voor
Vbsolute meerderheid
Robert
Mugabe
een regering
Laxoberon het vloeibare
Suriname krijgt zo snel mogelijk
Schmidt naar Washington
Mugabe sprak
met leiders
Zuid-Afrika
Amerika stemde
'per ongeluk'
tegen Israël
JIIHJ'IWJI.
laxeermiddel met aangename vruchtensmaak.
DINSDAG 4 MAART 1980
BONN - Helmut Schmidt gaat deze
week naar Washington. Het be
zoek vindt plaats tegen de ach
tergrond van de Russische inval
in Afghanistan en de daarop vol
gende problemen om Amerika en
haar Europese bondgenoten op
één lijn te krijgen. De Duitse
bondskanselier is de belangrijk
ste gesprekspartner van presi
dent Carter binnen het westelijk
bondgenootschap.
Sinds de Russische inval in Afgha
nistan hebben Helmut Schmidt
en Jimmy Carter veelvuldig met
elkaar getelefoneerd.
Maar deze lange reeks van contac
ten heeft alleen maar de indruk
versterkt dat men elkaar via de
telefoon niet altijd juist begrijpt,
dat diplomatieke contacten niet
toereikend zijn en dat zelfs ge
sprekken met ministers niet vol
doende zijn om „misverstanden"
uit de weg te ruimen. Daarom is
een gesprek „onder vier ogen"
tussen de Amerikaanse president
en de bondskanselier nodig, ten
einde de politiek in Bonn en
Washington beter op elkaar af te
stemmen.
In zijn recente regeringsverklaring
over de gebeurtenissen in Afgha
nistan hield de Westduitse rege
ringschef opnieuw een pleidooi
voor een rustige politiek van het
„gezonde verstand". Hij waar
schuwde voor een „heen-en-
weer-gaan tussen emotioneel
krachtvertoon en deemoedige
aanpassing". De Westduitse re
gering, aldus Schmidt, is voor
een vaste koers: betrouwbaar en
berekenbaar.
Schmidts grootste klacht aan het
adres van Jimmy Carter is dat de
Amerikaanse president, althans
zijn beslissingen, juist niet bere
kenbaar zijn. Zo werd hij pas met
Carters Olympiade-dreiging ge
confronteerd nadat deze beslis
sing al was gevallen. „En ik was
niet de enige die dat zo laat hoor
de", aldus Helmut Schmidt on
langs in een gesprek met buiten
landse correspondenten in
Bonn.
Dat de Russen uit Afghanistan
wegmoeten is zowel door de Ver
enigde Staten als de Bondsre
publiek geen vraag. In het al ge
noemde gesprek met buitenland
se journalisten zei de bondskan
selier dat door de Sowjet-inval in
Afghanistan een nieuwe situatie
in Zuidwest-Azië is ontstaan.
Doordat moderne Russische ge
vechtsvliegtuigen („niet alleen
helikopters") en luchtlandings
divisies zijn overgebracht naar
vliegvelden in Afghanistan, is de
militaire actieradius van de
Sowjet-Unie uitgebreid tot aan
de Perzische Golf. Dat betekent
een verstoring van het machtse
venwicht ten gunste van Moskou
die niet getolereerd kan wor
den.
Het probleem is nu hoe het weste
lijk bondgenootschap moet rea
geren. Hoe, in de woorden van
Schmidt, het „crisis-manage-
ment" eruit moet zien. Hier on
derscheiden zich Amerikaanse
en Duitse (Europese) belangen,
niet in de laatste plaats uit geo
grafische gronden. Voor de par
tijraad van de SPD in Stuttgart,
waar voorzitter Willy Brandt zei
dat de Europeanen hun eigen
belangen moeten behartigen,
verklaarde Schmidt West-
Duitsland voelt de gevolgen van
een verslechtering van de Oost-
West-relaties het meest direct.
„Daarom hebben wij er het
grootste belang bij dat de huidige
internationale crisis door een op
ontspanning gericht „crisis-ma
nagement" ondercontrole blijft".
Vanuit Duits gezichtspunt is dat
begrijpelijk, omdat bij een nieu
we koude oorlog de Duitsers de
grootste klappen oplopen.
Berlijn is immers nog altijd de ..ba
rometer van de ontspanning". In
de Verenigde Staten, meent
Bonn, heersen andere prioritei
ten. die sterk door de komende
verkiezingen daar worden beïn
vloed. Carters geheven vuisten in
de richting van Moskou schijnen
hem geen windeieren te leg
gen.
Inmiddels heeft Helmut Schmidt
voorzichtig verklaard dat hij om
de Russische expansie te stoppen
economische boycotmaatregelen
tegen de Sowjet-Unie niet langer
uitsluit. Carter zal dat met genoe
gen gehoord hebben. In hoeverre
de Amerikaanse president en de
Westduitse bondskanselier het
eens zullen worden over een
„gemeenschappelijk antwoord"
van het Westen op de Afghanis
tan-crisis, zal er in belangrijke
mate van afhangen welke Jimmy
Carter de kanselier aantreft: na
melijk de Carter die - geheel in
strijd met de Schmidt-doctrine
van het strategische evenwicht -
Amerika weer tot de „sterkste
macht" wil maken, of de Carter,
die tegen Willy Brandt heeft ge
zegd dat zijn regering de ont
spanning niet wil opgeven.
(Van onze verslaggever Fred Sanders)
SALISBURY - Robert Mugabe zal minister-pre
sident worden van de eerste regering van het
onafhankelijke Zimbabwe.
Dit is vanmorgen in Salisbury be
kendgemaakt. De partij van Mu
gabe, de ZANU-PF kreeg 57 ze
tels in het nieuwe huis van af
gevaardigden van Zimbabwe.
Dat betekent dat Mugabe van
geen enkele andere partij de
steun nodig heeft om in de 100
ADVOCAAT IN
MADRID
DOODGESCHOTEN
MADRID (DPA) - De Spaanse ad
vocaat Adolfo Cotelo Villarreal is
gisteren in Madrid doodgescho
ten, toen hij met zijn auto zijn
twee dochters naar school bracht.
De dader vuurde met een machine
pistool verscheidene schoten op
de auto af. De jurist was op slag
dood. Een van de dochters zou
verwondingen hebben opgelo
pen.
De man die kort na de moord werd
aangehouden, is een Palestijn. De
politie veronderstelt dat de dader
van de aanslag de advocaat hield
voor de erevoorzitter van de
joodse gemeenschap in de
Spaanse hoofdstad. Max Mazin,
die in dezelfde wijk woont.
Bij de papieren van de man vond de
politie een foto van Mazin.
leden tellende kamer een meer
derheidsregering te kunnen
vormen. In Salisbury, waar
maandagavond laat al vele blan
ken blijk gaven van hun verbitte
ring over de komende overdracht
van de macht aan de "Marxisten"
worden vandaag talrijke heftige
manifestaties verwacht.
Volgens onbevestigde berichten
zouden gisteravond al de leider
van de blanke strijdkrachten, lui
tenant-generaal Peter Walls en
oud-premier Ian Smith bij Mu
gabe op bezoek zijn geweest, om
te overleggen over de nabije toe
komst. Topfiguren uit Mugabe's
partij hielden gisteravond vol,
dat Mugabe ondanks dat hij een
meerderheid op eigen kracht
heeft, toch een coalitie zal nastre
ven met de partij van Joshua
Nkomo, en eventueel met ande
ren. "Maar wij gaan het land rege
ren", aldus een van de mannen
van de ZANU-PF.
Nu de blanke Rhodesiërs beginnen
te begrijpen dat Mugabe op weg
is de eerste minister-president
van het onafhankelijke Zimbab
we te worden, wordt er weer meer
gesproken over vertrek, naar
Zuid-Afrika of. liever nog, Au
stralië. De aandelenmarkt maak
te gisteren een flinke duik.
Eerlijk
r Robert Mugabe wordt Zimbabwe
zingen, Sir John Boynton, giste
ren zijn officiële rapport. Ook hij
trok de conclusie dat de verkie
zingen van vorige week woens
dag, donderdag en vrijdag, in re
delijke mate vrij en eerlijk zijn
geweest, dat de uitslag ervan de
wil van het volk kan weergeven.
Maar hij legde wel sterke nadruk
op het feit dat in drie provincies
(Victoria in het zuiden, Manica-
land in het oosten en in de Mid
lands) de uitslag in sterke mate
zal zijn beïnvloed door intimida
tie.
Sir John weigerde een partij die
zich daaraan zou hebben schul
dig gemaakt, te identificeren: al
gemeen wordt aangenomen dat
hij doelt,op ZANU-PF. Ongeveer
8 procemt van de kiezers zou op
deze manier niet vrij hebben
kimnen stemmen. Een ander be-
premier.
zwaar van de verkiezingen is. dat
de opkomst in verschillende pro
vincies zo sterk afweek van de
verwachtingen, dat de zetels in
sommige districten met een zeer
grote opkomst veel "duurder"
zijn in aantal vereiste stemmen,
dan in andere provincies. Maar
Sir John en zijn opdrachtgever
Lord Soames, hebben besloten
dat dit bezwaren zijn van onder
geschikt belang.
De verkiezingen hebben plaatsge
vonden op een manier die het ge
rechtvaardigd maakt ze te be
schouwen als een acceptabele
voorbereiding voor de onafhan
kelijkheid. Als de opwinding en
het bloedvergieten vandaag
meevallen, kan Zimbabwe voor
Pasen een eerste echte eigen re
gering hebben.
SALISBURY (AFP) - Robert
Mugabe heeft vorige week in
Maputo, de hoofdstad van
Mozambique, een geheime
ontmoeting met generaal
Magnus Malan, opperbevel
hebber van het Zuidafrikaan-
se leger en de Zuidafrikaanse
minister van buitenlandse
zaken dr. Roelof Botha.
De ontmoeting - die niet van of
ficiële zijde is bevestigd - zou
tot doel hebben gehad de
Zuid-Afrikanen gerust te
stellen omtrent de bedoelin
gen van een toekomstige re
gering onder leiding van Mu
gabe in Salisbury. Dit in het
licht van Zuidafrikaanse be
dreigingen dat in Zimbabwe
zou kunnen worden ingegre
pen door het Zuidafrikaanse
leger. De ontmoeting zou een
groot succes zijn geworden.
Het overleg heeft plaatsgehad
toen Mugabe vorige week on
verwacht een bezoek bracht
aan Mozambique en Tanzania
en is voorafgegaan door en
kele bijeenkomsten achter de
coulissen tussen de opperbe
velhebber van het Rhodesi-
sche leger, generaal Peter
Walls, met achtereenvolgens
Zuid-Afrika, Mozambique en
tenslotte Mugabe.
Ook om de 230.000 blanken in
Rhodesië gerust te stellen
heeft Mugabe aangeboden,
generaal Walls te handhaven
op een belangrijke post in het
leger van Zimbabwe.
Generaal Walls, de sterke man
van het blanke Rhodesië
vanwege het militaire appa
raat dat hij in de hand heeft en
handig gebruikt, heeft de re
gering van Mozambique en
Mugabe de verzekering gege
ven dat geen staatsgreep
wordt overwogen wanneer de
partij van laatstgenoemde
aan de regering zou komen.
In Veiligheidsraad
WASHINGTON (UPI/Reuter/
ANP) - President Carter heeft Is
raël verzekerd dat de stem van de
Verenigde Staten voor een reso
lutie in de Veiligheidsraad
waarin de Israëlische nederzet
tingenpolitiek op de westelijke
oever van de Jordaan werd afge
keurd "op een misverstand be
rustte".
In een gisteravond uitgegeven ver
klaring zegt Carter dat de Ver
enigde Staten geen enkele actie
zullen steunen die Israëls "vitale
veiligheidsbelangen", in gevaar
zouden kunnen brengen. "Ik wil
duidelijk maken", aldus de pre
sident, "dat de Verenigde Staten
hun standpunt met betrekking
tot de Israëlische nederzettingen
in de bezette gebieden en de sta
tus van Jeruzalem niet hebben
veranderd."
"De stem van de Verenigde Staten
in de Verenigde Naties werd
goedgekeurd met dien verstande
dat elke verwijzing naar Jeruza
lem zou worden weggelaten. De
fout om dit duidelijk over te
brengen resulteerde in het
stemmen vóór de resolutie, in
plaats van een onthouding", al
dus Carter.
In zijn verklaring zegt de president
verder over Jeruzalem: "Wij heb
ben de sterke overtuiging dat Je
ruzalem onverdeeld moet blij
ven, met vrije toegang tot de hei
lige plaatsen voor alle geloven en
dat zijn status dient te worden
bepaald in de onderhandelingen
voor een totale vredesregeling".
Carter zou niet van mening zijn dat
de Amerikaanse vertegenwoor
diger bij de V.N., Donald McHen-
ry, zich vergist, heeft toen hij zijn
stem uitbracht. De fout lijkt el
ders gemaakt te zijn.
Over de stemming in de Veilig
heidsraad, die zaterdag plaats
vond, is in Israël een storm van
protest opgestoken. De Raad be
sloot in de resolutie met algeme
ne stemmen Israël te vragen zijn
nederzettingen in de bezette
Arabische gebieden op te heffen.
Jordanië en Marokko hadden om
het debat gevraagd.
Termijn
Egypte heeft Israël laten weten dat
het van plan is hun onderhande
lingen over de Palestijnse auto
nomie uiterlijk 26 mei te beëindi
gen, ongeacht of er dan wel of
geen positieve resultaten zijn be
reikt.
De Egyptische minister van bui-
Uranium voor Irak
PARIJS (UPI) - Frankrijk heeft be
sloten aan Irak verrijkt uranium
dat voor wapens geschikt is te
verkopen voor een onderzoe-
kreactor die bij Bagdad wordt
gebouwd, zo is gisteren van rege
ringsfunctionarissen vernomen.
De uranium die aan Irak wordt ver
kocht zal gebruikt worden voor
de Osiris-kernreactor die door
Frankrijk wordt gebouwd.
tenlandse zaken Butros Ghali zei
echter dat "andere alternatieven
en kanalen", onder meer een
nieuwe internationale conferen
tie over het Midden-Oosten,
daarna voor de vredesbesprekin
gen kunnen worden gebruikt.
De minister verklaarde dit gister
avond in een bijeenkomst van de
parlementaire commissies van
buitenlandse betrekkingen, Ara
bische zaken en nationale veilig
heid. Hij zette daar de nieuwe be
trekkingen met Israël en de im
passe in de autonomiebespre-
kingen uiteen
Egypte en Israël hebben gisteren in
Cairo een samenwerkingsover
eenkomst voor vijf jaar onderte
kend ter bevordering van cultu
rele, wetenschappelijke en artis
tieke contacten tussen de twee
landen.
De Israëlische luchtvaartmaat
schappij El Al heeft gisteravond
haar eerste commerciële passa-
giersvlucht Tel Aviv-Caïro-Tel
Aviv uitgevoe d. Dit heeft een
woordvoerder van de El Al in
Amsterdam gisteren bekendge
maakt.
De vlucht werd uitgevoerd met een
Boeing 707 van El Al die voor de
ze gelegenheid de maatschappij-
naam in hiëroglyfen op de romp
kreeg geschilderd.
Pleidooi voor
Palestijnen
KOEWEIT (Reuter) - Frankrijk en
Koeweit hebben gisteren gepleit
voor erkenning van de rechten
van het Palestijnse volk om zijn
eigen toekomst te bepalen.
In een gemeenschappelijk com
muniqué dat werd gepubliceerd
na het overleg dat president Valé-
ry Giscard d'Estaing gedurende
twee dagen in Koeweit heeft ge
voerd, wordt ook de Russische
interventie in Afghanistan als
onaanvaardbaar afgewezen en
wordt het vertrek van de Russi
sche troepen geeist.
Het Palestijnse vraagstuk is vol
gens Giscard en sjeik El-Ach-
med, geen vluchtelingen
probleem maar het vraagstuk van
een volk dat uitgaande van een
rechtvaardige en duurzame vre
de. het recht moet hebben over
zijn eigen bestemming te be
schikken. Premier Chalil van
Egypte noemde het begrip zelf
beschikkingsrecht dat in bet ge
meenschappelijk communique
wordt genoemd, "erg belang
rijk".
De verklaring heeft in Israel geleid
tot bezorgdheid.
Een woordvoerder van de Pale
stijnse bevrijdingsbeweging
PLO in Beiroet zei dat de verkla
ring alleen belangrijk was als zij
van invloed zou zijn op de alge
mene houding van Europese lan
den.
kunnen worden geïnterpre-
teeid."
De minister schrijft dat de regering
vervuld is met diepe zorg over de
gebeurtenissen in de republiek
Suriname, waar „een militaire
staatsgreep de wettige orde op
ernstige wijze heeft verstoord".
Den Haag volgt de gebeurtenis
sen „nauwlettend, doch het volk
van Suriname zal zijn eigen toe
komst moeten bepalen". De be-
windsman herhaalde nogmaals,
dat de regering geen aanleiding
ziet om de ontwikkelingshulp
stop te zetten.
Door verkeerde voeding, verandering van omgeving (denk aan vakantie) of bedlegerigheid ontstaat
vaak verstopping. Een vervelend probleem! Gelukkig is er een plezierige oplossing:
vloeibaar Laxoberon een laxeermiddel dat op aangename wijze de natuur een
handje helpt. Aangenaam door zijn exacte doseerbaarheid (dankzij het bijgeleverde
maatschaaltje), waardoor de kans op het ontstaan van krampen minimaal is.
Aangenaam door zijn effektieve werking ('s avonds ingenomen, 's morgens de werking).
In Laxoberon zijn geen suikers verwerkt. Het kan dus door diabetici worden
gebruikt. Laxoberon is uitsluitend verkrijgbaar bij drogist en apotheker.
De Sn rinaamse president F errier sprak gisteren met leden van de Militaire Raad. Van links naar rechts Dennis
Horb, Laurens Neede, Van Rey, president Ferrier, Daisy Bouterse en Badressein Sital.
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG - Suriname krijgt zo
snel mogelijk een nieuwe rege
ring met bevoegdheden zoals die
in de grondwet zijn vastgelegd.
Tegelijk houdt de Nationale Mili
taire Raad een stevige vinger in
de pap bij de beleidsbepaling.
Dat is de uitkomst van het over
leg, gisteren in het presidentiële
paleis in Paramaribo, tussen pre
sident Ferrier en vijf leden van de
junta. Waarnemers zien hierin
een compromis tussen het stand
punt van Ferrier, die strikt aan de
grondwet wil vasthouden, en de
sergeants, die zo veel mogelijk
macht in eigen hand willen hou
den.
De vijf sergeants hebben de presi
dent beloofd, dat zij zo veel mo
gelijk binnen het kader van de
Surinaamse grondwet willen
blijven. Dat staat in een verkla
ring van president Ferrier na af
loop van het overleg, dat een uur
duurde. Eén van de leden van de
negen man sterke junta, Bouter
se, las deze verklaring voor.
Aan de andere kant stond er ook in
de verklaring dat het beleid van
de nieuw te vormen regering
„waar nodig" in overleg met de
Nationale Militaire Raad wordt
vastgesteld. Het staatshoofd
heeft zich kennelijk ook neerge
legd bij het feit dat de verkiezin
gen voorlopig op de lange baan
zijn geschoven, en dat de grond
wet eventueel wijzigingen zal
ondergaan. In dat geval zullen
voorstellen daartoe wel aan het
volle worden voorgelegd.
De politie die gisteren haar dienst
weer heeft hervat, blijft evenals
het leger onder leiding van de
militaire raad. Gisteren is ook de
avondklok versoepeld. Nu mag
men tussen tien uur 's avonds en
vijf uur 's morgens niet op straat
komen. Binnenkort zal een ge
deeltelijke ontheffing van het
verbod od samenscholing wor
den uitgevaardigd door de jun
ta.
Tegenstellingen
Intussen groeien de geruchten over
tegenstellingen binnen^ de mili
taire junta. De meerderheid zou
zich wel kunnen vinden in een
snelle terugkeer naar een grond
wettelijke regering. Zij vrezen
dat Ferrier zal aftreden wanneer
zij te veel macht aan zichzell
houden. Het imago van het nieu
we bewind in Paramaribo, dat
nog door geen enkel land is er
kend, zou daardoor een gevoelige
klap krijgen. Volgens sommige
berichten zou president Ferriei
bereid zijn aan het hoofd te gaan
staan van een nieuw kabinet.
De andere leden van dejunta willen
volgens deze berichten de staats
greep omzetten in een linksge-
richte revolutie. Kennelijk zijn zij
in de minderheid gebleven. Ove
rigens laten de sergeants zelf van
mogelijke diepgaande conflicten
naar buiten toe niets merken.
In de verklaring van het staats
hoofd wordt met geen woord ge
rept over de aangekondigde Bur-
gerraad. Wellicht vervalt deze
helemaal, en moet hij plaats ma
ken voor een regering. Een ande
re mogelijkheid is dat een bur-
gerraad de overgang naar een ka
binet zou vormen.
Hoop
De Nederlandse regering lijkt haar
hoop te vestigen op president
Ferrier. In een brief aan de Twee
de Kamer schrijft minister Van
der Klaauw, dat het wettige gezag
berust bij Ferrier, en het is, aldus
de bewindsman „aan hem om een
oplossing te vinden welke een
spoedige terugkeer naar een con
stitutionele rechtsorde in Suri
name mogelijk maakt".
Tegenover de militaire machthe-
bers neemt de regering een „af
wachtende houding" aan. In dc
brief, die gisteren aan de Kamer
is geschreven, zegt Van dei
Klaauw geen contacten met hen
te willen „welke als enigerlei
vorm van erkenning zouden
