„Mensen hebben angst
om met je te praten"
-publiek
Wie heilik
(latikditdocnina
Stembandlozen Guyt en Van Duijn:
m
UITGAVE
VAN UW
KRANT.
WOENSDAG 27 FEBRUARI 1980
door
Sjak
Jansen
Er gaat geen doordeweekse dag voorbij, of ik ben in
de stad en regio wel op zoek naar mensen en dingen
voor deze rubriek. Tips en wensen voor Publiek' kunt
u 's middags tussen één en twee uur aan mij kwijt. tel.
071-144941, toestel 215. Schrijven mag natuurlijk
ook.
Een stembandloze uit Bergen op
Zoom heeft lange tijd zak
en as gezeten, omdat hij dag
in, dag uit niet aan de indruk
kon ontkomen, dat mensen
hem vies vonden. Nadat hij de
raad van: 'Joh, daar moet je
boven staan' heeft opgevolgd,
is de stembandloze thans weer
boven jan.
Gelaryngectomeerden zijn mensen
bij wie het strottenhoofd geheel of
gedeeltelijk is weggenomen. Dit
heeft twee gevolgen: ze hebben
geen stembanden meer en hun
luchtpijp mondt niet meer uit in de
mond, maar in de voorkant van de
hals, alwaar een kunstmatige ope
ning is gemaakt. Er zijn in ons land
om en nabij tweeduizend gelaryn
gectomeerden ofwel stembandlo
zen. zoals ze zich zelf noemen.
Vijf procent van hen zijn vrouwen.
Hun gemis komt voort uit een ope
ratie die de verstikkingsdood als
gevolg van keelkanker moest voor
komen. Na het ondergaan van die
operatie heeft de patiënt geen
stembanden meer en kan hij logi
scherwijs niet meer praten.
Door middel van spraakrevalidatie is
het echter mogelijk dat de gehandi
capte opnieuw leert spreken en wel
met de slokdarm, zij het met een
aanmerkelijk lager volume.
Dertien jaar geleden werd de Neder
landse Stichting voor Gelaryn
gectomeerden in het leven geroe
pen. Het belangrijkste doel van de
stichting is het geven van morele
steun aan de slachtoffers van la-
ryngectomie en het verschaffen
van informatie over de mogelijk
heid weer te leren spreken vla
spraakrevalidatie.
In sommige afdelingen van de stich
ting opereert een begeleidings
team, dat de zieke zowel vóór als na
z'n operatie bijstaat. Het gaat er
vooral om dat de keelkankerpatiënt
beseft dat zijn leven niet eindigt
met het wegvallen van zijn stem,
maar dat hij daarentegen weer kan
leren volledig te functioneren In de
maatschappij. Het aanleren van de
slokdarmspraak is daarbij een be
langrijk middel.
Katwljkers L. Guyt (59) en A.L van
Duijn (55), leden van de afdeling
Den Haag (tel. 070-633666) hebben
dat aan den lijve ondervonden.
Guyt Is tweeëneenhalf jaar stem
bandloos, Van Duyn twee jaar lan
ger. In deze rubriek praten ze over
hun handicap, met name over de
misverstanden die er over bestaan.
Van Duijn protes
teert fel. Erg fel.
„Schandalig wat
die meneer uit Ber
gen op Zoom zegt.
Dat mensen je vies
vinden. Hoe haalt-
ie het in zijn hoofd.
Da's gewoon hart
stikke overdreven.
Die man vind zich
zelf kennelijk zielig.
En dat is fout joh,
helemaal fout."
Van Duijn kan zich beter
niet opwinden, want z'n
robotachtige stem wordt
er niet verstaanbaarder
op. Toch gaat hij even
druk gebarend verder.
„Goed, wij hebben een
handicap, maar wij zijn
niet zielig, zoals die me
neer wil doen voorko
men. Wij sluiten ons niet
in een kamertje op of zo."
„Joh, ik zal je dit vertellen. Al
moet ik morgen naar de ko
ningin, dan ga ik. En dan
spreek ik d'r gerust aan. Want
ik ergens voor terugschrik
ken? Kom nou!"
Rot gezicht
„Goed, de mensen vinden het
een rot gezicht om naar dat
gaatje in je hals te kijken.
Daarom houdjedie bef er ook
voor. Want er aan wennen doe
je niet. Nee, want neem nu dat
glazen oog van me. Dat heb ik
al dertigjaar maar als ik heter
Een stembandloze uit Den Haag werd onlangs bij een alcoholcon
trole verzocht in hel blaaspijpje te blazen. Minutenlang probeerde
de man de agent er van te overtuigen dat slembandlozen niet
kunnen blazen. Zonder resultaat leek het, want de agent verkeer
de in de vaste veronderstelling hier met een uitgekookte smoes run
doen te hebben. Gelukkig slaagde de man er te langen leste in de
agent op andere gedachten te brengen en mocht hij doorrijden.
L. Guyt voelt zich niet zo best op familiefeestjes. "In feite
zit je er maar een beetje bij. In het beg in vond ik dat heel erg.
Nu niet meer. Die dingen moetje van je afzetten".
nu uithaal en ga schoonma
ken, kun je er donder op zeg
gen dat m'n vrouw de keuken
in gaat. Dat kan ze nog steeds
niet aanzien. Daar wordt ze
hartstikke beroerd van."
„Zo heb je dat met deze handi
cap ook. Maar het hindert me
amper, ik doe overal gewoon
aan mee. Schrijf maar gerust
dat ik niks te klagen heb."
Rooskleurig
Tot zover Van Duijn. Een man
die in tegenstelling tot Guyt
onder geen beding voor onze
fotograaf wil poseren en
daarvoor de volgende reden
aandraagt: „Ik ben op Kat
wijk al berucht genoeg." Een
man ook die, volgens Guyt,
het leven van een stemband
loze veel rooskleuriger af
schildert, dan het in werke
lijkheid is. Want problemen
zijn er heus wel.
Neem Guyt. In het bestuur van
de personeelsvereniging zat-
ie, in de jubileumcommissie,
bij de EHBO, de bedrijfs
brandweer, enfin zo bekleed
de hij nog een aantal be
stuursfuncties.
Guyt had daar lol in, ook al was
het vrijwel elke avond verga
deren geblazen. Hij bruiste
van de energie. Totdat hij
stembandloos werd. Toen
was het opeens afgelopen,
want met de zachte stem van
een gelaryngectomeerde valt
niet op niveau te vergaderen.
Angst
Zo zijn er meer dingen voor
Guyt verleden tijd geworden.
Goed, dat je niet meer kunt
fluiten, zingen, schreeuwen,
snikken, ach dat weegt alle
maal niet zo zwaar.
En dat je bijvoorbeeld van
M;
stofjes heel gauw verkouden
wordt en in de open lucht
nauwelijks contact kunt ma
ken omdat je met al die ver
keersgeluiden moeilijk te
verstaan bent, wil je op den
duur ook nog wel voor lief
nemen.
dat mensen en zelfs vrien
den je mijden omdat ze een
soort angst hebben om met je
te praten, tja dat is toch wel
even een hard gelag. En dat
men het vaak niet kan op
brengen om even naar je te
luisteren, ja zulke dingen
moet je wel even verwerken
natuurlijk.
Brutaal
„Je moet zelf de eerste stoot Re
ven", stelt Guyt. „En je na
tuurlijk bij een hoop dingen
neerleggen. Gewoon maar
denken dat je blij moet zijn.
dat je überhaupt nog kunt
praten. Want na de operatie
kun je dat helemaal niet
meer."
„Ik heb het nog wel met familie
feestjes. In feite zitje er maar
.een beetje bij. In het begin
vond ik dat heel erg. Nu niet
meer. Hetzelfde als ik op
straat loop. Voorheen maak
ten ze altijd een praatje met
me. Maar nu roepen ze 'Hoi'
en lopen ze gauw door.... Voel
je 'm?"
„Die dingen moet je van je af
zetten. Er zit niks anders op.
En dat leren we op de bijeen
komsten van onze stichting.
Daar zeggen ze ook: „Gewoon
onder de mensen blijven.
Brutaal zijn. En je niet scha
men wanneer je een boer of
een serie scheten laat omdat
er weer eens een hap lucht via
je slokdarm in je maag is te
rechtgekomen."
Vervelend
„Soms kun het allemaal reuze
vervelend zijn. Maar daar
moet je tegen opgewassen
zijn. Als je daar maar tegen
bestand bent, dan heb je de
grootste hindernis al over
wonnen."
Resumerend zegt Guyt: „Het is
natuurlijk een rot stem, die ik
heb. Ja, laten we eerlijk we
zen. Maar als ze me niet ver
staan. vraag ik gewoon of ze
beter willen luisteren. Dan
roep ik: 'Sorry, ik kun niet
harder!"
Een stembandloze uil Rotterdam kon nauwelijks zijn oren geloven
toen hij onlangs, in een gezelschap van voornamelijk hem onbe
kende mensen, zowaar voor een geestelijk gehandicapte werd
aangezien. Dat was nadat ook hij een paar woorden had gespro-
Binnenkort verschijnt
1948-1980
Een rijk geïllustreerd boek waar in
woord en beeld de regeringsperiode
van Koningin Juliana wordt belicht.
U kunt dit boekwerk met tal van
unieke foto's nu bestellen door
storting/overschrijving van 14,50
op giro 57055 t.n.v. Leidsch
Dagblad B.V., met vermelding:
"Juliana".
Het boek wordt u na
verschijnen zonder
extra kosten toe-
gezonden.
Wie ben ik
