PvdA wil
zendtijd
uitbreiden
Kamer: voorlopig geen
sluiting kerncentrales
'T egenstellingen
in PvdA niet
verdoezelen'
Als>wzitt,Sffien'adusirf
Onderzoeker wenst rustgebieden zeehond
Uit in de Randstad
'Berichten over Aantjes speculaties'
DONDERDAG 28 FEBRUARI 1980
BINNENLAND
WAGENINGEN (ANP) - In de Ne
derlandse Waddenzee zouden
rustgebieden voor zeehonden
moeten worden ingesteld. Het
Waddentoerisme is na de water
verontreiniging namelijk de
tweede bedreiging van deze die
ren, die in ons land lijken uit te
sterven: van de 2700 Nederlandse
zeehonden zijn er nog maar 400
over.
Om de waterverontreiniging tegen
te gaan is een beroep nodig op de
industrie, de boeren, de drinkwa
terbedrijven en de politici. De be
scherming van de zeehonden zal
internationaal aangepakt moeten
worden. Dat schrijft ïr. P. Reijn-
ders (35) van het rijksinstituut
voor natuurbeheer op Texel in
een proefschrift, waarop hij vol
gende week aan de Landbouw
hogeschool in Wageningen pro
moveert.
Reijnders heeft het voorkomen van
vergif in de organen en weefsels
van dood gevonden zeehonden in
Nederland, Duitsland en Dene
marken onderzocht. De Neder
landse dieren kwamen er slecht
af. Uit de gegevens van dr. Reijn
ders blijkt bijvoorbeeld, dat de
Nederlandse zeehonden gemid
deld tien keer zoveel pcb (toege
past in plastics en elektrische ap
paraten) in het lijf hebben dan de
Duitse en Deense soortgenoten.
Deze giftige stof wordt vooral door
de Rijn aangevoerd en bereikt via
stroming langs de kust de Wad
denzee. Pcb veroorzaakt in de
baarmoeder van zeehonden-
vrouwtjes vergroeiingen, waar
door zwangerschappen voortij
dig worden afgebroken.
Ir. Reijnders: 'Zelfs als er een volle
dig verbod komt op het gebruik
en de aanmaak van pcb's, dan
zullen de effecten van deze stof,
die al in het milieu aanwezig is,
nog jarenlang merkbaar zijn".
Volgens de onderzoeker houdt
het uitsterven van de zeehond
een waarschuwing in voor iedere
Nederlander.
De stoffen, die de zeehonden naar
het leven staan, zijn immers ook
gevaarlijk voor de mens. Baby's,
die in de omgeving van de Wad
denzee worden geboren, krijgen
in hun eerste levensjaar een vijf
maal hogere dosis pcb via de
moedermelk binnen, dan door de
wereldgezondheidsorganisatie
aanvaardbaar wordt geacht, al
dus Reijnders.
Hij stelde niet alleen de aanwezig
heid van pcb's in de zeehonden
lijken vast. Ook kwik, seleen,
broom, ddt (landbouwgif) en een
aantal chloorkoolwaterstoffen
werden door hem onder de loep
genomen. Nederlandse zeehon
den hebben meer gifstoffen in
hun lichamen dan de dieren in de
Duitse en Deense Wadden, is
Reijnders' algemene conclusie.
Volgens Reijnders is duidelijk
gebleken, dat het geboorteper
centage onder de zeehonden te
laag is om hun voortbestaan als
groep te garanderen. Het aantal
geboorten is ongeveer de helft
van het aantal dat nodig is voor
een stabiele populatie, zoals in
Denemarken en Sleeswijk-Hol-
stein. *Dat er nog steeds zeehon
den in de Nederlandse Wadden
zee te vinden zyn, is grotendeels
te danken aan de migratie vanuit
het Duitse gebied.
Tot de maatregelen, die Reijnders
in zijn proefschrift voorstelt, be
hoort op de oprichting van op-
vangstations voor johge zeehon
den. die te lijden hebben van het
toerisme. Wanneer de jonge die
ren napielijk wegvluchten voor
mensen, lopen zij vaak verwon
dingen op. Die wonden kunnen
fataal zijn, omdat de weerstand
van de dieren door het hoge pcb-
gehalte in hun weefsel sterk ver
minderd is.
DEN HAAG (ANP) - De zendtijd op de Nederlandse televi
sie moet worden uitgebreid van 12 tot 24 uur, daarnaast
moet een derde net worden ingericht. Dit staat in een
rapport van de commissie omroeppolitiek van de PvdA
onder voorzitterschap van het kamerlid Kosto dat giste
ren is verschenen.
De opdracht van de commissie, die
in het najaar van 1978 door het
partijbestuur van de PvdA werd
ingesteld, was na te gaan in hoe
verre de opiroep zich heeft ver
wijderd van de idealen die aan
het omroepstelsel ten grondslag
liggen.
De commissie meent in haar rap
port dat radio en tv instrumenten
zijn voor een cultuurbeleid. Een
beleid dat zich kan richten op
belangen en belangengroepen,
die in een verzakelijkte samenle
ving gerichte aandacht nodig
hebben. Zijis verder van mening
dat tv-kijken kwantitatief de be
langrijkste vorm van vrijetijds
besteding is in Nederland.
De commissie wijst vooral op de
pogingen van binnen en buiten
de omroep om de commercie
greep te geven op het program-
ma-aanbod. Het is daarom van
het grootste belang de ruimte
voor het programma van ideële
organisaties te behouden, aldus
de commissie. Zij meent dat de
ideële achtergrond van de cultu
rele organisatie, die een zendge
machtigde moet zijn, herkenbaar
moet worden.
De commissie komt verder tot de
conclusie dat wijzigingen in het
bestaande omroepbestel pas mo
gen plaatsvinden na parlemen
taire besluitvorming. Ook meent
zij dat corömerciële boodschap
pen, mits goed gereguleerd, zijn
toegestaan. De opbrengsten ko
men dan ten goede aan de om
roep.
In haar rapport stelt de commissie
verder dat het gebruik in Neder
land van een satelliet voor het
verspreiden van radio- en tv-pro-
gramma's op korte termijn niet
nodig is.
Volgens de commissie dient de
verdeling van de zendtijd volgens -
een concessie-systeem- te gaan.
Zij denkt daarbij aan een conces
sie voor zeven jaar. Het getal van
de geregistreerde leden kan
daarbij, naast andere, een gege
ven zijn, aldus de commissie. In
het rapport staat ook dat de NOS
een eigen positie houdt, met een
facilitaire en een programmati
sche taak.
Volgens de commissie zal op inter
nationaal niveau overleg ge
opend moeten worden over sa-
tellietgebrujk. Eén van de doel
einden daarbij is het voorkomen
van het uitzenden van voor Ne
derland bestemde commerciële
programma's.
Tenslotte meent de commissie dat
het aandeel van het programma
aanbod van Nederlands werk
moet worden vergroot en dat de
regionale radio-omroep uit om
roepmiddelen moet worden gefi
nancierd.
Groninger staten
gaan weer praten
GRONINGEN (GPD) - Het college
van gedeputeerde staten van
Groningen gaat na 5 maart weer
met de regering praten, tenzij de
Staten in het debat op 5 maart
nadrukkelijk uitspreken dat dit
overleg met Den Haag nog langer
moet worden opgeschort. Dat
blijkt uit antwoorden die GS
hebben gegeven op schriftelijke
vragen van de Groepering Ver
ontruste PvdA-Socialisten van
de heer Tamminga in de Staten.
DEN HAAG - Het Tweede Kamerlid Cornelissen van het CDA (links) in een klein kamertje van een Haagse
woning in gesprek met kamerbewoner Gerard Los middenen een buurman.Cornelissen heeft de afgelopen nacht
doorgebracht in het kamertje. Hij denkt zich zo beter te kunnen inleven in de jongeren huisvestingsproblematiek.
Ook andere politici ondernemen op het ogenblik dergelijke acties.
Commissie-voorzitter Kosto
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG (GPD) - Het Tweede-
Kamerdebat naar aanleiding van
de bijna-ramp in Harrisburg is
gisteren besloten met een soort
„wapenstilstand". Van de ka
mermeerderheid hoeven de cen
trales van Borssele en Dode-
waard (voorlopig) niet dicht in
afwachting van de „brede maat
schappelijke discussie" over de
toekomstige energievoorziening,
als de regeg maar geen .verdere
stappen neemt die deze discussie
vertroebelen.
Geen van de ingediende moties van
oppositiezijde lijkt kans te ma
ken. Zeker niet die van de PPR,
waarin sluiting van de centrales
wordt gevraagd. Minister Van
AMSTERDAM
Concertgebouw - do 28, kleine zaal, 20.15 uur: Caecilia Consort,
m.m.v. Marijke Smit Sibinga. Vrij 29, grote zaal, 20.15 uur. Concert
gebouworkest, olv Kirill Kondrasjin. Vrij 29, kleine zaal, 20.15 uur
,,'n Rondje romantiek". Za 1 maart, 15 uur, grote zaal: Matinee op de
vrije zaterdag. Omroeporkest en Groot Omroepkoor. Grote zaal,
20.15 uur: Amsterdams Philharmonisch orkest, olv Anton Kersjes.
Zo2maarV 11 uur Spiegelzaal: "FürElise", rechtstreekse radiouit
zending NOS. Grote zaal, 20.15 uur Amadeus Kwartet. Kleine zaal,
20.15 uur. ,,'n Rondje romantiek", met o.a. Isodor Lateiner, viool.
Ma 3, kleine zaal: 20.15 uur Julien Clerc. Di 4, kleine zaal, 20.15 uur
Emmy Verheij, viool. Woe 5, grote zaal, 20.15 uur: Concertgebouw
orkest, olv Kirill Kondrasjin.
Stadsschouwburg - do 28, 20.15 uur: het Nationale Ballet. Vrij 29,
20 uur: de Nederlandse Operastichting, "Don Giovanni". Za 1
maart, 20.15 uur. Publiekstheater, "Lucifer". Zo 2 maart, 20 uur: de
Nederlandse Operastichting, "Don Giovanni". Za 1,12.30 uur en zo
2, 11.30 uur, De Lyrische Komedie, "De Impresario". Za 1 20.15
uur: Publiekstheater, "Lucifer". Zo en di 4,20 uur. De Nederlandse
Operastichting: "Don Giovanni". Ma 3, 20 uur De Nederlandse
Operastichting: "Macbeth". Woe 5, 20.15 uur: Zuidelijk Toneel
Globe: "De Kwekeling".
Centrum Bellevue - t/m za 1 maart, grote zaal, 20.30 uur: "Dans
Concertant", met Ailsa Berk. T/m za 1 maart, kleine zaal: 20.30 uur:
Theatergroep Martin, Ton Bommerson, "We zitten toch op ro
zen". Di 4 t/m za 22 (beh zo en ma), 20.30 uur, grote zaal: Vrouwen-
cabaret Natascha Emanuels, met "Medianeuroze". Di 4 t/m za 8,
kleine zaal, 20.30 uur. ESTA, met "The private ear" en "The public
eye".
Carré - do 28, 20.15 uur Wishbone Ash. T/m za 8 maart (beh zo, ma
en do), 20.15 uur Toon Hermans. Zo 9,20.15 uur: Peru Folklorico.
DEN HAAG
Koninklijke Schouwburg - Do 28, vrij 29,20.15 uur en zo 2 maart, 14
uur: Haagse Komedie: "Bedrog", van Pinter. Za 1, 20.15 uur: Haag
se Komedie: "Komieken". Zo 2, 20.15 uur Haagse Komedie: "Vol-
pone". Di 4,20.15 uur. "Talking Steps", van Ackbourn. Woe 5,20.15
uur Ro Theater, met "Wasteland".
Congresgebouw - za 1 maart, 20.15 uur Residentie orkest, met
muziek uit Wenen. Ma 3 maart, 20.15 uur Julien Clerc.
Circustheater - do 28.20 uur: De Nederlandse Operastichting, met
"Macbeth". Za 1 maart, 20.15 uur. Nederlands Dans Theater, "Si
dewalk".
Diligentia - di 4 maart, 20.15 uur Caecilia Consort. Woe 5, 20.15
uur ,,'n Rondje romantiek".
HOT-theatcr - t/m za 1 maart, 20.30 uur: Haagse Komedie: "Onder
de vlag van Hollywood". Zo 2 maart, 14 uur: kindertheater Pssstt:
"Pappalibre". Di 4 en woe 5, 20.30 uur: Mickery Circuit, met "Na
galm".
LEIDEN
Schouwburg - za 1 maart, 20.15 uur. "Paso Doble", Ramses Shaffy
en Liesbeth List. Ma 3,20.15 uur Peru Folklorico. Woe 520.15 uur
Rode Zondag, door Toneelgroep Sater.
LAK-theatei - do 28, 21 uur Fratstheater "Victor, ou les enfants
au pouvoir". Vrij 29, 20.30 uur Muziek, "De Volharding", olv Wil
lem van Manen.
K O - 5 maart, Kapelzaal, 20.15 uur Sarah Strümpler, harp en
Henk Vos, fluit.
Stadsgehoorzaal - vrij 29,19.30 uur Residentie orkest, "Muziek uit
Wenen".
Aardenne wees dit verlangen
zonder meer van de hand, verwij
zend naar de „stilstand-situatie"
in de maatschappelijke discussie,
waarin geen uitbreiding van het
aantal centrales maar ook geen
vermindering geschieden
zal.
Bovendien zal sluiting, ook later na
beëindiging van de maatschap
pelijke discussie (eind 1982), gro
te financieel-economische
problemen met zich brengen. Dat
zal ook het geval zijn als de con
tracten met Frankrijk over ver
werking van splijtstofelementen
uit de centrale Borssele niet wor
den goedgekeurd. Het wetsont
werp om dat wel te doen, wil de
meerderheid van de Tweede
Kamer nog steeds niet behande
len.
Ook ditmaal kon de bewindsman,
ondanks zijn dreiging dat er ern
stige problemen zullen ontstaan
met het terug te zenden kernafval
uit Frankrijk en de noodzaak tot
opslag van nog te wisselen splijt
stofstaven, de meeste fracties
niet overtuigen. De PvdA diende
een motie in om opnieuw met
Engeland en Frankrijk te gaan
onderhandelen over verlenging
van de oude contracten tot en met
1982.
Zinvolle boodschap
Maar Van Aardenne wilde zich niet
met „zo'n zinloze boodschap" la
ten wegsturen en schilderde de
grote problemen die zouden ont
staan als Nederland straks inder
daad een grote bovengrondse op
slag zou moeten aanleggen. In de
wetenschap dat er nog wel tijd is,
raakte de Kamer daarvan niet
onder de indruk.
Ruimte voor tijdelijke opslag lijkt
er ook te zijn, zeker als de PZEM
een vergunning krijgt voor een
kleine uitbreiding in Borssele.
Moties van de linkerzijde om die
vergunning niet te verlenen dan
wel de vergunning in de tijd te
beperken, zullen geen meerder
heid halen als daarover volgende
week wordt gestemd.
Verder wil de Kamer ook ingelicht
worden over de (binnenkort be
kend te maken) resultaten van
een internationale studie naar de
positie van de splijtstofopwer-
king van kerncentrales en alles
wat daarmee samenhangt. Deze
kan mogelijk tot internationaal
overleg over de problemen van
Extra controle op
kenteken deel 3
DEN HAAG (ANP) - De centrale
politie verkeerscommissie
(CPVC) heeft de hele Nederland
se politie geadviseerd om extra
controle uit te oefenen op het
nieuwe deel 3 van het kenteken
bewijs.
Volgens de woordvoerder bleek
onlangs uit gegevens van de
rijksdienst voor het wegverkeer
in Veendam dat nu vrijwel iedere
automobilist in het bezit moet
zijn van het nieuwe deel 3. De po
litie heeft echter de indruk dat
nog een groot aantal automobilis
ten heeft verzuimd deel 3 op de
voorruit aan te brengen.
afvalopslag aanleiding ge
ven.
De regering zegde dit toe en zal ook
voordat de brede maatschappe
lijke energiediscussie begint haar
standpunt bekendmaken, zodat
ook deze zaak, evenals de positie
der bestaande centrales, onder
werp van de discussie kan wor
den.
Minister Albeda (sociale zaken) er
kende dat meer openheid ovef de
veiligheid van de centrales tot be
ter begrip bij de bevolking kan
leiden. Hij zegde een jaarlijks
overzicht van de belangrijkste
storingen in Borssele en Dode-
waard toe, alsmede een analyse
daarvan.
Minister Ginjaar (milieu) zei dat er
rrféer zal worden gedaan op voor-
lichtingsgebied over de kern
energie. Binnenkort zal weer een
„alarmoefening" worden gehou
den, waarbij ook een kwestie als
evacuatie der bevolking zal wor
den behandeld.
Den Uyl wordt
voorzitter
Europese
socialisten
DEN HAAG (GPD) - PvdA-leider
Den Uyl zal begin maart gekozen
worden tot voorzitter van de Fe
deratie van Socialistische Partij
en in Europa. De federatie houdt
op 3 en 4 maart een congres in
Luxemburg. Den Uyl is de enige
kandidaat voor de functie.
De socialistische partijen hebben
als thema voor het congres geko
zen hun verzet tegen „rechtse"
politiek in Europa. Onder ande
ren zal het woord gevoerd wor
den door Den Uyl, door de Britse
radicaal Wedgwood Benn, de
Franse socialistenleider Mitter
rand en de Duitse SPD-voorzitter
Brandt. Van de Europese federa
tie maken twaalf socialistische
partijen deel uit.
Voorzitter Van den Berg:
DEN HAAG - Voorzitter Max
van den Berg heeft er geen
behoefte aan de tegenstellin
gen in de PvdA te verdoeze
len of koste wat het kost te
verzoenen. „Ik wil geen
'Steenkamp-voorzitter' zijn",
zegt hij, doelend op zijn CDA-
collega, die drie „bloedgroe
pen" en sterke linker- en
rechtervleugels bij elkaar
moet houden. Van den Berg
voert dan ook openlijk cam
pagne om bijvoorbeeld het
standpunt van het congres
over kernenergie uitgevoerd
te krijgen. Dat betekent onder
meer sluiting van de centra
les in Borssele en Doode-
waard.
Dezer dagen heeft Van den
Berg in het partijblad Roos in
de Vuist geschreven dat een
regering met de PvdA erin
sluiting van deze centrales
moet uitvoeren. De meerder
heid van de kamerfractie
voelt daar niets voor, de min
derheid steunt hem. Zo'n
harde eis kan tot grote moei
lijkheden met het CDA leiden
bij een kabinetsformatie. Van
den Berg meent echter dat het
hier een hoofdpunt van het
beleid betreft dat in de partij
uitgebreid besproken is en
dat hy dan ook uitgevoerd wil
zien. Om dat doel te bereiken
kan de publieke trom niet
hard genoeg geroerd worden,
meent hij.
De meerderheid van de fractie
vindt dat Van den Berg zich
wat terughoudender moet
opstellen. Hij zelf is het daar
uiteraard niet mee eens. „Ik
kan een lastige voorzitter
zijn", zegt hij. „Voor 51 pro
cent wil ik bruggenbouwen
tussen de tegenstellingen,
voor 49 procent wil ik een
duidelijke stellingname be
vorderen. De keuze tussen die
twee hangt er van af of ik vind
dat het gaat om een hoofd
punt van het partij beleid en of
het onderwerp voldoende
bediscussieerd is".
Van den Berg geeft toe dat zijn
opstelling tegenover de ka
merfractie polariseert. Hij wil
dat echter alleen maar doen
als hij namens het congres,
partijraad of partijbestuur
kan spreken.
In die gevallen, waarin zijn per-
- soonlijke mening niet met die
partijorganen overeenstemt
zal hij het standpunt welis
waar verdedigen, maar geen
openlijke campagne voeren.
„Dan is mijn politieke ge
loofwaardigheid in het spel".
Het zal daarom van het geval
afhangen of hij wel of niet zijn
gewicht als voorzitter volle
dig in de schaal zal werpen.
„Ik heb mijn eigen opvattin
gen, ook al is de politiek mijn
beroep. Ik wil die strijd heb
ben. Ik heb geen behoefte aan
een schone-handen-theo-
Presentatie
Van den Berg valt op door zijn
eigen stijl van voorzitter
schap, die echter nog niet he
lemaal vaststaat. Zo heeft hij
op twee van de drie partijra
den sinds zijn verkiezing in
april van het vorig jaar, toe
spraken gehouden van bijna
veertig minuten. Dat zal hij in
de toekomst niet meer doen.
Ma.r van den Berg
geen behoefte aan schone handen
Zijn bedoeling was een inlei
ding te geven over de politie
ke vraagstukken van dat
moment. Zoiets leent zich bij
nader inzien echter toch beter
voor conferenties.
Op de afdelingsvergaderingen
die hij enkele keren per week
bezoekt spreekt hij telkens
drie keer zeven minuten, on
derbroken door vragen en
discussies.
Tijdens zijn veelomstreden
campagne voor het voorzit
terschap presenteerde hij
zich als de kandidaat die de
belangen van de „basis" van
de partij wilde versterken.
Daarnaast wierp h(j zich op
als de pleitbezorger van het
„klein socialisme". Daarmee
doelde hij op het verbeteren
van de onderlinge relaties in
de partij, het vergroten van de
interne democratie, het
spreiden van de mocht, het
stimuleren van culturele acti
viteiten. Hij wilde de arbei
ders meer aan bod laten ko
men bij de afdelingsvergade
ringen, die te veel beheerst
zouden worden door meer ge
schoolde mensen.
Van den Berg wijst erop dat zijn
uitlatingen van toen gezien
moeten worden in het kader
van zijn verkiezingscampag
ne. Met andere woorden: de
problemen bij de uitvoering
van de voorstellen worden la-
t' r pas volledig zichtbaar.
Desondanks constateert de
voorzitter dat hier en daar de
vcrgaderstijl democratischer
wordt, dat meer over hoofd
punten dan over details wordt
gediscussieerd, dat de gewo
ne mensen meer aandacht
krijgen en dat nu en dan een
politiek cabaret wordt geor
ganiseerd. „Ik zie wel iets
groeien, maar er is nog een
lange weg te gaan".
Actie
De afdelingen zelf moeten vol
gons Van den Berg de dragers
zijn van de acties die de PvdA
organiseert. Uiteindelijk
moeten de afdelingen ook de
verkiezingscampagnes veel
meer zelf inhoud gaan geven.
Zij zouden moeten aansluiten
op de plaatselijke politieke
problemen en organisatori
sche mogelijkheden.
PI ETER MAESSEN
EINDHOVEN (GPD) - Alle berich
ten over het al dan niet terugke
ren in de Tweede Kamer van ex-
CDA-leider mr. Willem Aantjes
zijn speculatief. Ook heeft het
ARP-bestuur nog geen enkele
beslissing inzake Aantjes' kandi
datuur genomen. Dat zei AR-
voorzitter Hans de Boer gister
avond tijdens een spreekbeurt in
Eindhoven.
Vorige week circuleerden berich
ten dat het AR-bestuur Aantjes
zou hebben gevraagd geen kan
didatuur te aanvaarden. Maar
volgens De Boer is daarvan geen
sprake geweest.
De groslijst, waarop alle mensen
staan die door de AR-kies vereni
gingen tenminste tien keer zijn
genoemd als mogelijke kamer
kandidaat, zal voor 10 maart wor
den gepubliceerd. Verwacht
wordt dat Aantjes zeker op die
lijst zal voorkomen.
ADVERTENTIE
laat u dan adviseren door: Zit-Top specialisten
Ambachtsweg 21 - Industriegebied 't Heen
2220 AF Katwijk-tel. 01718-21977
(200 mtr. vanaf de verkeersweg)
Zitmeubeldorado j
