Nederlandse vlieger
dood na ongeluk F-16
Laxoberon het vloeibare
Verbetering schooltijden noodzakelijk
Enorme vraag
naar dakramen
en dakkapellen
Roep om hardere acties
tegen Franse zoutlozing
Bureau opgericht voor
terugkeer Surinamers
Plotseling neergestort boven IJsselmeer
Groei van autoverkeer
moeilijk voorspelbaar
laxeermiddel met aangename vruchtensmaak.
DINSDAG 11 MAART 1980
Voor emancipatie van de vrouw
DEN HAAG (GPD) - Het verbeteren van
schooltijden en opvangvoorzieningen
tijdens de middagpauzes is een absolute
noodzaak voor de emancipatie van de
vrouw. Dit is de mening van de Emanci
patiekommissie, die over dit onderwerp
een advies heeft opgesteld.
De huidige schooltijden en het gebrek aan
opvangvoorzieningen buiten schooltijd
vormen aanzienlijke obstakels voor ou
ders en met name voor de moeders om
geregelde activiteiten buitenshuis te
kunnen verrichten. De Emancipatie
kommissie heeft de minister van onder
wijs en de staatssecretaris van CRM
aanbevolen via een wettelijke regeling
het verschil in aantal lesuren tussen de
scholen voor kleuter- en lager onderwijs
op te heffen en de begin- en eindtijden
gelijk te trekken.
Geleidelijk aan zal op al deze scholen een
continurooster met verkorte lunchpauze
tot maximaal een uur moeten worden
ingevoerd met overblijfmogelijkheid
binnen de scholen zelf. Onbetaald in
schakelen van moeders bij het overblij
ven vindt de, EK ongewenst. Het beves
tigt de dienstverlenende rol van vrou
wen in de samenleving en het is boven
dien geheel onduidelijk waar de verant
woordelijkheid voor de opvang komt te
liggen.
Aanpassing van schooltijden en overblij
ven op school zal een belangrijke stap
zijn om een evenwichtige dagindeling
voor ouders, kinderen en leerkrachten
mogelijk te maken. De nu gehanteerde
schooltijden en het gebrek aan opvang-
mogelijkheid vormen voor moeders en
alleenstaande ouders een groot obstakel
om andere geregelde werkzaamheden te
verrichten. Zomervakanties en andere
vrije perioden moeten volgens de EK per
regio in dezelfde periode vallen en de
zelfde duur voor alle schooltypen heb
ben.
De EK is ervoor om scholen tijdens de
vakanties open te houden, waarbij ver
vangende leerkrachten en buurtwerkers
de opvang voor hun rekening ne-
De minister van CRM zal rekening moeten
houden met de groeiende behoefte aan
opvang buiten schooltijd. Om die op
vang te kunnen financieren zal de nu
geldende Rijksbijdrageregeling Kin
derdagverblijven omgezet moeten wor
den in een Rijksbijdrageregeling Kinde
ropvangvoorzieningen. Via deze bredere
regeling zouden behalve de kinderdag
verblijven ook overblijfcentra en buurt
en clubhuizen die opvang van kinderen
verzorgen, betaald kunnen worden. Een
ouderbijdrage op basis van het inkomen
lijkt de Emanciapatiekommissie daarbij
redelijk.
AMSTERDAM (ANP) - In Ne
derland wonende Surina
mers, die zich willen wijden
aan de opbouw van hun ge
boorteland onder het nieuwe
regime, kunnen zich sinds
enkele dagen opgeven bij een
nieuw remigratiebureau in de
Amsterdamse Bijlmermeer.
Het bureau is opgericht op
verzoek van de militaire raad
in Suriname, aldus oprichter
Warning, die medewerker is
van de Welzijnsstichting inte
rim beheer uit de Bijlmer.
Warning zei desgevraagd, dat er
150 mensen op zijn lijst staan,
die hebben toegezegd naar
Suriname te vertrekken zodra
de militaire raad daarom
vraagt. Onder hen zijn oud
beroepsmilitairen en techni
ci, aldus Waming.
De eerste taak die het nieuwe
bureau op verzoek van de mi
litaire raad op zich neemt, is
een inventarisatie van Suri
namers. die willen helpen met
de opbouw van hun geboor
teland. "De aanmeldingen
stromen binnen", zei War
ning. Hij verwacht, dat de
eerste Surinamers zullen re
migreren. zodra in hun ge
boorteland een burgerraad is
gevormd. Eén beroepsmili
tair zou al via het bureau naar
Suriname zijn vertrokken.
ROTTERDAM (GPD) - Om aan de grote vraag naar informatie over dak
kapellen en dakramen tegemoet te komen heeft het Bouwcentrum het
boekwerkje „Daglicht in het schuine dak" uitgegeven. Tot nog toe kon
bijna alleen bij leveranciers van dakramen de nodige voorlichting wor
den verkregen. Met het boekje van het Bouwcentrum kan iedereen niet
alleen een keuze maken uit alle mogelijke modellen dakramen en dak
kapellen, maar kan men ook te weten komen welke vergunningen er
nodig zijn.
Een woordvoerder van het Bouwcentrum in Rotterdam zegt dat de vraag
naar dakramen „gigantisch" groot is. Veel mensen in vooral prémie-
koopwoningen blijken een dakraam- of kapel te willen. Die huizen heb
ben veelal alleen een klein luikje in de zolder zitten. Een groot duur
zolderraam kon er bij de bouw van de woning niet van af omdat het huis
anders te duur werd om nog onder de rijkspremieregeling te vallen. Een
groot aantal eigen-woningbezitters blijkt een dakraam- of kapel te ne
men om hun huis aantrekkelijker te maken bij verkoop.
De meeste nieuwbouwwoningen hebben reeds een beloopbare zolder met
groot dakraam- of dakkapel. De oudere woningen hebben vaak wel een
beloopbare zolder, maar die is eigenlijk alleen ontworpen om als extra
berging te fungeren. Steeds meer zolders worden gebruikt voor het
maken van afzonderlijke slaapruimten of studeerkamers. Om een opti
maal gebruik te maken van de ruimten dient vooral de lichtinval te
worden vergroot.
Wanneer men een keuze maakt tussen dakraam of dakkapel is het goed de
beide voorzieningen met elkaar te vergelijken. Daarbij is als eerste de
lichtopbrengst verschillend: door de schuine stand van het dakraam
heeft dit een grotere lichtopbrengst dan een verticaal geplaatst raam van
dezelfde grootte. De gemeente eist toetreding van een bepaalde hoe
veelheid daglicht voor vertrekken die voor bewoning zijn bestemd. Als
vuistregel geldt dat het glasoppervlak van de ramen een negende deel
van het vloeroppervlak moet bedragen (vloeroppervlak waarboven
minder dan 150 cm hoogte aanwezig is, wordt buiten beschouwing gela
ten).
Een schuine kap geeft altijd „dode" hoeken op de zoldervloer. Deze kan
men wegtimmeren, maar daardoor wordt het vloeroppervlak verkleind.
Bij het gebruik als dagverblijf is het prettig dat men vanuit de kamer
visueel contact heeft met de buitenwereld. Hiertoe leent een dakkapel
zich beter dan een dakraam.
Sommige fabrikanten van dakkapellen of dakramen geven de mogelijk
heid hun produkt zelf op het dak te plaatsen. Vaak lijkt het karwei aan de
hand van tekeningen makkelijk te klaren. Het Bouwcentrum raadt ech
ter aan het een en ander goed te overwegen alvorens te beslissen zelf het
gat in het dak te gaan maken. Als men het zelf doet, is het van belang dat
het gat niet meteen op de juiste grootte wordt gemaakt, maar iets kleiner
in verband met de aansluiting van hele pannen tegen het raam.
In het boekje „Daglicht in het schuine dak" zijn alle constructiemethoden
en dingetjes waar men speciaal op moet letten, opgenomen. Het Bouw
centrum zegt dat een behoorlijk dakraam al voor een paar honderd
gulden kan worden gekocht. Indien men echter veel aandacht wil
schenken aan isolatie, goede beweegbaarheid etc, kost een behoorlijk
raam al snel rond de 2000 gulden.
Het Bouwcentrum merkt op dat gemeenten vaak erg lastig kunnen doen
wanneer iemand een dakkapel op zijn huis wil hebben. „Voor een dak
kapel of een groot dakraam moet de gemeentelijke welstandscommissie
toestemming geven. In de praktijk blijkt nogal een grote willekeur te
bestaan bij de afgifte van vergunningen. Het komt bijvoorbeeld voor dat
iemand die een mooier schetsje van zijn dakkapel inlevert, sneller toe
stemming krijgt dan degene die niet zo goed is in het vervaardigen van
een bouwtekeningetje", zegt een woordvoerder van het Bouwcen
trum.
Een bouwaanvrage moet in principe vergezeld gaan van een tekening in
tweevoud, die op schaal de bestaande en gewijzigde toestand moet
weergeven. Het is raadzaam de gemeente te vragen aan welke eisen de
tekening moet voldoen. Bouwen zonder vergunning kan tot gevolg heb
ben dat de dakkapel moet worden verwijderd en het dak in de oorspron
kelijke staat moet worden teruggebracht.
DEN HAAG (GPD) - Tussen Stavoren en de Afsluitdijk is
gisterochtend tegen kwart voor twaalf een F-16 van de
Koninklijke Luchtmacht verongelukt, waarbij de vlieger,
de 35-jarige kapitein E. J. L. Kropman uit Veenwouden,
om het leven is gekomen. Helikopters van de Marine
luchtvaartdienst hebben in de loop van de middag te
midden van enkele wrakstukken die in het IJsselmeer
ronddreven, de helm van de vlieger teruggevonden.
Over de oorzaak van dit ongeluk,
het derde met een F-16 maar het
eerste met een Nederlands ge
vechtsvliegtuig van dit type, kon
de Luchtmachtvoorlichtings
dienst gisteravond nog geen en
kele inlichting geven. De vlieger,
die een vrouw en drie kinderen
achterlaat, was een van de besten
van de luchtmacht. Hij was vorig
jaar in de VS als een van cte eer
sten bij de luchtmacht voor de F-
16 opgeleid.
Daar zijn vorig jaar de twee eerste
F-16's verongelukt: een Belgi
sche waarbij de vlieger tijdens de
vlucht onzorgvuldig had getankt
zodat hij voortijdig door zijn
brandstof heenraakte, en een
Amerikaanse waarvan de motor
het had begeven toen de vlieger
vanuit een duikvlucht te snel
omhoog trok.
Het Nederlandse vliegtuig, een
eenzitter die ongeveer 15 miljoen
gulden heeft gekost, was ge
bouwd door Fokker en was pas in
juli vorig jaar bij de Koninklijke
Luchtmacht in dienst genomen.
De luchtmacht bezit op het
ogenblik, na het verlies van giste
ren tien F-16's van de 102 die zijn
besteld als opvolgers van de
Lockheed F-104 Starfighter.
Abrupt
Het verongelukte F-16-toestel was
gistermorgen vroeg van zijn basis
Leeuwarden opgestegen, samen
met een andere F-16, voor schiet
oefeningen boven de Vliehors.
Het zicht was ook op vlieghoogte
zeer beperkt, ongeveer 50 meter,
maar volgens de luchtmacht-
voorlichtingsdienst is het „ab
soluut uitgesloten" dat de veron
gelukte F-16 met enig ander
vliegtuig in botsing is gekomen.
„Dat zou zowel de verkeerslei
ding van Leeuwarden als de een- DEN HAAG - De Haagse politie heeft gistermorgen dertien leden van de milieuorganisatie Greenpeace
trale militaire verkeersleiding aangehouden die zonder vergunning voor de Canadese ambassade protesteerden tegen de moord op jonge
van Nieuw Milligen op de radar zeehonden. De actievoerders werden 'met zachte hand' bij de door hen geblokkeerde toegangshekken verwijderd
hebben moeten zien." en meegenomen naar het bureau waar proces-verbaal werd opgemaakt. Het Tweede Kamerlid Cornehssen CDA)
Om kwart voor twaalf werd het ra- wil dat het kabinet bij de regeringen van Noorwegen en Canada aandringt op drastische beperking van de
diocontact met Leeuwarden zeehonden jacht die deze maand weer begint.
„abrupt en zonder ook maar iets
van een waarschuwing dat er iets
mis was" verbroken. Een half uur
later werd de Opsporings- en
Reddingsdienst van de Marine-
luchtvaartdienst gewaarschuwd,
die met twee helikopters een
zoekactie startte. Ook een heli
kopter van de luchtmacht zelf,
afkomstig van Leeuwarden, nam
aan de zoekactie deel.
Pas aan het eind van de middag
werd op 5,5 km ten noordwesten
van Stavoren een olievlek waar
genomen, te midden waarvan
enkele wrakstukken ronddreven.
Enkele schepen van de rijkspoli
tie te water alsmede een red
dingsboot uit Hindeloopen voe
ren daarop naar het aangegeven
gebied, alwaar ook de helm van
vlieger Kropman werd aangetrof
fen. In de loop van de avond heeft
de Koninklijke Marine de Triton,
een schip met duikers, naar het
gebied gezonden om de zoekak-
tie voort te zetten.
F-15
In West-Duitsland zijn op 4 en 6
maart twee gevechtsvliegtuigen
van het type F-15 Eagle veron
gelukt, die met (twee) dezelfde
motoren zijn uitgerust als de
eenmotorige F-16. Bij deze on
gelukken zijn ook de beide vlie
gers om het leven gekomen. Van
de per stuk ruim 50 miljoen gul
den kostende F-15 zijn er in West-
Duitsland tot dusver acht veron
gelukt. Ook m de VS is een aantal
F-15's neergestort.
DEN HAAG (ANP) - Minister
Tuijnman heeft de Tweede Ka
mer gisteravond verteld dat er
geen duidelijk inzicht bestaat in
de ontwikkeling van het au
toverkeer. De prognoses ten aan
zien van het autopark zijn tot nog
toe altijd achterhaald.
Het aantal voertuig-kilometers
heeft de neiging te stijgen in de
prognoses. Ten aanzien van het
hoofdwegennet voor de periode
1975 tot 1980 was men uitgegaan
van een stijging met 25 procent.
Over de jaren 1975 tot 1979 was de
groei echter 30 procent, terwijl
het rijbewijsbezit nog altijd sterk
toeneemt.
De minister van verkeer en water
staat kon de Kamer dan ook
moeilijk ideeën voor het jaar 2000
voorleggen. Ook al omdat de
groei over het jaar 1979 lager is
geweest dan in de voorafgaande
jaren. In 1979 was de verkeersin-
tensiviteit minder dan in de jaren
daarvoor. Tot 1978 was de groei
gemiddeld acht procent per jaar,
in 1979 slechts vier procent. De
strenge winter mag daarbij als
hoofdoorzaak worden aangewe
zen, aldus Tuijnman.
Tuijnman kon onmogelijk zeggen
of de elf miljard gulden die zijn
uitgetrokken voor de eerste fase
van het structuurschema verkeer
en veivoer toereikend zullen zyn.
Van alle kanten wordt om een
verdiepte ligging van de wegen
gevraagd. Als daaraan wordt toe
gegeven is elf miljard lang niet
genoeg, zei hij.
De lawine van moties groeide in de
loop van de dag aan en kwam al
snel in de buurt van de tweehon
derd.
Vanuit de regeringspartijen kwa
men moties die beogen de situa
tie op de rijksweg Rijsbergen-
Zundert-Wernhout op te lossen.
Eerder op de dag hadden zowel
CDA als PvdA moties ingediend
om een aantal grootschalige we
genprojecten uit te stellen of te
schrappen. Het aldus vrijge
maakte geld zou moeten worden
besteed aan bevordering van het
openbaar vervoer en de aanleg
van fietspaden.
AMSTERDAM - Het geduld
van de Nederlandse milieu
organisaties is op. Het besluit
van de Rotterdamse recht
bank gisteren om eerst meer
onderzoek te laten verrichten
in het proces van de Stichting
Reinwater en drie tuinders uit
het Westland tegen de Franse
kalimijnen, maakte hen ra
zend. De tijd voor actievoeren
is aangebroken.
Er is meteen een begin met de
„noodweer" gemaakt. Van
morgen werd op de stoep van
het consulaat-generaal van
Frankrijk in Amsterdam ge
durende een minuut Frans
zout teruggestort. „We moe
ten de Fransen duidelijk laten
zien wat voor troep ze ervan
maken. Elke minuut komt er
bij Lobith meer dan 13.000
kilogram Franse afvalzouten
Nederland binnen. Daar heb
ben we geen behoefte
De Stichting Reinwater ijvert al
jaren om tot een min of meer
goedschikse oplossing te
komen voor de Franse zoutlo-
zingen in de Rijn. Na eerst zelf
niet als procespartij te zijn
toegelaten, begon de stich
ting in 1974 in samenwerking
met drie tuinders uit het
Westland die schade hadden
ondervonden van het zoute
water, een civiele procedure
tegen de kalimijnen in de El-
Deze kalimijnen produceren
kunstmest. Per kilo mest
wordt er drie kilo afval over
gehouden. Dat wordt in de
Rijn gekieperd. De Fransen
zijn verantwoordelijk voor
ongeveer vijftig procent van
het zoutgehalte van de Rijn,
terwijl maar een zevende deel
van deze rivier door hun land
stroomt. De zoutconcentra-
ties overschrijden dagelijks
de in de verdragen toegestane
maxima.
Na vijf en'een half jaar procede
ren is de Stichting Reinwater
nog niet veel opgeschoten.
Keer op keer hebberi de kali
mijnen getracht de procedure
te rekken. In feite is het ver
dagen van het proces gisteren
tot 28 april een succes voor de
Fransen. Op die dag komt, als
alles volgens plan verloopt,
de rechtbank van Rotterdam
met de namen van drie onaf
hankelijke deskundigen.
De wetenschappers moeten
gaan onderzoeken of het zout
in het boezemwater van het
Westland wel afkomstig is
van de mijnen. Volgens de
Fransen is het ook best mo
gelijk dat het zeewater is dat
via het grondwater of de rivie
ren binnendringt. Een inge
nieursbureau uit Nijmegen
heeft reeds aangetoond dat de
kalimijnen de oorzaak zijn,
maar toch... Daarnaast heb
ben zelfs Franse deskundigen
reeds beweerd dat de kali
mijnen jaarlijks voor 70 mil
joen gulden schade aanrich
ten in Nederland. Ondertus
sen lozen de kalimijnen rustig
door. Sinds de start van het
proces in 1974 loosden ze bij
na 40 miljoen ton zout.
Jac. Valstar uit Honselersdijk.
een van de drie procederende
tuinders, voelt zich bedrogen
door de rechtbank van Rot
terdam. „In december vorig
jaar zei de rechtbank: op
schieten. Nu komen ze met
die deskundigen. Dat is een
enorm tijd- en geldverlies. De
deskundigen komen uit
Frankrijk. Nederland en
vermoedelijk Zwitserland of
Amerika. Er ligt een stapel
rapporten en brieven waar je
duizelig van wordt. Vooral
veel technische gegevens.
Dat moet woord voor woord
worden vertaald. Kost 20 cent
per woord, dit soort vertaal
werk. Dan moeten die man
nen aan het werk, het kan ja
ren duren".
De tropische plantenkweker
denkt dat de rechter het in
zijn hart wel met de Stichting
Reinwater eens is. „Hij durft,
denk ik. de kalimijnen niet als
schuldige aan te wijzen. De
rechtbank kan de gevolgen
namelijk niet overzien. Als
wij het proces winnen, komt
er waarschijnlijk een lawine
van eisen tot schadevergoe
dingen los. Niet alleen van de
kwekers in het Westland.
maar ook van de waterlei
dingbedrijven of misschien
wel de gebruikers die geen
goed water krijgen. Pas dan
zullen waarschijnlijk de
zoutlozingen stoppen."
Valstar zegt dat het proefstation
in Naaldwijk heeft berekend
dat de tuinders in het West
land per jaar 30 a 32 miljoen
gulden verliezen door het
zoute water.
De Stichting Reinwater hoopt
nu op zijn vroegst volgend
jaar om deze tijd een uit
spraak van de rechtbank te
krijgen. Ondertussen zullen
dan acties, ook in internatio
naal verband, worden ge
voerd Het lijkt niet waar
schijnlijk dat dit wat zal uit
halen. De Fransen lapten het
in 1976 overeengekomen
zoutverdrag tenslotte ook aan
hun laars.
WEERT SCHENK
Ontslagleeftijd
militairen
gaat omhoog
DEN HAAG (GPD)-Staatssecreta
ris Van Lent heeft een sc hema
opgesteld dat zo kort mogelijk na
1981 moet leiden tot een verho
ging van de ontslagleeftijd voor
militairen naar 58 jaar bij land- en
luchtmacht nu 55 jaar) en 55 jaar
bó de marine (nu 50 jaar).
Dat schrijft hij in een brief aan de
Tweede Kamer over het perso
neelsbeleid op defensie. Deel
studies over de uitvoering van
deze verhoging moeten op 1 sep
tember 1981 klaar zijn. Daarna
kan een beslissing over de uit
werking worden genomen
Door verkeerde voeding, verandering van omgeving (denk aan vakantie) of bedlegerigheid ontstaat
vaak verstopping. Een vervelend probleem! Gelukkig is er een plezierige oplossing
vloeibaar Laxoberon een laxeermiddel dat op aangename wijze de natuur een
handje helpt Aangenaam door zijn exacte doseerbaarheid (dankzij het bijgeleverde
maatschaaltje). waardoor de kans op het ontstaan van krampen minimaal is
Aangenaam door zijn effektieve werking ('s avonds ingenomen, 's morgens de werking)
In Laxoberon zijn geen suikers verwerkt. Het kan dus door diabetici worden
gebruikt. Laxoberon is uitsluitend verkrijgbaar bij drogist en apotheker
Laxoberon een prettige oplossing voor een vervelend probleem.
