"IK VOEL ME BEROERD
Andriessen had
moeten blijven"
Toeristennota
in de ijskast
Dreigend tekort
kleuterleidsters
°>r>
CDA blijft schaatsen
Andriessen verbitterd tijdens persconferentie
Van Agt: Verschillen niet groot
Arnhem: zes
sollicitanten
Verbod twee
Ster-spots
„Nog geen fluit gebeurd
LIJDENSMEDITATIES
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1980
BINNENLAND
PAGINA 7
De laatste persconferentie van minister Andriessen: "Waar niet is, ver
liest de keizer zijn rechten".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD) - „Het gaat in
wezen om de visie die je hebt op
de oplossingen die nodig zijn.
Vanuit die visie mag je best com
promissen doen. Maar als de visie
zelf in het gedrang komt, moetje
als verantwoordelijke bewinds
man de consequenties trek
ken".
"Minister Frans Andriessen legt in
een overvolle zaal op zijn depar
tement uit waarom hij opstapt.
Hij is scherp in zijn kritiek op het
kabinetsbeleid. „Het beleid
waartoe is besloten, is geen goed
beleid". Hij klinkt ook erg verbit
terd. „Ik voel me beroerd", zegt
hij.
Duidelijk wordt dat Andriessen in
het kabinet geen enkel gehoor
heeft gevonden voor zijn keihar
de eisen:- een loonmatiging voor
1980 én 1981, die uiteindelijk 2,5
procent moet bedragen. Hij eiste
dat de loonmatiging die dit jaar
tot stand komt ook in 1981 over
eind zou blijven.- 3 tot 4 miljard
aan bezuinigingen, die niet
slechts vaag aangegeven moeten
worden, zoals hij zijn collega's
Deze conclusie trok minister-pre
sident Van Agt vrijdagavond na
een uiteenzetting van de ver-
ARNHEN (GPD) - Zes sollicitan
ten hebben zich tot dusver aan
gediend voor de sinds kort vacan
te burgemeesterspost in Arnhem.
Vier van hen zijn reeds als bur
gemeester werkzaam, twee solli
citanten zijn gekozen bestuur
ders. Drie liefhebbers voor de
post in Arnhem zijn iid van de
PvdA, de andere drie van de
VVD.
Deze informatie verstrekte de Gel
derse commissaris van de konin
gin, mr. W. J. Geertsema, gister
avond aan de Arnhemse gemeen
teraad. De raad schetste bij deze
gelegenheid het profiel voor de
opvolger van de naar de Raad van
State vertrokken drs. J. A. Roe
ien, die lid is van de VVD.
- mannelijke - kandidaten zijn ge
trouwd. De jongste is 41 jaar, de
oudste 57 jaar. Vier sollicitanten
zijn niet bij een kerkgenootschap
aangesloten, één is Nederlands
hervormd, de ander doopsge
zind. Volgens mr. Geertsema is
het niet uitgesloten dat zich als
nog kandidaten bij hem zullen
melden.
De Gelderse commissaris verwacht
dat Arnhems nieuwe burgemees
ter - over de politieke kleur 'be
staat in de Arnhemse raad geen
eenstemmigheid - op 1 mei dan-
wel 15 mei benoemd zal worden.
In dat geval zou dat de eerste
burgemeester kunnen zijn die de
nieuwe koningin Beatrix be
noemt. Zij zal dat dan doen op
voordracht van het kabinet, dat
volgens minister Geertsema me
de met het oog op de in Arnhem
te houden Olympische Spelen
voor gehandicapten niet moet
treuzelen met de vervulling van
de vacature in de Gelderse
hoofdstad.
schillen tussen het kabinetsbe
leid en*de wensen van de ex-mi
nister van financiën.
Ook voor fractieleider Riet
kerk van de VVD is het „nog
steeds moeilijk te begrijpen"
waarom Andriessen heeft ge
meend ontslag te moeten nemen.
Volgens Rietkerk gaat het beleid
heel ver in de richting van wat
Andriessen wilde en eigenlijk
nog niet ver genoeg.
Van Agt verklaarde dat Andriessen
nu al structureel 3 miljard had
willen bezuinigen op de collec
tieve uitgaven ten opzichte van
de ramingen voor 1980. Boven
dien wilde Andriessen een be
zuiniging van ruim 500 miljoen
om de niet gerealiseerde plannen
van Bestek '81 alsnog uit te voe
ren.
De meerderheid van de minister
raad wilde echter nog geen al te
drastische ingreep en gaf de
voorkeur aan een mengeling van
structurele en niet-structurele
maatregelen voor 1980. Daardoor
zou in ieder geval het financie
ringstekort met drie miljard wor
den teruggebracht tot voor An-
driesen aanvaardbare propor
ties.
Het kabinet wilde niet zo ver gaan
als Andriessen omdat de voor
spellingen van de economische
Te weinig werk onderwijzers
verwijt, maar bij wijze van spre
ken tot op de cent ingevuld moes
ten worden.
„Als je gaat bijstellen, moet je ook
kijken naar de effecten op de ja
ren die volgen. Zeker die jaren
waarvoor het kabinet de verant
woording draagt. Ik wenste een
dergelijk samenhang en meerja
righeid", zegt hij. Vooral die
wens, om het loon- en bezuini
gingsbeleid voor in elk geval
twee jaar vast te leggen, werd
door de andere ministers afgewe
zen.
Het zou oorlog met de vakbewe
ging hebben betekend. Toch
meent Andriessen dat zijn beleid
maatschappelijk aanvaardbaar
zou zijn geweest. „Als het kabinet
dit beleid, eenstemming en ho
mogeen, aan het volk gepresen
teerd zou hebben, was het zeker
aanvaardbaar te maken ge
weest".
Voor het pakket bezuinigingsmaat
regelen, zoals dat in de brief van
minister Albeda staat, heeft An
driessen geen goed woord over.
„Er is volstrekt niet te zeggen
hoeveel van die miljarden echte
bezuinigingen zijn en hoeveel
slechts tijdelijke financiële maat
regelen, die volgend jaar weer
verdwenen zijn".
Van de drie miljard (zelf wilde hij 4
miljard) aan bezuinigingen is ze
ker de helft niet duidelijk inge
vuld. De vermindering van de
bijdrage aan de sociale fondsen
(750 miljoen) noemt Andriessen
voor zeker 500 miljoen zinloos,
omdat dat tekort in de toekomst
weer via premieverhogingen
moet worden ingehaald.
De 200 miljoen bezuiniging op de
volksgezondheid vindt hij „aan
de hoge kant". De verlaging van
de uitkeringen aan gemeenten en
provincies zijn slechts „tijdelijke
financiering." Bovendien wor
den in het pakket ook extra uit
gaven aangekondigd, o.a. om de
werkgelegenheid te verbete
ren.
„Het financieringstekort zou zo al
leen maar toenemen. Dat kunnen
we niet financieren, want het geld
is op. Waar niet is, verliest de kei
zer zijn rechten", zegt hij.
„Dit beleid doet, hoewel een aantal
onderdelen echt wel op elkaar
lijken, van alles te weinig. Dat is
nu precies datgene waar het de
laatste jaren in Nederland aan
ontbroken heeft". Volgens An
driessen mag de minister van fi
nanciën toch op zijn minst vragen
dat hij concreet hoort hoe de be
dragen worden ingevuld.
„Als het beleid niet goed wordt,
glijdt ons land onherroepelijk
verder af. En dat is niet nodig. We
staan er beter voor dan menig an
der land. We hebben ons aardgas,
een vitaal bedrijfsleven en een
goede sociale zekerheid. Daar
kun best enige matiging af'.
Als het kabinet zijn wensen had
overgenomen, was Andriessen
bereid geweest dit jaar een finan
cieringstekort van 6 procent te
accepteren. „Ik was bereid daar
mee te leven op voorwaarde dat
het ging om echte ombuigingen
en niet alleen om een tijdelijke
verkleining van dat financie
ringstekort".
Andriessen neemt verbitterd af
scheid. „Het spijt mij dat ik dit
werk, dit departement moet ver
laten. Maar wat het zwaarst is
moet het zwaarst wegen. Ik moet
de visie die ik op dit land heb.
kunnen waarmaken. Als dat niet
kan. dan moetje gaan".
Duidelijk wordt dat Andriessen
zijn persconferentie heeft belegd
omdat minister-president Van
Agt weigerde de brief, waarin
Andriessen zijn onöslag moti
veert, openbaar te maken. „Ik
heb de brief geschreven in de
verwachting dat zij gepubliceerd
zou worden. Ik verwachtte dat
ook". Hij heeft Van Agt zelfs ge
zegd dat dat moest.
Andriessen zegt niet meer aan zijn
besluit getwijfeld te hebben van-
al' het moment dat hij zijn ont
slagbrief indiende. „Ik heb er
geen twijfel over laten bestaan
dat alleen een nieuw beleid mij
nog van gedachten kon laten ver
anderen". Dat heeft hij ook CDA-
leider Lubbers laten weten, toen
deze hem donderdag zelfs nog.
vroeg toch te blijven.
Of zijn vertrek als minister ook een
afscheid van de politiek betekent
wil Andriessen nog niet zeggen.
„Ik ga eerst een paar dagen uit
rusten. De zaken zijn nog zo vers.
Ik heb me de afgelopen dagen
meer met de toekomst van het
land beziggehouden dan men
mijn eigen toekomst".
DEN HAAG (GPD) - „Ik vind dat de meningsverschillen tussen minister
Andriessen en de rest van het kabinet niet zo groot waren dat hij had
moeten gaan".
ontwikkeling voor dit jaar nog
onzeker zijn. Het kabinet was wel
bereid in mei verscherpte maat
regelen te nemen als de slechte
economische ontwikkeling zou
blijken door te zetten.
Een tweede verschil van mening
was dat Andriessen een meerja
rig loonbeleid had willen afdwin
gen, terwijl het kabinet wilde
proberen in overleg met werkge
vers en werknemers loonmati
ging tot stand te brengen. Over de
omvang van de matiging bestond
in grote lijnen overeenstemming,
aldus van Agt. „Wij hebben ech
ter het gesprek met de sociale
partners kansen van slagen wil
len geven. We hebben niet de
schijn willen opleggen van een
dictaat".
WD-leider Rietkerk geeft in een
commentaar op de ontslagbrief
van Andriessen de ex-minister
inhoudelijk volledig gelijk. An
driessen wilde alleen te veel in
eens. ,nDe noodzakelijke tussen
tijdse bezuiniging voor 1980 zou
gezien vanuit een uitsluitend fi-
nancieel-economisch gezichts
punt groter moeten zijn dan waar
nu toe is besloten. Men kan ech
ter niet alles wat jarenlang scheef
is gegaan in één keer corrigeren",
aldus Rietkerk in zijn reactie op
de ontslagbrief.
Kwart miljoen
rekeningen
staan „rood"
AMSTERDAM (ANP) - Een kwart
miljoen salarisrekeningen in Ne
derland staan voor gemiddeld
1700 rood. Vergeleken met een
jaar geleden is dat een stijging
met ongeveer 50.000 rekeningen,
zo blijkt uit cijfers van het CBS.
Werd een jaar geleden nog gesteld
dat zeker één op de drie gezinnen
of alleenstaanden geld leent,
thans wordt een cijfer genoemd
van twee op de vijf.
Per ultimo 1979 stonden er 800.000
geldleningen uit met een gemid
deld bedrag van 7800, verder
670.000 doorlopend geldkredie-
trekeningen met een gemiddeld
bedrag van 6650 en 208.000
huurkoop- of afbetalingskredie
ten met een gemiddeld bedrag
van 6200.
DEN HAAG (ANP) - Als dit en vol
gend jaar evenveel studenten aan
een opleiding tot kleuterleidster
beginnen als in '79 het geval was,
dan is de kans groot dat in '83, '84
en volgende jaren opnieuw een
tekort aan kleuterleidsters zal
ontstaan. Het kan meevallen,
namelijk als geslaagden van vo
rige lichtingen, al dan niet werk
loos, zich voor een leidstersfunc
tie aanbieden.
De werkgelegenheid voor studen
ten van de pedagogische akade-
mies ziet er veel ongunstiger uit:
van de geslaagden in 1982 kan
niet meer dan ruim de helt in het
lager of buitengewoon onderwijs
aan de slag.
Tot deze bevindingen komt het
Kaski, instituut voor sociaal we
tenschappelijk onderzoek, studie
en advies in Den Haag. Het zijri
conclusies aan de hand van een
publikatie van de commissie
prognose kleuter- en basison
derwijs. Daarin is de ontwikke
ling van de werkgelegenheid in
het onderwijs gevolgd tot 1979. In
de berekeningen zij ook gevolgen
van ministeriële actieplannen
verwerkt. De prognoses zijn ge
maakt voor de behandeling van
de onderwijsbegroting in de
Tweede Kamer.
De jaarlijkse bijstelling van de
prognose laat zien, dat de grote
dalingen van het leerlingenaantal
in het kleuteronderwijs bijna
voorbij zijn, vooral als gevolg van
het aantal geboorten. Tot '83
neemt het aantal leerlingen van
het kleuteronderwijs nog met
20.000 af en daarna neemt het met
enkele duizenden per jaar toe. De
daling van de geboorten werkt tot
tenminste '83 door in het lager
onderwijs: zo'n 50.000 a 60.000
per jaar, wat neerkomt op 315.000
of twintig procent minder leer
lingen in '85 dan in '79.
In de vooruitberekeningen is geen
rekening gehouden met de bui
tenlandse migratie. Die zou voor
het kleuteronderwijs en het lager
onderwijs tot '85 mogelijk een
verhoging van het aantal kleuters
met 18.000 en van het aantal leer
lingen met 25.000 kunnen inhou
den.
De prognoses van het aantal ver
plichte leerkrachten laat zien, dat
er in 1985 werkgelegenheid
wordt geboden aan 16.833 leid
sters tegenover 18.370 dit jaar, en
42.461 onderwijzers en onderwij
zeressen in 1985 tegenover 52.030
nu. en aan 7.000 leerkrachten bij
het buitengewoon onderwijs in
1985 tegenover 7.694 thans.
HAGEN (ANP) - Haastig ver
laat de Nederlandse oorlogs
misdadiger Siert Bmins de
rechtszaal in het Duitse Ha
gen, waar hij gisteren werd
veroordeeld tot zeven jaar ge
vangenisstraf. Een uitspraak
waarvan de zg. Groninger
groep, die een belangrijke rol
speelde bij de opsporing van
de in West-Duitsland verblij
vende Bruins,met voldoening
kennis nam. "We rekenden
nergens op. We dachten tij
dens de behandeling van de
zaak dat de uitspraak uit zou
draaien op vrijspraak we
gens gebrek aan bewijs. Toen
daarna de eis (levenslang)
kwam, was dat voor ons meer
een verrassing dan de veroor
deling nu tot zeven jaar. We
hebben in ieder geval niet
voorniets gewerkt"aldus een
woordvoerder van de groep.
DEN HAAG (GPD) - De Reclame
raad heeft twee STER-spots voor
verdere uitzending verboden. In
het ene filmpje werd een yog-
hurtdrank aanbevolen onder het
motto dat het produkt de ge
zondheid bevordert. Dat is in
strijd met de waarheid, want ner
gens is uit de erkende voedings
leer op te maken dat yoghurt leidt
tot een betere gezondheid.
De andere reclamespot die uit de
roulatie is genomen, gaat over
melk, die dagvers zou zijn. Dit is
volgens de Reclameraad mislei
dend. Weliswaar is het produkt
vers op het moment dat het wordt
aangevoerd bij de winkelier.
Maar er is geen enkele zekerheid
dat de melk nog zo „dagvers" is
als ze in handen van de consu
ment komt.
Nog dit jaar
pechsignaal
gehandicapten
DEN HAAG (GPD) - Nog vóór de
zomervakantie van dit jaar zal het
officiële pech-onderweg-signaal
voor gehandicapte automobiliste
n verkrijgbaar zijn. Dat is beves
tigd door woordvoerders van de
ANWB, de NVR en het ministerie
van verkeer en waterstaat. Het
wordt een achthoekig bord met
als opschrift SOS. De ANWB zal
dit bord in de handel brengen
voor ongeveer twintig gul
den.
Het heeft alles bij elkaar vier jaar
geduurd voordat dit officiële
pech-signaal er eindelijk komt.
En daarmee is dan een einde ge
komen aan een periode van
voortdurende onzekerheid bij
talloze invalide weggebruikers,
die in geval van pech onderweg
vaak urenlang op hulp hebben
moeten wachten.
DEN HAAG (GPD) - De nota Toeristisch Beleid, die erop gericht is de
komende vijfjaar 125 miljoen gulden extra in het toerisme te pompen, is
voorlopig in de ijskast gezet. De uitgavestop van de overheid heeft tot
gevolg dat de extra gelden voor de verbetering van „het produkt Hol
land" geblokkeerd zijn. Het Nationaal Bureau voor Toerisme (NBT)
heeft verontwaardigd gereageerd op deze mededeling die het ministerie
van economische zaken vrijdag bekend maakte. Het NBT vreest dat een
vertraging op zal treden in de uitvoering van de nota van de regering. De
Recron, ondernemers in de recreatiesector, is bijzonder verbolgen over
het feit dat zeven maanden na het verschijnen van de nota „nog geen
fluit is gebeurd".
De nota van de regering is erop gericht Nederland aantrekkelijker te
maken als vakantieland. De 125 miljoen gulden extra subsidie voor vijf
jaar (25 miljoen per jaar) zou worden gebruikt voor verbetering van
onder andere accommodaties, infrastructuur, serviceverlening en we
tenschappelijk onderzoek. Al direct na het uitkomen van de nota begon
de strijd om de extra miljoenen. Veel organisaties en bedrijven willen
een graantje uit de overheidsruif meepikken.
Nog geen enkel plan uit het lijvige rapport is tot nog toe in een uitvoerend
stadium gekomen. Het Nationaal Bureau voor Toerisme hoopt dat na de
behandeling van de begroting van economische zaken concrete maatre
gelen kunnen worden genomen. De nota wordt later ook nog eens apart
in de Tweede Kamer besproken. Er zou op het ministerie een aantal
plannen gereed liggen. Onder meer een nader uitgewerkte subsidiere
geling voor de aanleg van riolering op recreatieterreinen.
Minder subsidie
hoop dat de zaak niet te lang wordt uitgesteld, omdat anders het gevaar
ontstaat dat slechts een deel van de activiteiten die voor dit jaar waren
gepland, kan worden uitgevoerd", zegt een woordvoerder van het NBT.
inmiddels is bekend dat de PvdA volgende week met het voorstel komt
de subsidie voor dit jaar van 25 miljoen gulden met enkele miljoenen
terug te brengen. Het socialistische Tweede-Kamerlid mevrouw N. Sa
lomons: „Je loopt nu al zo'n stuk achter met de uitvoering van het stuk,
dat weinig meer te doen is voor het komend toeristenseizoen. Het is
daarom reëel de hoogte van het subsidiebedrag te verlagen".
De Algemene Nederlandse Vereniging van Reisbureaus (ANVR) vindt dat
het uitblijven van geld niet hoeft te betekenen dat de zaak stil komt te
liggen. „De nota Toeristisch Beleid kijkt juist naar de toekomst. Er
kunnen nu al zaken aangepakt worden die geen geld kosten. Ik denk aan
het verbeteren van de samenwerking tussen de verschillende overheden
en toeristische organisaties", meent ANVR-directeur C'ouvreur. Hij
voegt er wel aan toe dat het toeristisch onderzoek in het kader van de
nota (kosten: enkele tonnen) beslist niet mag worden stopgezet.
Recron-directeur Kroon ziet de uitvoering van de nota van staatssecretaris
Hazekamp somber in. „Wij hebben net als andere organisaties onze
wensen kenbaar gemaakt. Het gaat daarbij onder meer om verbetering
van kampeerterrreinen en modernisering van de accomodatie. Wij heb
ben een gesprek op het ministerie gehad, maar daarin werd alleen ge
sproken over een subsidieregeling voor de aanleg van riolering. En dan
te weten dat die subsidiepot voor dat doel al lang bestaat. Hazekamp
heeft die subsidieregeling handig ondergebracht in zijn toeristische no
ta".
In kringen van organisaties die bij het toerisme zijn betrokken, is al te
horen dat Hazekamp doelbewust aan het vertragen zou zijn. Dat zou hij
kunnen doen omdat de Nederlandse reis- en verkeersbalans zich voor
dit jaar gunstig lijkt te ontwikkelen. De verwachting is namelijk dat
meer mensen in eigen land blijven. Voorts springt het bedrijfsleven in
het toerisme. Grote warenhuizen zijn begonnen met het promoten van
Nederland. Ontwikkelingen die Hazekamp goed uitkomen omdat ze de
rijksoverheid geen cent kosten.
ADVERTENTIE
Als voorbereiding op het Paasfeest zullen, traditiegetrouw,
in de St. Lodewijkskerk aan de Steenschuur te Leiden, op de
zondagen tot Pasen, 's avonds om 19.00 uur
worden gehouden door de Zeereerwaarde Heer Pastoor Drs.
A. Vreeburg.
U IS VAN HARTE WELKOM.
ABMA (SGP):
55
55
UTRECHT (ANP) - SGP-fractie-
voorzitter Abma verwacht grote
moeilijkheden bij het bijeen
houden van zowel het CDA als
van de PvdA. Hij zei dat vanoch
tend op de algemene vergadering
van de Staatkundig Gerefor
meerde Partij in Utrecht.
Volgens ds. Abma zal het CDA on
der leiding van voorzitter Steen
kamp "de hele zomer blijven
schaatsen" en zal deze christen
democratische groepering "wel
een huis blijven dat tegen zichzelf
verdeeld is". Ds. Abma sprak het
vermoeden uit, dat de CDA-lei-
ding "nu eens naar rechts opbotst
tegen premier Van Agt en zijn
kabinet en daarna naar links op
botst tegen een groepje dissiden
ten. die van de weeromstuit ca
priolen maken op zich op het
gladde ijs staande te houden".
Zijn oordeel over de Partij van de
Arbeid luidde vrijwel gelijklui
dend. Volgens Ds. Abma zal het
voor Den Uyl een blijvende in
spanning zijn om zijn "heirscha-
re" bijeen te houden. Kritiek had
de SGP-fractievoorzittcr op D 66,
door hem getekend als "de doch
termaatschappij van de PvdA"
Hij noemde het in het bijzonder
bedenkelijk dat D'66 zich niet af
kerig toont van zedelijke alterna
tieven.
Sprekend over de financiële, so
ciale en economische impasse zei
ds. Abma dat het duidelijk is dat
het bestaan van ons volk, min
stens het welzijn, in geding is. Hij
noemde economische ontwrich
ting een vruchtbare voedingsbo
dem voor zedelijke ellende.
