En in die gemeenschap
geldt "dat wij de broeder in
Christus niet zelf uitkiezen". "Hij
wordt ons gegeven. Dat geldt
primair voor de kerk. Die bestaat
niet uit gelijkgezinden maar uit
mensen die Hij roept en die zijn
roeping aanvaarden en volgen. In
die gemeenschap is er een voort
durende toetsing - en dus ge
sprek - of de woorden en daden
van individuele gelovigen in
overeenstemming zijn met de
belijdenis dat Christus Heer is".
Als de christelijke school een ge
meenschap wil zijn, geldt dat ook
voor haar.
"Kerk en School" wijst erop dat
over de ontwikkelingen binnen
de CPN onder christenen zeer
uiteenlopende meningen be
staan. Het communisme in Rus
land, het Euro-communisme en
het communisme in de Derde
Wereld, met name in Zuid-Ame-
rika, worden ook heel verschil
lend beoordeeld. Dat maakt het al
onvoldoende om de vraag naar de
verenigbaarheid van christelijk
onderwijs en CPN-lidmaatschap
alleen maar "formeel" te beant
woorden.
Verkuyls boekje "Er zijn grenzen"
gaat uit van dat formele stand
punt, zo meent "Kerk en School".
Ook de Protestants-christelijke
Schoolraad kiest voor deze bena
dering, al erkent hij wel de nood
zaak van "vertaling" van grond
slag en statuten en van gesprek
over doelstellingen.
Moeite
Natuurlijk hoort bij het sollicita
tiegesprek de vraag of de sollici
tant in de schoolgemeenschap
past, ook in politiek opzicht,
maar zijn de ervaringen in de
tijd van de voorlopige aanstel
ling positief, dan is er, volgens
"Kerk en School", geen reden
om een vaste aanstelling te
hinderen. "Wij hebben er grote
moeite mee als een christen-do
cent die de doelstelling van de
christelijke school onderschrijft
en zijn lidmaatschap van de
CPN niet in strijd acht met zijn
christen-zijn, tóch niet langer
aan deze school mag werken, en
dat om zijn politieke keuze".
De raad beschouwt dat als een on
aanvaardbare vorm van tuchtoe
fening. Er wordt dan toch ook een
negatieve uitspraak gedaan over
het christen-zijn van de betrok
kene. De juridische bevoegdheid
van het schoolbestuur is hier niet
in het geding, wel het morele
recht om zo'n uitspraak te doen
en daaraan een ontslag te verbin
den.
De waarschuwingen van dr. Ver
kuyl wil "Kerk en School" zeker
serieus nemen. De raad - waar
van drs. R. H. Wissink te Leek
(Groningen) voorzitter is - erkent
de ideologische verstarring in het
marxistische denken en de
communistische partijen. Maar
met de hervormde Raad voor
Kerk en Theologie (boekje "Het
marxisme") ziet hij ook ontwik
kelingen naar meer openheid
voor de christelijke godsdienst
en levensbeschouwing en voor
democratische regeringsvormen.
Het gevaar van de benadering-
Verkuyl is dat het christelijke
geloof ook tot een "ideologie"
wordt gemaakt, een stelsel, dat
berust op principes en standpun
ten. En dat is het nu juist niét.
"Het is gefundeerd in de roeping
van Christus zelf en veronderstelt
een relatie met Hem die beslag
legt op ons hele leven, denken en
handelen". Vanuit het formele
"beginseldenken" wordt de ont
dekkingstocht. of de grenzen
wellicht zijn te verleggen vrijwel
onmogelijk.
Vragen
"Kerk en School" pleit daarom
voor gesprek. "De keuze van de
christen-docent voor de CPN
stelt ons terdege voor vragen.
Waaróm kiest hij deze partij met
haar radicale kritiek op onze
maatschappij en haar revolutio
naire programma?"
Dat gesprek vraagt in de school om
een "pedagogisch klimaat van
openheid, vertrouwen en hoop,
geïnspireerd door de bijbel,
waarbij de jongeren kritische en
richtinggevende begeleiding
ontvangen". "Kerk en School"
waarschuwt vooreen pedagogiek
die uitgaat van angst voor ver
keerde beïnvloeding. "Dat ont
neemt de leerlingen de mogelijk
heid van een brede meningsvor
ming en bewerkt wellicht eerder
het tegenovergestelde, namelijk
het kritiekloos overnemen van
ideeën of een krampachtig vast
houden aan het vertrouwde".
t Vrijdagavond-stiltes. Op initia
tief van de Raad van Kerken in
Voorschoten wordt drie keer
vóór Pasen in de hervormde
Dorpskerk een "vrijdagavond
stilte" gehouden, van kwart over
7 tot kwart voor 8. Vanavond is de
eerste. De andere zijn op 21 en 28
maart. "Op de grens van de druk
ke week en het vrije weekeinde
zou u even de kerk kunnen bin
nenlopen", schrijft de raad uit
nodigend in de aankondiging.
Vanavond gaat ds. J. de Zwart
voor. Organist is Henk Walvaart.
Kerkedag. De hervormde wijk-
gemeente en de gereformeerde
kerk in het Leidse Morskwartier
houden zondag een kerkedag
onder het motto "Hoop". In twee
kerkdiensten (Maranathakerk en
Oude-Vestkerk) wordt dit aan de
orde gesteld. Na deze diensten
wordt in de ruimten van de
Maranathakerk een veelzijdig
programma afgewerkt. Kinde
ren, hoe jong ook, kunnen wor
den meegenomen.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: aangenomen naar Dussen
(Nb) kandidaat F. Wijnhorst,
Vlaardingen. Gereformeerde
Kerken: beroepen te Enschede
K. Dijk Haren, te Middenmeer K.
Meijer Britsum, te Roden J.P.
Kakes Deventer, te Nijega-Op-
einde B. Terpstra Diever; aange
nomen naar Heemse J. Radstaak
Bameveld.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Bergentheim
A. de Snoo Mussel.
enigingen) in het voorjaar van
1981 met de kerken wil gaan pra
ten over de arbeidsethiek. De
FNV zou graag een regelmatig
contact willen met de kerken en
het Humanistisch Verbond.
Gehuwd. Bisschop Möller van
Groningen heeft een gehuwde
priester, die wilde solliciteren
naar de functie van pastoraal
werker in Zuid-Oost-Drentege
zegd dat het onverstandig zou
zijn hem nu aan te stellenterwijl
hij straks misschien weer andere
maatregelen moet nemen.
Op de synode in Rome is namelijk
besloten dat een commissie het
functioneren van pastorale wer
kers en gehuwde priesters gaat
onderzoeken. Bisschop Möller wil
voorkomen dat de betrokken
priester slachtoffer zou worden
van maatregelen waartoe deze
commissie hem en anderen straks
wellicht noodzaakt.
ADVERTENTIE
Arbeid
Aanbevelingen. De Raad van
Kerken in ons land heeft op zijn
maandelijkse vergadering van
deze week afgesproken, volgend
jaar beleidsaanbevelingen te
zullen doen aan de overheid, de
sociale partners en de kerken. De
sectie "sociale vragen" van de
raad gaat hieraan, samen met de
werkgroep "Vrouw in kerk en
samenleving", werken. De Vas
tenbrief 1980 van de rooms-ka-
tholieke bisschoppen en de nota
van de hervormde Raad voor
Kerk en Samenleving over de ar
beidssituatie zullen als leidraad
voor deze aanbevelingen dienen.
De voorzitter van de sectie "sociale
vragen", dr. H. de Lange, deelde
ter vergadering mee dat de FNV
(Federatie Nederlandse Vakver-
Komfort, kwaliteit en door
dacht design. Kenmerkend
voor een Poggenpohl
keuken. Met veel praktische
snufjes. Met vele verborgen
kwaliteiten. Kom eens langs.
Ziet u zelf hoeveel extra's
een Poggenpohl u biedt.
Zonder dat u meer betaalt.
b.v. Gebr. Rolff s Handelmij.
Industrieweg 14 De Grote Polder
Zoeterwoude-Rijndijk
Tel 071-899206
Leraar De Gier (Ede): "Ze moeten
weten wat er aan de hand is"
ADVERTENTIE
oigens i
reden MM m
De christelijke school mag ook de
moderne literatuur niet omzei
len. Een leerling moet leren, een
levensvisie, neergelegd in een
bepaalde thematiek, uit een
boek te halen. Daarom: wèl se
lecteren, niét negéren.
Dat antwoord geeft drs. J. de Gier,
leraar Nederlands aan de
Christelijke Pedagogische Aka-
demie te Ede, aan ouders die zit
ten met de vraag of je kinderen
van rond de zestien jaar wel in
aanraking mag brengen met lite
ratuur die bewust "niet-christe-
lijk" is. In het blad "De Waar
heidsvriend" - van de Gerefor
meerde Bond in de Hervormde
Kerk - schreef hij een artikel over
de "ethische benadering van lite
ratuur".
Leerlingen bij het voortgezet on
derwijs komen onvermijdelijk
met de moderne schrijvers in
aanraking. Misschien zullen zij
zich, voor een speciale studie,
zelfs zeer intens met hun literaire
werk moeten bezig houden. Er
zijn ouders die daar moeite mee
hebben. Zij willen hun kinderen
een "positief-christelijke" op
voeding geven - wat een merk
waardige typering is dat eigen
lijk, alsof "negatief-christelijk"
ook bestaat -, maar daar past naar
hun besef dat bezig-zijn met al
lerlei wereldse literatuur niet in.
Kwaliteiten
Drs. De Gier, zelf behorend tot de
rechtse stroming in zijn kerk,
vindt de taak van de leraar die
positief-christelijk onderwijs wil
geven niet gemakkelijk. Immers,
literatuur is niet "waardevrij".
"Elk boek van een kunstenaar
met-de-pen getuigt van een be
paalde visie op mens en wereld,
op leven, dood en hiernamaals,
openlijk of versluierd. Een flod-
derboek kun je negeren, maar li
teratuur heeft altijd kwaliteiten
waar je niet omheen kunt".
De leraar zal zeker een bepaalde
selectie toepassen. Er verschijnt
literatuur, schrijft De Gier, die,
hoe knap ook, zo stuitend, bruut
en verdorven is dat deze op de les
niet thuis hoort. "Maar dat houdt
niet in dat er voor de hele moder
ne literatuur op de christelijke
school geen plaats is. Algemeen
vormend onderwijs betekent dat
leerlingen, die op weg zijn naar de
volwassenheid, leren, over de
grenzen heen te kijken".
"Ze moeten weten wat er in deze
wereld, met haar vele niet-
christelijke tendenzen, aan de
hand is, hoe niet-christenen den
ken, wat je als christen van een
niet-christen kunt leren, zowel
positief als negatief, wat huma
nistisch, niet-christelijk en be
wust anti-christelijk is. Deze vra
gen mag de school niet laten lig
gen".
Tekort
DE GiER
r grenzen heenkijken
orde stelt, maar ook de
waarop. "Als hij bij de analyse
van een boek blijft steken in de
vorm-aspecten en aan de bood
schap voorbijgaat, doet hij zijn
leerlingen tekort. Dat is een au
tonome benadering, waarbij
ethische noties worden ver
waarloosd".
"Literatuur-onderwijs dat wèl met
deze kant rekening houdt is van
grote waarde voor jongeren. Het
maakt kritisch, leert onderschei
den en kiezen".
Kerk in China:
geen propaganda
De Chinese regering heeft op dit
ogenblik geen belangstelling
voor officiële betrekkingen met
het Vaticaan. Dat verklaarde de
Oostenrijkse kardinaal Franz
König in Peking na besprekingen
met Chinese autoriteiten.
König is in China op uitnodiging
van de "Vriendschapsvereni
ging", een staatsinstantie. Hij is
dus niet in opdracht van het Vati
caan naar dit land gereisd. Wel zal
hij verslag van zijn bevindingen
aan de paus uitbrengen.
Het is, volgens de kardinaal, niet
uitgesloten dat er nog meer "par
ticuliere bezoeken" van rooms-
katholieke hoogwaardigheids
bekleders aan China zullen vol
gen, maar plannen voor een offi
cieel bezoek namens het Vati
caan bestaan niet.
Voor een vereniging van de in Chi
na bestaande "nationale kerk"
met het geheel van de Rooms-
Katholieke Kerk zag König geen
kansen. Deze kerk blijft staan op
haar onafhankelijkheid van Ro
me. Religieuze activiteit is in
China nu toegestaan, maar de lei
ders hebben liever niet dat de
kerk "propaganda voor haar we
reldbeschouwing,' maakt.
ADVERTENTIE
Hoge prijzen voor
LEIDEN - Kinderen kunnen zondagmorgen in hun
Indianenpakje naar de Lokhorstkerk (Pieterskerk
straat) komen. Daar wordt om half 11 een gezins-
dienst van de doopsgezind-remonstrantse gemeente
gehouden, waarin de Indiaanse bevolkingsgroep in
de Zuidamerikaanse republiek Paraguay een be
langrijke rol speelt.
De Indianen in dit land - waar ook veel mensen van
Spaanse afkomst wonen - hebben maar weinig rech
ten. Daarin kan verandering komen zodra zij over
een stukje land beschikken. Aan tien hectare hebben
ze genoeg om ervan te kunnen bestaan. De zestigdui
zend doopsgezinden in Paraguay zijn nu een we
reldwijde actie begonnen om land voor Indiaanse
1 te konpn
De verklede kinderen zullen zondagmorgen een in
heemse regendans uitvoeren. Een "simplistisch" or
kestje - ieder mag z'n muziekinstrument meebren
gen - zorgt voor de begeleiding. Het liedje dat daarbij
wordt gezongen heeft wel een Nederlandse tekst
maar een Indiaanse melodie. Wie aan deze voorstel
ling wil meedoen moet wel wat eerder dan gewoon
lijk naar de kerk komen, want er moet een kwartier
tje vóór de dienst worden gerepeteerd.
Na afloop kunnen de kerkgangers Indiaanse koeken
en poppen kopen. De honingkoeken zijn hier ge
maakt - ze zijn dus vers - maar geheel volgens het
recept van het land. De verkoop wordt besloten met
een cabaret.
Particulieren kunnen nu bij ons gouden
en zilveren voorwerpen, zoals sieraden, bestek,
munten enz. inleveren.
TEGEN KONTANTE BETALING!
ïte Voorschoten: T> Zeist:
maandag en woensdag dinsdag en donderdag
10 -11.30 uur en 14 -15.30 uur 10 -11.30 uur en 14 -15.30 uur
zaterdag 10 -12 uur
Nederlands oudste edelmetaal verwerkende industrie
met eigen smelterij.
KONTNKUJICE
